علوم و فنون شیلات
سال:1394 | دوره:4 | شماره:3 |تعداد مقالات:11

اثر نگه داری کپور نقره ای در یخ در فواصل زمانی 0، 3، 6، 9، 12، 15 روز بر خواص کیفی پودر سوریمی تولیدی با آنالیز ترکیبات تقریبی، تغییرات رنگ، چگالی، ظرفیت جذب روغن، حلالیت پروتئین، ظرفیت امولسیونی و پایداری امولسیون، توانایی تشکیل ژل، و میزان تیوباربیتوریک اسید بررسی شد. افزایش زمان یخ گذاری ماهی سبب افزایش در میزان چگالی، شاخص تیوباربیتوریک اسید گردید.افزایش زمان یخ گذاری همچنین منجر به کاهش سایر خواص کیفی، همچون ترکیبات تقریبی، شاخص های رنگی، حلالیت پروتئین، ظرفیت جذب روغن و توانایی تشکیل ژل پودر سوریمی گردید (p>0.05). روند تغییرات ظرفیت و پایداری امولسیونی تیمارها در روزهای مختلف منظم نبود ولی با گذشت زمان کم شد (p>0.05). بر اساس نتایج به دست آمده، نگه داری طولانی مدت کپور نقره ای در یخ باعث کاهش خواص کیفی پودر سوریمی تولیدی گردید.

اثر پروبیوتیک پریمالاک در چهار سطح 0، 0.05، 0.1 و 0.15 درصد جیره غذایی بر عملکرد رشد، پارامترهای بیوشیمیایی خون، بازماندگی و مقاومت به تنش شوری در بچه ماهی کپور معمولی دریایی (2.67±0.117) به مدت 45 روز بررسی شد. پریمالاک عملکرد رشد را افزایش و ضریب تبدیل غذایی را به طور معنی داری کاهش داد (p<0.05)، و منجر به کاهش سطوح گلوکز و افزایش میزان پروتئین کل گردید، ولی تفاوت در مقایسه با گروه شاهد معنی داری نبود (p>0.05). سطوح کلسترول در ماهی تغذیه شده با پریمالاک به طور معنی داری کاهش یافت (p<0.05). بعد از 45 روز تغذیه، تنش شوری به منظور تعیین اثر پریمالاک بر مقاومت به تنش شوری انجام شد. برای سنجش میزان هماتوکریت، خونگیری طی چهار مرحله (روزهای اول، سوّم، پنجم و هفتم) بعد از تنش انجام شد. در روز اول، سطوح هماتوکریت در همه ی تمیارها افزایش معنی داری داشت (p<0.05)، ولی از روز سوم در همه تیمارها به تدریج کاهش یافت. قبل و بعد از تنش، میزان بازماندگی در تیمارها تفاوت معنی داری نداشت (p>0.05). این نتایج نشان می دهد که افزودن پروبیوتیک پریمالاک به جیره، اثرات مثبتی بر رشد، شاخص های بیوشیمیایی خون و کاهش استرس در کپور معمولی دارد.

خواص فیزیکوشیمیایی گوشت چرخ شده و سوریمی تهیه شده از کپور معمولی در طول دوره انجماد بررسی شد. هر دو تیمارگوشت چرخ شده و سوریمی در پلاستیک های زیپ دار بسته بندی و در دمای 18- درجه سانتی گراد نگه داری شده و در فواصل زمانی 1، 2 و 3 ماه مورد ارزیابی قرار گرفتند. آنالیز تقریبی سوریمی و گوشت چرخ شده در طول ماه های مختلف فاقد اختلاف معنی دار بود (p<0.05). شاخص PV در گوشت چرخ شده به طور معنی داری افزایش یافت (p>0.05) در حالی که مقدار آن برای سوریمی تنها در ماه سوم نگه داری افزایش یافت. میزان تیوباربیتوریک اسید (TBA) و مجموع ترکیبات ازته فرار (TVB-N) سوریمی در مقایسه با گوشت چرخ شده در تمام ماه ها کمتر بود. نتایج آزمون فیزیکی بیانگر کاهش سختی، به هم پیوستگی، کشسانی، قابلیت جویدن و خاصیت صمغی در گوشت چرخ شده بود، در حالی که خواص سوریمی تا پایان ماه سوم نگه داری در حالت انجماد تقریبا ثابت باقی ماند. در کل، تولید سوریمی از گوشت کپور باعث حفظ ویژگی های کیفی آن می شود.

