بیماریهای عفونی و گرمسیری ایران
سال:1388 | دوره:14 | شماره:46 |تعداد مقالات:14

سابقه و هدف: عفونت های انگلی و قارچی سر به ترتیب توسط حشره پدیکلوس کاپیتیس و قارچ های درماتوفیت ایجاد می گردند. مطالعات انجام شده مبین وجود آلودگی به این عوامل بیماریزا در نقاط مختلف دنیا است. در ایران مطالعات پراکنده ای درباره میزان شیوع عفونت های فوق انجام گرفته و نتایج آن نشان دهنده وجود آلودگی در مناطق مورد بررسی است. در استان همدان تصویر روشنی از میزان شیوع آلودگی در دسترس نبود. لذا این تحقیق با هدف تعیین میزان شیوع آلودگی های انگلی و قارچی سر در بین دانش آموزان مقطع ابتدایی استان همدان طراحی و اجرا گردید.روش کار: در این مطالعه توصیفی 1000 دانش آموز بر اساس نمونه گیری خوشه ای - طبقه ای از بین مدارس ابتدایی شهرستان های استان همدان که در مناطق مختلف شهری و روستایی بودند، مورد معاینه و مشاهده قرار گرفتند. پرسشنامه ای در خصوص وضعیت شخصی خانوادگی و اجتماعی و میزان آگاهی و ... پاسخ دادند. اطلاعات با نرم افزار آماری Epi 2000 بررسی و با استفاده از آزمون های آماری پارامتریک Z-test، T-test و K-test با توجه به احتساب حدود 95 درصد تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: از بین 1000 دانش آموز انتخابی که نیمی از آنها پسر و نیمی دیگر را دختر تشکیل می دادند، 51 نفر (5.1%) آلوده به شپش سر بوده اند که از این میان 20 نفر شهری (4.1%)، 31 نفر روستایی (6.1%)، 47 نفر (9.4%) از دختران و 4 نفر (0.8%) از پسران آلوده بوده اند. از نظر آماری رابطه معنی داری بین آلودگی به این انگل و شغل و تحصیلات پدر و مادر وجود نداشت. از طرفی نتایج نشان داد که شیوع شپش تحت تاثیر حضور مربی بهداشت می باشد. از لحاظ آلودگی های قارچی سر، نمونه های مشکوک مورد آزمایش مستقیم و کشت قرار گرفتند ولی هیچ مورد آلودگی (صفر درصد) مشاهده نگردید.نتیجه گیری: میزان ابتلا تحت تاثیر میزان آگاهی دانش آموزان و حضور مربی بهداشت در مدرسه قرار می گیرد. ضمن آن که عفونت های قارچی در محیط های نواحی گرم و مرطوب بیشتر دیده می شود و از طرفی بهبود وضعیت فردی مردم در مناطق روستایی، آموزش بهداشت و کاهش تعداد افراد خانواده ها موجب کاهش آلودگی های قارچی شده است.

