اندازه گیری تربیتی
سال:1390 | دوره:2 | شماره:6 |تعداد مقالات:10

زمینه: آزمون ترسیم ساعت، آزمونی عصب - روان شناختی است که از سال ها پیش به عنوان بخشی از ارزشیابی و غربالگری بزرگسالان با آسیب های شناختی مورد استفاده قرار گرفته است. هدف: پژوهش حاضر برای بررسی عملی بودن، اعتبار، روایی و نرم یابی آزمون ترسیم ساعت در 392 دانش آموز دبستانی شهر تهران انجام شد. روش: گروه نمونه با روش نمونه برداری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. پس از اجرای فرم معلم فهرست نشانه مرضی کودک (گادو و اسپرافکین، 1994) و ماتریس های پیشرونده ریون (ریون و همکاران، 1983) دانش آموزان دارای اختلال های رفتاری، هیجانی، ذهنی و اختلال های رشدی فراگیر کنار گذاشته شدند و سپس آزمون شکل تجمعی ری (کافارا و همکاران، 2002) و آزمون ترسیم ساعت (کوهن و همکاران، 2000) بر روی 392 آزمودنی اجرا شد. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که ضریب اعتبار آزمون ترسیم ساعت با آلفای کرونباخ برابر 0.765 است. هیچ کدام از ملاک های هشت گانه برای نمره گذاری آزمون ترسیم ساعت در تحلیل ها حذف نشدند. از این گذشته اعتبار ارزیابی و اعتبار بازآزمایی آزمون به ترتیب برابر با 0.95 و 0.90 محاسبه شد. برای بررسی روایی سازه آزمون ترسیم ساعت از روش تحلیل مولفه های اصلی استفاده شد. میزان کفایت نمونه برداری برابر 0.716 و معنادار بودن آزمون کرویت بارتلت نشانگر شرایط مطلوب برای انجام تحلیل عاملی بود. نتایج تحلیل عاملی با چرخش پروماکس، استخراج 2 عامل بود که بر روی هم تقریبا 63 درصد از واریانس کل را تبیین می کرد. این عوامل عبارت بودند از: 1- ترسیم ساعت و 2- مفهوم زمان. همچنین روایی همزمان آزمون ترسیم ساعت و آزمون شکل تجمعی ری بسیار مطلوب بود. بحث و نتیجه گیری: بنابراین آزمون ترسیم ساعت از اعتبار و روایی مناسبی برای ارزیابی شناختی کودکان برخوردار است.

زمینه: سهولت نمره گذاری، اجرا و عینیت آزمون های چندگزینه ای سبب شده که به عنوان ابزار اصلی در سنجش های وسیع مورد استفاده قرار گیرد. انتقادهای زیادی نسبت به سوالات چندگزینه ای مطرح شده است. نظیر پوشش ندادن به تمامی اهداف تربیتی (سطوح پایین شناختی را می سنجند) و استفاده از عامل حدس و گمان در پاسخ به سوال ها. در این میان عده ای نیز افزایش تعداد گزینه های سوال را راهی برای مقابله با این مشکلات دانسته اند. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر تعداد گزینه ها بر ویژگی های روان سنجی آزمون ها و سوالات و همچنین توانایی برآورد شده آزمودنی ها در نظریه کلاسیک و پرسش پاسخ بود. روش: جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان سال سوم دبیرستان های شهر شیراز بود که 608 نفر از آنان به شیوه تصادفی به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از دو آزمون پیشرفت تحصیلی زبان و حسابان که به همین منظور تهیه و تنظیم شده بودند استفاده شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که تعداد گزینه ها بر پارامترهای سوال اثر ندارد و تاثیر تعداد گزینه ها بر ویژگی های روان سنجی برآورد شده آزمودنی ها، در آزمون های مختلف یکسان است. همچنین بین پارامترهای برآورد شده در نظریه کلاسیک و پرسش پاسخ تفاوت وجود داشت. نتیجه گیری: بعد از بررسی مفروضه های نظریه پرسش و پاسخ مشخص شد که داده ها با مدل دو پارامتری برازش بهتری دارند، و تفاوتی بین تعداد گزینه ها و برازش با مدل مشاهده نشد. همچنین بین توانایی برآورد شده و تعداد گزینه ها تفاوت مشاهده شد.

