روانشناسی بالینی و شخصیت
سال:1396 | دوره:15 | شماره:2 (پیاپی 29) |تعداد مقالات:20

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی (ام. بی. اس. آر. ) در کاهش استرس، اضطراب، افسردگی و افزایش خودکار آمدی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس صورت گرفت. روش: این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری عبارت از کلیه بیماران مؤنث مبتلا به بیماری ام اس در شهر رشت می باشد. نمونه آماری 30 نفر از بیماران به صورت فراخوان ثبت نام گردیدند و به طور تصادفی در دو گروه 15 نفره آزمایش و گواه تقسیم شدند. سپس با پرسشنامه (دی. ای. ای. اس.-21) و پرسشنامه خودکارآمدی (جی. اس. ای.-10) در دو مرحله (پیش آزمون و پس آزمون) مورد بررسی قرار گرفتند. گروه آزمایش در 8 جلسه ی دو ساعت و نیم تحت آموزش درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی قرار گرفتند ولی گروه کنترل هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند. نتایج: نتایج تحلیل واریانس نشان داد که روش درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش استرس (0. 01>P) اضطراب(0. 05>P)، افسردگی (0. 05>P) تأثیر مثبت داشته است و در مورد افزایش کارآمدی با اینکه خودکارآمدی گروه آزمایش افزایشی را نشان می دهد ولی تفاوت معنادار بین دو گروه معنادار نبوده است (0. 05>P). بحث و نتیجه گیری: دستاوردهای این پژوهش از اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش استرس، اضطراب و افسردگی حمایت می کند و نشان می دهد که این نوع درمان روان شناختی در کاهش استرس، اضطراب و افسردگی زنان مبتلا به بیماری ام اس مؤثر بوده است و در مورد مؤلفه خودکارآمدی اگرچه افزایشی را در گروه آزمایش نسبت به گروه گواه شاهد هستیم ولی این اثربخشی معنادار نبوده است.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کمال گرایی و اضطراب امتحان دانشجویان انجام شد. روش: در یک پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون – پس آزمون و گروه کنترل، 26 نفر از دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. افراد گروه آزمایش در معرض مداخله 8 جلسه ای درمان پذیرش و تعهد (هیز، استروسال و ویلسون، 2003) قرار گرفتند، در حالی که گروه کنترل در معرض چنین مداخله ای قرار نگرفتند. پرسشنامه اضطراب امتحان ساراسون و مقیاس کمال گرایی چندبعدی تهران در مورد شرکت کنندگان اجرا گردید. داده های پژوهش به کمک نرم افزار آماری «اس. پی. اس. اس. » و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس چند متغیره مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد باعث کاهش میزان کمال گرایی و اضطراب امتحان دانشجویان دختر گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل می شود. بحث و نتیجه گیری: گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد تأثیر بسزایی در کاهش میزان کمال گرایی و اضطراب امتحان دانشجویان دارد و درمانگران می توانند از این رویکرد درمانی جهت بهبود کمال گرایی نابهنجار و اضطراب امتحان دانشجویان استفاده کنند.

هدف: در این پژوهش نقش تاب آوری و سرسختی روانشناختی در سلامت روانی افراد ورزشکار و غیر ورزشکار بررسی شد. روش: روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی(همبستگی) است. تعداد 300 نفر (150 ورزشکار و 150 غیر ورزشکار) به روش نمونه گیری در دسترس بعنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی تاب آوری کونور و دیویدسون، سرسختی روانشناختی اهواز و سلامت عمومی استفاده شد. داده ها با ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون تحلیل شد. نتایج: نتایج نشان داد بین تاب آوری، سرسختی روانشناختی و سلامت روانی رابطه ی معناداری وجود دارد. همچنین میزان تاب آوری به همراه سرسختی روانشناختی افزایش سلامت روانی افراد ورزشکار و غیر ورزشکار را پیش بینی و تبیین نمود. بحث و نتیجه گیری: یافته های این پژوهش گویای اصالت و اهمیت سرسختی روانی و تاب آوری در پیش بینی سلامت روانی افراد ورزشکار و غیر ورزشکار بود. لذا برنامه ریزی لازم در جهت ترویج فرهنگ ورزش در جامعه به جهت اهمیت و نقش موثری که ورزش در ارتقای شاخص های مهم سلامت روانشناختی دارد پیشنهاد می شود.

