گیاه و زیست بوم
سال:1385 | دوره:2 | شماره:6 |تعداد مقالات:8

به منظور شناسایی گونه های قارچ عامل بیماری سیاهک پنهان گندم در ماه های اردیبهشت، خرداد و تیر سال 1383 تعداد  449جدایه عامل بیماری سیاهک پنهان گندم که شامل تک سنبله های آلوده به بیماری بودند از مزارع استان کرمانشاه جمع آوری گردید. تعیین گونه با استفاده از خصوصیات میکروسکوپی نظیر قطر تلیوسپور، رنگ تلیوسپور، تزئینات خارجی دیواره تلیوسپور، تعداد شبکه ها در قطر تلیوسپور و عمق شبکه ها در بزرگ نمایی های × 40 و × 100 و هم چنین نحوه جوانه زنی تلیوسپورها در محیط کشت WA بررسی شد. از مجموع 449 جدایه مورد بررسی 417 جدایه گونه Tilletia laevis و4  جدایه گونه Tilletia caries از عوامل بیماری سیاهک پنهان معمولی گندم و تعداد 28 جدایه نیز گونه Tilletia controversa عامل بیماری سیاهک پنهان پاکوتاه گندم تشخیص داده شدند. گونه T.caries فقط از منطقه سد مخزنی گیلان غرب و گونه T.controversa فقط از منطقه بیونیج دالاهو شناسایی شدند. این دو گونه برای اولین بار از استان کرمانشاه گزارش می شوند و گونه T. laevis با بیش ترین پراکنش، گونه غالب در استان می باشد.

این تحقیق به منظور بررسی اکولوژیکی گیاه Atriplex canescens و تاثیر آن در اصلاح خاک مراتع منطقه شهرری در سال 1385 انجام گرفته است.یکی از گیاهانی است که در سال های اخیر جهت اصلاح و توسعه مراتع کشور به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک استفاده می شود گیاه آتریپلکس است که سطوح وسیعی از مراتع را به خود اختصاص داده، اختصاص این سطح وسیع لزوم بررسی اکولوژیکی آن را در مناطق مختلف آشکار می سازد. در این تحقیق ضمن بررسی فاکتورهای اکولوژیکی گیاه نظیر تولید علوفه، سطح پوشش تاجی، ارتفاع و حجم بوته به مطالعه چگونگی استقرار، شادابی و زادآوری و هم چنین تاثیر گیاه در اصلاح خاک منطقه پرداخته شده است. نتایج بررسی ها نشان داد که کاشت این گاه سبب افزایش عناصر نیتروژن، سدیم، پتاسیم، کربن آلی و ماده آلی در خاک شده است، هم چنین بوته های کاشته شده شرایط اکولوژیکی منطقه را به خوبی تحمل کرده و استقرار یافته اند اگر چه پایه های جوان در میان آن ها کم تر دیده می شود.

مقادیر بالای سدیم برای اکثر گونه های گیاهی سمی است و شور شدن خاک را می توان از تنش های غیرزیستی عمده ای به شمار آورد که توانایی های گیاه را در سطوح گسترده ای تهدید می نماید. پژوهش های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گوناگون، نشان داده است که بردباری به نمک در گیاهان هالوفیت وابسته به دامنه تطابقات گیاهان است که آن هم بسیاری از جنبه های فیزیولوژی گیاهی را شامل می شود. در این مطالعه تاثیر غلظت های مختلف  NaClبر جوانه زنی دو گیاه شورزی  Halocnemum strobilaceum, Limonium reniforme با 5 تیمار و 4 تکرار انجام گرفت و برخی از پارامترهای رشد از جمله وزن تر و خشک، میزان آب، مواد آلی و مواد معدنی در دو بخش اندام هوایی و ریشه گیاهان فوق در شرایط یکسان طبیعی بررسی گردید. بذرهای هر دو گونه از منطقه اینچه برون واقع در شمال شرق گرگان جمع آوری شدند. پس از تعیین دمای بهینه جوانه زنی برای هر یک، تاثیر مقادیر مختلف کلرور سدیم(0-85 - 170 - 255 و 340 میلی مول) بر سرعت و درصد جوانه زنی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان می دهد، حداکثر میزان جوانه زنی را در شاهد (فاقد نمک) یا تحت شرایط شوری پایین می توان دید. با افزایش میزان شوری، جوانه زنی بذرها کاهش و زمان لازم بر ای جوانه زنی افزایش می یابد. در این بررسی نشان داده شده است که بالاترین مقاومت در برابر شوری در مرحله جوانه زنی را گونه Halocnemum strobilaceum دارد. هم چنین در نتایج مربوط به روند رشد مشاهده شده است که درصد ماده معدنی و آب در ریشه کمتر از بخش هوایی، ولی درصد ماده آلی در ریشه دو گیاه بیش تر از بخش هوایی است.

