علوم پایه (دانشگاه آزاد اسلامی)
سال:1387 | دوره:18 | شماره:1/70 (ویژه نامه زیست شناسی) |تعداد مقالات:8

به منظور بررسی نقش انتروویروس ها در ایجاد مننژیت آسپتیک و سروتایپینگ (تعیین هویت) این ویروسها در کودکان زیر 14 سال که با علایم بالینی مننژیت آسپتیک به بیمارستانهای بهرامی، امام حسین (ع)، شهدا تجریش، مفید، کودکان تهران، علی اصغر (ع)، امام خمینی (ع) و تختی از آذر ماه سال 1373 تا آذرماه 1374 مراجعه نموده بودند، اقدام به جمع آوری نمونه مایع مغزی نخاعی (CSF) همراه با تنظیم پرسشنامه شد و در بخش ویروس شناسی انستیتو پاستور ایران به جداسازی انتروویروسها از مایع مغزی نخاعی بر روی 2 نوع کشت سلولی مداوم HeLa و GMK2 و تعیین هویت این ویروسهای جدا شده با استفاده از آنتی سرم های L.B.M Pools مبادرت گردید. این مطالعه بر روی 266 بیمار با علایم مننژیت آسپتیک انجام پذیرفت. در این بررسی 15% از بیماران با علایم مننژیت آسپتیک مبتلا به مننژیت انتروویروسی بوده اند. بیشترین موارد بیماری در گروه سنی زیر یک سال قرار داشتند (%42.5) و در فصل تابستان دیده شدند (%50). ارتباط معنی دار آماری بین متغیر فصل و جداسازی انتروویروسها وجود داشت (P<0.005). همچنین اختلاف معنی دار آماری بین فصل تابستان و سایر فصل ها در ایجاد مننژیت انتروویروس و مننژیت آسپتیک غیر انتروویروس دیده شد (P<0.001). انترویروسهایی که در این مطالعه جدا گشتند، شامل ویروسهای کوکساکی گروه B سروتیپ های B5 (%95) و B4 (%5) بودند.

با توجه به نقش تغذیه ای روغن کنجد و نظر به این که مصرف این روغن اختلالی در دستگاه قلب و گردش خون بوجود نمی آورد. در این تحقیق اثر روغن کنجد بر یادگیری فضایی موشهای سفید آزمایشگاهی پیر با استفاده از ماز T شکل مورد بررسی قرار گرفت. موشهای مورد آزمایش به گروههای دو، سه و چهار هفته و گروه شاهد تقسیم شدند. گروه شاهد از رژیم غذایی معمولی و گروههای دو، سه و چهار هفته ای در مدت مورد نظر از رژیم غذایی حاوی روغن کنجد 10 درصد استفاده کردند و تعداد 8 سر موش برای هر گروه آزمایشی انتخاب شدند .نتایج نشان می دهد که مصرف رژیم غذایی حاوی روغن کنجد 10 % به مدت دو و سه هفته تاثیر معنی داری روی برخی کمیت های اندازه گیری شده مرتبط با یادگیری فضایی نداشته، هر چند که میانگین تاخیرها طی روزهای یادگیری و طی تست خاموشی به طور معنی داری (P<0.05) کاهش مییابد در حالیکه در گروه چهار هفته ای به طور معنی داری (P<0.001) یادگیری فضایی افزایش می یابد.

