به زراعی کشاورزی (مجله کشاورزی پردیس ابوریحان)
سال:1396 | دوره:19 | شماره:4 |تعداد مقالات:19

به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی اسید آسکوربیک بر شاخص های رشد و صفات فیزیولوژیک آویشن باغی تحت تنش خشکی آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. فاکتور اصلی تنش خشکی بر اساس آبیاری در 75، 55 و 35 درصد ظرفیت زراعی به ترتیب عدم تنش، تنش ملایم و تنش شدید اعمال گردید و فاکتور فرعی محلول پاشی اسید آسکوربیک در سه سطح (آب مقطر(شاهد)، 10 و 20 میلی مولار) بود. نتایج نشان داد اعمال تنش شدید، صفات کلروفیل کل، کارتنوئید، وزن خشک ریشه و شاخساره را به ترتیب 0/29، 9/39، 5/50 و 0/43 درصد نسبت به شاهد کاهش، درحالی که پرولین و طول ریشه را به میزان 2/44 و 6/26 درصد افزایش داد. محلول پاشی اسید آسکوربیک (غلظت 20 میلی مولار) باعث افزایش معنی دار میزان رنگیزه های فتوسنتزی، طول شاخساره، وزن ریشه و شاخساره شد. نتایج ضرایب همبستگی ساده صفات، ارتباط مثبت و معنی دار وزن خشک شاخساره را با سایر صفات مورد بررسی در شرایط اعمال تنش و کاربرد اسید آسکوربیک با غلظت 20 میلی مولار نشان داد. نتایج تجزیه به فاکتور ها نشان داد، ده متغیر در چهار فاکتور برای شرایط نرمال، چهار فاکتور برای شرایط تنش شدید که در مجموع 98 و 95 درصد از تغییرات داده ها را توجیه کردند. نتایج کلی این تحقیق رنگیزه-های فتوسنتزی و طول شاخساره را از معیار های مهم مرتبط با عملکرد (وزن خشک شاخساره) معرفی کرد که می تواند در توسعه آویشن با عملکرد و ماده موثره به عنوان هدف اساسی در اصلاح گیاهان دارویی سودمند باشد

به منظور بررسی اثرات جایگزینی ورمی کمپوست و پرلیت به عنوان خاک پوششی به جای پیت بر رشد و عملکرد قارچ دکمه ای (Agaricus bisporus) آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پرورش قارچ کوثر شهرکرد در زمستان سال 1394 انجام شد. ده تیمار در نسبت های مختلف (درصد حجمی) پرلیت: ورمی کمپوست: پیت شامل T1-(صفر: صفر: 100)، T2-(صفر: 25: 75)، T3-(5/12: 5/12: 75)، T4-(7/16: 3/33: 50)، T5-(25: 25: 50)، T6-(5/18: 5/56: 25)، T7-(25: 50: 25)، T8-(5/37: 5/37: 25)، T9-(3/33: صفر: 7/66)، T10-(50: 50: صفر) مورد استفاده قرار گرفتند. بیشترین عملکرد با میانگین 72/14 کیلوگرم بر متر مربع در تیماره T3و کمترین عملکرد مربوط به تیمار T10 با 43/9 کیلوگرم بر متر مربع بود. بیشترین و کمترین تعداد قارچ های برداشت شده به ترتیب در تیمار T3 با 547 عدد و تیمار T10 با 67/244 عدد مشاهده شد. در صفت قطر کلاهک، تیمار T10 بیشترین قطر با میانگین 9/5 سانتی متر و تیمار T9 با میانگین 8/4 سانتی متر کمترین قطر را داشت. در صفت متوسط وزن هر قارچ، تیمارهای T10 و T3 به ترتیب با میانگین 38 و 26 گرم بیشترین و کمترین وزن هر قارچ را داشتند. نتایج نشان داد که ترکیب خاک پوششی T3 (5/12: 5/12: 75) می تواند جایگزین پیت خالص شود.