سابقه و هدف: آلودگی به ویروس هپاتیت (HBV) B، یکی از شایع ترین عوامل ایجاد بیماری های مزمن کبدی، سپروز و سرطان کبد در جهان می باشد. از جمله گروههای پرخطر از نظر ابتلا به ویروس هپاتیت B معتادان مواد مخدر بویژه نوع تزریقی می باشند. هدف از انجام مطالعه تعیین شیوع سرمی آنتی ژن سطحی ویروس هپاتیت B در زندانیان معتاد زندان مرکزی استان قم بوده است.روش کار: در این مطالعه مقطعی نمونه سرم 808 معتاد محبوس در زندان مرکزی استان قم طی سال های 1383 و 1384 از نظر وجود آنتی ژن سطحی ویروس هپاتیت B به روش الیزا (ELISA) در پایگاه منطقه ای انتقال خون استان قم مورد آزمایش قرار گرفتند. پس از انجام آزمایش های مربوطه، مشخصات فردی 808 زندانی معتاد از پرونده های موجود در زندان مرکزی استان قم با همکاری اداره کل زندان ها جمع آوری گردید و با استفاده از آزمون کای دو در برنامه SPSS تجزیه و تحلیل شد. P<0.05 سطح معنی داری اختلاف ها قرار داده شد.یافته ها: از تعداد 808 نمونه سرم آزمایش شده به روش الیزا، تعداد 36 نفر (%4.45) دارای آنتی ژن سطحی ویروس هپاتیت B بودند. از تعداد 36 نفر، 35 نفر (%97.22) مذکر و یک نفر (%2.78) مونث بودند و میانگین سنی آنها 35 سال و بیشترین تعداد در گروه سنی 31-35 سال (%25) قرار داشتند. از مجموع 36 نفر، 16 نفر (%44.44) مجرد و 20 نفر (%55.56) متاهل بودند. 30 نفر (%83.33) از 36 نفری که دارای HBsAg بودند، سابقه اعتیاد تزریقی داشتند.نتیجه گیری: از آنجاییکه بیش از 80 درصد افراد HBsAg مثبت سابقه اعتیاد تزریقی داشتند، لذا استفاده مشترک از سرنگ های آلوده چه قبل از زندانی شدن و چه در داخل زندان مهم ترین طریق انتقال و اشاعه ویروس هپاتیت B در این افراد است. بنابراین، انجام آزمایش HBsAg در بدو ورود به زندان و در صورت منفی شدن انجام واکسیناسیون علیه هپاتیت B، آموزش راه های انتقال و پیشگیری می تواند نقش موثری در کاهش موارد آلودگی به ویروس HBV ایفا نماید.

سابقه و هدف: بیماری سرخک از جمله بیماریهای قدیمی است که در زمان های قبل از واکسیناسیون بدلیل قابلیت سرایت بالا هر 2 تا 5 سال اپیدمی های وسیع را در جهان سبب شده است. با افزایش دسترسی مردم به خدمات بهداشتی درمانی و افزایش پوشش ایمن سازی موارد بیماری کاهش بسیار یافت. همزمان با سایر کشورها، در کشور ما نیز برای دسترسی به هدف حذف بیماری سرخک، ایمن سازی همگانی سرخک و سرخجه در سال 1382 انجام شد و پس از آن اپیدمیولوژی بیماری در کشور متحول شد. این مطالعه به بررسی یافته های اپیدمیولوژی بیماری سرخک در سال های 1383 لغایت 1387 پرداخته است.روش کار: بر مبنای تعاریف ارایه شده در راهنمای مراقبت بیماری سرخک، در سراسر کشور کلیه موارد مشکوک به بیماری سرخک شناسایی و در عرض حداکثر 48 ساعت مورد بررسی قرار می گرفتند. کلیه داده های مربوط به سن، جنس، محل سکونت، سابقه تماس با بیمار مبتلا، سابقه واکسیناسیون و ملیت افراد ثبت شده و نمونه سرم برای بررسی سرولوژیک (IgG و IgM) با استفاده از کیت الیزا شرکت بهرینگ و نمونه های ادرار و حلق برای بررسی کشت ویروس و PCR در مدت کمتر از یک هفته به آزمایشگاه مرجع کشوری در دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران ارسال می گردید.