مقدمه: توجه به حالات روان شناختی بیماران مبتلا به صرع به دلیل تأثیر نیرومند بر سیر و پیش آگهی و درمان بیماری بسیار مهم است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودارزشیابی مرکزی، بهزیستی روان شناختی و امیدواری بیماران مبتلا به صرع انجام شد. روش: پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با پیش آزمون – پس آزمون و دوره پیگیری (1 ماه) و گروه گواه بود که از آبان تا بهمن 1394 انجام شد. در این پژوهش 30 نفر از بیماران مبتلا به صرع مراجعه کننده به مراکز سلامت شهرستان شیراز به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند و با استفاده از پرسشنامه جمعیت شناختی، مقیاس بهزیستی روان شناختی فرم کوتاه (پی. دبلیو. بی. )، مقیاس امیدواری میلر (1988) و مقیاس خودارزشیابی مرکزی (سی. اس. ای. اس. ) مورد پیش آزمون قرار گرفتند. سپس گروه (ام. بی. سی. تی. ) به مدت 8 جلسه تحت آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی قرار گرفت و گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. در پایان هر دو گروه مورد پس آزمون قرار گرفتند و داده ها با استفاده از نرم افزار «اس. پی. اس. اس. – 21» و روش تحلیل واریانس مکرر چندمتغیری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که بین دو گروه آزمایش و گواه پس از اجرای شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی تفاوت معناداری وجود دارد. به طوری که میانگین نمره خودارزشیابی مرکزی، بهزیستی روان شناختی و امیدواری گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل افزایش یافت (P<0. 001). بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش که نشان داد شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در افزایش بهزیستی روان شناختی، امیدواری و خودارزشیابی مرکزی بیماران مبتلا به صرع مؤثر می باشد، می توان پیشنهاد داد که به منظور بهبود حالات روان شناختی مثبت این بیماران غربالگری روان شناختی انجام گردد و در صورت نیاز کارآزمایی های بالینی و مدل های مداخله مناسب مورد توجه قرار بگیرند.

مقدمه: به دلیل محدودیت ها و نارسایی های هر یک از دو روش بازی درمانگری و خانواده درمانگری به تنهایی در درمان مشکلات کودکان، پژوهش حاضر با هدف تلفیق دو مدل خانواده درمانگری و بازی درمانگری برای درمان مشکلات برونی سازی شده کودکان بر پایه پژوهش کیفی و تحلیل محتوا انجام شد. روش: اطلاعات لازم برای تدوین محتوا، فنون و ساختار مدل تلفیقی از دو منبع به دست آمد. نخست، رویکردهای اصلی خانواده درمانگری و بازی درمانگری مرور شد و مفاهیم و مولفه های اصلی و نیز فنون هر رویکرد استخراج شد و اشتراکهای بین رویکردها به دست آمد. در مرحله بعدی، با 10 نفر از متخصصان حیطه خانواده و کودک، 14 کودک مبتلا به مشکلات برونی سازی شده و والدین آنها در مورد علل و عوامل خانوادگی مشکلات برونی سازی شده و نیز آنچه باید در مداخله مورد توجه قرار گیرد، مصاحبه شد. نتایج: با استفاده از اطلاعات به دست آمده مدل بازی درمانگری خانوادگی در قالب 8 جلسه تدوین شد که در بخش نخست هر جلسه کل خانواده و در بخش دوم والدین بدون حضور کودک شرکت داشتند. محتوای جلسه های خانواده ارتقای خودپیروی و تفکیک خود در اعضا، صمیمت خانواده و اصلاح شیوه های مختلف پیام رسانی و بهبود تعامل اعضا، مدیریت هیجان خشم و اعمال انضباط و محتوای جلسه والدین آشنا کردن والدین با ویژگیها و نیازهای کودک، برخی مهارتهای ارتباط با کودک (کلامی، غیرکلامی، زمان کیفی) و ایجاد هماهنگی بین والدین بود. مهمترین فنون مورد استفاده در این شیوه تلفیقی، بازی، فعالیت و نمایش به عنوان قالب اصلی، پرسشگری، بازتاب دادن احساسات و رفتار، نامگذاری مجدد، ردگیری و هدایت از راه پیروی بودند. بحث و نتیجه گیری: فعالیتها و بازیهای مورد استفاده در هر جلسه و نیز محتوای هر جلسه به تفکیک معرفی شده اند. مبنای تلفیق، ویژگیهای مدل بازی درمانگری خانوادگی طراحی شده و شباهتها و تفاوتهای آن با رویکردهای مشابه مورد بحث قرار گرفته است.