یکی از مهمترین پیامدهای تنش خشکی تنش اکسیداتیو می باشد. اسید سالیسیلیک یک ترکیب فنلی است که به عنوان تنظیم کننده رشد در القاء مقاومت به خشکی عمل می نماید. در این مطالعه به منظور بررسی تأثیر اسید سالیسیلیک بر برخی آنزیمهای آنتی اکسیدان و برخی صفات بیوشیمیایی گیاه کدوی طبی تحت تنش، آزمایشی در سال 1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجراء گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار شامل تنش خشکی در چهار سطح شاهد(آبیاری کامل)100 درصد، تنش ملایم85 درصد، تنش متوسط70 درصد وتنش شدید55درصد ظرفیت مزرعه و اسید سالیسیلیک به صورت محلول پاشی برگی در چهارسطح صفر=محلول پاشی با آب مقطر، 5/0، 1و 5/1 میلی گرم در لیتر بود. صفات مورد ارزیابی شامل آنزیم های پراکسیداز و کاتالاز محتوی پرولین ومالون دی آلدئید( شاخص پراکسیداسیون غشایی)، بتاسیتوسترول و عملکرد روغن بودند. نتایج نشان داد که افزایش سطوح تنش خشکی عملکرد روغن را کاهش داد اما در مقابل موجب افزایش بتاسیتوسترول و پراکسیداسیون غشایی و نشت یونی و افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان نظیر کاتالاز و پراکسیداز شد. از طرف دیگر اسید سالیسیلیک در سطوح 5/0 و 1 میلی گرم در لیتر از طریق افزایش بیشتر فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز و تجمع پرولین، تنش اکسیداتیو و پراکسیداسیون غشایی و نشت یونی را کاهش داد ولی موجب افزایش متوازن عملکرد روغن و بتاسیتوسترول در شرایط تنش ملایم و متوسط گردید. این نتایج نشان دهنده ی افزایش مقاومت گیاه به خشکی در نتیجه ی کاربرداسید سالیسیلیک است.

به منظور بررسی روابط بین صفات مؤثر بر عملکرد ترتیزک، آزمایشی در قالب طرح لاتیس مربع با سه تکرار در مزرعه جهاد کشاورزی ایوان کی در سال 1395 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اختلاف بین ژنوتیپ ها برای همه صفات معنی دار بود. همبستگی معنی داری بین عملکرد و اغلب صفات وجود داشت. بیشترین همبستگی فنوتیپی مثبت بین صفت طول برگ و عرض برگ به دست آمد (92/0). نتایج تجزیه رگرسیون نشان داد صفات طول برگ و تعداد دانه درخورجینک ساقه جانبی و اصلی بیشترین تأثیر را بر عملکرد در ژنوتیپ ها داشتند، به طوری که این سه صفت حدود 93 درصد تغییرات عملکرد را توجیه نمودند و صفت طول برگ اولین صفتی بود که وارد مدل شد و 91 درصد از تغییرات عملکرد را توجیه نمود. تجزیه علیت فنوتیپی نشان داد که صفت طول برگ بیشترین تأثیر مستقیم و مثبت را روی عملکرد داشت (81/6). طول برگ علاوه بر تأثیر مستقیم بر عملکرد، بر سایر صفات مورد بررسی نیز تأثیر مثبت و غیرمستقیم داشت. در تجزیه عاملی در مجموع سه عامل مستقل، حدود 70 درصد از تغییرات را توجیه نمودند. عامل اول متشکل از تعداد خورجینک در گیاه و تعداد دانه در خورجینک ساقه جانبی و اصلی بود که عوامل مرتبط با بذر نامگذاری شد. هدف از این تحقیق تعیین همبستگی های فنوتیپی بین صفت عملکرد و اجزاء و صفات مرتبط با آن، برآورد اثرات مستقیم و غیر مستقیم اجزای عملکرد بر عملکرد ترتیزک و سهم آن ها در توجیه تنوع موجود بود.

کمون ثانویه یکی از اصلی ترین دلایل پایداری بانک بذر در خاک است. بذرهای کلزای موجود در بانک بذر خاک پس از رفع کمون ثانویه جوانه زده و می توانند منجر به پراکنش ناخواسته ژن های هدف به دیگر گیاهان شوند. در این مطالعه کمون ثانویه با استفاده از پلی اتیلن گلایکول 6000 به مدت 14 روز تحت شرایط آزمایشگای در 41 لاین و 5 رقم کلزا القا و درصد کمون ثانویه بذرها ثبت شد. این مطالعه در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تمامی لاین ها و ارقام در شرایط مطلوب جوانه زنی، از جوانه زنی بسیاربالایی برخوردار (بالای 94 درصد) و پس از القای کمون ثانویه در پنج گروه بسیارکم، کم، متوسط، زیاد و بسیار زیاد با استفاده از تجزیه کلاستر، دسته-بندی شدند. پنج لاین در گروه بسیارکم و دو لاین در گروه بسیار زیاد و بقیه لاین ها در گروه متوسط و کم قرار گرفتند. پنج رقم (RGS003، زرفام، هایولا 401، هایولا 308 و هایولا 50) از کمون ثانویه متوسط (60-40درصد) برخوردار بودند که بیانگر عدم توجه اصلاح گران به بحث مهم کمون ثانویه آن ها طی روند اصلاح آن ها بوده است. دسته بندی لاین ها براساس سطح کمون ثانویه به تولیدکنندگان بذر کمک می نماید تا لاین هایی را انتخاب نمایند تا علاوه بر عملکرد و دیگر ویژگی های مهم در امر تولید بذر، از کمون ثانویه پایین تری برخوردار باشند تا از دیدگاه تولید بذر مشکلات ناشی از آن ها در محصول بعد به حداقل برسد.