یافته ها: در مجموع 5 سال دوره مطالعه تعداد 4326 بیمار مشکوک به بیماری سرخک به مرکز مدیریت بیماریها گزارش شدند. بیشترین موارد مشکوک بیماری از استان های خراسان رضوی (539 مورد)، فارس (475 مورد) و مازندران (213 مورد) بودند. بر اساس یافته های آزمایشگاهی تعداد 103 مورد قطعی بیماری (بروز 0.03 در یکصد هزار نفر) شناسایی شدند که 61% در گروه سنی کودکان زیر 10 سال بودند. بیشترین تعداد و میزان بروز موارد قطعی بیماری از استان های سیستان و بلوچستان (51 بیمار و 0.5 در یکصد هزار نفر)، خراسان جنوبی (8 بیمار و 0.3 در یکصد هزار نفر)، قم (5 بیمار و 0.09 در یکصد هزار نفر) و کرمان (7 بیمار و 0.07 در یکصد هزار نفر) به ثبت رسیده است. حدود 77% موارد قطعی سرخک در ایرانیان و 23% در اتباع شناسایی شد. از کل بیماران 11.7 درصد سن قبل از واکسیناسیون (زیر یکسال)، 33 درصد بین 1 تا 4 سال، 19.4 درصد بین 5 تا 9 سال، 4.9 درصد بین 10 تا 19 سال و 31 درصد بالای 20 سال بودند.نتیجه گیری: برنامه حذف سرخک با انجام واکسیناسیون همگانی در سال 1382 و پوشش بالای ایمن سازی کودکان بسیار موفق عمل کرده و میزان بروز موارد قطعی بیماری از شاخص تعیین شده توسط سازمان جهانی بهداشت کمتر بوده است. شیوع بالای بیماری سرخک در کشورهای همسایه شرقی سبب شده که درصد قابل توجهی از بیماران سرخک را اتباع بیگانه تشکیل دهند که ضرورت توجه به ایمن سازی تکمیلی در اماکن تجمعی این افراد را نشان می دهد. علاوه بر این استان های جنوبی شرقی کشور نیز در معرض خطر بیشتر قرار دارند که نشان دهنده تاثیرپذیر بودن این استان ها از تردد بالای اتباع بیگانه است.

سابقه و هدف: در بیمارانی که نیاز به همودیالیز مزمن دارند، تا برقراری فیستول شریانی – وریدی تنها راه نجات آنان استفاده از کاتتردیالیز مرکزی است. از آنجا که با این کاتترها خطر عفونت و باکتریمی وجود دارد. مراقبت از آنها از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از این مطالعه تعیین اثر موپیروسین در پیشگیری از استقرار میکروب در محل ورود کاتتر و جلوگیری از عوارض احتمالی آن می باشد.روش کار: این کارآزمایی بالینی بر روی دو گروه از کودکانی که بدلیل نارسایی مزمن کلیه نیاز به استفاده از کاتتر همودیالیز داشتند انجام شد. در یک گروه از کودکان از پماد موپروسین و بتادین و در گروه دیگر از بتادین برای مراقبت از محل ورود کاتتر استفاده شد. سپس به طور متوالی کشت از محل ورود کاتتر در هر دو گروه گرفته شد و نتیجه کشت ها در دو گروه با هم مقایسه گردید. از آزمون مربع کای استفاده شد و P کمتر از 0.05 معنی دار تلقی گردید.یافته ها: 18 بیمار با نارسایی مزمن کلیه {10 55.5%)) پسر و 8 44.5%)) دختر} که تحت درمان با همودیالیز توسط کاتتر بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. با توجه به دفعات کاتتریزاسیون، 45 نمونه (فرد) موجود بود که 17 مورد (37.8%) از داروی موپروسین و بتادین و در 28 62.2%)) مورد از بتادین استفاده شده است. در مجموع 405 بار کشت انجام شده بود که 81 (56.6%) بیمار گروه اول و 187 71.4%)) بیماران گروه دوم کشت مثبت داشتند (P=0.003). شایعترین باکتری جدا شده از محیط های کشت نیز، استافیلوکوک اپیدرمیس با 216 (61.2%) مورد بود.نتیجه گیری: با توجه به اثر بخشی داروی موپیروسین و بتادین در مراقبت از محل ورود کاتتر همودیالیز، توصیه می شود از این دارو در مراقبت از بیماران فوق استفاده شود.