مقدمه: یکی از جنبه های مهم رشد انسان، فرآیند اجتماعی شدن اوست. ذاتی بودن زندگی اجتماعی در انسان ها ضرورت تماس با دیگران را به عنوان امری گریزناپذیر جلوه می دهد. رشد اجتماعی متضمن ارتباط سالم و منطبق با موقعیت در افراد است. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی عوامل اجتماعی پیش بینی کننده اشتیاق برقراری روابط در دانشجویان بود، این فاکتورها شامل شایستگی، حل مساله و حمایت اجتماعی بودند. روش: جامعه مورد پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز بود که از این میان نمونه 200 نفر به شیوه تصادفی انتخاب شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه 12 سؤالی اشتیاق برقراری روابط مک کروسلی، پرسشنامه 47 سؤالی شایستگی اجتماعی فلنر، پرسشنامه حل مساله اجتماعی (SPSI-R) دزوریلا 25 سؤالی و پرسشنامه حمایت اجتماعی 23 سؤالی فیلیپس بود. طرح تحقیق حاضر از نوع همبستگی بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج: نتایج تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که متغیر سبک اجتنابی بر اشتیاق برقراری دارای رابطه معکوس و معنادار است (P<0/05). همچنین متغیرهای حمایت اجتماعی و شایستگی اجتماعی در تبیین اشتیاق برقراری روابط مؤثر بودند (P<0/05). بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد دانشجویانی که از سبک اجتنابی برای حل مسائل اجتماعی استفاده می کنند اشتیاق کمتری برای برقراری روابط دارند و هرچه از حمایت اجتماعی بیشتر و شایستگی اجتماعی بالاتری برخوردار باشند اشتیاق بیشتری برای برقراری روابط دارند.

مقدمه: اعتیاد ابتلای اسارت آمیز فرد به ماده یا داروی مخدر است، به گونه ای که او را از نظر جسمی و روانی به خود وابسته می کند و کلیه رفتارهای فردی و اجتماعی او را تحت الشعاع قرار می دهد. هدف از انجام پژوهش حاضربا هدف بررسی رابطه تنظیم هیجان و منبع کنترل با خودکنترلی شناختی در افراد وابسته به مواد بوده انجام گردید. روش: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد وابسته به مواد مراجعه کننده به مرکز ترک اعتیاد شهرستان فامنین در نیمه دوم سال 1393 بوده است. تعداد 110 نفر از این افراد به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه های تنظیم هیجان، منبع کنترل و خودکنترلی شناختی پاسخ دادند. داده های بدست آمده نیز با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه با استفاده از نسخه 16 نرم افزار «اس. پی. اس. اس. » تجزیه و تحلیل شد. نتایج: نتایج نشان داد که خودکنترلی شناختی با مولفه های منفی تنظیم هیجان و منبع کنترل بیرونی ارتباط منفی و با مولفه های مثبت تنظیم هیجان و منبع کنترل درونی ارتباط مثبت داشت. بحث و نتیجه گیری: این نتایج تلویحات مهمی در آسیب شناسی سوء مصرف مواد دارد. بر این اساس متخصصان بالینی می توانند از راهبردهای تنظیم هیجان و منع کنترل درونی برای مقابله با سوء مصرف مواد استفاده نمایند.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش خوش بینی به روش قصه گویی بر اختلالات رفتاری دانش آموزان پسر پایه پنجم دوره ابتدایی شهر خرم آباد بود. روش: روش پژوهش حاضر از نوع طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه پنجم دوره ابتدایی شهر خرم آباد در سال تحصیلی 95-1394 بود که از میان آنان 30 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی، به عنوان گروه آزمایش و گواه انتخاب شدند. به منظور سنجش اختلالات رفتاری دانش آموزان از پرسشنامه اختلال رفتاری راتر-فرم معلم (1967) استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و از آزمون های آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس چند متغیره و تحلیل کوواریانس تک متغیره) استفاده گردید. نتایج: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که آموزش خوش بینی به روش قصه گویی باعث کاهش اختلالات رفتاری دانش آموزان در گروه آزمایش، در مقایسه با گروه گواه شد. بحث و نتیجه گیری: مشاهدات حاضر مؤید اثربخشی آموزش خوش بینی به روش قصه گویی در کاهش اختلالات رفتاری در دانش آموزان است، یعنی آنچه که باعث اثربخشی بیشتر آموزش خوش بینی بر دانش آموزان پسر دوره ابتدایی شده است، استفاده از شیوه قصه گویی است زیرا قصه، شیوه ای کارآمد برای جذب دانش آموزان خصوصاً دانش آموزان ابتدایی است (0. 001>p).

