روشها و مدلهای روان شناختی
سال:1391 | دوره:2 | شماره:9 |تعداد مقالات:7

این پژوهش، با هدف تعیین اثرسبک های هویت بر افسردگی، اضطراب و استرس دانشجویان از راه تعهد هویت انجام شد. این پژوهش یک پژوهش همبستگی است، که در جامعه دانشجویان کارشناسی سال دوم دانشگاه تهران انجام شد. نمونه شامل 150 دانشجو با میانگین سنی 20.09 و انحراف استاندارد 1.13 سال بود، که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. آنان به سیاهه سبک هویت(ISI-4)  و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس  (DASS)پاسخ دادند. تحلیل مسیر نشان داد که سبک های اطلاعاتی و هنجاری دارای اثر مستقیم مثبت و سبک آشفته - اجتنابی دارای اثر مستقیم منفی و معنادار بر تعهد هویت است. اثر مستقیم تعهد هویت بر افسردگی و اضطراب منفی و معنادار و بر استرس منفی و غیرمعنادار است. اثر غیرمستقیم سبک های اطلاعاتی و هنجاری از راه تعهد هویت بر افسردگی منفی و معنادار و اثر غیرمستقیم سبک آشفته - اجتنابی مثبت و معنادار است. هم چنین سبک های داده ای و هنجاری از راه تعهد هویت بر اضطراب اثر غیرمستقیم منفی و معنادار دارند و اثر غیرمستقیم سبک آشفته - اجتنابی بر اضطراب مثبت و معنادار است. هیچ یک از اثرات غیرمستقیم سبک های هویت بر استرس معنادار نبود. به گونه کلی یافته ها واسطه گری تعهد هویت در اثر سبک های هویت بر سلامت روان دانشجویان را تایید می کند. بر اساس یافته ها، تدارک محیط های دانشگاهی به صورتی که امکان کاوشگری بیش تری برای دانشجویان فراهم آورد می تواند منجر به تعهد هویت بیش تر و در پی آن کاهش مشکلات روان شناختی دانشجویان شود.

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی از مجموعه مهارت های زندگی بر عزت نفس بود. جامعه این پژوهش تمامی دختران 15 - 13 ساله ساکن در مراکز شبانه روزی بهزیستی تهران در سال 1387 بود، که تعداد 30 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و به گونه تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش جایگزین شدند. پژوهش در سه مرحله پیش آزمون، مداخله (آموزش) و پس آزمون انجام شد. در فرایند آموزش به گروه آزمایش، مهارت های ارتباطی از مجموعه آموزشی سازمان بهداشت جهانی در ده جلسه دو ساعته در ده هفته آموزش داده شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت بود. سپس برای تحلیل داده ها از آزمون کوواریانس استفاده شد. نتایج بدست آمده از این مطالعه، نشان داد که آموزش مهارت های ارتباطی روش موثری در افزایش عزت نفس دختران 13 تا 15 ساله ساکن مراکز شبانه روزی بهزیستی است.

هدف از این پژوهش، بررسی اثربخشی پنج وسیله آموزشی ساخته شده در زمینه بازتاب منظم و نامنظم نور، بازتاب نور، بازتابش رنگ ها، تصویر در آینه ها و نور بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی بود. جامعه آماری مورد مطالعه، دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی شهر تهران بودند که از راه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و با استفاده از طرح دو گروهی شبه تجربی مورد مطالعه قرار گرفتند. در این روش تاثیر هر یک از وسایل به گونه جداگانه بر روی پنج گروه آزمایش و پنج گروه گواه از دانش آموزان با استفاده از آزمون تی، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که؛ از پنج وسیله ساخته شده، وسایل بازتاب منظم و نامنظم نور، بازتاب نور و بازتابش رنگ ها تاثیری بر مقدار یادگیری دانش آموزان نداشته اند، و تنها دو وسیله تصویر در آینه ها و نور تفاوت معنی داری را بین عملکرد دو گروه آزمایش و گواه نشان دادند.

روش شناسی جدیدی که از تلفیق روش های کمی و کیفی تشکیل شده را «روش تلفیقی» نام نهاده اند. پس از آنکه انتقادات فراوانی به «روش کمی» وارد شد، جنبش دوم روش شناسی با عنوان «روش کیفی» در دهه های 90 - 1970 میلادی گسترش یافت. این روش شناسی بر خلاف روش شناسی اول که به کمیت گرایی و تجربه گرایی بها می داد، بیش تر بر آن شد تا نواقص و ایرادات وارده بر روش شناسی اول (که تا دهه 1970 این روش شناسی غالب بود)، عدم توانمندی آن در پرداختن به ابعاد انسانی و کیفیت واقعیت های حیاتی انسانی بود را رفع نماید. جنگ پارادایمی بین محققان کمی (اثبات گرایی و پسااثبات گرایی) و کیفی (تفسیرگرایی، انتقادگرایی، فمنیسم و پست مدرنیسم) باعث شد که علوم اجتماعی به دنبال پارادایم جدیدی بیفتد. جنبش سوم روش شناسی، بر این اساس شکل گرفت که جهان واقعی را تنها از راه یک روش علمی (اثباتی یا تفسیری) نمی توان شناخت. لذا، به ترکیب دو جنبش روش شناسی کمی و کیفی می پردازد. از دهه 1990 میلادی موج سوم روش شناسی، «روش شناسی ترکیبی یا تلفیقی» نام گرفت.

