پژوهش در آموزش علوم پزشکی
سال:1396 | دوره:9 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

مقدمه: یکی از ابعاد اخلاق پزشکی، رعایت اصول اخلاق حرفه ‎ای در ارائه مراقبت هاست. اخلاق حرفه ای، مجموعه ای از اصول و استانداردهای سلوک بشری است که رفتار افراد و گروه ها را تعیین می کند و آگاهی و شناخت حیطه های آن بسیار حائز اهمیت است. این مطالعه با هدف تعیین میزان آگاهی پرسنل و دانشجویان از اصول اخلاق حرفه‎ای در حیطه های ارتباطی، قانونی و اخلاقی انجام شد.روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی– مقطعی است که بر روی 330 نفر از پرسنل پرستاری و مامایی و اتاق عمل و 76 دانشجوی پرستاری و 74 دانشجوی مامایی و 39 دانشجوی اتاق عمل در سال 1395 به روش نمونه گیری در دسترس انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای دو بخشی بود که بخش اول حاوی اطلاعات دموگرافیک و بخش دوم مربوط به سنجش آشنایی از اصول اخلاق حرفه ای در حیطه های اخلاق حرفه ای، قانون و مقررات و ارتباطی بود. برای تعیین اعتبار علمی پرسشنامه از شاخص روایی محتوی استفاده شد. ضریب پایایی سوالات با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ در گروه دانشجویان و پرسنل پرستاری و مامایی (0.82) و در گروه دانشجویان و پرسنل اتاق عمل (0.77) تعیین گردید. داده ها از طریق آمار توصیفی و آنالیز همبستگی و آزمون کای دو و با استفاده از نرم‎ افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که در گروه پرسنل و دانشجویان پرستاری و مامایی میزان آگاهی در 3 حیطه ارتباطی و قانونی و اخلاق حرفه ای در سطح متوسط، و در گروه پرسنل و دانشجویان اتاق عمل میزان آگاهی در این 3 حیطه در سطح خوب برآورد شد. طبق آزمون مجذور کای دو، از بین متغیرهای مورد بررسی در گروه پرسنل پرستاری و مامایی و اتاق عمل، بین حیطه اخلاقی با وضیعت استخدامی و بخش مورد خدمت (0.001=P) و بین حیطه قانونی با سابقه کار (0.003=P) و بین حیطه ارتباطی با بخش مورد خدمت (0.003=P) ارتباط معنی داری وجود داشت. در گروه دانشجویان پرستاری و مامایی و اتاق عمل، بین حیطه اخلاقی با ترم تحصیلی ارتباط معنی داری مشاهده شد (0.02=P).نتیجه گیری: به طور کل، آگاهی پرسنل و دانشجویان اتاق عمل در سطح خوب، و در گروه پرسنل و دانشجویان پرستاری و مامایی میزان آگاهی از اصول اخلاق حرفه ای در حد متوسط گزارش شد، لذا کلاس های بازآموزی ضمن خدمت در زمینه اخلاق حرفه ای برای آن ها توصیه می گردد.

مقدمه: یادگیری در حد تسلط یکی از روش های یادگیری فعال می باشد که می تواند منجر به تربیت دانشجویان پرستاری ماهر و آماده نمودن آن ها برای ورود به حرفه پرستاری شود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی تاثیر استفاده از مدل یادگیری در حد تسلط در آموزش بالینی برای دانشجویان پرستاری انجام شد.روش ها: این پژوهش نیمه تجربی بر روی 2 گروه از دانشجویان ترم 5 پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی یکی از واحدهای تابعه اصفهان در نیمسال اول سال تحصیلی 93-1392 انجام گرفت. دانشجویانی که درس کارآموزی پرستاری بیماری های تنفسی را در این نیمسال انتخاب کردند به دو گروه کنترل (9 =n) تدریس آموزش بالینی به شیوه معمول و مداخله (7=n) با استفاده از مدل یادگیری در حد تسلط تقسیم شدند. تخصیص نمونه ها در دو گروه به صورت غیرتصادفی بر اساس گروه بندی قبلی واحد بالینی دانشکده و بدون دخالت مربی انجام شد. از هر گروه در ابتدای و انتهای کارآموزی، آزمون کتبی به عمل آمد. همچنین مهارت عملی دانشجویان در طول مدت 3 هفته پایش گردیده و عملکرد آن ها بر اساس چک لیست روزانه ثبت شد. در پایان، چک لیست های ابتدایی و انتهایی با هم مقایسه شدند. پرسشنامه ها محقق ساخته بوده و روایی و پایایی آن ها توسط مربیان پرستاری تایید گردید. داده ها با استفاده از آزمون های ناپارامتریک من ویتنی، ویلکاکسون و از طریق نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمره مطالب تئوری دانشجویان در گروه روتین، 0.84±15.76 و در گروه یادگیری در حد تسلط، 0.79±15.89 بود که از نظر آماری با استفاده از آزمون ناپارامتریک من ویتنی، معنی دار نبود (p>0.05). درمورد مهارت های عملی، نتایج نشان داد میانگین تغییرات نمرات چک لیست ارزیابی عملی در ابتدا و انتهای کارآموزی، در گروه کنترل برابر با 0.08±3.2 و در گروه مداخله 0.13±8.4 است که این تغییر با آزمون ویلکاکسون داخل گروه معنی دار بود (0.0001>p). آزمون من ویتنی با (0.0001>p) حاکی از آن بود که این ارتقای مهارت های عملی در گروه یادگیری در حد تسلط به طور معنی داری بیش از گروه کنترل است.نتیجه گیری: به نظر می رسد که مدل یادگیری در حد تسلط از لحاظ یادگیری تئوریکی مطالب، تفاوتی با روش روتین ندارد اما از لحاظ مهارت های عملکردی در بالین مدل مناسبی جهت آموزش به دانشجویان پرستاری می باشد.

