توسعه آموزش جندی شاپور
سال:1394 | دوره:6 | شماره:1 |تعداد مقالات:11

ارتقاء و به روز رسانی دانش پزشکی یکی از اصول حرفه ای در علوم پزشکی می باشد. مطالعات نشان می دهد که اجرای روش های سنتی و سخنرانی، فاقد اثربخشی و موجب دل زدگی، خستگی و نارضایتی شرکت کنندگان می شود. لذا با لحاظ نمودن اصول آموزش بالغین و با هدف ارتقای کیفیت خدمات بالینی، افزایش ایمنی بیمار و یادگیری از خطاها، کنفرانس های موربیدیتی و مورتالیتی در قالب دوره های بازآموزی ماهانه و با رویکرد آموزش بین حرفه ای برنامه ریزی و اجرا شد. در این مطالعه شبه تجربی طرح موارد با نظر کمیته مورتالیتی و بر اساس فرمت SBAR انجام شد. ابزار پ‍ژوهش پرسش نامه محقق ساخته، پیش آزمون، پس آزمون و مصاحبه نیمه ساختارمند بود. 96% از 202 نفر شرکت کننده، جذابیت کنفرانس های مورتالیتی و موربیدیتی را بسیار خوب و خوب ارزیابی نمودند. اختلاف میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون معنادار (P=0.0001) و مبین افزایش دانش فراگیران است. در تحلیل محتوای داده های کیفی ارتقاء در سه طبقه مهارت های بین حرفه ای، عملکرد مبتنی بر سیستم و آموزش بین حرفه ای در مصاحبه ها تشخیص داده شد. با توجه به نتایج مثبت این مطالعه و رضایت مندی 95% از شرکت کنندگان از نظر جذابیت برنامه و عدم اختلاف در رضایت مندی بین گروه های مختلف حرفه ای و رده های سنی و نیز ارایه خدمات مراقبتی درمانی در قالب تیم های حرفه ای و با توجه به استقرار نظام حاکمیت بالینی و بهبود کیفیت در مراکز درمانی، اجرای کنفرانس های موربیدیتی و مورتالیتی در قالب برنامه های بازآموزی حرف پزشکی توصیه می شود.

از محیط بالینی به عنوان اثرگذارترین محیط آموزشی برای کسب مهارت های بالینی و دانش یاد می شود. شناسایی مسایل موجود در آموزش بالینی و اقدام در جهت اصلاح آن ها نقش به سزایی در دستیابی به اهداف آموزشی دارد. هدف از این پژوهش بررسی دیدگاه دانشجویان بالینی در زمینه شناسایی موانع و عوامل تسهیل کننده در آموزش بالینی بوده است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی_تحلیلی است که در سال 1389 انجام شد. جامعه پژوهش را 147 نفر از دانشجویان رشته های پزشکی، پرستاری و مامایی دوره کارآموزی و کارورزی بالینی در دانشگاه علوم پزشکی بوشهر تشکیل دادند. نمونه گیری به صورت سرشماری از کلیه دانشجویان انجام گردید. داده ها از طریق پرسش نامه روا و پایا جمع آوری گردید. نتایج نشان داد که 42.4% از دانشجویان، کارآموز و 56.5% کارورز بودند و 84.8% از آن ها به رشته خود علاقه داشتند. 97.9% از دانشجویان خوش رویی استاد در پاسخ به دانشجو را مهمترین عامل تسهیل گر در آموزش بالینی خود می دانستند، در حالی که 91.36% مهمترین عامل بازدارنده را عدم وجود بخش های استاندارد و امکانات مناسب می دانستند. نگرش دانشجویان نسبت به عوامل تسهیل کننده (P<0.001) و بازدارنده (P<0.001) بین رشته های تحصیلی مختلف تفاوت معناداری داشت. نگرش نسبت به عوامل تسهیل گر و بازدارنده در آموزش بالینی بین دو جنس، مقطع تحصیلی کارآموزی و کارورزی و افراد مجرد و متاهل تفاوت معناداری نداشت. (P>0.05) نتایج نشان داد که اقدام جهت بهبود و استانداردسازی بخش ها و همچنین تمرکز بر بهبود مهارت های ارتباطی اساتید و دانشجویان موجب تقویت عوامل تسهیل کننده یادگیری در محیط بالینی می گردد و زمینه ساز تربیت افراد ماهر و ارائه خدمات مراقبتی با کیفیت بالا می شود.