پروتئین هیدرولیز شده از امعاء واحشاء تاسماهی سیبری تولید شد. به منظور بهینه سازی شرایط تولید، با استفاده از روش آماری سطح پاسخ (RSM) اثر سه عامل زمان، pH و غلظت آنزیم (آلکالاز) به روی درجه هیدرولیز بررسی گردید. مدل ریاضی، برازش خوبی با داده های آزمایش داشت، زیرا R2 معادل 0.97 نشان داد که 97 درصد از تغییرات درون محدوده آزمایش توسط مدل قابل توضیح است. بر اساس نتایج به دست آمده، بالاترین درجه هیدرولیز (58.21 درصد) مربوط به تیمار حاوی غلظت آنزیمی 2 درصد، زمان 60 دقیقه و 8=pH انجام شد و تیمار با شرایط هیدرولیز (نسبت آنزیم به سوبسترا 2 درصد، زمان 45 دقیقه، 8.5=pH) دارای بیشترین مقدار پروتئین (42.37) به عنوان جایگزین پپتون تجاری محیط کشت (Triptic soy broth) برای بررسی میزان رشد باکتری Salmonella typhi در زمان های صفر تا 48 ساعت مورد استفاده قرار گرفت. تغییرات رشد S. typhi در تیمار شاهد روند صعودی بهتری نسبت به تیمارشماره 15 (آلکالاز) داشته، ولی اختلاف معنی دار نبود.

کنسانتره ریز جلبک Tetraselmis suecica تولید و اثرات ویتامین های C و E در افزایش ماندگاری و ارزش های غذایی آن طی 8 هفته نگه داری در دمای یخچال (4oC) بررسی شد. برای تغلیظ کشت جلبکی، ابتدا کشت انبوه جلبک مورد نظر تا مرحله رشد لگاریتمی در محیط کشت استاندارد کانوی انجام شد و پس از تعیین میزان زنده مانی سلول ها، با روش سانتریفیوژ توسط دستگاه خامه گیر تغلیظ شد. کنسانتره های جلبکی سپس تحت تیمارهای ویتامینی شامل ویتامین C، ویتامین E و ترکیب مساوی دو ویتامین (همگی به میزان وزنی/ وزنی %0.1) قرار گرفتند .تراکم جلبک در کنسانتره جلبکی حاصل از این روش حدود 1.38×109 سلول در میلی لیتر و بازده تولید حدود 1.7 گرم به ازای هرلیتر محیط کشت بود. نتایج نشان داد که میزان زنده مانی تیمار ویتامین E در انتهای دوره 39.99±2.1 و نسبت به تیمار شاهد بیشتربود (p>0.05) که مبین اثرمثبت نگه دارنده ها می باشد. نتایج آنالیز تقریبی نیز نشان داد که تیمار شاهد نسبت به سایر تیمارها کمترین تغییرات رطوبت (%86.8)، تیمار ویتامین C بالاترین میزان پروتئین (%36.6) و کمترین میزان خاکستر (%39.9) و تیمار حاوی ترکیب مساوی دو ویتامین بالاترین میزان چربی (%13.4) درطی دوره نگه داری را داشتند. مقادیر pH نیز در تیمار ویتامین C و شاهد کمتر از دو تیمار دیگر بود. در مجموع برای حفظ کیفیت کنسانتره این ریز جلبک، استفاده از ویتامین E و C و نگه داری آن در دمای یخچال پیشنهاد می گردد.