مقدمه: زندگی مشترک نیز مانند هر امر و پدیده ی دیگر، آسیب ها و آفت های خاص خود را دارد و یکی از آسیب های عمده ی زندگی مشترک، مسئله ی خیانت زوجین است. خیانت زناشویی در تعهد زناشویی آسیب زننده ترین مشکلی است که تمامی رابطه زناشویی را متاثر از خود می سازد پیش زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش صفات بنیادی شخصیت در پیش بینی مولفه های خیانت زناشویی می باشد. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال تحصیلی 94-93 می باشد. که 400 نفر به طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. داده های مورد نیاز به وسیله پرسشنامه خیانت زناشویی (آی. ان، اف، کیو) و پرسشنامه صفات بنیادی شخصیت(ان، ای، اُ-اف، اف، آی) جمع آوری شدند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه همزمان تجزیه و تحلیل شده است. نتایج: نتایج حاصل از مدل رگرسیون نشان داد، که مولفه روان رنجوری و باوجدان بودن بیشترین نقش را در پیش بینی مؤلفه های خیانت زناشویی داشتند. بحث و نتیجه گیری: در تبیین یافته های پژوهش حاضر می توان این گونه نتیجه گیری کرد که صفات بنیادی شخصیت با مولفه های خیاتت زناشویی مرتبط هستند. بنابراین می توان گفت که مسئله ی خیانت زوجین پیوند تنگاتنگی با مفهوم شخصیت دارد و از مسائل مهم و پیچیده ای است که باید موردتوجه قرار بگیرد. در واقع ریشه خیانت افراد را می شود در ویژگی های شخصیتی آنها جست وجو کرد.

مقدمه: روان شناسان صنعتی و سازمانی با در نظر داشتن نظام بهره وری رفتارها و افکار کارکنان را مطالعه می کنند. روش: در این پژوهش متغیرهای هوش هیجانی، حمایت سازمانی ادراک شده و رضایت شغلی کارکنان دانشگاه گیلان مورد بررسی واقع شده است. جامعه آماری تحقیق کارکنان رسمی و پیمانی دانشگاه گیلان(337 نفر) بودند. با استفاده از جدول مورگان، تعداد 179 نفر بعنوان نمونه پژوهش تعیین و به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی و از نظر روابط بین متغیرها از نوع همبستگی می باشد. ابزار تحقیق پرسشنامه های حمایت سازمانی ادراک شده آیزنبرگر و همکاران(1986)، هوش هیجانی شوت و همکاران (1998) و رضایت شغلی اسمیت، کندال و هالین (1988) بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های توصیفی و آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج: نشان داد بین حمایت سازمانی ادراک شده با رضایت شغلی، حمایت سازمانی ادراک شده و هوش هیجانی و بین هوش هیجانی با رضایت شغلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. از طرفی نتایج رگرسیون نشان داد که دو متغیر حمایت سازمانی ادراک شده و هوش هیجانی می توانند 53% رضایت شغلی را تبیین نمایند. بحث و نتیجه گیری: سازمانها می توانند با توجه به نیازهای روان شناختی کارکنان از ظرفیتهای آنها در راهبرد های بهر وری سازمانی استفاده کنند.