این مطالعه با هدف مقایسه دیدگاه مدرسان و دانشجویان در مورد عوامل موثر بر ارزشیابی مدرس توسط دانشجو به صورت توصیفی مقایسه ای از نوع مقطعی در دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد در سال 1391 انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه، شامل تمامی مدرسان و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد می باشد، که تعداد 120 نفر از مدرسان شاغل در دانشگاه و 120 نفر از دانشجویان همین دانشگاه به صورت نمونه گیری طبقه ای مورد مطالعه قرار گرفتند. نظرات آنان توسط دو پرسش نامه مشابه ولی مجزا و در دو بخش جمع آوری شد. پرسش نامه ها به صورت جمع ایفا برای دانشجویان و خود ایفا برای مدرسان توزیع و گردآوری گردید. پرسش نامه مورد استفاده در این مطالعه، محقق ساخته بوده است که روایی و پایایی آن توسط محقق سنجیده شده است. داده ها پس از ورود به نرم افزار آماری SPSS، با استفاده از آزمون های آماری تی و مان ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. عوامل موثر بر ارزشیابی مدرس از دیدگاه مدرسان و دانشجویان به ترتیب اولویت عبارت بود از: حیطه مهارت آموزش تئوری مدرس، حیطه مهارت آموزش عملی مدرس، حیطه خصوصیات مربوط به مدرس (فردی، شخصیتی و ارتباطی) و حیطه خصوصیات مربوط به دانشجو. هر چند نتایج به دست آمده نشان از تشابه بین دیدگاه واحدهای مورد مطالعه دارد، اما اختلاف آماری معناداری بین دیدگاه مدرسان و دانشجویان وجود دارد. به طوری که سطح نمرات مدرسان در هر یک از حیطه ها نسبت به دانشجویان بالاتر است. انجام ارزشیابی مدرسان توسط دانشجویان و بازخورد آن به مدرسان فرآیندی است که به بهبود تدریس در ارتقای نظام آموزشی کمک می کند.

هدف برگزاری گزارش صبحگاهی آموزش فراگیران در مورد جنبه های مختلف بیماری و آموزش بیمارگرا می باشد در این مطالعه مقطعی 41 استاد و 103 دانشجو با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف وارد مطالعه شدند ابزار جمع آوری اطلاعات پرشسنامه محقق ساخته شامل 15 سوال بود که با استفاده از منابع معتبر آموزش پزشکی طراحی شد.از آزمون های تی مستقل و کای اسکوئر جهت تحلیل داده ها استفاده شد. مهمترین معیار انتخاب بیماران از دیدگاه اکثریت اساتید (%41.5)٬ بیماران با ابهام تشخیصی و از دیدگاه اکثریت دانشجویان(%47.6) ٬ بیماران مبتلا به بیماری های شایع بود همچنین بیشتر اساتید و دانشجویان مناسبترین منبع انتخاب بیماران را افراد مراجعه کننده به اورژانس در روز قبل٬ مناسبترین روش ارزیابی فرد ارائه دهنده را پرسش و پاسخ حین برگزاری جلسات و بهترین زمان اختصاص داده شده برای معرفی بیمار را بین 20-30 دقیقه ذکر نمودند از دیدگاه اساتیدمهمترین محورهای بحث شامل اپروچ گام به گام به بیماری و و از دیدگاه دانشجویان بحث در نحوه تفسیر آزمایشات و نحوه پایش و پیگیری بیماران بود. جلسات گزارش صبحگاهی باید علاوه بر آموزش فراگیران، موجب خلاقیت و شکل گیری تفکر انتقادی و ایجاد تعهد و مسوولیت حرفه ای در آنها شود.