مقدمه: در سال های اخیر به دلیل شناخت پیامدهای هیجان ها در حوزه آموزش و یادگیری، تحلیل موقعیت های آموزشی با رویکرد و نگاه هیجانی در محیط های آکادمیک افزایش پیدا کرده است. بر همین اساس مطالعه حاضر به نقش هیجان های تحصیلی مرتبط بر عملکرد تحصیلی دانشجویان پزشکی می پردازد. روش ها: پژوهش حاضر در قالب یک طرح توصیفی - همبستگی در بین دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال تحصیلی 96-95 صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل 800 نفر بوده که تعداد 250 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول لوی و لمشو از این جامعه انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه معتبر هیجان تحصیلی پکران و همکاران (2011) بود که روایی آن به صورت صوری و محتوایی و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرنباخ (0.89) تائید گردید. داده های پژوهش نیز با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که بین هیجان های مثبت (لذت، امید، افتخار) با عملکرد تحصیلی دانشجویان رابطه مثبت و معنی دار (p≤0.01) و بین هیجان های منفی (خشم، اضطراب، ناامیدی، شرم و خستگی) با عملکرد تحصیلی دانشجویان رابطه منفی و غیرمعنی دار وجود دارد (p≥0.01). نتایج نشان داد که هیجان های لذت، امیدواری، افتخار و شرم توانستند روی هم رفته (0.221) از واریانس عملکرد تحصیلی دانشجویان را تبیین کنند. همچنین دانشجویان مقاطع مختلف تفاوت معنی داری در هیجان های تحصیلی با یکدیگر داشتند (p≤0.05). نتیجه گیری: یافته های پژوهشی حاکی از رابطه بین هیجان های تحصیلی دانشجویان با عملکرد تحصیلی آنان بود. بر همین اساس، اساتید بایستی تجربه های هیجانی دانشجویان را به منظور استفاده و بهره برداری از چنین هیجاناتی برای تسهیل یادگیری بهتر در نظر داشته باشند.

مقدمه: خودکارآمدی تحصیلی از جمله عوامل موثر در پیشرفت تحصیلی دانشجویان می باشد که تحقق آن متاثر از عوامل گوناگونی می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین مولفه های سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت با خودکارآمدی تحصیلی در نمونه ای از دانشجویان ساکن خوابگاه انجام شد. روش ها: در این پژوهش تحلیلی- توصیفی در سال تحصیلی 96-1395، 250 نفر از دانشجویان ساکن خوابگاه های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پروفایل سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت و پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان استفاده شد. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS و از آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مولفه های خودشکوفایی r=0.364))، مسوولیت پذیری در قبال سلامت (r=0.470)، روابط بین فردی (0.337=r)، مدیریت استرس (r=0.497)، فعالیت جسمی (r=0.485) و تغذیه (r=0.510) با خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان رابطه معنی دار و مثبت دارند (0.01 > P). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که به ترتیب مولفه های تغذیه، مسوولیت پذیری در قبال سلامت، فعالیت جسمی و مدیریت استرس قادر به پیش بینی 51 درصد از واریانس خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان است. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه دلالت بر اهمیت متغیرهای خودشکوفایی، مسوولیت پذیری در قبال سلامت، روابط بین فردی، مدیریت استرس، فعالیت جسمی و تغذیه به عنوان مولفه های سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت در خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان دارد. بر این اساس می بایست جهت رشد باورهای خودکارآمدی دانشجویان به سبک زندگی آن ها توجه شود و آموزش های مبتنی بر ارتقاء سبک زندگی برای دانشجویان لحاظ شود.