اثر سطوح گلوکز و نشاسته ذرت در قالب 4 تیمار (گلوکز %15 و %30) بر روند رشد و ترکیب لاشه بچه تاسماهی سیبری (Acipenser baerii) اجرا شد. پس از دو هفته سازگاری با شرایط پرورشی و جیره پایه، 120 عدد بچه تاسماهی سیبری با وزن متوسط 25.64±2.80 گرم به مدت 8 هفته و به صورت تصادفی به 12 تانک فایبرگلاس با تراکم 10 عدد در هر تانک (یک عدد ماهی در 35 لیتر آب) در قالب 4 تیمار گلوکز %15، گلوکز %30، نشاسته ذرت %15 و نشاسته ذرت %30 با 3 تکرار توزیع شدند. نتایج نشان داد که وزن نهایی، طول کل نهایی، درصد افزایش وزن بدن، شاخص رشد ویژه، میانگین رشد روزانه، ضریب کارایی پروتئینT، ضریب چاقی، و ضریب تبدیل غذایی در تیمار %15 نشاسته ذرت نسبت به سایر تیمارها بهبود یافت (p>0.05). اختلاف معنی داری بین تیمار نشاسته ذرت %30 با تیمار گلوکز %15 در شاخص کبدی مشاهده شد (p<0.05). اختلاف معنی داری در درصد زنده مانی ثبت نشد (p>0.05). بیشترین میزان پروتئین لاشه در تیمار نشاسته ذرت %15 با اختلاف معنی داری نسبت به تیمارهای گلوکز %15 و %30 مشاهده گردید (p<0.05). بیشترین میزان کربوهیدارت کل لاشه در ماهی تغذیه شده با %15 گلوکز مشاهده شد که با تیمارهای نشاسته ذرت %15 و %30 اختلاف معنی داری را نشان داد (p<0.05). براساس نتایج مذکور می توان اظهار کرد که سطح %15 نشاسته ذرت می تواند سبب افزایش شاخص های رشد، بهبود ترکیب لاشه و افزایش کارایی تغذیه در تاسماهی سیبری گردد.

تاثیر پریبیوتیک گروبیوتیک در چهار سطح (0، 0.5، 1، 2 درصد جیره) روی برخی شاخص های رشد، هماتولوژیک، بیوشیمیایی و ایمنی فیل ماهی (Huso huso) جوان با میانگین وزنی 40.82±5.8 گرم و در حوضچه های فایبرگلاس با تراکم 20 عدد ماهی در هر حوضچه در 3 تکرار بررسی شد. ماهی به مدت 56 روز با سطوح مورد نظر غذادهی شدند. در انتهای دوره، برخی شاخص های رشد محاسبه و خونگیری از 36 عدد ماهی جهت سنجش شاخص های هماتولوژیک، بیوشیمیایی و ایمنی تیمارهای مختلف صورت گرفت. نتایج بیانگر تفاوت معنادار (p<0.05) بین سطوح %2 گروبیوتیک و تیمار شاهد در میزان شاخص های رشد، درصد نوتروفیل، میزان هماتوکریت، هموگلوبین و پروتئین تام سرم بود، ولی در سایر شاخص های هماتولوژیک و بیوشیمیایی اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد (p<0.05). بنابراین استفاده از این مکمل خوراکی، جهت بهبود رشد و تحریک سیستم ایمنی فیل ماهی توصیه می شود.