هدف از فعالیت های دانش در سازمان ها به ویژه بیمارستان ها اطمینان از رشد و تداوم فعالیت ها، کسب مداوم دانش و توسعه دانش جدید است. از این رو این تحقیق با هدف تعیین عوامل موثر بر مدیریت دانش در بین بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان صورت گرفته است. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی است. جامعه مورد پژوهش بیمارستان های منتخب شهر اصفهان بودند (3 بیمارستان خصوصی و 3 بیمارستان دولتی) که به روش تصادفی طبقه ای نمونه گیری صورت گرفته است. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته مدیریت دانش بوده که اعتبار و روایی آن مورد تایید قرار گرفته است. پایایی پرسش نامه نیز به روش آلفای کرونباخ (r=0.89) مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین عوامل از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. تعیین کفایت حجم نمونه با استفاده از Kaiser- Meyer- Olkinصورت گرفت. روش تحلیل داده ها، تحلیل عاملی بوده و نرم افزار مورد استفاده Amos بوده است. در بین عوامل نهایی موثر بر مدیریت دانش در بیمارستان، پالایش دانش (94 درصد) دارای بیشترین وزن رگرسیونی یا میزان تاثیر بوده و انتشار دانش دارای کمترین میزان تاثیر (27 درصد) بوده است. از طرفی ذخیره دانش (67 درصد)، کاربری کردن دانش (24 درصد)، فرهنگ سازی دانش (67 درصد)، ارزیابی دانش (52 درصد) نیز به عنوان ابعاد موثر بر مدیریت دانش تعیین شدند. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که پالایش دانش با میزان بیشتری بر مدیریت دانش تاثیر دارد. این موضوع بدان معناست که به کارگیری دانش جدید در جای مناسب خود بایستی صورت بگیرد.

انتظارات و نگرش دانشجویان در زمینه رشته تحصیلی و آینده شغلی شان عوامل بسیار مهمی در انگیزش آن ها می باشد. این مطالعه با هدف بررسی رابطه انتظارات از رشته تحصیلی و نگرش نسبت به آینده شغلی در دانشجویان دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سال 1392 انجام شد. در این مطالعه توصیفی تحلیلی تعداد 242 نفر از دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشکده بهداشت به طور تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده های پژوهش پرسش نامه ای محقق ساخته، شامل 26 سوال بود. 13 سوال برای مشخصات فردی و 13 سوال برای سنجش انتظارات از رشته تحصیلی و نگرش نسبت به آینده شغلی و ارتباط آنها با اطلاعات فردی را مورد بررسی قرار می داد. داده ها با آمار توصیفی و تحلیلی در نسخه 17 نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. 68.6% دانشجویان از رشته تحصیلی خود انتظار بالایی داشتند و هم چنین 79.3% از دانشجویان به آینده شغلی خود امیدوار و بسیار امیدوار بودند و این دو متغیر ارتباط معناداری با یکدیگر نشان دادند. پژوهش کنونی، نشانگر دیدگاه بسیار مناسب این دانشجویان به انتظارات از رشته تحصیلی و آینده شغلی شان بود. توجه به نتایج حاصل از این تحقیق در برنامه ریزی های آتی می تواند افق روشن تری از آینده شغلی از نظر بازار کار و اشتغال پیش روی دانشجویان این رشته ها قرار دهد.