مقدمه: موفقیت تحصیلی از دیدگاه های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است اما یکی از مهم ترین عوامل موثر بر موفقیت تحصیلی ویژگی های شخصیتی افراد است. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط موفقیت تحصیلی با منبع کنترل (درونی- بیرونی) در دانشجویان انجام شد.روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی در بین 330 دانشجوی دانشکده های پرستاری و مامایی و پیراپزشکی لنگرود از طریق نمونه گیری در دسترس در سال 1393 انجام گرفت. ابزار گرد آوری داده ها پرسشنامه مقیاس منبع کنترل جولیان راتر بود. داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی کای دو، آنالیز واریانس یک طرفه، پیرسون، توکی وt-test با استفاده از نرم افزار آماری SPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که از دانشجویان مورد مطالعه 20.9 درصد مذکر با میانگین معدل 1.69±15.87 و 71.9 درصد افراد مونث با میانگین معدل 0.97±16.8 و 55 درصد با منبع کنترل بیرونی و 45 درصد با منبع کنترل درونی بودند. نتایج نشان داد که ضریب همبستگی بین معدل با منبع کنترل از لحاظ آماری رابطه معنی دار وجود ندارد (P>0.05, R=0.351). اما نتایج بیانگر آن بود که افراد با منبع کنترل بیرونی از میانگین معدل بالاتری برخوردارند. بین جنسیت، تحصیلات مادر و رضایتمندی از محیط رشد و تربیت با معدل به ترتیب (P=0.0001)، (P=0.027) و (P=0.002) رابطه معنی داری وجود داشت.نتیجه گیری: اکثر دانشجویان از موفقیت تحصیلی برخوردار بودند. اما دانشجویان با منبع کنترل بیرونی، مونث، دارای مادران تحصیل کرده و وجود رضایت مندی از محیط رشد و تربیت خانوادگی، میزان موفقیت تحصیلی بالاتری نسبت به سایر دانشجویان داشتند.

مقدمه: راهبردهای یادگیری خودتنظیمی شرایط لازم برای بهبود دستاوردهای تحصیلی دانشجویان را ایجاد کرده و فرآیند یادگیری را تسهیل می نمایند. هدف از این مطالعه بررسی رابطه بین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با دستاوردهای تحصیلی دانشجویان پرستاری و مامایی بود. روش ها: در این مطالعه توصیفی- همبستگی، از بین دانشجویان پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال تحصیلی 96-1395، تعداد310 نفر با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) و دستاوردهای تحصیلی دانشجویان بود. داده ها با استفاده از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون همزمان و آزمون t مستقل و از طریق نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: راهبردهای یادگیری خودتنظیمی شناختی (0.63) و فراشناختی (0.72) با دستاوردهای تحصیلی رابطه مثبت و معنی دار داشته (0.01 p=،R=0.784 ) و قادرند 61 درصد از واریانس کل دستاوردهای تحصیلی دانشجویان را پیش بینی نمایند. همچنین نتایج نشان داد که میانگین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (t=2.25, p=0.19) و دستاوردهای تحصیلی (t=3.69, p=0.19) دانشجویان دختر بالاتر از پسر و در دانشجویان غیربومی (t=0.089, p=0.818) بالاتر از بومی (t=2.072, p=0.039) است اما این تفاوت بین دو گروه معنی دار نبود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش، ابعاد راهبردهای یادگیری خودتنظیمی قادرند دستاوردهای تحصیلی دانشجویان را پیش بینی نمایند. لذا به مدیران و اساتید دانشگاه های علوم پزشکی توصیه می گردد با اتخاذ روش های مناسب فواید استفاده از راهبردهای یادگیری خودتنظیمی را برای دانشجویان تبیین نموده و هم چنین تلاش نمایند توانایی های آنان را در این زمینه بهبود دهند.

