در این مطالعه، ارتباط غلظت آپولیپوپروتیین های A-I و(apo A-I, apo B) B، و فعالیت پاراکسوناز (PON) که یک آنزیم مستقر بر HDL است، با بیماری عروق کرونر (CAD) تایید شده توسط آنژیوگرافی در بیماران دیابتی و غیر دیابتی دچار CAD در مقایسه با گروه شاهد بررسی شده است. انسداد بیشتر از 50% در یک یا چند شریان کرونر به عنوان CAD+ و انسداد کمتر از 10% به عنوان CAD- طـبقه بندی شد. بیمارانی که در دو آزمایش متوالی قند خون ناشتا برابر یا بیشتر از 140mg/dl و یا سابقه مصرف داروهای کاهنده قند خون داشتند به عنوان بیماران دچار دیابت ملیتوس مورد بررسی قرار گرفتند. مقادیر آزمایشگاهی کلسترول (TC)، تری گلیسیریدها (TGs)، LDL، HDL، apo A-I،apo B  و فعالیت PON در 251 بیمار 30 تا 70 ساله که برای آنژیوگرافی کرونر معرفی شده بودند، اندازه گیری شد. اطلاعات مربوط به عوامل خطرزای غیرلیپیدی توسـط پرسشنـامه گرداوری گردید. مقادیر کلسترول تام (TC) (212±38 در مقابل 45±196 میلی گرم در دسی لیتر P<0.05)، تری گلیسیرید TG (209±187 در مقابل 113±150 میلی گرم در دسی لیتر، P<0.005)، apo B (99±21.5 در مقابل 5/23±2/93 میلی گرم در دسی لـیتر، P<0.0001)، نســبت TC بهHDL-C (4.8±1 در مقابل 4.1±1.3، P<0.001) و نسبت LDL-C به HDL-C (2.9±1.1 در مقابل 1/1 ± 4/2،P<0.05) در گروه CAD+DM+ بیشتر از گروه شاهد بود. ولی نسبت apo A-I به apo-B (1.7±0.4 در مقابل2.0±0.69، P<0.01) در گروه CAD+DM+ کمتر از گروه شاهد بود. هیچ تفاوت معنی داری در HDL-C، LDL-C،apo A-I  و میزان فعالیت PON/arylesterase بیـن گروه ها دیـده نشـد. در بیمـاران CAD+ غیردیابتی، تنها سطوح apo B (96±24 در برابر 18±85 میلیگرم در دسی لیتر،P<0.01) و نسبت apo A-I به apo B (1.8±0.4 در برابر 6/0±0/2،P<0.01) نسبت به گروه شاهد تفاوت معنی دار نشان داد. در آنالیز رگرسیون لجستیک چند متغیری، بهترین معیار برای افتراق بین گروههای CAD+ وCAD- ، نسبت apo A-I به apo B در بیماران دیابتی و میزان apo B در بیماران غیردیابتی بود. در بیماران ایرانی دیابتی و غیردیابتی مبتلا به CAD مقدار آپولیپوپروتیین ها نسبت به دیگر لیپیدهایی که معمولا سنجیده میشوند، شاخص بهتری برای تشخیص بیماریهای عروق کرونر است. عدم اختلاف معنی دار در فعالیت سرمی آنزیم پاراکسوناز بین گروه های تحت مطالعه، تایید کننده یافته های دیگر مطالعه هایی است که بیانگر اختلاف های نژادی در توزیع پلی مورفیسم ژنتیکی پاراکسوناز و توزیع تک نمایی (unimodal) فعالیت این آنزیم در جمعیتهای غیر اروپایی هستند.