تحقیق حاضر بمنظور ارزیابی کارایی روش تغییر pH در دو حالت اسیدی و قلیایی جهت بازیافت پروتئین از ماهی کیلکای کامل و تخلیه شکمی شده و نیز مقایسه ویژگی های سوریمی تولیدی با روش متداول شستشو انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که اگر چه هر دو روش اسیدی و قلیایی موجب کاهش میزان رنگدانه کل در پروتئین ایزوله بازیافتی از ماهی کامل و تخلیه شکمی شده گردید اما کارایی روش قلیایی به مراتب بیشتر بود و کمترین میزان رنگدانه در پروتئین ایزوله قلیایی کیلکای تخلیه شکمی شده مشاهده گردید. ایزوله بازیافتی از ماهی تخلیه شکمی شده به روش قلیایی کمترین میزان پپتیدهای محلول در TCA را نشان دادند که بطور معنی داری از سایر نمونه ها کمتر بود (p<0.05). همچنین ژل تولیدی از ایزوله قلیایی کیلکای تخلیه شکمی شده بطور معنی داری ظرفیت نگهداری آب (%63.45) و سختی (3.51 نیوتن) بالاتری نسبت به نمونه های کیلکای کامل و نمونه های اسیدی داشتند (p<0.05)، اما از سوریمی عضله کیلکا (ظرفیت نگهداری آب %74.54 و سختی ژل 4.89 نیوتن) ضعیف تر بودند. این نتایج با مشاهده مقادیر نسبی بیشتر اکتومیوزین و اکتین در ساختار ژل سوریمی عضله و ایزوله قلیایی ماهی تخلیه شکمی شده بر اساس الگوی وزن مولکولی حاصل از الکتروفورز پروتئین تایید گردید. با این وجود نمونه های حاصل از روش تغییر pH در مورد هر دو منبع سفیدی بسیار پایین تری نسبت به سوریمی عضله کیلکای معمولی داشتند که لزوم تحقیقات بیشتر در زمینه بهبود خواص آن را آشکار می سازد.

به منظور بهبود خواص فیلم های تولیدی بر پایه پروتئین میوفیبریل ماهی فیتوفاگ (Hypophthalmichthys molitrix)، از 3 سطح نانوفیبرسلولز (1، 3 و %5) استفاده شد. تیمار بهینه با ارزیابی خصوصیات مکانیکی، فیزیکی، نوری و همچنین آزمون میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) تعیین شد. افزودن نانوذرات سلولز تغییری در استحکام کششی ایجاد نکرد اما سبب کاهش کشسانی فیلم های تولیدی شد (p<0.05). خاصیت ممانعت فیلم ها در برابر بخار آب و دیگر خواص فیزیکی، با افزودن نانوفیبرهای سلولز در سطح %1 بهبود یافت اما در غلظت های بالاتر تضعیف شد (p<0.05). نتایج حاصل از SEM نیز نشان داد که نانوذرات در غلظت پایین پراکنش همگن تری دارند و فیلم های به دست آمده دارای سطح مقطع صاف تر و مناسب تر نسبت به سطوح بالاتر نانوذرات بودند. به طور کلی می توان گفت در تولید فیلم های پروتئین میوفیبریل- نانوفیبر سلولز، استفاده از سطوح پایین نانوذرات در بهبود خواص مکانیکی و فیزیکی فیلم ها موثر می باشد.

در این تحقیق فیلم دولایه آگار/ژلاتین به روش قالب ریزی و طی دو مرحله تولید و ویژگی های آن شامل نفوذپذیری نسبت به بخارآب، حلالیت در آب، درصد جذب رطوبت، خواص مکانیکی، و نیز ویژگی های ظاهری مورد مطالعه و با فیلم های زیست تخریب پذیر تک لایه آگار و ژلاتین مقایسه گردید. نتایج نشان داد که نفوذپذیری نسبت به بخارآب در فیلم دولایه (3.25×10-10 g/msPa) به طور معنی داری کمتر از فیلم های آگار تک لایه (3.90×10-10 g/msPa) و ژلاتین (4.32×10-10 g/msPa) بود. همچنین افزایش میزان جذب نور UV در فیلم دولایه در مقایسه با فیلم های تک لایه مشاهده شد. مقاومت به کشش در فیلم دولایه (10.8 مگا پاسکال) اگرچه بالاتر از ژلاتین تک لایه (2.86 مگا پاسکال) بود، ولی از فیلم تک لایه آگار (30.49 مگا پاسکال) کمتر بود (p<0.05). نتایج نشان می دهد که برخی خواص فیلم های آگار و ژلاتین با تولید فیلم دولایه آگار/ ژلاتین اصلاح شده و بهبود می یابد.