مدل های شبیه سازی رشد و نمو گیاهی یکی از پیشرفته ترین ابزارهایی است که امروزه به منظور تخمین عملکرد و بهینه کردن عملیات زراعی مورد استفاده قرار می گیرند. این پژوهش به منظور ارزیابی کارایی مدل DSSAT در شرایط کشت پاییزه سیب زمینی در منطقه جیرفت در سال های 1391-1393 به صورت دوساله اجرا گردید. آزمایش مزرعه به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتوراصلی تاریخ کاشت (26 شهریور، 1 مهر، 7 مهر، 13 مهر) و فاکتور فرعی ارقام سیب زمینی (سانته، ساتینا و بورن) بود. داده های سال اول و دوم این آزمایش به ترتیب برای واسنجی و ارزیابی مدل استفاده شد. پایگاه داده های مورد نیاز مدل عبارت بودند از: 1-داده های اقلیمی مربوط به دما، تشعشع، رطوبت نسبی، سرعت باد و بارش 2-داده های گیاه زراعی حاصل از آزمایش مزرعه 3-داده های خاک. نتایج ارزیابی نشان داد عملکرد شبیه سازی شده برازش خوبی با مقادیر مشاهده شده دارد (R2 > 0. 90، P value < 0. 05). مقدار جذر میانگین مربعات خطا معادل 19 درصد یا 1210 کیلوگرم در هکتار عملکرد غده بود که از لحاظ آماری قابل قبول است. زیست توده شبیه سازی شده با اختلاف 5/2673 کیلوگرم-درهکتار و دقت پایین برآورد گردید (RMSE > 30). برآورد مدل برای تخمین زمان غده زایی قابل قبول نبود. به طور کلی نتایج نشان داد هر چند این مدل عملکرد غده را پیش بینی نموده است اما به دلیل عدم توانایی در شبیه سازی مراحل فنولوژیک و زیست-توده در شرایط کشت پاییزه، قابلیت کاربرد برای نظام زراعی پاییزه سیب زمینی را ندارد.

قرن هاست که اسانس دارچین برای محافظت از مواد غذایی در مقابل عفونت های میکروبیولوژیکی کاربرد دارد و در 10 سال اخیر این اسانس در بسته بندی های مواد غذایی به عنوان عامل ضدمیکروبی گنجانده شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی فعالیت ضدقارچی اسانس دارچین علیه پاتوژن های Botrytis cinerea، Aspergillus niger و Penicillium digitatum جدا شده از میوه های توت فرنگی، گوجه فرنگی و پرتقال در محیط داخل و بیرون آزمایشگاه است. اسانس گیاه با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج، شناسایی و ترکیبات آن با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی و کروماتوگرافی گازی اندازه گیری شد. مهم ترین ترکیب موجود در اسانس دارچین سینامآلدهید (51/89 درصد) بود. حداقل غلظت بازدارندگی از رشد اسانس دارچین روی قارچ های B. cinerea، A. niger و P. digitatum در غلظت 200 میکرو لیتر در لیتر و حداقل غلظت قارچ کشی در غلظت 400 میکرو لیتر در لیتر برای هر سه قارچ بود. فعالیت ضدقارچی این اسانس روی دو قارچ B. cinerea و A. niger بیشتر از قارچ P. digitatum بود و با افزایش غلظت این خاصیت بهبود پیدا کرد. در بررسی های خارج از آزمایشگاه، قارچ های موجود در مجاورت غلظت 600 میکرو لیتر در لیتر از اسانس روی میوه های توت فرنگی، گوجه فرنگی و پرتقال به ترتیب 53/11، 30/7 و 10/10 درصد رشد کردند. این نتایج نشان داد که اسانس دارچین دارای پتانسیل خوبی به عنوان یک عامل ضد قارچی طبیعی برای کنترل بیماری های پس از برداشت میوه جات و سبزیجات می باشد.