مقدمه: مطالعه ی حاضر با هدف مقایسه ی مؤلفه های سلامت روان و افسردگی در کودکان عادی و همشیرهای کودک اوتیست انجام شد. روش: روش پژوهش از نوع توصیفی و علّی – مقایسه ای است. روش نمونه گیری، نمونه گیری غیراحتمالی و از نوع در دسترس بوده، با مراجعه به کلینیک ها و موسسه های نگهداری کودکان اوتیست، 34 کودک دارای خواهر یا برادر اوتیست و از طریق مراجعه به مدارس ابتدایی و دوره ی اول متوسطه 34 کودک عادی، هردو گروه با ترکیب جنسی و سنی 16-9 سال از دو شهر البرز و تهران انتخاب گردید. ابزار سنجش شامل پرسشنامه سلامت روان کودکان (پی. اس. سی. ) و پرسشنامه افسردگی کودکان (سی. دی. آی. ) بود. داده های به دست آمده، در دو بخش توصیفی و آزمون تی. گروه های مستقل و آزمون خی دو مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد که بین ابعاد سلامت روان و مؤلّفه های افسردگی جز مؤلفه ی بی لذتی تفاوت معناداری بین دو گروه همشیرهای کودک اوتیست و کودکان عادی تفاوت معناداری از نظر آماری وجود ندارد، با این حال، نتایج آزمون خی دو، نشان داد که میزان اختلالات روانی در همشیرهای کودک اوتیست در مقایسه با کودکان عادی، از حیث بالینی و تشخیصی معنادار است. بحث و نتیجه گیری: حضور کودک اوتیست در خانواده، موجب اغتشاش در تبادلات رفتاری، عاطفی، گفتاری و اجتماعی بین سایر اعضای خانواده با یکدیگر و با کودک اوتیست گردیده، ضرورت شناساندن این اختلال و آموزش تعاملات ویژه با چنین کودکانی در خانواده، در کاهش پیامدهای نامطلوب روانی و عاطفی در ارتباطات بین اعضای خانواده را برجسته می سازد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی گروه درمانی عقلانی هیجانی رفتاری بر کنش های اجرایی و سلامت روان مادران کودکان مبتلا به نقص توجه-بیش فعالی انجام شد. روش: در یک پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل و مداخله نما، تعداد 30 مادر کودک مبتلا به نقص توجه-بیش فعالی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بجنورد طی مدت چهار ماه و به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و همچنین به صورت تصادفی در سه گروه آزمایش، کنترل و مداخله نما قرار گرفتند. مادران گروه آزمایش در معرض مداخله 8 جلسه ای گروه درمانی عقلانی هیجانی رفتاری قرار گرفتند، درحالی که گروه کنترل و مداخله نما در معرض چنین مداخله ای قرار نگرفتند. باوجوداین، گروه مداخله نما به مدت 8 جلسه نرم افزار ورد-ویندوز را آموزش دیدند. پرسشنامه سلامت عمومی و آزمون برج لندن در مورد شرکت کنندگان اجرا گردید. داده های پژوهش به کمک نرم افزار آماری «اس. پی. اس. اس. » و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. نتایج: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که گروه درمانی عقلانی هیجانی رفتاری باعث بهبود سلامت روان و کنش های اجرایی گروه آزمایش نسبت به گروه های کنترل و مداخله نما می شود. بحث و نتیجه گیری: گروه درمانی عقلانی هیجانی رفتاری نقش مهمی در بهبود کنش های اجرایی و افزایش سلامت روان مادران کودکان مبتلا به نقص توجه-بیش فعالی دارد. درمان گران می توانند از این روش درمانی جهت بهبود کنش های اجرایی و افزایش سلامت روان مادران کودکان مبتلا به نقص توجه-بیش فعالی استفاده کنند.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی ابعاد آسیب های روانی شامل مشکلات درون سازی و برون سازی بر اساس ابعاد سیستم فعال ساز رفتاری و سیستم بازداری رفتاری بود. روش: به این منظور، ابتدا 270 نفر از دانش آموزان نوجوان (شامل پسران و دختران) مقطع دبیرستان از طریق نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از مدارس متوسطه سطح شهر اراک انتخاب شدند. پس از تحلیل نتایج اولیه تعداد 80 نفر از آنان بر اساس نمرات انتهایی توزیع انتخاب شده و در نهایت به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، شرکت کنندگان جهت سنجش مشکلات درون سازی و برون سازی از طریق پرسشنامه های سیستم های مغزی/رفتاری، اضطراب چندگانه، افسردگی، پرخاشگری و بیش فعالی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره، واریانس تک متغیره و آزمون های تعقیبی تحلیل شدند. نتایج: نتایج نشان داد که بین چهار گروه شخصیتی در ابعاد مشکلات درون سازی و برون سازی تفاوت های معناداری وجود دارد. به طوری که گروه حساسیت سیستم بازداری بالا و حساسیت سیستم بازداری پایین بیشترین میزان خشم و تهاجم را داشتند (0. 05>P). در علائم درون سازی شامل اضطراب اجتماعی و علائم جسمانی اضطراب گروه حساسیت سیستم فعال ساز بالا تفاوت معناداری با گروه های دیگر نشان دادند (0. 05>P). بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بیش فعالی و کم فعالی سیستم های مغزی/رفتاری می تواند نوجوانان را مستعد آسیب های روان شناختی سازد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که سطوح حساسیت بالا و پایین سیستم های مغزی-رفتاری منجر به اختلال های روان شناختی می گردد.