اختلالات عملکرد تیرویید، ممکن است با اختلال متابولیسم لیپیدها و لیپوپروتیین های آتروژنیک همراه باشد. بررسی وضعیت آپولیپوپروتیین ها در اختلالات تیرویید موضوع جدیدی است. به علاوه تاکنون گزارشی از فعالیت پاراکسوناز (آنزیم وابسته به HDL  که با هیدرولیز لیپیدهای اکسید شده قادر به جلوگیری از اکسیداسیون LDL است) در اختلال عملکرد تیرویید ارایه نشده است. هدف از این مطالعه، تعیین ارتباط سطح سرمی لیپیدها، آپولیپوپروتیین ها و سطح فعالیت آنزیم پاراکسوناز سرمی با عملکرد تیرویید در مبتلایان به اختلال عملکرد تیرویید و مقایسه آن با افراد سالم است. 22 بیمار دچار اختلال عملکرد تیرویید شامل 14 بیمار هیپوتیرویید (7 مرد و 7 زن)، 8 بیمار هیپرتیرویید (4 مرد و 4 زن) و 32 فرد سالم (14 مرد و 18 زن)، به عنوان گروه شاهد، مورد بررسی قرار گرفتند. پس از گرفتن شرح حال و تعیین اندازه های تن سنجی، سطح سرمی هورمونهای تیروییدی، لیپیدها، آپولیپوپروتیین های A-I و B و فعالیت سرمی آنزیمهای پاراکسوناز و آریل استراز در یک نمونه خون ناشتا تعیین شد. میانگین و انحراف معیار سن در سه گروه هیپوتیرویید 13±41، هیپرتیرویید 15±42، و شاهد 12±46 سال بود. در بیماران هیپوتیرویید در مقـایسه بـا گـروه شاهـد افزایش معنی دار کلسترول تام (204±69 در مقابل 37±171 میلی گرم در دسی لیتر؛P<0.05 )، در مقابل LDL-C (115±49 در مقابل 82±34 میلیگرم در دسی لیتر؛ P<0.05) و کاهش معنی دار HDL-C (52±15 در مقابـل 17±63 میلـیگرم در دسی لیتر P<0.05) دیده شد. علاوه بر این نسبتTC/HDL-c  (4.0±1.3 در مقابل 1±9/2؛ P<0.01) و LDL-c/HDL-c (2.3±0.8 در مقابل 8/0±5/1؛ P<0.01) افزایش معنی داری نشان داد. در بیماران هیپرتیرویید در مقایسه با گروه شاهد، کاهش معنی دار HDL-c (50±10 در مقایسه با 17±63 میلی گرم در دسی لیتر؛ P<0.05) و کاهش فعالیت آنزیم پاراکسوناز (14±27 در مقابل 41±66 واحد بین المللی در دسی لیتر؛ P<0.01) مشاهده شد. در دو گروه هیپرتیرویید و هیپوتیرویید، غلظت سرمی، تری گلیسرید، آپولیپوپروتیین A-I و B و فعالیت آنزیم آریل استراز و در گروه هیپوتیرویید سطح فعالیت آنزیم پاراکسوناز اختلاف معنی داری با گروه شاهد نداشت. در تمامی افراد مورد بررسی، ارتباط مثبتی بین سطح سرمی TSH با TC و LDL-c وجود داشت. ارتباط معکوس بین سطح T3 با TC و آپولیپوپروتیین B و همچنین T4 با ‏TC و LDL-c مشاهده شد. علاوه براین ارتباط معکوسی بین T4 سرمی با فعالیت آنزیم پاراکسوناز وجود داشت (P<0.05،r=-0.3 ) نتایج بدست آمده نشان میدهد که در دو گروه هیپو و هیپرتیرویید، اختلال عملکرد تیرویید منجر به تغییر پروفیل لیپیدها و لیپوپروتیینها به نفع فرایند آترواسکلروز شده است. ارتباط معنی دار بین سطح سرمی TSH و T4 با فعالیت آنزیم پاراکسوناز و سطح سرمی لیپیدها، نشان دهنده نقش هورمون تیرویید در متابولیسم لیپیدها و آنزیم های وابسته و مطرح کننده نقش احتمالی عملکرد تیرویید در اکسیداسیون لیپیدها میباشد.