شناسایی ارقام متحمل به خشکی از نظر تولید محصول در مناطق خشک و نیمه خشک اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل، این آزمایش در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل با 20 ژنوتیپ کلزا و 5 سطح پتانسیل آب 0، 15/0-، 3/0-، 5/0-و 8/0-مگاپاسکال در 4 تکرار درآزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان در سال 95-94 اجرا گردید. جوانه زنی بذر ژنوتیپ های مختلف به صورت روزانه دوبار در هر پتانسیل آب و دمای 20 درجه سانتی گراد ثبت شد. سپس مدل هیدروتایم به داده های جوانه زنی برازش داده شد. نتایج حاصل از پارامترهای مدل هیدروتایم برای هریک از ژنوتیپ ها نتایج نشان داد که لاین کرج1 و رقم اپرا به ترتیب با 23/1-و 2/1-مگاپاسکال کم ترین مقدار پتانسیل پایه و متحمل ترین ژنوتیپ ها به خشکی بودند. لاین 203 و رقم لیکورد به ترتیب 27/0-و 22/0-بیش ترین مقدار پتانسیل پایه و حساس ترین ژنوتیپ ها به خشکی بودند. کم ترین ضریب هیدروتایم مربوط به ارقام زرفام و طلایه با 67/22 و73/23 مگاپاسکال بر ساعت و بیش ترین مقداراین ضریب مربوط به لاین 389 و رقم اپرا به ترتیب با 93/50 و07/48 مگاپاسکال بر ساعت بود. پتانسیل پایه با حدود 95 درصد بیش ترین توارث پذیری را داشت. با استفاده از مدل هیدروتایم ژنوتیپ های متحمل به خشکی شناسایی شد. همچنین بررسی تنوع ژنتیکی و فنوتیپی و توارث پذیری پارامترهای مدل نشان داد تنوع مناسبی در مقاومت ژنوتیپ های مختلف به سطوح خشکی وجود داشت که از این تنوع می توان برای اصلاح ارقام جدید کلزا متحمل به خشکی استفاده کرد.

جهت بررسی اثر وی‍ ژگی های کمی گیاه دارویی گاوزبان اروپایی تحت تاثیر سطوح نیتروژن و نیتروکسین، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار درسال زراعی 91-1390 درمزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا گردید. نیتروژن با چهار سطح (صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) به عنوان عامل کرت اصلی و نیتروکسین با سه سطح (صفر، 5/0 لیتر در هکتار تلقیح بذر و 5/0لیتر در هکتار بصورت محلول پاشی) به عنوان عامل کرت فرعی لحاظ شدند. براساس نتایج به دست آمده، برهمکنش تیمارهای مورد بررسی، اثر معنی داری بر ارتفاع بوته، ارتفاع گل آذین، تعداد برگ، تعداد گل در بوته، تعداد ساقه های فرعی، عملکرد خشک سرشاخه گلدار و عملکرد خشک بوته گاوزبان داشتند( 1٪ P< ). بیشترین ارتفاع بوته، ارتفاع گل آذین، تعداد برگ، تعداد گل، تعداد ساقه های فرعی، عملکرد خشک سرشاخه گلدار و عملکرد خشک بوته با مصرف 100کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شرایط تلقیح بذر با نیتروکسین و کمترین مقادیر نیز در شرایط عدم کاربرد نیتروژن و نیتروکسین حاصل شد. برهمکنش نیتروژن و نیتروکسین در همه صفات معنی دار بود. بیشترین عملکرد خشک سرشاخه گلدار و بوته به ترتیب با 11/1168 و 01/9294 کیلوگرم در هکتار از کاربرد 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در شرایط تلقیح بذر با نیتروکسین به دست آمد که تقریبا 50 درصد افزایش نسبت به شاهد بود.

این آزمایش به منظور بررسی تاثیر میکوریزا و کودهای شیمیایی و ارگانیک بر رشد رویشی گیاه توتون (رقم بارلی21) به صورت طرح یکبار خرد شده یا اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزارع توتون کاری شهرستان مریوان، در سال زراعی 1395-1394 به اجرا در آمد. در این آزمایش کرت اصلی تلقیح با قارچ میکوریزا در دو سطح: شاهد (یا عدم کاربرد میکوریزا) و تلقیح با قارچ میکوریزا گلوموس اینترارادیسس(Glumus intaradices) و عامل فرعی شامل کودهای شیمیایی و ارگانیک در 5 سطح شامل: شاهد (آب مقطر)، اسید فالویک، عصاره جلبک دریایی(Ascophyllum nodosum)، اوره، اسید فالویک+ جلبک دریایی+ اوره انتخاب گردید. نتایج نشان داد که هیچ یک از صفات مورد مطالعه تحت تاثیر میکوریزا اختلاف معنی داری نشان ندادند. همچنین نتایج محلول پاشی با کودهای شیمیایی و ارگانیک نشان داد که عمده صفات مورد بررسی تحت تاثیر این تیمارها اختلاف معنی داری نشان دادند. مقایسه میانگین وزن برگ های پابرگ نشان داد که بیشترین وزن تر برگ در هکتار و وزن خشک برگ در هکتار تحت تاثیر محلول پاشی با عصاره جلبک دریایی حاصل گردید. همچنین بیشترین مقدار طول برگ تحت تاثیر اسید فالویک و اوره بدست آمد. مقایسه میانگین وزن برگ های کمر برگ نیز نشان داد که بیشترین وزن تر در هکتار تحت تاثیر عصاره جلبک دریایی و اسید فالویک و بیشترین وزن خشک برگ در هکتار بوسیله اسید فالویک و آب مقطر (شاهد) حاصل گردید. در برگ های لچه برگ گیاه نیز بیشترین وزن تر برگ در هکتار و قیمت برگ بوسیله اسید فالویک حاصل گردید.