مقدمه: تفکر انتقادی عنصری کلیدی در سلامت روان است. هدف این مطالعه بررسی رابطه گرایش به تفکر انتقادی، عزت نفس، ابراز وجود، اضطراب اجتماعی و نگرانی در قالب یک مدل علیّ بود. روش: مطالعه حاضر، طرحی توصیفی همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان دانشگاه پیام نور آبدانان بود. تعداد 290 دانشجو با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و نتایج با استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تفسیر شد. در این پژوهش از پرسشنامه گرایش تفکر انتقادی کالیفرنیا (1992)، مقیاس عزت نفس روزنبرگ (1965)، نسخه ی ساده مقیاس ابراز وجود راتوس (1984)، مقیاس فوبی اجتماعی (2000)، پرسشنامه نگرانی ایالت پنسیلوانیا (1990) استفاده شد. نتایج: گرایش به تفکر انتقادی به ترتیب با ضرایب 0. 14-و 0. 11-اثر کاهشی بر اضطراب اجتماعی و نگرانی داشت، درحالیکه با عزت نفس (0. 24) و ابراز وجود (0. 21) اثر مثبتی نشان داد. همچنین، بین عزت نفس با اضطراب اجتماعی (0. 29-) و نگرانی (0. 30-) و بین ابراز وجود با اضطراب اجتماعی (0. 31-) و نگرانی (0. 15-) رابطه منفی مشاهده شد. نتایج تحلیل مسیر حاکی از آن بود که گرایش به تفکر انتقادی به واسطه ی عزت نفس و ابراز وجود بر اضطراب اجتماعی (0. 22-) و نگرانی (0. 28-) اثر غیر مستقیم معنادار دارد. بحث و نتیجه گیری: گرایش به تفکر انتقادی به دلیل تأثیر مثبتی که بر عزت نفس و ابراز وجود دارد، می تواند منجر به کاهش اضطراب و نگرانی شود. این مدل به طور بالقوه در چهارچوب روش درمان شناختی رفتاری، می تواند پیامدهای درمانی برای بیماران مبتلا به اختلالات روانی، از جمله افسردگی و اختلالات اضطرابی داشته باشد.

مقدمه: اختلال وسواسی-اجباری، با سیر مزمن، ناهمگنی در علائم و مقاومت در برابر تغییر و همچنین به عنوان یکی از ناتوان کننده ترین اختلال های اضطرابی، لزوم پرداختن فزاینده به ماهیت آسیب شناسی چندبعدی، پیچیده و فراتشخیصی این اختلال را نمایان می سازد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، بررسی سهم فرآیندهای فراتشخیصی همچون عدم تحمل بلاتکلیفی، همجوشی شناختی و عدم تحمل آشفتگی در پیش بینی اختلال وسواسی-اجباری در جمعیت بالینی است. روش: در پژوهش همبستگی-مقطعی حاضر، 155 آزمودنی مبتلا به اختلال وسواسی-اجباری مراجعه کننده به درمانگاه های بیمارستان روانپزشکی روزبه، بیمارستان آیت الله طالقانی (بخش روانپزشکی) و بیمارستان روانپزشکی ایران، به روش در دسترس انتخاب شدند و نسخه تجدیدنظر شده پرسشنامه وسواسی-اجباری، مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی، مقیاس تحمل آشفتگی و پرسشنامه همجوشی شناختی را تکمیل کردند. داده های پژوهش با روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که عدم تحمل بلاتکلیفی، همجوشی شناختی و عدم تحمل آشفتگی با اختلال وسواسی-اجباری، رابطه معناداری داشتند. همچنین بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون، متغیرهای مذکور به طور کلی قادر به پیش بینی 69 درصد از واریانس اختلال وسواسی-اجباری شدند که از این میان، نقش تبیین کنندگی همجوشی شناختی نسبت به سایر متغیرها بیشتر بود. بحث و نتیجه گیری: طبق یافته های پژوهش حاضر، سازه های فراتشخیصی همچون عدم تحمل بلاتکلیفی، همجوشی شناختی و عدم تحمل آشفتگی قادر به پیش بینی اختلال وسواسی-اجباری هستند و این یافته می تواند گام مهمی در پیشبرد و توسعه پروتکل های فراتشخیصی در درمان این اختلال محسوب شود.

