جغرافیایی فضای گردشگری
سال:1393 | دوره:3 | شماره:12 |تعداد مقالات:8

یکی از جنبه های موثر آب و هوا، اثرگذاری آن بر شرایط زیستی به ویژه شرایط آسایش انسانی می باشد. در این پژوهش با هدف تعیین شرایط و محدوده های زمانی آسایش در شهر خرم آباد؛ با استفاده از داده های 53 ساله ایستگاه هواشناسی این شهر و بر اساس شاخص های احساس گرمایی مانند دمای موثر، روش الگیی، معیار اوانز و معیار پن واردن، شرایط بیوکلیمایی شهر خرم آباد از جمله نیازهای آب و هوایی، تعیین منطقه آسایش و همچنین نیاز سایه و آفتاب، مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بر اساس دمای موثر، بهترین زمان آسایش برای انسان در شهر خرم آباد نیمه دوم فروردین تا پایان نیمه اول خرداد است. بر اساس معیار الگیی و جدول بیوکلیماتیک فقط روزهای ماه های آوریل و اکتبر در محدوده آسایش قرار دارند. بر اساس معیار اوانز نیز ماه های آسایش روز در خرم آباد ماه های آوریل، می، اکتبر و نوامبر هستند و ماه های آسایش شب، ژولای وآگوست می باشند. طبق معیار پن واردن نیز هوای صبح های تابستان در سایه اغلب مطبوع است. همچنین هوای صبح زود در پائیز و در شرایط سایه، فقط در مواقع نیمروز مطبوع است.

زیرساخت های گردشگری خدمات و تسهیلاتی را دربر می گیرد که رفاه گردشگر را فراهم کرده و دسترسی مناسب به این عناصر، در جذب گردشگر و افزایش ماندگاری آنها در مقصد تاثیر به سزایی دارد.هدف این پژوهش، ارزیابی زیرساخت های گردشگری منطقه تاریخی - فرهنگی تبریز با تاکید بر محورهای ارتباطی و توقفگاه ها می باشد، بدین منظور، داده های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه از گردشگران جمع آوری شده و جهت یافتن رابطه میان متغیرها از نرم افزار spss در قالب آزمون های «کی دو»و «دو جمله ای» استفاده شده و نقشه های مورد نیاز با استفاده از قابلیت GIS تهیه و با ترسیم بافرهایمورد نظر در مناطق پیرامونی آثار تاریخی اقدام به شناسایی و تعیین رینگ های پیاده واجد ارزش تاریخی شده است.نتایج نشان می دهد که گردشگران به کیفیت شبکه های دسترسی، سهولت دسترسی به توقفگاه ها اهمیت می دهند، بنابراین حفظ وضعیت موجود این زیرساخت ها و در صورت امکان ارتقای سطح کیفیت آنها و سرمایه گذاری در این راستا در جهت جلب رضایت گردشگران در الویت خواهد بود.

صنعت گردشگری در قرن حاضر به عنوان یکی از پررونق ترین صنایع و نیرو محرکه توسعه اقتصاد جهانی شناخته می شود. این صنعت نو ظهور توانسته با تاثیرگذاری خود روی دیگر صنایع نظر بسیاری از دست اندرکاران صنایع را به خود جلب کند. توسعه گردشگری در مناطق روستایی یکی از راه های نجات روستاها از فقر قلمداد می شود. اولین گام در توسعه گردشگری روستایی، شناسایی موانع و چالش های آن است. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل تاثیرگذار بر توسعه گردشگری روستای یاسه چای می باشد و از مدل SWOT برای تحلیل آن استفاده شده است. روش این پژوهش بر اساس هدف، کاربردی می باشد و بر اساس ماهیت، توصیفی موردی است. جهت جمع آوری اطلاعات از مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. نتایج حاصله از این پژوهش نشان داد عدم وجود تبلیغات، نبودن امکانات مناسب دسترسی، عدم وجود مراکز خدمات بهداشتی و عدم اختصاص بودجه برای توسعه گردشگری مهمترین عواملی می باشند که در ضعف گردشگری روستایی یاسه چایی نقش دارند. در پایان نیز سعی شده است راهکارهایی به منظور استفاده بهینه از قابلیت ها و امکانات موجود در صنعت گردشگری روستایی یاسه چای ارائه گردد.