سابقه و هدف: آنتی ژن لکوسیت انسانی (HLA) می تواند واکنش های میزبان نسبت به عفونت HBV را تحت تاثیر قرار دهد. در مطالعه قبلی ما الل های HLA-A و HLA-DRB1 در بیماران دارای عفونت تداوم یافته HBV و افراد بهبود یافته از این عفونت را ارزیابی کردیم. این مطالعه در جهت تکمیل یافته های مطالعه قبل به بررسی ارتباط ساب تایپ اللهای HLA-A*33 و HLA-DRB1*13 با پیش اگهی عفونت HBV می پردازد.روش کار: 94 بیمار آلوده به ویروس HBV در مطالعه وارد شدند. ابتدا الل های HLA-A و HLA-DRB1 با استفاده از روش (Low resolution PCR-sequence specific primer (PCR-SSP مورد بررسی قرار گرفتند. سپس ساب تایپ الل های HLA-A*33 و HLA-DRB1*13 که دارای ارتباط معنی دار با پیش اگهی عفونت HBV بودند. توسط روش High resolution PCR-SSP بررسی شدند.یافته ها: فراوانی HLA-A*33 در گروه با عفونت تداوم یافته بالاتر از گروه بهبود یافته بود و ساب تایپینگ نشان داد که HLA-A*3303 در 75% و HLA-A*3301 در 25% بیماران مشاهده می گردد. فراوانی الل DRB1*13 در گروه با عفونت تداوم یافته پایین تر از گروه بهبود یافته بود و HLA-DRB1*1301 در 66.7% و HLA-DRB1*1303 در 33.3% از افراد مشاهده گردید.نتیجه گیری: HLA-A*3303 و HLA-DRB1*1301 ساب تایپ های غالب در پیش اگهی عفونت HBV بودند. این یافته ها نیز بر نقش HLA به عنوان یک فاکتور مهم در تعیین پیش اگهی HBV تاکید می نماید.

سابقه و هدف: لیشمانیوز جلدی بیماری عفونی است که ضایعات مزمن ایجاد می کند و درمان کاملا مطلوبی ندارد. استفاده از درمان موضعی به سبب سمیت کمتر، حایز اهمیت است. اثر ایمونومودولاتوری مورفین از سالها قبل شناخته شده و شواهد زیادی نشان می دهد اپیوییدها به عنوان اعضا خانواده سایتوکین ها، تنظیم کننده سیستم ایمنی و پاسخ التهابی می باشند. هدف از این مطالعه، تعیین اثر مورفین به عنوان یک ایمونومودولاتور در فرایند بهبود لیشمانیوز جلدی در موش های BALB/C است.روش کار: 40 سر موش BALB/C به پنج گروه 8 تایی (A, B, C, D, E) تقسیم و به هر یک از آنها تعداد 2.5×106 پروماستیگوت لیشمانیا ماژور در ناحیه قاعده دم تزریق زیر جلدی گردید. گروه A و B بترتیب بعد از هفته اول و پنجم تلقیح تحت درمان مورفین موضعی قرار گرفتند، به همان ترتیب گروه C و D تحت درمان با مورفین داخل صفاقی قرار گرفتند و گروه E (گروه کنترل) هیچ درمانی دریافت نکردند. سپس قطر ضایعات پوستی هفته ای یک بار بوسیله Vernier-caliper اندازه گیری شد.یافته ها: اندازه ضایعات پوستی در همه موش های BALB/C دریافت کننده مورفین و گروه کنترل افزایش نشان داد. قطر متوسط ضایعات در هفته پنجم اندازه گیری، به وضوح بزرگتر از هفته اول بود. متوسط اندازه ضایعات بین گروه های موش های دریافت کننده مورفین در مقایسه با گروه کنترل اختلاف معنی داری نشان نداد.نتیجه گیری: استفاده مورفین موضعی و داخل صفاقی هیچکدام تاثیری در بهبود ضایعات ناشی از لیشمانیا ماژور در موش های BALB/C نداشت. مطالعات دیگری با دوزهای دیگر مورفین و استفاده از موش های سایر سوش ها غیر از BALB/C مثل موش های سفید سوری و هامستر ممکن است نتایج متفاوتی بدست دهد.