بیماریهای قلبی - عروقی یکی از شایعترین بیماریها و از جمله علت های اصلی مرگ و میر در دنیا به شمار می رود از این رو، ضروری است تا عوامل خطرزای مرتبط با آن بررسی شود و راههای موثر کاهش آن شناخته شوند. بنابراین هدف از تحقیق حاضر مقایسه اثر یک برنامه تمرینی ویژه با یکی از برنامه های ورزش صبحگاهی روی تعدادی ازعوامل خطر زای قلبی - عروقی است. به همین منظور، نمونه ای مشتمل بر 51 نفر مرد با دامنه سنی 35 تا 55 سال از بین داوطلبان شرکت در تحقیق انتخاب شدند. آزمودنیها از نظر الگوی زندگی نسبتا همگن بودند و به طور تصادفی در سه گروه (یکی از برنامه های متداول ورزش صبحگاهی تمرین ورزشی ویژه و گروه گواه) قرار گرفتند. نمونه های خونی و سایر اندازه گیری ها در شرایط یکسان از هر سه گروه گرفته شد و سپس آزمودنی های دو گروه تجربی به مدت 12 هفته و هر هفته 6 جلسه به فعالیت پرداختند. گروه گواه در دوره تحقیق هیچ گونه فعالیت ورزشی نداشت. پس از 12 هفته، اندازه گیری ها دوباره تکرار شد و نتایج نشان داد در آزمودنی های گروه ویژه وزن بدن، درصد چربی بدن، تری گلیسرید، کلسترول تام لیپوپروتیین های کم چگال، نسبت کلسترول تام به لیپو پروتیین های پرچگال کاهش معنی دار و نسبت لیپو پروتیین های پرچگال به لیپو پروتیین های کم چگال و همچنین اکسیژن مصرفی بیشینه افزایش معنی داری داشت، در صورتی که در آزمودنی های گروه ورزش صبحگاهی تری گلیسرید درصد چربی بدن کاهش معنی داری داشت. همچنین در دوره تحقیقی وزن بدن و درصد چربی بدن در گروه گواه افزایش داشت.

عوامل خطر بیماریهای قلبی و عروقی نظیر چاقی، میزان نامناسب لیپیدها و لیپوپروتیین های پلاسما اغلب از سنین پایین شروع می شود و در بزرگسالی به صورت بیماری بروز می کند. به منظور بررسی آثار فعالیت بدنی در رشته های فوتبال و کشتی در سنین 18-15 سال بر این عوامل، 46 دانش آموز دوره متوسطه (15 فوتبالیست 15 کشتی گیر عضو کانون ورزشی و 16 غیر ورزشکار) انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع علی یا پس از وقوع و بین آزمودنی ها از نظر سن و وزن تفاوت معنی داری وجود داشت. پس از اندازه گیری چربی زیر پوستی در 3 نقطه پشت بازو، تحت کتف، ساق پا و استفاده از فرمول اسلاتر - اصلاح شده توسط لومان درصد چربی بدن آزمودنیها را محاسبه شد. بعد از خون گیری از شرکت کنندگان در حالت 14-12 ساعت ناشتا و با گذشت 48 ساعت از آخرین جلسه تمرین، میزان لیپیدها و لیپوپروتیین های سرم آزمودنی ها با استفاده از دستگاه اتوآنالایزر تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS آزمون T و آنالیز واریانس نشان داد که : میزان کلسترول تام LDL-C ,(P=0.005) نسبت (P=0.000) TC/HDL-C و درصد چربی بدن (P=0.007) در دانش آموزان ورزشکار از دانش آموزان غیر ورزشکار کمتر است، در مورد HDL-C آزمون LSD نشان داد که فقط در گروه فوتبالیست میزان آن از گروه غیر ورزشکار بیشتر است. (P=0.01).همچنین بین میزان TG گروهها تفاوت معنی دار مشاهده نشد (P>0.05) بین درصد چربی بدن با (r=0.58, P=0.000)TC با (r=0.49, P=0.001)TG با LDL-C با (r=0.47, P=0.002) همبستگی وجود داشت. بررسی نتایج پژوهش تفاوت معنی داری بین میزان متغیرهای اندازه گیری شده در دو گروه فوتبالیست ها و کشتی گیران نشان نداد (P>0.05). یافته های پژوهش ضمن تایید تاثیر مثبت فعالیت بدنی (در سنین نوجوانی و جوانی) بر ترکیب بدن، لیپیدها و لیپو پروتیین های پلاسما فواید ورزش را در کاهش عوامل خطر قلبی و عروقی نشان داد و نقش پیشگیری کننده آن را در این زمینه نشان می دهد.