به منظور بررسی اثر تیمار بخار متیل جاسمونات بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و عمر گلجایی گل بریده ژربرا (Gerbera jamesonii) رقم پینک الگانس، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در زمان بر پایه طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی پس از برداشت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1392 انجام شد. تیمارهای آزمایشی به صورت تیمار بخار به مدت 24 ساعت و شامل غلظت های صفر، 1/0، 2/0، 3/0 میکرولیتر بر لیتر متیل جاسمونات به همراه 20 میکرولیتر بر لیتر اتانول و شاهد بود. شاخه های گل پس از برداشت و آماده سازی اولیه، در محلول نگهدارنده حاوی 200 میلی گرم بر لیتر 8-هیدروکسی کینولین سولفات و ساکارز سه درصد قرار داده شدند و سپس تیمار بخار روی گل ها اعمال گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که غلظت های مختلف متیل جاسمونات عمر گلجایی گل ها را به طور معنی داری افزایش دادند. در مقایسه با شاهد و اتانول، بیشترین عمر گلجایی در گل های تیمار شده با 2/0 میکرولیتر بر لیتر (67/15 روز) به دست آمد. غلظت های مختلف متیل جاسمونات با تفاوت معنی داری کمترین میزان پژمردگی گلبرگ را در مقایسه با شاهد و اتانول نشان دادند. تیمارهای متیل جاسمونات به طور معنی داری از فعالیت آنزیمی آنتی اکسیدانی و میزان پروتئین بالاتر و میزان مالون دی آلدئید پایین تری نسبت به شاهد و اتانول برخوردار بودند.

تنش دمای پایین یکی از مهمترین تنش های محیطی غیرزنده است که رشد و عملکرد گیاهان زینتی را تحت تأثیر قرار می دهد. به منظور بررسی برخی شاخص های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی چهار رقم مرکبات زینتی مورد استفاده در فضای سبز شهری در شرایط تنش دمای پایین، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری کشور (رامسر) در سال 1394 اجرا شد. تیمارها شامل دما در چهار سطح (3، 0، 3-و 6-درجه سانتی گراد) و چهار رقم مرکبات زینتی شامل (کامکوات، انگشت بودا، کالاموندین و لایم کوات) بودند. نتایج نشان داد که با کاهش دما میزان نشت یونی، آب گزیدگی، محتوای پرولین، ظرفیت آنتی اکسیدانی، پراکسیداسیون لیپیدها و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز به طور معنی داری افزایش یافتند، در صورتی که مقدار کلروفیل a و کل کاهش یافت. بر این اساس کمترین میزان آب گزیدگی برگ (92/20 درصد) و نشت یونی (81/30 درصد) که شاخص های تخریبی می باشند، در کامکوآت مشاهده شد. همچنین، مقدار کلروفیل کل (21/2 میلی گرم برگرم وزن تر برگ)، ظرفیت آنتی اکسیدانی (61/60 درصد) و میزان فعالیت سوپراکساید دیسموتاز (53/26 واحد آنزیمی بر گرم وزن تر برگ) که از صفات تحمل پذیری محسوب می شوند، در این رقم مشهودتر بود. به طورکلی، کامکوات از طریق افزایش برخی شاخص ها مانند پرولین، قندهای محلول، ظرفیت آنتی اکسیدانی و فعالیت سوپراکسید دیسموتاز قادر به تحمل تنش یخبندان تا دمای 3-درجه سانتی گراد می باشد.