این پژوهش، با هدف اثربخشی بازی درمانی کودک محور بر اضطراب و افسردگی کودکان دختر دارای اختلال اضطراب و افسردگی در دوره دبستان انجام گرفته است. طرح پژوهش از نوع آزمایشی پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانش آموزان دختر دارای اختلال افسردگی و اضطراب مقطع دبستان آموزش و پرورش شهر اصفهان در سال تحصیلی 91 - 90 بود. بمنظور انجام این پژوهش، 30 دانش آموز با نشانگان افسردگی و 30 دانش آموز با نشانگان اضطراب از بین این کودکان، به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایشی و گواه گمارده شدند (15 دانش آموز دارای اضطراب در گروه آزمایشی اول، 15 دانش آموز دارای اضطراب در گروه گواه اول، 15 دانش آموز دارای افسردگی در گروه آزمایش دوم و 15 دانش آموز دارای اختلال افسردگی در گروه گواه دوم). ابزارهای مورد استفاده عبارت از پرسش نامه افسردگی کودکان (CDI)، پرسشنامه تشخیص اختلالات مرتبط با اضطراب کودکان(SCARED)  بود. مداخلات مربوط به بازی درمانی بر روی گروه های آزمایش به صورت جدا از هم انجام گرفت. داده های بدست آمده با روش آماری تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که مداخله بازی درمانی بر کاهش نشانه های افسردگی و اضطراب کودکان دارای اختلال افسردگی و اضطراب موثر بود. P<0.001 و P<0.001.

هدف از این پژوهش، تبیین نقش واسطه گری سبک های مقابله ای در رابطه هوش هیجانی با رضایت از زندگی در زنان دارای مشکلات خانوادگی بود. جامعه آماری زنان مراجعه کننده به مراکزهای مشاوره در سطح شهر شیراز بودند، که از بین مراکز ده مرکز به صورت تصادفی انتخاب شدند. و تمامی زنانی که در یک فاصله زمانی 3 ماهه (آبان تا آخر دی ماه) به دلیل مشکلات خانوادگی به این مراکز مراجعه کرده بودند و حاضر به همکاری شدند، 150 نفر می شدند، که به عنوان نمونه آماری در این پژوهش شرکت داده شدند. طرح این پژوهش از نوع همبستگی بود. داده ها از راه پرسشنامه رضایت از زندگی دینر، پرسشنامه هوش هیجانی شاتو پرسشنامه سبک های مقابله ای موس و بیلینگز و الاه جمع آوری و مورد تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها نشان داد سبک های مقابله ای نقش واسطه گری معناداری در رابطه هوش هیجانی و رضایت از زندگی ایفا نکرد.

هدف این مقاله ساخت و اعتباریابی مقیاس علاقه اجتماعی بود. علاقه اجتماعی به معنای علاقه به نوع بشر و نیازها و نگرانی های دیگران است. روش پژوهش به صورت پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام شده و جامعه آماری این پژوهش شامل جوانان شهر شیراز می باشد. روش نمونه گیری به صورت خوشه ای مرحله ای و تعداد حجم نمونه 457 نفر است. در این پژوهش ابتدا روایی صوری و محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصان تایید گردیده سپس با روش تحلیل عاملی اکتشافی پرسشنامه علاقه اجتماعی مشتمل بر 4 عامل و 27 ماده ساخته شده است که بر روی عامل اول (بهزیستی و رفاه دیگران)، 8 ماده، بر روی عامل دوم (همدلی) 6 ماده، بر روی عامل سوم (تعامل با دیگران) 6 ماده و عامل چهارم پرسش های واگرا (بهزیستی و رفاه خود) 7 ماده قرار گرفته است. پایایی این پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ و روش دونیمه کردن بررسی شد که نتیجه رضایت بخش بود، هم چنین روایی سازه ای این پرسشنامه بوسیله دو فرضیه بررسی گردید. این فرضیه ها، رابطه بین مذهب و سن با علاقه اجتماعی را تبیین می کردند که یافته ها رابطه مثبت و معنی داری را نشان دادند و هر دو فرضیه تایید گردید. به علاوه، با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی متغیر مکنون علاقه اجتماعی با چهار خرده مقیاس دارای برازندگی بوده است. نتایج این مطالعه نشان می دهند که پرسشنامه علاقه اجتماعی از روایی وپایایی بسیار رضایت بخشی برخوردار است و درنتیجه می تواند ابزار مناسبی برای ارزیابی علاقه اجتماعی باشد.