پژوهشهای بسیاری در زمینه فرضیه عملکرد مواد مغذی آنتی اکسیدانی بعنوان ریشه کن کننده های رادیکالهای آزاد مشتق شده از اکسیژن و پیشگیری از آسیب سلولی یا بافتی و بروز بیماریهای دژنراتیو نظیر آنروسکلروز حاصل از اکسیداسیون لیپوپروتیین با چگالی کم LDL)Low Density Liprotein )انجام گرفته است. (از میان روشهای ارایه شده برای بررسی این مطلب، مدل پایش پیوسته (Continuous Monitoring) امکان ارزیابی از تأثیر ویتامینهای محلول در چربی بر پیشگیری از اکسیداسیون LDL را فراهم می آورد که این مقاومت بصورت واحد زمان (دقیقه) در فاز تاخیری (Phase Lag) بیان می شود. در مطالعه حاضر ضمن معرفی و ارایه روش بکار رفته، زمانهای حاصله از اکسیده شدن نمونه های LDL بدست آمده از افراد سالم بزرگسال اکثراً در دامنه 40-50 دقیقه محاسبه گردید. عقیده بر این است که با تأمین منابع بیشتر آنتی اکسیدانها یا رادیکالهای آزاد است که با استفاده از مدل فوق قابل ارزیابی می باشد.

مقدمه: به منظور بررسی احتمالی عفونت با ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 و 2 (HSV-1,2) و بروز اترواسکلروز عروق کرونر 92 نفر از بیماران که سابقه عروق کرونر آنها به وسیله آنژیوگرافی تایید شده بود انتخاب و آنتی بادی های اختصاصی IgG ویروس HSV-1,2 اندازه گیری شد. مواد و روش: 92 نفر که فاقد هر گونه علایم بیماری عروق کرونر بودند به عنوان گروه کنترل انتخاب و سرم آنها از نظر anti IgG- HSV-1,2 مورد مطالعه قرار گرفت. مقایسه هر دو گروه کنترل و بیماران از نظر آنتی بادی های IgG ویژه HSV-1,2 نشان داد که هر دو گروه از نظر IgG ویژه HSV-1 مثبت بودند در حالی که 29% از بیماران و 14% از گروه کنترل از نظر IgG ویژه HSV-2 مثبت بوده و آنالیز آماری اختلاف معنی داری را نشان داد (P<0.05). نتایج: مقایسه سطح سرمی لیپیدها و لیپوپروتئین ها در افراد دارای IgG اختصاصی HSV-2 با افراد فاقد این آنتی بادی در گروه بیماران نشان داد که در سطح تری گلیسرید و (Very Low Density Lipoprotein) VLDL و نسبت کلسترول به (High Density Lipoprotein-Cholestrol) HDL-C تفاوت معنی داری وجود ندارد. در حالی که در سطح سرمی توتال کلسترول (Low Density Lipoprotein-Cholestrol) LDL-C بین افراد دارای IgG اختصاصی IgG-HSV-2 با افراد فاقد این آنتی بادی در گروه بیماران تفاوت معنی داری وجود دارد (P<0.05). بحث: در بررسی میزان فراوانی ریسک فاکتورهای اترواسکلروزیس نظیر افزایش فشارخون دیابت مصرف سیگار سابقه فامیلی بیماری عروق کرونر هیپرلیپیدمی و سابقه انفارکتوس میوکارد به ترتیب 28%، 23%، 45%، 41%، 39% و 35% از بیماران و 16%، 9%، 14%، 17% و 14% به ترتیب از گروه کنترل دارای این ریسک فاکتورها بودند که آنالیز آماری در هر یک از موارد فوق تفاوت معنی داری را بین بیماران و گروه کنترل نشان داد.