تاکنون روشهای تولید آنزیمها بخوبی مورد بررسی قرار گرفته است اما تولید همزمان دو یا چند آنزیم و تلاش برای ایجاد شرایط واحدی برای تولید بهینه آنها بخوبی در متون علمی مورد توجه قرار نگرفته است. به منظور بهینه سازی تولید همزمان آنزیم آمیلاز و پکتیناز که واجد اهمیت اقتصادی هستند از قارچ آسپرژیلوس اوریزه Aspergillus oryzae PTCC 5164 به عنوان منبع تولید کننده قارچی این آنزیم ها و روش آماری تاگوچی استفاده شد. تعیین فعالیت آنزیم ها بوسیله روش DNS انجام شد. در آزمایشهای اولیه، بیشترین میزان تولید آنزیم های پکتیناز و آمیلاز به ترتیب با استفاده از پکتین مرکبات، آرد نشاسته ذرت بعنوان ماده اولیه سوبسترا حاصل شد. محیطهایی با منابع کربنی مخلوط، شامل نسبت های مختلفی از سبوس گندم، پکتین مرکبات و آرد نشاسته ذرت طراحی شد و بهترین شرایط برای بالاترین میزان تولید این آنزیمها مشخص گردید. در نتیجه بعد از اجرای روش تاگوچی، به ترتیب افزایش 190.53% و 222.5% برای مقادیر تولیدی آمیلاز و پکتیناز نشان داده شد. در مرحله بعدی، در نقطه بهینه ترکیبی، که نقطه میانگین مورد محاسبه نقاط قبلی بود، با توجه به شرایط آغازی، تولید آنزیمهای مذکور به ترتیب افزایش 196.22% و 220% را برای آمیلاز و پکتیناز داشت. نتایج نشان داد که استفاده از روش آماری برای پروسه های میکروبی و بیوتکنولوژی بسیار مناسب است، زیرا با تعداد آزمایشهای کمتر می توان به نتیجه مطلوب رسید.

در این تحقیق کرکهای غده ای گیاه دارویی مرزه خوزستانی با کمک میکروسکوپهای نوری، الکترونی نگاره و گذاره مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در سطح روپوست اندام های هوایی گیاه یک نوع کرک محافظ و 4 نوع کرک غده ای شامل کرکهای سپری، سرسان ساقه کوتاه، سرسان ساقه بلند و مخروطی شکل وجود دارد. پراکنش و تراکم کرک ها در اندام های مختلف متفاوت بود. کرکهای محافظ در مادگی و پرچمها دیده نشدند. دو نوع کرک سپری مشاهده شد، بخش ساقه ای کرک سپری نوع I از 6 تا 8 سلول طویل کشیده و حجیم تشکیل شده است در حالی که در نوع II، ساقه تک سلولی می باشد. کرک های سرسان با ساقه کوتاه نیز داری یک سلول پایه ای، یک سلول ساقه ای کوتاه با دیواره های جانبی کوتینی شده و سر کروی یا تخم مرغ شکل هستند که از یک یا دو سلول ساخته شده اند. کرک های سرسان با ساقه بلند دارای یک سلول پایه ای ولی ساقه 2 تا 3 سلولی بلند با طول متغیر و سر تک سلولی بالونی شکل می باشند. سلولهای ساقه کرکها به شدت واکوئول دار شده اند و دیواره خارجی آنها بسیار ضخیم و کوتینی شده می باشد ولی دیواره های جانبی آنها در محل اتصال به سایر سلول های ساقه کرک تا حدی نازک می باشند و دارای ارتباطهای پلاسمودسماتایی فراوانی هستند. در سلولهای ترشحی راس کرکهای غده ای نیز سیتوپلاسمی غنی از انواع اندامکهای سلولی و مواد ترشحی وجود دارد. هسته این سلول ها درشت و مرکزی است و دیواره های سلولی نازک می باشند.

جنس Stachys بیش از 270 گونه دارد و یکی از بزرگترین جنس های تیره لابیاته محسوب می شود. اسانس به دست آمده از گیاه Stachys lavandulifolia بوسیله دستگاه GC و GC/MS آنالیز گردید. بررسی اثرات ضد میکربی نیز با روش حفر چاهک و اندازه گیری قطر هاله بازدارندگی رشد صورت گرفت.نتایج نشان داد که اصلی ترین ترکیبات تشکیل دهنده اسانس این گیاه از گروه هیدروکربنهای مونوترپنی است. 14 ترکیب در روغن اسانسی این گیاه شناسایی شد که 90.96% از کل اسانس را شامل می شود، در بین ترکیبات شناسایی شده a-Terpinene (20%)، a-Pinene (16.3%)، Myrcene (20.9%) و Bicyclogermacrene (8.7%) ترکیبات اصلی محسوب می شوند. نتایج بررسی اثرات ضد میکربی اسانس گیاه St. lavandulifolia نیز نشان داد که اسانس گیاه مذکور بر علیه باکتریهای گرم مثبت و گرم منفی Salemonella typhi PTCC 1185, Staphylococcus epidermidis PTCC 1349) و E. coli PTCC 1330 دارای اثرات ضد میکربی بالایی است (قطر هاله بازدارندگی رشد به ترتیب 29، 31 و 25 میلی متر). کمترین اثر ضد میکربی اسانس مورد مطالعه بر علیه Haemophilus influenza و Bacillus cereus مشاهده گردید.