یکی از مهم ترین وظایف نظام آموزشی، آماده ساختن افراد برای حضور موثر در اجتماع است و یکی از ملزومات این حضور موثر برخورداری از خلاقیت می باشد. نظام آموزشی می تواند از آموزش هنر به عنوان زمینه مناسبی برای پرورش خلاقیت در دانش آموزان استفاده نماید. در پژوهش تجربی حاضر، تاثیر آموزش تلفیقی هنر بر خلاقیت و یادگیری دانش آموزان اول ابتدایی بررسی گردید. تعداد 60 دانش آموز پسر پیش دبستانی شهرستان تنگستان از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و با استفاده از روش آرایش تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. شرکت کنندگان در تحقیق، حروف آ، ب، ا، د، م، س و او را با استفاده از یکی از روش های آموزش سنتی یا تلفیقی هنر در چهارده جلسه آموزش دیدند. برای سنجش خلاقیت از پرسش نامه استاندارد تصویری خلاقیت تورنس، و برای ارزیابی میزان یادگیری نیز از ابزار محقق ساخته استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون تی برای گروه های مستقل نشان داد که آموزش به روش تلفیقی هنر در مقایسه با روش سنتی، منجر به افزایش سیالی، بسط، اصالت و انعطاف پذیری دانش آموزان می شود. ولی تاثیر معناداری بر یادگیری دانش آموزان ندارد. با توجه به تنوع و انعطاف پذیری فرآیند آموزش در روش تلفیقی هنر، نظام آموزشی کشور می تواند با گسترش این روش آموزشی، به ویژه در مقطع دبستان، زمینه را جهت تربیت دانش آموزانی خلاق و دارای انگیزه درونی برای یادگیری فراهم نماید.

یکی از ابتکارات در زمینه آموزش، سیستم یادگیری به کمک همتایان می باشد که در آن دانشجویان در نقش استاد و یا کمک کننده به اساتید ظاهر می شوند. با توجه به مزایای این سیستم، هدف از مطالعه حاضر بررسی دیدگاه اساتید دانشکده پزشکی و دندان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بابل در خصوص مزایای بالقو ه سیستم یادگیری به کمک همتایان است. پژوهشگران با استفاده از یک بررسی متون گسترده اقدام به طراحی پرسش نامه ای در خصوص مزایای سیستم آموزشی یادگیری به کمک همتایان نمودند. 214 نفر از اساتید دانشکده پزشکی و دندان پزشکی بابل که به صورت تصادفی انتخاب شدند، در این مطالعه مشارکت کردند و داده های به دست آمده با استفاده از آنالیزهای آماری T یک نمونه ای مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که این سیستم بیشترین تاثیر را بر تقویت اعتماد به نفس دانشجو (50%)، تقویت مهارت ارتباطی دانشجو (48.5%) دارد. بر اساس یافته ها، می توان نتیجه گرفت که اساتید پزشکی و دندان پزشکی موافق مزایا و انجام این سیستم هستند و اجرای این سیستم می تواند منجر به تربیت نیروی انسانی توانمند گردد.

پژوهش حاضر با توجه به اهمیت تعامل و مشارکت علمی در محیط وب، و بهره گیری از شبکه های اجتماعی، به بررسی میزان حضور و مشارکت پژوهشگران دانشگاه های شهید چمران، علوم پزشکی و علوم و تحقیقات شهر اهواز در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت پرداخته است. این تحقیق با رویکرد علم سنجی و با شیوه آلتمتریکس انجام شده است. تحقیق حاضر نشان داد که اکثر پژوهشگران سه دانشگاه مهم و عمده شهر اهواز، یعنی علوم پزشکی جندی شاپور، شهید چمران و آزاد، در شبکه اجتماعی ریسرچ گیت حضور فعال دارند و آثار خود را با سایر محققان به اشتراک می گذارند. این پژوهش مشخص ساخت که پژوهشگران دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات اهواز، بیشترین میزان حضور و فعالیت را در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت داشته اند. پژوهشگران باید بتوانند خود را با محیط اطلاعاتی و فناوری جدید سازگار کنند. برگزاری کارگاه های آموزشی آشنایی با شبکه های اجتماعی علمی و چگونگی بهره گیری از آن ها می تواند در ارتقای سطح علمی پژوهشگران و اعضای هیات علمی اثربخش باشد.