سابقه و هدف: بررسی میزان لیپیدها و لیپوپروتیینهای سرم نقش مهمی در غربالگری، پیش آگهی و درمان بیماری انفارکتوس میوکارد ناشی از نارسایی عروق کرونر دارد. این مطالعه به منظور تعیین میزان لیپیدها و لیپوپروتیینهای سرم در افراد نرمال، در مرحله حاد بیماری و همچنین دو هفته بعد از بروز سکته قلبی، در مرحله پایدار بیماری انجام گردید. مواد و روش ها: این مطالعه بر روی 130 بیمار (94 مرد و 36 زن) که بروز سکته قلبی در آنها تایید شده بود و همچنین 130 فرد سالم که از لحاظ سن و جنس با گروه بیمار مطابقت داشتند، انجام شد. میزان تری گلیسرید، کلسترول تام،VLDL-C HDL-C  و LDL-C در مراحل حاد و پایدار بیماری و همچنین در افراد نرمال اندازه گیری شد. فشار خون سیستولی و دیاستولی و فراوانی عوامل خطر از قبیل استعمال دخانیات، سابقه هیپرلیپیدمی فامیلی، دیابت ملیتوس و تاریخچه فامیلی انفارکتوس میوکارد در گروه بیمار مورد بررسی قرار گرفت .یافته ها: میانگین تری گلیسرید، کلسترول تام،VLDL-C, LDL-C  در مرحله پایدار در مقایسه با مرحله حاد بیماری هر دو جنس کاهش یافته بود ولی این تفاوت معنی دار نبود، اما همین ترکیبات در مراحل حاد و پایدار بیماری نسبت به افراد گروه کنترل بسیار بالاتر بود(p<0.001) . همچنین میانگین HDL-C در مرحله پایدار نسبت به مرحله حاد بالاتر بوده که این تفاوت معنی دار نبود. میانگین HDL-C در مراحل حاد و پایدار بیماری در مقایسه با افراد کنترل مقدار بسیار کمتری را نشان داد(p<0.001) . به استثنای استعمال دخانیات، فراوانی سایر عوامل خطر در زنان بیشتر از مردان بود(p<0.05) .نتیجه گیری: اگرچه میزان لیپیدها و لیپوپروتیینها در مرحله پایدار کمی تعدیل شده و به سمت نرمال سوق می نماید، ولی می بایست با تجویز رژیم های تغذیه ای و دارویی میزان ترکیبات مذکور را به حد نرمال رساند. همچنین نقش جنس در فراوانی ریسک فاکتورهای بیماری انفارکتوس میوکارد در مراحل غربالگری، پیش آگهی و درمان باید مدنظر قرار گیرد.