در این پژوهش تغییرات کمی و کیفی گونه دارویی مرزه خوزستانی اسانس در طول سه مرحله تکوینی و اثرات ضد میکروبی اسانس آن در مرحله گلدهی مورد بررسی قرار گرفت. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر صورت گرفت و شناسایی ترکیبات سازنده اسانس نیز با GC-MS انجام شد. اثرات ضد میکروبی اسانس نیز به روش تعیین حداقل غلظت بازدارندگی مشخص گردید .نتایج آزمایشها نشان داد که بیشترین مقدار اسانس بدست آمده از گیاه در مرحله قبل از گلدهی و کمترین میزان مربوط به مرحله پس از گلدهی است. اسانس در مرحله قبل از گلدهی با 9 ترکیب برای ماده خشک و 11 ترکیب برای ماده تر، واجد کمترین تنوع از نظر ترکیبات سازنده آن و در مرحله پس از گلدهی با 18 ترکیب برای ماده خشک و 17 ترکیب برای ماده تر بیشترین تنوع را از نظر ترکیبات سازنده داشت. کارواکرول بعنوان ترکیب اصلی سازنده اسانس در همه مراحل تکوینی بود و بیشترین مقدار آن مربوط به مرحله قبل از گلدهی و کمترین میزان آن در مرحله بعد از گلدهی بود. تفاوت معنی داری بین ماده خشک و تر مورد استفاده در اسانس گیری از نظر میزان ترکیبات سازنده اسانس مشاهده نشد. بر اساس نتایج حاصل از بررسی های ضدمیکروبی مشخص گردید که اسانس گیاه مرزه خوزستانی بر رشد باکتری های گرم مثبت شامل:(MIC=0.2ml/ml 12228CIP), (MIC=0.2ml/ml) S. aureus 6538p S.epidermidis و گرم منفی شامل  (MIC=0.4ml/ml), S.typhi morium ID (MIC=0.4ml/ml) P.aeroginosa 27853ATCC (MIC=2ml/ml), E.coli 35218BBL و قارچ(MIC=0.1ml/ml) C.albicans 10231BBL  اثر بازدارندگی دارد. این اثر بر باکتری های گرم مثبت و قارچ کاندیدا البیکانس بیش از باکتری های گرم منفی می باشد.

زیره سبز یکی از محصولات مهم زراعی صادراتی است و پس از زعفران دومین گیاه صادراتی از نظر ارزش ریالی می باشد .این گیاه به طور معمول دارای 2.5 تا 4 درصد اسانس می باشد. به منظور بررسی تاثیر روشهای مختلف حاصلخیز کردن خاک بر عملکرد گیاهان دارویی تحقیقی در پاییز 1382 و بهار سال 1383 در دانشگاه آزاد واحد شهرری انجام شد. در این تحقیق از سه رقم خراسان، کرمان و اصفهان زیره سبز cyminum L. Cuminum استفاده شد. تیمارهای مورد بررسی شامل نسبتهای مختلفی از کود شیمیایی خالص به صورت ترکیبی از N.P.K مورد استفاده در سیستمهای زراعی رایج با نسبتهای مختلف کود دامی یا نسبتهای مختلف کود دامی و شیمیایی مورد استفاده در سیستمهای تغذیه تلفیقی در مقایسه با تیمار شاهد بود .عملکرد رقم خراسان بهتر از کرمان و اصفهان بود. بر اساس نتایج حاصل از کشت مشخص شد که بالاترین میزان عملکرد بذر مربوط تیمار v1a1 یعنی شاهد رقم خراسان بود .صفات مورفولوژیک مورد ارزیابی در این آزمایش شامل :ارتفاع بوته، سطح تاج پوشش، تعداد چتر اصلی و فرعی و تعداد گل بودند، و چون تغییرات در این اجزا موجب کم و یا زیاد شدن عملکرد می گردد، بنابراین عملکرد بذر در هکتار و نیز وزن1000  دانه هم بررسی و ارزیابی قرار گرفت .این آزمایش از نوع فاکتوریل در غالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج بوسیله آزمون  LSDمقایسه شد.