سابقه و هدف: عفونت هپاتیت A یک مشکل عفونی عمده در کشورهای خاورمیانه از جمله ایران می باشد. با بهبودی در وضعیت اقتصادی و بهداشتی جامعه سن ابتلا به هپاتیت A از کودکی به سنین بالاتر شیفت کرده است که مبتلایان را در ریسک عوارض جدی عفونت HAV قرار می دهد. در حال حاضر مطالعات کمی بر روی سرواپیدمیولوژی هپاتیت A در ایران صورت گرفته است. هدف از این مطالعه تعیین میزان شیوع سرمی این آنتی بادی در افراد 6 ماه تا 20 ساله ساکن شهر تهران می باشد.روش کار: این مطالعه بر روی 1065 کودک در سنین بین 6 ماه تا 20 سال انجام شده است. پلاسمای این افراد از نظر Anti-HAV توتال مورد بررسی قرار گرفته است.یافته ها: شیوع کلیAnti-HAV 61.6%  ((CI%95: %68.94-63.25 بود. شیوع 55.1% Anti-HAV در گروه سنی 6 ماه تا 5.9 سال، 52.9% در گروه سنی 6 تا 10.9 سال، 65.2% در گروه سنی 11 تا 15.9 سال و 85% در گروه سنی 16 تا 20.9 سال بود. اختلاف معنی داری از نظر شیوع سرمی Anti-HAV در بین گروه های سنی وجود داشت (P<0.001) ولی از نظر شیوع سرمی Anti-HAV اختلاف معنی داری بین دو جنس مشاهده نشد.نتیجه گیری: مطالعه ما نشان داد که عفونت هپاتیت A در کودکان تهرانی شایع بوده و این عفونت می تواند مشکل بهداشتی عمده ای در این منطقه باشد. بنابراین به نظر می رسد جهت جلوگیری از این عفونت واکسیناسیون کودکان مفید باشد.

سابقه و هدف: نیدل استیک شدن به مفهوم آسیب نفوذی جلدی ناشی از وسایل پزشکی نوک تیز در صورت آلوده بودن به خون یا ترشحات بدن بیماران، بزرگترین خطری است که می تواند کارکنان خدمات بهداشتی درمانی را تهدید کند. آسیب ناشی از سر سوزن موجب 80 تا 90 درصد انتقال بیماریهای عفونی به این افراد می شود. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی نیدل استیک شدن در چهار بیمارستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی دولتی شهر اردبیل صورت گرفت.روش بررسی: این مطالعه مقطعی که در سال 1387 انجام شد. فراوانی نیدل استیک شدن در طی 5 سال گذشته و برخی عوامل همراه آن، از نظر خود آسیب دیدگان با طراحی دو پرسش نامه بررسی شد. محتوای پرسش نامه ها با بحث گروهی و رفع نکات مبهم تایید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آماری توصیفی و برای مقایسه آماری از آزمون تی یا مجذور کای استفاده گردید.یافته ها: از 137 نفر از کارگران شرکت خدماتی 53% (72 نفر) در طی 5 سال گذشته نیدل استیک شده بودند. بیشترین میزان حادثه در شیفت صبح و در آزمایشگاه، سی سی یو و بخش جراحی و اتاق عمل بود. انداختن اشتباهی سر سوزن و اشیا نوک تیز در زباله های معمولی در بیش از 50 درصد موارد علت این اتفاق ذکر شده بود.از 431 نفر از پرسنل پرستاری 55% دچار نیدل استیک شده بودند. 55% از موارد آسیب در شیفت صبح اتفاق افتاده بود. شیفت کاری نقش معنی داری در نیدل استیک شدن داشت. بیشترین نسبت حادثه در بخش های سوختگی، اطفال، هماتولوژی، قلب، ای سی یو و اورژانس روی داده بود. عوامل مختل کننده تمرکز شامل (شلوغی شیفت کاری، حواس پرتی و خستگی) بیش از حد در 51% موارد عامل نیدل استیک شدن بوده اند.نتیجه گیری: بیش از نیمی از کارکنان بالقوه در معرض آلودگی قرار داشته اند. میزان تقریبی برآورده شده برای بروز نیدل استیک به ازا نفر سال در پرستاران 0.46 نفر در سال و در کارگران خدماتی 0.29 نفر در سال بود. در هر دو گروه کارگران و پرستاران بیشترین موارد NS شدن در شیفت کاری صبح روی داده است. توجه ویژه برای پیشگیری، با انجام مداخلات کلیدی و پایش آنها می تواند در کاهش آسیبهای شغلی موثر باشد.