زمینه: تحقیقات اخیر نشان داده است که در کنار افراد وابسته به یکی از انواع مواد مخدر تعداد قابل توجهی از افراد را می توان یافت که از نظر شخصیتی مستعد اعتیاد به مواد مخدرند. اما سنجش چنین ویژگی هایی در ایران مستلزم ابزار پژوهشی مناسب با فرهنگ کشور است. هدف: پژوهش حاضر با هدف آماده سازی و بررسی ارزش تشخیصی آزمون جهت تشخیص افراد در معرض اعتیاد انجام گرفته است. روش: پس از طراحی پرسشنامه در قالب یک فرم 60 سوالی، آزمون بر روی 90 معتاد و 540 دانشجوی گروه نمونه اجرا شد. یافته ها: آزمون مورد نظر به طور معناداری بین گروه معتادان و دانشجویان تفکیک قایل شد. پایایی آزمون از طریق کودرریچاردسون و آلفای کرونباخ 88 درصد به دست آمد. اعتبار صوری پرسشنامه و اعتبار سازه آزمون نیز تایید شد. تحلیل عاملی آزمون نشان داد که از ده عامل اشباع شده است. هنجارهای آزمون بر اساس نمرات T تهیه شد. بحث و نتیجه گیری: در کل می توان گفت استفاده از این پرسشنامه جهت امور غربالگری و در زمینه های درمانی و آموزشی و پژ‍وهشی مفید است.

زمینه: بحث تغییرناپذیری سوال ها و آزمون ها در سنجش از اهمیت فراوانی برخوردار است. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه تغییرناپذیری پارامترها بر اساس دو رویکرد سوال پاسخ و تحلیل عاملی تاییدی انجام گرفت. روش: ابتدا مبانی هر دو رویکرد پیرامون تغییرناپذیری اندازه گیری مورد بحث قرار گرفت و سپس شیوه هر دو رویکرد در تغییرناپذیری پارامترهای سوال بر اساس یک نمونه داده تجربه حاصل از آزمون بین المللی پیشرفت در خواندن (PIRLS) که پاسخ 5000 دانش آموز ایرانی (2500 دختر و 2500 پسر) در سال 2006 به 6 سوال مقیاس نگرش نسبت به خواندن بود مقایسه گردید. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد که سوال 6 بر اساس هر دو رویکرد دارای سوگیری است، هر چند که نتایج هر دو رویکرد در خصوص سوال های 1، 3 و 4 متفاوت بود. سوال 1 بر اساس رویکرد سوال پاسخ و سوال های 3 و 4 بر اساس رویکرد تحلیل عاملی تاییدی دارای سوگیری تشخیص داده شدند. بحث و نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از آن بود که هنگام بررسی های مربوط به تغییرناپذیری پارامترها، از روش های موجود در هر دو رویکرد سوال پاسخ و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شود و صرف قضاوت بر اساس نتایج یک روش می تواند بسیار گمراه کننده باشد. به علاوه، در نظر گرفتن عرض از مبدا در مدل اندازه گیری به هنگام بررسی تغییرناپذیری و تفاوت توزیع توانایی گروه ها و تاثیر آنها روی تغییرناپذیری نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

زمینه: در بسیاری موارد معلمی در آموزش خود موفق است، اما به دلیل اینکه درس او مورد علاقه شاگردانش نیست و دارای سطح دشواری است، آموزش او نیز تحت الشعاع درس و کتاب درسی قرار می گیرد. هدف: پژوهش حاضر به بررسی همترازی نمرات ارزشیابی اساتید در دروس مختلف، با توجه به سطح دشواری دروس از دید دانشجویان می پردازد. روش: جامعه آماری این پژوهش تمامی دروس ارزیابی شده دانشگاه سمنان در نیمسال اول 88-87 می باشد. به این منظور ابتدا دروس 9 رشته تحصیلی از دید دانشجویان سال آخر با استفاده از مقیاس لیکرت، به 5 سطح (خیلی دشوار تا خیلی آسان) تفکیک شد و نمونه ای به حجم 171 درس انتخاب گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که کاربرد یک نمره واحد برای مقایسه عملکرد اساتید در فرم های ارزشیابی، روش مناسبی نیست و برای مقایسه نمرات ارزشیابی اساتید، باید ابتدا نمرات به دست آمده، تراز شوند. در این پژوهش برای همتراز کردن نمرات از دو روش پارکی ساده و تبدیل زد استفاده شد. بحث و نتیجه گیری: یکی از دلایل ناهمترازی، تفاوت در نوع ارزشیابی دانشجویان از دروس با توجه به سطح دشواری دروس می باشد.