گردشگری در توسعه اقتصادی - اجتماعی کشورها اهمیت دارد؛ تا آنجا که اقتصاددانان از آن به عنوان صنعت نامرئی یاد می کنند. توسعه گردشگری راه حل کلی برای رفع همه مسائل شهری نیست؛ ولی بی شک توسعه گردشگری استان همدان باعث توسعه ملی خواهد شد. این مقاله راهکارهای توسعه گردشگری در غار علیصدر شهرستان کبودرآهنگ با توجه با قابلیت ها و محدودیت های بخش گردشگری، و ارائه راهبردها راهکارهای مناسب به منظور توسعه گردشگری را مورد بررسی قرار داده است. از این رو مقاله حاضر از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی - تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز تحقیق از طریق مطالعات کتاب خانه ای و پیمایش به دست آمده است. جهت ارائه راهبردها و راهکارهای مناسب از طریق تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها، از مدل تحلیلی SWOT استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد منطقه مورد مطالعه با 17 نقطه قوت و امتیاز وزنی 2.59 و 16 فرصت و امتیاز وزنی 2.98 در برابر 15 نقطه ضعف و امتیاز وزنی 1.59 و 11 تهدید و امتیاز وزنی 1.93 توانمندی های بسیار زیادی برای توسعه ژئوتوریسم در منطقه شمال غرب دارد. ولی ضعف ها و تهدیدهای موجود مانع از بالفعل شدن این توانمندی ها گردیده است. بنابراین چنانچه نقطه ضعف ها و تهدیدهای داخلی توسعه ژئوتوریسم غار آبی علیصدر کاهش یابد و با سیاست های مناسب و مدیریت واحد از مزایا و نقاط قوت موجود استفاده شود، می توان این منطقه را به یکی از قطب های ژئوتوریسم کشور تبدیل نمود.

استان اصفهان به دلیل دارا بودن شرایط ویژه جغرافیایی، مناظر بدیع طبیعی، تاریخی و برخورداری از اقلیم مناسب و منابع آبی فراوان در ردیف یکی از مهم ترین مناطق گردشگری کشور می باشد. در این پژوهش با استفاده از شاخص زیست اقلیمی EET مناطق مختلف استان از نظر اقلیم آسایش مورد بررسی قرار گرفته و محدوده زمانی مناسب برای گردشگری و طبیعت گردی در هر کدام از مناطق بر اساس شاخص نامبرده مشخص گردیده است. سپس با استفاده از نرم افزار ARCGIS اقدام به تهیه نقشه پراکندگی مقادیر EET در طول سال فصل گرم سال در سطح استان شده است. نتایج حاصل از شاخص EET نشان داد که شرایط بهینه برای استفاده از منابع آبی رودخانه ها، دریاچه ها و سدها جهت انجام تفریحات و ورزش های آبی در فصل تابستان در بیشتر مناطق استان فراهم می باشد. بر این اساس ایستگاه های نائین، اردستان، نطنز، داران، گلپایگان، اصفهان، کبوتر آباد، اصفهان، شرق اصفهان و شهر رضا با 184 روز و ایستگاه خور بیابانک با 92 روز کمترین تعداد روزهای مطلوب جهت استفاده از تفرجگاه های آبی را به خود اختصاص داده اند. مشخص شد که کلیه ایستگاه های مورد مطالعه دارای پیک تابستانه بوده؛ به طوری که از ماه آوریل تا می با یک شیب تند رو به افزایش رفته و ماهه ای ژوئن، جولای و اوت در اوج شرایط گردشگری و ورزش های آبی بوده و از آن پس (ماه آگوست) با شیب آرامی کاهش می یابد. به طوری که با افزایش دما مناطق ارتفاعی نسبت به مناطق پست دارای شرایط مطلوب تری می باشند.

موقعیت جغرافیایی ویژه و تنوع پدیده های طبیعی باعث شده تا ایران به عنوان پنجمین کشور دارای تنوع طبیعی جهان شناخته شود. علی رغم برخورداری از جاذبه های طبیعی فراوان، اکوتوریسم کشور با مشکلات و موانع گوناگونی در جذب گردشگر بخصوص در بخش پرنده نگری مواجه بوده که مانع از گسترش آن شده است. این در حالی است که پرنده نگری در سال های اخیر در دنیا رشد چشمگیری داشته و منبع درآمد بسیار مهمی محسوب می گردد. مکان یابی درست منابع طبیعی امروزه در جذب توریسم نقش موثری دارد. در این تحقیق جهت مکان یابی ایستگاه پرنده نگری از تعداد 213 آبگیر و تالاب که در تمام سطح استان پراکنده است، تعداد پنج تالاب (تالاب انزلی، امیرکلایه، بوجاق، استیل و جوکندان) به عنوان مناطق مورد مطالعه انتخاب گردید. این تالاب ها که در کنوانسیون بین المللی رامسر ثبت شده، در استان گیلان و تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارند. عملیات میدانی، شناسایی محدوده و طرح پرسش و تکمیل پرسشنامه انجام و مکان های مناسب جهت رویت پرندگان، شناسایی گردید. با استفاده از GPS مختصات جغرافیایی نقاط ثبت و در نرم افزار GIS روی نقشه مکان یابی شد. پرسشنامه طرح و تکمیل گردید و با استفاده از روش SPSS بررسی و نتیجه گیری انجام گرفت. در نهایت مشکلات موجود بررسی و راهکارهایی جهت توسعه گردشگری در محدوده مورد مطالعه ارائه گردید. راهی برای بهبود وضعیت و شرایط گردشگری جهت تحقق اصول گردشگری پایدار امری حیاتی محسوب می شود و پرنده نگری در این تحقیق به عنوان روشی مفید جهت همزمانی رشد اقتصادی و حفظ ذخایر طبیعی معرفی گردیده است.