سابقه و هدف: ویبریو پاراهمولیتیکوس در محیطهای دریایی بسیار دیده می شود و موجب گاسترواینتریت در اثر مصرف اغذیه دریایی آلوده می گردد. علایم کلینیکی عفونتهای ویبریو پاراهمولیتیکوس شامل اسهال، دردهای شکمی، تهوع و استفراغ می باشد. بیشتر مسمومیت های غذایی ویبریو پاراهمولیتیکوس به دلیل مصرف اغذیه دریایی مانند ماهی، خرچنگ، میگو، صدف و نرم تنان است. با این حال فراورده های غذایی دیگر نیز ممکن است عامل انتقال آلودگی این باکتری باشند. هدف از تحقیق حاضر تعیین آلودگی انواع ماهی و میگوی مصرفی شهر اصفهان به ویبریو پاراهمولیتیکوس و سایر گونه های آن می باشد.روش بررسی: 411 نمونه از انواع ماهی و میگو به صورت اسپتیک از 18 ماهی فروشی شهر اصفهان در سالهای 1383 تا 1384 با روش های استاندارد میکروبیولوژی نمونه گیری شد. پس از طی مرحله غنی سازی و کشت خطی بر روی محیط کشت جامد افتراقی - انتخابی TCBS و خالص سازی، آزمایشات لازم بر روی نمونه ها به عمل آمد.یافته ها: میزان آلودگی ویبریو پاراهمولیتیکوس و سایر گونه های آن به ترتیب در اغذیه دریایی شهر اصفهان 1.5% و 2.4% بود.نتیجه گیری: تلاش بیشتر برای کاهش آلودگی و شناسایی منشا آلودگی اغذیه دریایی شهر اصفهان ضروری می باشد.

سابقه و هدف: مقاومت آنتی بیوتیکی، یک مساله رو به افزایش در سویه های سالمونلا بوده و مشکلات گسترده ای را جهت درمان آنتی بیوتیکی بیماریهای حاصل از این گروه باکتری ها ایجاد کرده است. هدف از انجام این مطالعه تعیین الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های سالمونلا نسبت به 10 آنتی بیوتیک است که امروزه در درمان بیماریهای سالمونلایی کمتر رایج می باشند.روش کار: سویه های سالمونلای مورد استفاده در این تحقیق در طی سال های 87-86 از بیمارستان های مختلف شهر تهران جداسازی شده بودند و جهت این بررسی مورد مطالعه قرار گرفتند. این سویه ها با استفاده از تست های بیوشیمیایی و سرولوژیک تعیین هویت گردیدند. حساسیت و مقاومت آنتی بیوتیکی سویه های جدا شده بر اساس روش استاندارد تعیین گردید.یافته ها: 16.2 درصد ایزوله ها به آمپی سیلین، 13.2 درصد به کلرامفنیکل، 19.1 درصد به کوتریموکسازول، 25.7 درصد به آموکسی کلاو، 50.7 درصد به تتراسایکلین، 1.5 درصد به امیکاسین، 67.6 درصد به داکسی سایکلین، 4.4 درصد به تیکارسیلین و 23.5 درصد به پیپراسیلین مقاوم بودند. هیچ کدام از ایزوله ها نسبت به ایمیپنم مقاومتی نشان ندادند.نتیجه گیری: به نظر می رسد آمپی سیلین، کلرامفنیل و کوتریموکسازول که استفاده از آنها در درمان عفونت های حاصل از سالمونلا رایج است، هم چنان کارایی لازم را بر سالمونلاهای مورد مطالعه در این تحقیق داشته اند، همچنین مقاومت نسبت به ایمیپنم، آمیکاسین و تیکارسیلین بسیار پایین بود و لذا در صورت وجود مقاومت سالمونلا نسبت به سایر آنتی بیوتیک ها و نداشتن منع تجویز از جهات دیگر، می توان این آنتی بیوتیک ها را مدنظر در درمان قرار داد.