مقدمه: نگرش به زمان به هیجانات افراد و ارزیابی احساسی آن ها نسبت به گذشته، حال و آینده اشاره دارد و می تواند بر شادی و بهزیستی روان شناختی افراد تأثیرگذار باشد؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ی شادی و بهزیستی روان شناختی با نگرش به زمان در دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان بود. روش: طرح پژوهش از نوع همبستگی بود و جامعه ی آماری این پژوهش شامل تمامی دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان است که تعداد آن ها 16000 نفر بوده و از میان آن ها بر اساس جدول کرسچی مورگان 302 دانشجو با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های شادی آکسفورد، بهزیستی روان شناختی ریف و نگرش به زمان میللو و وورل پاسخ دادند. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار «اس. پی. اس. اس. » ویراست 18 و روش های آماری همبستگی، تحلیل رگرسیون چندگانه به روش هم زمان تجزیه وتحلیل شدند. نتایج: یافته ها نشان داد که بین نگرش به زمان و 4 بعد آن با شادی و بهزیستی روان شناختی همبستگی معنادار وجود دارد (0. 001>P). بعد حال نگر مثبت قادر به پیش بینی شادی و بهزیستی روان شناختی در دانشجویان بود (0. 001>P) ولی بعد آینده نگر مثبت فقط قادر به پیش بینی شادی دانشجویان بود (0. 001>P). همچنین بعد حال نگر منفی و آینده نگر منفی قادر به پیش بینی شادی و بهزیستی روان شناختی در دانشجویان بودند (0. 001>P). بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافته ها می توان گفت که نگرش دانشجویان به زمان می تواند پیش بینی کننده ی خوبی برای شادی و بهزیستی روان شناختی آنان باشد؛ بنابراین با رشد و بهبود نگرش های مثبت در دانشجویان می توان انتظار افزایش شادی و بهزیستی روانی آنان را داشت.

مقدمه: روابط موضوعی جایگاه ویژه ای درگستره نظری روان تحلیل گری دارد و آماده سازی نسخه فارسی مقیاسی برای سنجش آن مسیر پژوهش های تجربی را در این حوزه هموارتر می سازد. از اینرو مطالعه حاضر بررسی ساختار عاملی، روایی و اعتبار مقیاس روابط موضوعی بل را هدف خود قرار داده است. روش: نمونه پژوهش حاضر را 558 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران تشکیل می دادند که با شیوه نمونه گیری در دسترس از رشته های تحصیلی مختلف انتخاب شدند. نسخه فارسی مقیاس روابط موضوعی بلپس از طی مراحل ترجمه-بازترجمه، تنظیم و همراه باپرسشنامه سبک های دفاعی اجرا گردید. تجزیه تحلیل داده ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون، تحلیل عامل اکتشافی و موازی انجام شد. نتایج: نتایج تحلیل عاملی مقیاس روابط موضوعی بل چهار عامل خودمحوری، بیگانگی، دلبستگی ناایمن و بی کفایتی اجتماعی را به دست داد. اعتبار عوامل آن با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ 0. 66-0. 77، ضریب اعتباردونیمه کردن 0. 60-0. 77 و تتای ترتیبی کل مقیاس 0. 86 به دست آمد. همبستگی های معنادار بین ابعاد روابط موضوعی و سطوح مکانیزم های دفاعی نیز روایی همگرا و واگرای مقیاس روابط موضوعی بل را تائید کرد. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی می توان گفت نسخه فارسی مقیاس روابط موضوعی بل ساختاری 4 عاملی داشته و از روایی و اعتبار لازم برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی با نمونه ایرانی برخوردار است.