زمینه: شناسایی وضعیت پذیرش دانشجو در نظام آموزش عالی ایران از دیدگاه دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران، اعضای هیات علمی سازمان سنجش آموزش کشور و مسوولان ذیربط آموزش عالی، زمینه انجام این تحقیق می باشد. هدف: هدف از انجام این تحقیق سنجش و مقایسه دیدگاه سه جامعه فوق، نسبت به شیوه ها وعوامل وضع موجود (شیوه آزمون متمرکز، شیوه آزمون فراگیر و عوامل معدل کتبی، نمره علمی، سهمیه ها و جنسیت) و سایر شیوه ها و عوامل موثر (شیوه آزمون غیر متمرکز، عوامل سوابق تحصیلی، هوش و استعداد تحصیلی) است. روش: روش تحقیق از نوع توصیفی، پیمایشی و نمونه آماری بر اساس جدول مورگان و نیز انتساب متناسب برای دانشجویان سه دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه علامه طباطبایی به تعداد 346 نفر می باشد. همچنین تمامی اعضای هیات علمی و مسوولین ذیربط آموزش عالی نیز در نظر گرفته شده اند. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد اکثریت دانشجویان با شیوه برگزاری آزمون (متمرکز، فراگیر) موافق بوده واعضای هیات علمی و مسوولین نیز با شیوه آزمون متمرکز موافق و با شیوه آزمون فراگیر مخالف می باشند. همچنین تفاوتی بین دیدگاه دانشجویان، اعضای هیات علمی و مسوولین نسبت به شیوه آزمون متمرکز، شیوه آزمون فراگیر و معدل کتبی، نمره علمی، سهمیه ها وپذیرش جنسیت وجود ندارد. از طرف دیگر بر اساس نتایج بدست آمده از تفاوت دیدگاه سه جامعه می توان گفت که اعضای هیات علمی و مسوولان نسبت به شیوه آزمون غیر متمرکز دیدگاهی یکسان دارند ولی دانشجویان نسبت به شیوه آزمون غیرمتمرکز با دو جامعه دیگر دیدگاهی متفاوت دارند. بحث و نتیجه گیری: بر اساس دیدگاه اعضای هیات علمی و دانشجویان در پاسخ به سوالات مربوط به سهمیه ها مشخص است که وجود برخی سهمیه ها موجب بروز مشکلات عدیده ای از جمله ناراحتی و رنجش دانشجویان، عدم هماهنگی آنها در کلاس های درس و ... است، لذا ادغام این سهمیه ها با هم یا اعمال آنها به صورت ظرفیتی اضافی در آزمون سراسری موجب رفع مشکلات و نگرانی ها خواهد بود. از طرف دیگر سه جامعه مسوولان، اعضای هیات علمی و دانشجویان به ترکیبی از آزمون متمرکز و سوابق تحصیلی در آزمون سراسری تاکید داشته اند لذا نباید از هریک از آنها به تنهایی در آزمون سراسری استفاده نمود.

زمینه: ورود به دانشگاه همواره برای برخی از دانشجویان با چالش هایی همراه است که مستلزم سازگاری مجدد می باشد. کنش های سازگاری دانشجویان متفاوت از سازگاری انسان در موقعیت های دیگر می باشد. با توجه به وجود نوع کنش سازگارانه و ناسازگارانه نیاز به وجود ابزار ویژه آن می باشد. هدف: هدف از انجام این پژهش تهیه آزمون مناسب برای سنجش سازگاری دانشجویان متناسب با واکنش های آنان در شرایط فرهنگ ایرانی بود. روش: با استفاده از سوابق پژوهشی انجام شده و آزمون های مشابه خارجی مانند مقیاس سازگاری دانشجویان (سی ای اس) و پرسشنامه انطباقی دانشجویان و جمع آوری اطلاعات مربوط به واکنش های انطباق دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان پرسشنامه اولیه تهیه شد. سوالات مربوط به پنج خرده مقیاس با عنوان سازگاری اجتماعی، سازگاری تحصیلی، دلبستگی به رشته و دانشگاه، سازگاری عاطفی و هدفمندی اختصاص داده شد. روایی محتوایی آن توسط اساتید روان شناسی و مشاوره تایید و سپس بروی یک نمونه 771 نفری دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و تعدادی از دانشجویان دیگر دانشگاه های شهر اصفهان به همراه آزمون جی اچ کیو اجرا گردید. سوالات با روش آماری مناسب تحلیل و میزان پایایی، روایی و هنجار آزمون همراه نقاط برش تعیین گردیدند. یافته ها: میانگین ضریب لاشه برای تبیین روایی محتوای کل آزمون 0.71 و برای خرده مقیاس ها از 0.58 تا 0.82  به دست آمد. همبستگی نمره کل آزمون با آزمون جی اچ کیو 0.58- به دست آمد و برای سایر خرده مقیاس ها نیز همبستگی معنی بین 0.27- تا 0.43- به دست آمد که نشانگر روایی آزمون است. پایایی درونی کل آزمون 0.94 و برای خرده آزمون ها از 0.73 تا 0.81 تعیین گردید. بحث و نتیجه گیری: با توجه به میزان پایایی و روایی به دست آمده، آزمون سازگاری دانشجویان (اسد) ابزاری است که می تواند مورد استفاده محققان قرار گیرد. به علاوه می تواند به عنوان ابزاری برای سنجش و پایش سازگاری دانشجویان در مراکز مشاوره دانشجویی مورد استفاده واقع شود.