به منظور مطالعه اثر تنش کم آبی و سطوح مختلف مگافول بر عملکرد و کیفیت میوه و کارآیی مصرف آب گوجه فرنگی رقم ریوگرند آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال 1394 انجام شد. تیمار های آزمایش شامل آبیاری به عنوان عامل اصلی (50، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و مگافول به عنوان عامل فرعی (صفر، 1، 2 و 3 میلی لیتر در لیتر) بودند. نتایج نشان داد که تیمار آبیاری تاثیر معنی داری بر عملکرد و کیفیت میوه و کارآیی مصرف آب داشت. بیشترین مواد جامد محلول کل (41/2 درصد) و اسید قابل تیتراسیون (09/2 درصد) در تیمار 50 درصد آبیاری بدست آمد. در تیمار 2 میلی لیتر مگافول، بیشترین مقدار مواد جامد محلول (29/2 درصد)، اسید قابل تیتراسیون (97/1 درصد)، لیکوپن (83/0 گرم بر لیتر)، تعداد میوه (9/37)، وزن میوه (32/59 گرم)، کارآیی مصرف آب و عملکرد بوته (2680 گرم) حاصل شد. برهمکنش آبیاری و مگافول بر صفات اسید قابل تیتراسیون، عملکرد و تعداد میوه معنی دار شد. بیشترین تعداد میوه (7/51) و عملکرد بوته (3278 گرم) در تیمار 2 میلی لیتر مگافول در آبیاری 100 درصد و حداکثر اسید قابل تیتراسیون در تیمار 1 میلی لیتر در لیتر مگافول و آبیاری 50 درصد بدست آمد. با توجه به نتایج، کاربرد مگافول 2 میلی لیتر عملکرد میوه را در شرایط آبیاری نرمال و کم آبی بهبود بخشید و باعث افزایش 16 درصدی کارایی مصرف آب گردید. تنش آبیاری 75 درصد با کاهش 16 درصدی عملکرد موجب ذخیره 25 درصدی آب در مقایسه با آبیاری 100 درصد گردید.

در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیائی و بهبود عملکرد و اجزاء عملکرد آفتابگردان (هیبرید فرخ)، آزمایشی دو ساله در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس اجراء گردید. این تحقیق به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. رژیم آبیاری به عنوان عامل اصلی شامل آبیاری پس از تخلیه 40، 60 و 80 درصد رطوبت از نقطه ظرفیت زراعی بود. ترکیب عامل های فاکتوریل از سامانه های حاصلخیزی خاک و زئولیت شامل تلفیقی از کود آلی (35 درصد مرغی + 65 درصد کود گوسفندی) به عنوان تأمین کننده 100 درصد نیتروژن مورد نیاز از طریق منبع آلی، تأمین 50 درصد نیتروژن مورد نیاز از طریق منبع آلی+ تأمین50 درصد نیتروژن مورد نیاز از طریق اوره، تأمین 100 درصد نیتروژن مورد نیاز از طریق اوره، و عدم کاربرد و کاربرد 5 و 10 تن در هکتار زئولیت بود. هر دو سال در همه تیمارهای آبیاری، کاربرد کود 100 درصد آلی (2/28 تن کود گوسفندی + 6/14 تن کود مرغی در هکتار) یا تلفیقی (1/14 تن کود گوسفندی + 3/7 تن کود مرغی در هکتار + 65 کیلوگرم اوره در هکتار) همراه با 5 یا 10 تن زئولیت در هکتار عملکرد دانه و کارایی مصرف آب بالاتری داشتند. البته در شرایط بدون تنش (40 درصد رطوبت ظرفیت زراعی خاک) بیشترین کارایی زراعی در همه ترکیب های تیماری مشاهده شد. بیشترین مقدار روغن و پروتئین دانه در شرایط عدم تنش با کاربرد زئولیت حاصل شد. کاربرد کود شیمایی مقدار پروتئین و کاربرد کود آلی مقدار روغن را افزایش دادند.