مقدمه: دوره های کارآموزی و کارورزی در شکل دهی مهارت های اساسی و توانمندی های حرفه ای دانشجویان مامایی نقش اساسی داشته و وجود هرگونه مشکل، کارآیی و بازده آموزش بالینی را دچار اختلال می نماید که استرس یکی از این موانع است. هدف این مطالعه بررسی تجربیات تنش زای دانشجویان مامائی طی آ موزش بالینی در اتاق زایمان بود. روش ها: مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر با بر روی 71 نفر از دانشجویان کارشناسی پیوسته و ناپیوسته مامایی در سال 1393 در دانشگاه علوم پزشکی شاهرود انجام گرفت. ابزار مورد استفاده در مطالعه پرسشنامه محقق ساخته شامل متغیرهای فردی و عوامل تننش زای آموزش بالینی در اتاق زایمان در 6 حیطه بود. روایی پرسشنامه به صورت روایی محتوی و پایایی آن با استفاده روش آزمون- باز آزمون انجام شد و ضریب همبستگی پیرسون 0.8 برآورد شد. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری کای دو، آزمون t مستقل و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین و انحراف معیار استرس کلی دانشجویان برابر 0.64 ± 2.84 و در حد متوسط بود و در حیطه های احساسات ناخوشایند (0.75 ± 3.02)، روش آموزش مربی (0.79 ± 3.01)، تجربیات بالینی (0.86 ± 2.94)، برنامه ریزی آموزشی (0.65 ± 2.86)، محیط آموزش بالینی (0.7 ± 2.63) و ارتباط بین فردی (0.74 ± 2.06) به ترتیب از میانگین امتیاز استرس زایی بالاتری برخوردار بودند. میزان استرس کل درک شده با مقطع تحصیلی (p=0.003)، ترم تحصیلی (p=0.009)، سن (p=0.001)، و بومی بودن (p=0.004) ارتباط معنی دار وجود داشت. نتایج نشان داد که بین علاقه به رشته تحصیلی، تاهل، مشکلات مالی، شخصیت مضطرب و مهارت کنترل استرس با میانگین استرس کل درک شده ارتباط معنی داری وجود ندارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصله سطح استرس دانشجویان در حد متوسط، و بسیار تحت تاثیر مقطع تحصیلی، ترم و بومی بودن و سن بود. استرس زا ترین عوامل مربوط به شرایطی که منجر به ایجاد و بروز احساسات ناخوشایند حین آموزش بالینی و همچنین مربوط به روش آموزش و نحوه ارتباطات مربی بود. توجه به عواطف دانشجویان و حفظ شان دانشجو جهت اصلاح شرایط کنونی می تواند تاثیرگذار باشد.

مقدمه: دانشگاه ها از سازمان های مهم آموزشی- پژوهشی و خدمات اجتماعی در هر جامعه محسوب شده و هدف آن ها پرورش سرمایه انسانی متخصص برای رفع نیازمندی های جامعه می باشد، در این بین کیفیت خدمات آموزشی دانشگاه ها، از دغدغه های بسیار مهم به شمار می رود و با توجه به نقش دانشگاه های علوم پزشکی در آموزش دانشجویان که نقش اساسی در ارتقای سلامت جامعه دارند، پژوهش حاضر بر آن شد تا کیفیت خدمات آموزشی در دانشگاه علوم پزشکی گیلان را تبیین نماید.روش ها: این پژوهش مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده بر روی 250 نفر از دانشجویان رشته های مختلف علوم پزشکی گیلان شامل: پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، پرستاری، مامایی و پیراپزشکی به اجرا در آمد. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه کیفیت خدمات آموزشی بود که روایی آن به طریق روایی محتوی و صوری و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ با میزان (0.09) تایید شد. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های آماری t وابسته و با بهره گیری از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین نمره وضعیت موجود از نظر دانشجویان1.24 ± 2.47 است که با میانگین وضعیت مطلوب 0.41±9.12 فاصله دارد. آزمون آماری t نشان داد که در کلیه ابعاد کیفیت خدمات آموزشی بین وضعیت موجود و مطلوب تفاوت معنی دار وجود دارد (میانگین تفاوت 0.47±6.34) و همچنین انتظارات دانشجویان از وضع موجود بالاتر بود (0.01>p). بیشترین میزان فاصله مربوط به بعد خدمات اطمینان بخش با میانگین 0.24±7.35- و کم ترین فاصله مربوط به بعد خدمات جذاب و روحیه بخش 0.32±5.72 بود.نتیجه گیری: نتایج بیانگر آن بود که دانشجویان رشته های مختلف علوم پزشکی از کیفیت آموزش های ارائه شده رضایت بسیار کمی دارند به عبارتی دیگر انتظار دانشجویان از خدمات آموزشی بسیار بیشتر از آن چیزی است که وجود دارد و فاصله زیادی بین کیفیت خدمات آموزشی در وضعیت موجود نسبت به وضعیت مطلوب مشاهده شد، لذا توصیه می گردد برای ارتقای کیفیت خدمات آموزشی باید برنامه ریزی دقیق در تمام ابعاد صورت گیرد.