مقدمه، در جوامع صنعتی امروز که بسیاری از بیماریهای عفونی قابل کنترل و پیشگیری هستند یکی از مواردی که سطح بهداشت جامعه را به شدت زیر سوال می برد بیماریهای قلبی عروقی است . این بیماریها، با بالاترین میزان وقوع علاوه بر به مخاطره انداختن سلامت جوامع، هزینه بالایی را جهت دارو و درمان به خود اختصاص داده اند. از علل بروز این بیماریها افزایش کلسترول، تری گلیسیرید ولیپوپروتئین ها است و عواملی چون سن، جنس، استرس، زمینه ارثی، عدم تحرک کافی، اعتیاد به سیگار و تغذیه مداوم از غذاهای چرب در بالا بردن این فاکتورها نقش به سزایی دارند.تغذیه نقش مهمی در کاهش تعداد مبتلایان و نیز بهبودی نسبی بیماران داشته است و در این خصوص متخصصان علم تغذیه گوشت سفید را به عنوان مناسب ترین ماده پروتئین حیوانی پیشنهاد کرده اند. از گوشت ماهی به عنوان یکی از منابع گوشت سفید جهت کاهش کلسترول، تری گلیسرید و فشار خون در بسیاری از مقالات نام برده شده است.تری گلیسرید موجود در گوشت ماهی به دلیل داشتن اسید چرب پلی غیر اشباعώ3  سبب کاهش قدرت به هم پیوستگی پلاکتی، اتساع عروقی و کاهش فشار خون می گردد.آنچه در این جا مطرح می شود این است که میزان کلسترول در سرم و عضلات ماهی به چه صورت است  و آیا توزیع کلسترول در سرم و عضلات ماهی تاثیری بر کاهش کلسترول سرم خون انسان دارد. برای پاسخ به این سوال اولین گام اندازه گیری کلسترول ولیپوپروتئین های حامل آن در سرم خون ماهی است.روش تحقیق، در این مطالعه میزان کلسترول لیپوپروتئین با دانسیته بالا HDL) کلسترول)  لیپوپروتئین با دانسیته پایین (LDL کلسترول) در سرم چهار گونه ماهی، کپور معمولی (25 نمونه)، کپور نقره ای (52 نمونه)، قزل الای دریای خزر (50 نمونه)، قزل آلای رنگین کمان (25 نمونه) به وسیله دستگاه اتوآنالایزرEPOSS  مدل5060  و کیت های زیست شیمی اندازه گیری شد.نتایج، میانگین کلسترول، HDL کلسترول و LDL کلسترول در گروه ماهیان کپور معمولی به ترتیب: 9.35+268.72، 7.47+136.37 و 8.99+129.05و در گروه ماهیان کپور نقره ای به ترتیب 6.8+291.4، 6.37+119.75 و 9.35+172.67 و در گروه ماهیان قزل آلای دریای خزر به ترتیب 11.79+492.82، 4.52+141.16 و 12.23+355.24 و در گروه ماهیان قزل آلای رنگین کمان به ترتیب 16.2+364.92، 16.45+198.72و 25.26+166.2 میلی گرم در دسی لیتر به دست آمد. نتایج حاصله نشان می دهد که مقادیر فوق از حد انتظار بیشتر می باشد.

هیدرژناسیون چربیها و روغن ها بعنوان عظیم ترین واکنش شیمیایی ساده در صنعت باقی خواهد ماند. با تولید روزافزون روغن سویا و اسید لینولنیک موجود در آن که احتمالا منجر به طعم و بوی بد آن می شود، موضوع هیدرژناسیون انتخابی توجه زیادی را به خود جلب نموده است.روغن های هیدرژنه ممکن است محتوی مقادیر زیادی ایزومرهای وضعیتی و ایزومرهای فضایی اسید اولئیک، سیس 9 - اکتادسنوئیک اسید باشند. اسیدهای چرب ترانس (t-FA) ایزومرهای فضایی اسیدهای چرب غیراشباع می باشند که وضع مشابهی با اسیدهای چرب اشباع را برای آنها میتوان تصور کرد.مطالعات کلینیکی از سال 1990 نشان داده است که در مقابل اسیدهای چرب غیراشباع سپس (بعنوان مثال، اسید اولئیک)، اسیدهای چرب ترانس غلظت کلسترول کلی (TC) و غلظت لیپوپروتیین کلسترول با دانسیته کم (LDL-C) را افزایش میدهند در حالیکه تمایل دارند غلظت لیپوپروتیین کلسترول با دانسیته زیاد (HDL-C) را کاهش دهند. چون هیدرژناسیون همیشه توام با ایزومریزاسیون انجام می شود و به بیان دیگر هر قدر هیدرژناسیون با سلکتیویته بیشتری انجام شود تشکیل ایزومرهای بیشتری را نیز موجب می شود (بعنوان مثال ایزومرهای ترانس). هدف از این مطالعه ارایه شرایط مناسب هیدرژناسیون در جهتی می باشد که بتوان ضمن حفظ خواص ویژه ای برای روغن از افزایش تشکیل ایزومرهای ترانس جلوگیری کرد.