ییکی از عمده ترین مشکلات تولید سویا در استان گلستان اختلاف قابل توجه بین عملکرد واقعی کشاورزان و عملکرد قابل وصول (خلاء عملکرد) می باشد که در سال های اخیر این اختلاف در مزارع سویا در مناطق تولید این محصول چشمگیر بوده است. بنابراین، شناسایی عوامل محدودکننده و خلاء عملکرد دارای اهمیت ویژه ای است. بدین منظور مطالعه ای در شهرستان کلاله و در 73 مزرعه به صورت پیمایشی و براساس روش تحلیل مقایسه کارکرد انجام شد. در این مطالعه کلیه اطلاعات مربوط به عملیات مدیریتی، خصوصیات خاک و وضعیت اجتماعی – اقتصادی کشاورزان ثبت و اندازه گیری شدند. سپس با استفاده از رگرسیون گام به گام، رابطه بین عملکرد و کلیه متغیرها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین عملکرد کشاورزان و عملکردی که می توانند برداشت کنند، 4/2606 کیلوگرم در هکتار فاصله (خلاء) وجود دارد. نتایج آزمایش حاضر نشان داد که شش عامل محدودکننده عملکرد سویا در شهرستان کلاله شامل تجربه کشاورز، زیر خاک کردن بقایا، تاریخ کاشت، آبیاری بارانی، مقدار آب مصرفی و تراکم بوته به ترتیب 1/30، 1/5، 7/14، 8/13، 8/13 و 5/22 درصد خلاء عملکرد ایجاد می کنند. در این تحقیق از بین شش عاملی که عملکرد قابل حصول سویا را محدود نموده است پنج متغیر، عوامل مدیریتی هستند که در صورت بهینه سازی این عوامل مدیریتی می توان عملکرد سویا را در منطقه کلاله تا 70 درصد افزایش داد.

به منظور بررسی ماندگاری گل رز و درصد آلودگی کپک خاکستری به عنوان مهمترین عامل بیماری گل رز، تأثیر اسانس گیاه دارویی زنیان به عنوان کنترل گر غیرشیمیایی بر گل شاخه بریده رز رقم آنجلینا مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل محلول-پاشی پس از برداشت اسانس زنیان (900، 600، 300، 0 میکرولیتردرلیتر) بر رزهای (گل و برگ) تلقیح شده با قارچ عامل کپک خاکستری در مقایسه با شاهد (بدون آلودگی به قارچ) مورد ارزیابی قرار گرفتند. براساس نتایج ظرفیت آنتی اکسیدانی آنزیمی، پراکسیداسیون غشای سلولی، عمر گلجای و درصد آلودگی کپک خاکستری به طور معنی داری تحت تأثیر آلودگی با قارچ عامل کپک خاکستری و محلول پاشی اسانس قرار گرفتند. بر همین اساس بیشترین درصد بازدارندگی و کنترل توسعه قارچ عامل کپک خاکستری در تیمارهای آغشته به قارچ، در غلظت 900 میکرولیتردرلیتر اسانس و برابر 40درصد مشاهده گردید. لیکن بیشترین ماندگاری در بین گل های آلوده شده با قارچ و همچنین بیشترین عمرگلجای در گل های بدون آلودگی در غلظت 600 میکرولیتر در لیتر زنیان بترتیب برابر با 11 و 14 روز حاصل شد. با بررسی نتایج استنباط می شود که افزایش ماندگاری رز (رقم آنجلینا) تحت تأثیر اسانس زنیان ناشی از کاهش سطح پراکسیداسیون غشای سلولی، کاهش نشت یونی و افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی آنزیمی (کاتالاز و پراکسیداز) و در نتیجه کنترل مؤثر بیماری می باشد.

بمنظور بررسی تاثیر کودهای بیولوژیک، شیمیایی و چینهای مختلف بر برخی ویژگیهای گیاه دارویی رزماری (Rosmarinus officinalis L. )، آزمایشی بصورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا گردید. سه نوبت چین؛ چین اول پاییزه (اواخر پائیز)، چین اول بهاره (اواخر بهار) و چین دوم پاییزه (شش ماه بعد از چین اول پاییزه) به عنوان عامل اصلی و کودهای بیولوژیک ازتوبارور، فسفاته بارور-2، پتا بارور، کود کامل شیمیایی NPK 20: 20: 20 و شاهد به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. بیشترین میزان عنصر فسفر (7352 میلی گرم بر کیلوگرم) از کاربرد کود بیولوژیک فسفاته بارور-2 و بیشترین میزان عنصر پتاسیم و کمترین میزان عنصر سدیم به ترتیب (5542 و 4760 میلی گرم بر کیلوگرم) از مصرف کود بیولوژیک پتابارور حاصل شدند. تحت تاثیر برهمکنش چین اول بهاره و کود بیولوژیک ازتوبارور، مقادیر پروتئین، عملکرد ماده خشک و روغن، درصد روغن، محتوی کلروفیل a، b و کل به ترتیب 36/28 میلی گرم بر لیتر، (3294 و 90/53 کیلوگرم در هکتار)، 63/1، 66/6، 94/1 و 4/81 میلی گرم بر گرم به طور معنی داری افزایش یافتند. برهمکنش چین اول بهاره و کود بیولوژیک پتابارور بیشترین میزان عملکرد اسانس (60/41 کیلوگرم در هکتار) و چین دوم پاییزه و کود بیولوژیک ازتوبارور، بالاترین مقدار نیتروژن (12955 پی پی ام) را در شاخساره تولید کردند. نتایج نشان داد که کاربرد کود بیولوژیک ازتوبارور در چین اول بهاره باعث بهبود و افزایش ویژگی های کمی و فیزیولوژیک رزماری گردید که احتمالا چنین تاثیری به دلیل تسهیل جذب نیتروژن و شرایط محیطی بهینه فصل بهار بوده است.