ایران بزرگترین تولید کننده و صادر کننده میوه ارزشمند انار در جهان است. میوه انار به دلیل سرشار بودن از قندها، ویتامین ها و به ویژه ترکیبات آنتی اکسیدان در سال های اخیر مصرف روز افزون یافته و تانن های موجود در آن نیز به عنوان نگهدارنده طبیعی مورد توجه می باشند. یکی از مشکلات میوه انار در ایران نگهداری و عرضه نامناسب آن است. عوامل موثر در پایداری ترکیبات ارزشمند میوه انار علاوه بر رقم آن، شرایط فیزیکی و شیمیایی در زمان انبارداری است. تحقیقات سال های اخیر تاثیر کلسیم کلرید را بر حفظ خصوصیات کمی و کیفی ارقام برخی از میوه ها از جمله سیب در سردخانه نشان داده است.در پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل فیزیکی و شیمیایی در زمان انبارداری بر تغییرات ریختی، کاهش وزن و به ویژه تغییرات خواص آنتی اکسیدانی میوه انار، رقم ملس ساوه که بیش ترین میزان کشت را در منطقه دارد و به عنوان رقم مناسب برای انبارداری شناخته شده، در نظر گرفته شده است .دماهای 4، 18 و 22 درجه سانتی گراد به عنوان عوامل فیزیکی و تیمارهایی به کمک غلظت های 4% و 6% کلسیم کلرید به عنوان عوامل شیمیایی در نظر گرفته شده اند .میوه های مورد نظر با کمک کارشناسان مرکز تحقیقات انار ساوه انتخاب و همگن سازی شده به گروه های تصادفی شامل نمونه های شاهد بدون تیمار شیمیایی و دمایی، نمونه های تحت تیمارهای دمایی (4، 18 و 22 درجه سانتیگراد) و نمونه های تحت تیمار دمایی و شیمیایی (شستشوی حدود 5 دقیقه با کلسیم کلرید 4% و 6%) تقسیم شدند .پس از شستشو با محلول های کلسیم کلرید کاسه پایدار عده ای از میوه ها نیز با پنبه سترون آغشته به محلولی از همان نوع محلول شستشو پوشانده شد . مدت آزمایش در هر تیمار 2 و 3 ماه بود. تایید خاصیت ضد سرطانی آب انارها با استفاده از همگن شده (هموژنای) میکروزومی کبد رت یا «S9» و سالمونلا تیفی موریوم TA100 انجام شد .ویژگی های ریختی، تغییرات وزن میوه ها هر هفته بررسی و مقایسه شد .آب میوه ها نیز پس از فشردن آنها به کمک سرنگ سترون کشیده شد و خواص آنتی اکسیدانی آن با استفاده از سالمونلاتیفی موریوم TA100 و میکروزوم مطابق روش Ames بررسی شد. نتایج آزمایش ها نشان داد که نگهداری میوه ها در 4 درجه سانتی گراد همراه با شستشوی اولیه آنها با محلول 4 درصد کلسیم کلرید از نظر حفظ ویژگی های ریختی و پایداری وزن میوه ها از سایر تیمارها بهتر است. به طور کلی میوه هایی که با محلول های 4% و 6% کلسیم کلرید شستشو شده بودند نسبت به نمونه های بدون تیمار شیمیایی ماندگاری بهتری نشان دادند .در مدت زمان نگهداری انارها در تیماردهی دمایی و شیمیایی خواص آنتی اکسیدانی و درصد جلوگیری از جهش آنها نسبت به نمونه های تازه بدون تیمار کاهش پیدا کرد، اما در دمای 4 درجه و کلسیم کلرید 4%، درصد جلوگیری از جهش زایی نسبت به سایر تیمارها بالاترین حد بود .با اضافه کردن S9 نیز این درصد جلوگیری از جهش زایی در مواردی افزایش داشت، که می توان آب میوه انار را با خواص ضد سرطانی معرفی نمود.