مقدمه: چندش، یکی از شش هیجان اولیه ای است که توسط داروین معرفی شد. از جمله ابزارهای سنجش این هیجان، مقیاس حساسیت و گرایش به تجربه چندش است. این مطالعه با هدف بررسی ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی این مقیاس در جامعه ایرانی صورت گرفت. روش: این مطالعه از نوع پژوهش های توصیفی محسوب می گردد. نمونه مورد مطالعه شامل 391 دانشجوی دانشگاه شاهد بود که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده مقیاس حساسیت و گرایش به تجربه چندش، مقیاس تجدیدنظر شده چندش و مقیاس وسواس پادوآ بود. ساختار عاملی پرسشنامه با استفاده از روش تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، اعتبار همگرا و پایایی بازآزمایی و همسانی درونی مقیاس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: نتایج حاصل از تحلیل عامل اکتشافی، حاکی از چهار عامل گرایش به تجربه هیجان چندش، حساسیت به هیجان چندش، گرایش به اجتناب از محرک های چندش آور و حساسیت به نتایج هیجان چندش، در این مقیاس بود. تحلیل عامل تأییدی، الگوی چهار عاملی حاصله و الگوی دوعاملی فرم 12 سؤالی را تائید کرد. همچنین، اعتبار همگرا و پایایی این مقیاس نیز خوب بود. بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر مبین آن است که این مقیاس در نمونه دانشجویی ایرانی از ساختاری عاملی و پایایی و اعتبار مطلوبی برخوردار است. لذا می توان از این مقیاس در نمونه های ایرانی استفاده کرد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، بررسی ساختار عاملی تأییدی و ویژگی های روان سنجی مقیاس خودکارآمدی مقابله ای (چسنی، نیلاند، چامبرز، تایلر و فولکمن 2006) در بین دانشجویان ایرانی بود. روش: این مطالعه از نوع پژوهش های توصیفی محسوب می گردد، گروه نمونه در این پژوهش شامل 250 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور دهدشت در سال تحصیلی 94-1393 بود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، روایی همگرا، آزمون t برای گروه های مستقل و همبستگی پیرسون استفاده گردید. نتایج: در تحلیل عاملی اکتشافی سه عامل استخراج گردید که 61. 84 درصد از واریانس مشترک نمرات را تبیین می کند. تحلیل عامل تأییدی نیز از ساختار سه عاملی مقیاس خودکارآمدی مقابله ای در نمونه به کار گرفته شده حمایت می کند. این مقیاس با مقیاس خودکارآمدی عمومی نیز همبستگی مثبت نشان داد. همچنین، ضرایب پایایی عوامل مقیاس به روش آلفای کرونباخ و تنصیف (اسپیرمن-براون و گاتمن) بین 0. 63 تا 0. 91 به دست آمده است. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی، نتایج پژوهش حاضر نشان داد که این مقیاس در نمونه دانشجویان ایرانی، از ساختار سه عاملی و روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است؛ بنابراین، می توان از مقیاس خودکارآمدی مقابله ای در نمونه های ایرانی استفاده کرد.

تنظیم هیجانی به عنوان شیوه هایی عمدی و خودکار قلمداد شده است که افراد از رهگذر آن، احساساتشان را مدیریت می کنند. پژوهش های روزافزونی بر اهمیت تأثیرات راهبردهای تنظیم هیجانی بر متغیرهایی همچون بهزیستی روان شناختی و گستره ای از اختلالات روان شناختی اشاره دارند. آن دسته از افرادی که قادر به استفاده از راهبردهای تنظیم هیجانی سازگارانه و موفق نیستند با پیامدهای منفی گوناگونی نظیر اختلالات خلقی و اختلالات اضطرابی مواجه می شوند. راهبردهای سرکوب فکر، بازداری هیجانی و پذیرش است که در پیشینه های نظری و پژوهشی موردتوجه و مطالعه قرارگرفته اند. پژوهشگران درصد یافتن اثرات راهبردهای تنظیم هیجانی نامبرده بر سایر پدیده های روان شناختی هستند. در این راستا، بایستی از دستورالعمل هایی برای القای این راهبردها استفاده شود. نه تنها پژوهش ها بر اثرات عاطفی، شناختی و اجتماعی راهبردهای تنظیم هیجانی مهر تایید زده اند، بلکه پژوهش های بین فرهنگی حاکی از آن هستند که این راهبردها تا حد چشمگیری از فرهنگ متأثر می شوند. از سوی دیگر، برای به کارگیری این راهبردها در مطالعات ایرانی، در درجه نخست لازم است دستورالعمل های مرتبط با این متغیرها معرفی شود. در مقاله ی پیش رو، در عین مروری بر این راهبردها، دستورالعمل های به کاربرده شده در هر مورد که در پژوهش های تجربی به کار گرفته شده اند، معرفی می شوند.