به منظور بررسی اثر قطع آبیاری و محلول پاشی پتاسیم بر برخی از خصوصیات فیزیولوژی (فتوسنتز، پایداری غشای سلولی و کلروفیل برگ) و شاخص برداشت گندم نان، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی91-90 و در دو مکان مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش خشکی به صورت قطع آبیاری در سه سطح از مرحله تشکیل سنبله تا رسیدگی فیزیولوژیک، از مرحله شروع دانه بندی تا رسیدگی فیزیولوژیک و آبیاری نرمال، محلول پاشی پتاسیم در سه سطح عدم محلول پاشی، محلول پاشی1/5 و 3 درصد سولفات پتاسیم (K2SO4) و رقم در سه سطح دو رقم ‘ پیشتاز’ ، و ‘ مرودشت’ و لاین ‘ WS-82-9’ بودند. نتایج نشان داد که صفات مورد مطالعه با افزایش تنش خشکی، به طور معنی داری کاهش یافتند. شاخص برداشت بیشتر، تحت شرایط آبیاری نرمال برای لاین ‘ WS-82-9’ در منطقه کرج (32/69 درصد) و مقدار کمتر آن، تحت شرایط تنش خشکی شدید برای رقم ‘ مرودشت’ در منطقه یزد (11/50 درصد) مشاهده شد. پایداری غشای سلولی در رقم های مورد مطالعه متفاوت بود و رقم ‘ مرودشت’ کمترین پایداری غشای سلول (35/5 درصد) را داشت. محلول پاشی3 درصد K2SO4، باعث افزایش معنی دار صفات فیزیولوژی بهویژه فتوسنتز برگ در شرایط تنش خشکی شدید گردید، به نحوی که فتوسنتز برگ در دو منطقه یزد و کرج به ترتیب به میزان 99/1 و 69/7 درصد افزایش یافت. نتایج این تحقیق نشان داد که محلول پاشی3 درصد K2SO4 و استفاده از لاین ‘ WS-82-9’ در تعدیل اثرات تنش خشکی، به ویژه در مزارعی که در مراحل پایانی دوره رشد با محدودیت آب مواجه هستند، مؤثر است.

این آزمایش به صورت کرت های خرد شده با سه زمان نشاکاری (20 فروردین، 19 اردیبهشت و 18 خرداد 1392) در کرت های اصلی و سه تراکم بوته (7، 10 و 16 بوته در متر مربع) در کرت های فرعی اجرا شد. . نتایج نشان داد که اگرچه تأخیر در کاشت سبب کاهش ماده خشک شاخساره (Shoot)، برگ (L)و ساقه (S)شده، اما افزایش تراکم تا 10 بوته در مترمربع تا اندازه ای اثر نامطلوب تأخیر در کاشت را جبران کرده است که نشان می دهد تاریخ کشت زودتر و تراکم 10 بوته در مترمربع برای افزایش کمیت این ویژگی ها مناسب تر بوده اند. نسبت L/Shoot > S/Shoot > F/Shoot بود. بیشترین نسبت S/Shoot و (L+F)/Shoot مربوط به تاریخ کشت خرداد و بیشترین نسبت F/Shoot مربوط به تاریخ کاشت اردیبهشت ماه بود. بیشترین مقدار فنل کل برگ و ساقه به ترتیب 1/51 و 9/35 میلی گرم گالیک اسید در گرم ماده خشک بود که در تاریخ کشت 20 فروردین و تراکم 10 بوته در مترمربع به دست آمد. بیشترین محتوای فنلی گل ها (5/56 میلی گرم گالیک اسید در گرم ماده خشک) در تاریخ کاشت 19 اردیبهشت و تراکم 10 بوته در مترمربع اندازه گیری شد. مقدار فنل کل گل ها> برگ ها> ساقه ها> بود. در کل، می توان چنین استنباط کرد که احتمالاً نشاکاری زودهنگام سرخارگل در 20 فروردین ماه و با تراکم 10 بوته در متر مربع برای تولید ماده خشک و فنل کل از برگ ها و ساقه ها و تأخیر در کاشت تا 19 اردیبهشت و تراکم 10 بوته در متر مربع، برای تولید ماده خشک و فنل کل از گل ها در شرایط این آزمایش، مناسب است.