شرایط موثر بر آموزش و یادگیری بالینی، به ویژه درس اصول و فنون پرستاری، می تواند در کسب صلاحیت مهارت های اولیه بالینی تاثیر داشته باشد. مطالعه حاضر، با هدف شناسایی وضعیت موجود آموزش بالینی اصول و فنون در میان دانشجویان پرستاری دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز صورت گرفت. مطالعه حاضر، یک مطالعه کیفی با رویکرد تحلیل محتوا و شیوه بحث گروه های متمرکز و با مشارکت 42 نفر از کلیه افراد ذی نفع شامل: مدیران، مدرسان و مربیان، دانشجویان و پرستاران بود. پس از تحلیل داده های حاصل از مصاحبه های بحث متمرکز، کدهای مختلف استخراجشده بر اساس تفاوت ها و شباهت ها، مقایسه شدند و در زیرطبقات و طبقات قرار داده شدند. در نهایت، چهار درون مایه (تم)، شامل: «برنامه و برنامه ریزی منسجم»، «مدیریت ارتباطات انسانی»، «محدود کننده ها و تسهیل کننده ها» و «ادراکات و احساسات» استخراج گردید. انسجام ناکافی برنامه و اجرای برنامه آموزشی، مدیریت ناکافی روابط درون و برون سازمانی، عدم درک مناسب دانشجو از موقعیت و هم چنین عدم کنترل مناسب محدود کننده ها و استفاده ناکافی از تسهیل کننده ها در آموزش و بالین، آموزش اصول و فنون را با چالش های عمده ای مواجه کرده است. مشارکت کنندگان با توجه به تجارب مدیریتی، آموزشی، بالینی و یادگیری خود، بر ضرورت ایجاد اصلاحات به صورت مشارکتی، به منظور رفع نارسایی ها و بازسازی فرآیند آموزش بالینی اصول و فنون، توافق نظر داشتند.

سلامت روانی دانشجویان، یکی از مسائل اساسی زندگی دانشجویی است، که توجه به آن در رشد و توسعه جامعه اثر مستقیم دارد و پرداختن به آن شرط اصلی بهره وری از نیروی کارآمد و تحصیل کرده است. هدف از این مطالعه بررسی سلامت روان دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی واحد بین الملل آبادان و برخی از عوامل جمعیت شناختی مرتبط با آن بوده است. این مطالعه توصیفی مقطعی بود. جامعه شامل کلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی واحد بین الملل آبادان بود که از میان آنان 165 نفر افراد نمونه به صورت طبقه ای انتخاب گردید. روش جمع آوری داده ها با استفاده از پرسش نامه سلامت عمومی (GHQ-28) و پرسش نامه جمعیت شنا تی بود. برای تعیین دانشجویان مشکل دار و بدون مشکل از نقطه برش 23 و برای هر کدام از حیطه ها نیز از نقطه برش 6 استفاده شد. داده ها از طریق آمار توصیفی (درصد، فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (t-test و ضریب همبستگی) در نسخه 15 نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان می دهد که شیوع اختلالات روانی در 163 دانشجوی (48 مرد و 115 زن) 2.5 درصد بوده است که در هر حیطه اختلالات جسمانی 3.6 درصد، اختلال اضطرابی 2.4 درصد، اختلال عملکرد اجتماعی 23.2 درصد و افسردگی 1.2 درصد بوده است. که بیشترین آن اختلال عملکرد اجتماعی و کمترین آن افسردگی می باشد. بین میانگین سلامت روان در دختران و پسران در سطح 0.05 تفاوت معناداری وجود ندارد. هم چنین بین میانگین سلامت روان در دانشجویان مجرد و متاهل در سطح 0.05 تفاوت معناداری وجود ندارد. بین نمره سلامت روان و ترتیب تولد فرزندان همبستگی 0.169 در سطح معناداری 0.05 وجود دارد که در حیطه افسردگی با همبستگی 0.245 و اضطرابی همبستگی 0.166 دیده می-شود. ولی بین نمره سلامت روان و معدل دانشجویان همبستگی معناداری مشاهده نمی شود. وضعیت اقتصادی عنصر مهم در میزان سطح سلامت عمومی دانشجویان می باشد و این امر توجه به امکانات رفاهی بیشتر دانشجویان از طبقات اجتماعی پایین تر را از سوی مسوولان محترم می طلبد.