امروزه صنعت گردشگری توانسته تغییرات شگرفی در فضای زندگی و چشم اندازهای جغرافیایی نواحی مختلف به وجود آورد و اثرات عمیقی در چهارچوب زندگی افراد و جوامع و کشورهای زیادی بر جای بگذارد و این وضعیت، ما را مکلف می نماید با هدف دستیابی به سهم خود از ثمرات این صنعت از تمام توان و امکانات موجود بهره برداری نماییم. در این میان شهرستان ممسنی با توجه به پتانسیل های و جاذبه های طبیعی، تاریخی و مذهبی، توانمندی های فراوانی در زمینه توسعه صنعت گردشگری داشته که می توان صنعت گردشگری را یکی از عوامل موثر در فقرزدایی و توسعه اقتصادی اجتماعی روستاهای شهرستان منظور داشت. پژوهش حاضر با روش توصیفی - پیمایشی در روستاهای شهرستان ممسنی به انجام رسیده است. جامعه آماری تحقیق، شامل گردشگران و خانوارهای روستایی شهرستان ممسنی بوده که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر برای گردشگران و 120 نفر برای خانوارهای روستایی به عنوان نمونه آماری تعیین و انتخاب شدند. و سپس با استفاده از روش مدیریتSWOT  به تجزیه و تحلیل جامع در نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید ها در توسعه گردشگری روستایی در شهرستان ممسنی با استفاده از دیدگاه دو گروه گردشگران و خانوارها و ترکیبی از منابع داخلی و خارجی محیط زیست به تعیین مزایا و معایب گردشگری روستایی در این منطقه و همچنین فرصت ها و چالش های پیش روی توسعه گردشگری روستایی پرداخته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که میزان مزیت ها (شامل نقاط قوت و فرصت ها) با امتیاز 3.40 و میزان محدودیت ها (نقاط ضعف و تهدید) با امتیاز 3.08 می باشد. روستاهای شهرستان ممسنی علیرغم برخورداری از قوت ها و فرصت ها از جمله موقعیت جغرافیایی، تنوع منابع و جاذبه های طبیعی و تاریخی، فرهنگی و چشم اندازهای زیبا و ... گرفتار ضعف ها و تهدیدهای مختلفی همچون کمبود زیرساخت های گردشگری، ضعف مدیریت، تبلیغات و ... می باشد.

یکی از عوامل موثر که بر آسایش و سلامتی انسان دخالت دارد، شرایط اقلیمی مناسب است. لذا آب و هوا بخش مهمی از زندگی محیطی را تشکیل می دهد که تفریح و توریسم در قالب آن شکل می گیرد. هدف این تحقیق تعیین تقویم نواحی گردشگری استان اردبیل با استفاده از شاخص های بیوکلیمایی و تحلیل سامانه اطلاعات جغرافیایی است. داده های مورد استفاده در این تحقیق، متوسط دمای روزانه، متوسط حداقل دمای ماهانه، متوسط حداکثر دمای ماهانه، متوسط دمای تر، متوسط دمای خشک، نم نسبی و سرعت باد از 16 ایستگاه هواشناسی استان در طول سال های 1370 تا 1390 جمع آوری گردید. با استفاده از روش های بیوکلیماتیک به صورت تجربی تحلیل گردید و در محیط GIS نیز بر اساس عنصر دمای متوسط، نقشه آسایش دمای استان برای هرماه رسم شد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که 1- دما نقش مهم در جذب گردشگری استان اردبیل دارد. 2- مناسب ترین دمای آسایشی انسان، که باعث جذب بیشترین گردشگران می شود در مرکز و غرب استان اردبیل ماه های خرداد، تیر، مرداد و شهریور و در شمال استان اردبیل ماه های اردیبهشت، خرداد، مهر و آبان و در جنوب استان اردبیل ماه های خرداد، تیر، مرداد، شهریور و مهر می باشد. 3- ماه های آذر، دی، بهمن و اسفند به علت برودت هوا و سرمای ناشی از آن در کل استان شرایط بیوکلیماتیک آسایشی مناسب نمی باشد. 4- نتایج شاخص بیکر نسبت به نتایج سایر شاخص های مورد مطالعه در این تحقیق با واقعیت همخوانی بیشتری دارد.