به منظور بررسی عملکرد روغن و درصد روغن دانه ارقام گلرنگ بهاره آزمایشی با استفاده از 7 رقم و لاین گلرنگ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزارع تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال  1382به اجرا درآمد. در این تحقیق صفات مهم زراعی نظیر: عملکرد دانه در بوته، عملکرد دانه در کرت، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه درغوزه، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی و میزان روغن دانه اندازه گیری و ثبت گردید. بالاترین میزان عملکرد روغن درکرت با 268.75 kg/ha از لاین جدید و پیشرفته I.L.111 (لاین بهاره مقاوم به سرما) بدست آمد. مطالعه و بررسی همبستگی بین صفات ارقام مورد بررسی نشان داد که عملکرد دانه در بوته رابطه مثبت و معنی داری با عملکرد دانه درکرت با بیوماس و شاخص برداشت، و عملکرد دانه در بوته با عملکرد روغن بوته و بین عملکرد دانه در کرت با بیوماس و شاخص برداشت، و عملکرد دانه در بوته با عملکرد روغن بوته و بین عملکرد دانه درکرت با عملکرد روغن کرت مشاهده گردید. به عنوان یک نتیجه گیری کلی می توان لاین جدید I.L.111 را به عنوان یک رقم مناسب بهاره برای منطقه کرج و سایر مناطق مشابه توصیه نمود.

این آزمایش به منظور تعیین بهترین مقادیر کودهای نیتروژن وپتاس بر عملکرد دانه ذرت در سال زراعی 1384 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه به اجراء درآمد. طرح آزمایشی، بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار بود که شامل پنج سطح مختلف کودهای نیتروژن وپتاس (N100K200, N300K100, N200K100, N100K100, N0K0) بود. نتایج آزمایش نشان داد که برخی سطوح کودی بر عملکرد دانه، تعداد دانه در بلال، طول بلال و وزن هزار دانه اثر معنی دار گذاشت، با افزایش میزان نیتروژن و پتاس، عملکرد دانه افزایش یافت، اما این افزایش بین سطوح N200K100 و N300K100 معنی دار نگردید. اثر متقابل کودهای نیتروژن و پتاس بر تعداد ردیف دانه در بلال فاقد هرگونه اختلاف معنی داری بود. اثرات سطوح مختلف کودی بر روی ضریب استهلاک نوری در سطح آماری 1% معنی دار گردید، به طوری که بالاترین مقدار K به میزان 0.67 از سطح کودی N300K100 به دست آمد. نتایج تجزیه آماری نشان داد که مصرف کودهای نیتروژن و پتاس تا سطح تیمار کودی N200K100، عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت را افزایش می دهد ولی مقادیر بالاتر تاثیر معنی داری را نشان نداد.

جهت بررسی اثر آللوپاتیک حاصل از اندام های هوایی، خاک محیط ریشه و عصاره آبی استخراج شده از خاک محیط ریشه علف های هرز قیاق، سلمه تره، سوروف، تاج خروس و هفت بند بر روی جوانه زنی و رشد گیاهچه ذرت آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که ندام های هوایی، خاک محیط ریشه و عصاره حاصل از خاک محیط ریشه علف های هرز قیاق، سلمه تره و تاج خروس میزان جوانه زنی و رشد گیاه چه ذرت را در مقایسه با تیمار شاهد به طور معنی داری کاهش می دهد و بیش ترین اثر آللوپاتی در اندام های هوایی آن ها مشاهده شد، درحالی که علف های هرز سوروف و هفت بند فاقد این خاصیت بودند. در بسیاری از موارد، علف هرز قیاق تاثیر بازدارندگی بیش تری را بر روی صفات مورد بررسی نشان داد. در این بررسی رشد ساقه چه ذرت بیشتر از رشد ریشه چه تحت تاثیر قرار گرفت.

به منظور بررسی رابطه بین مقادیر مختلف تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A با محتوی نسبی آب برگ (RWC) و تعیین مناسب ترین زمان آبیاری دو رقم کلزا، آزمایشی در یک طرح فاکتوریل اسپلیت پلات قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه پاکدشت و کرج اجرا گردید. دورهای آبیاری بر اساس 45، 65 و 85 میلی متر تبخیر از سطح تشک تبخیر کلاس A و مقدار آب یاری به میزان 60، 80 و 100 درصد آب تبخیر شده، پس از خروج گیاه از مرحله روزت منظور شدند. مقدار آب آبیاری منظور شده به روش فوق به عنوان عاملی اصلی و رقم های طلایه و PF7045.91 به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. بدین ترتیب با محاسبه تبخیر و تعریق تجمعی از سطح تشتک تبخیر کلاس A و با در نظر گرفتن مقدار آب آبیاری بر حسب درصد، قبل از آبیاری هر یک از کرتها اقدام به اندازه گیری محتوی نسبی آب برگ گردید. نتایج حاصل نشان داد که با کوتاه شدن دور آبیاری تا 45 mm و محتوی نسبی آب برگ 74.22% که معادل افزایش مقدار آب مصرفی تا  %80آب تبخیرشده بود، عملکرد دانه به حداکثر میزان خود یعنی 2538 kg/ha رسید. در دور آبیاری 65، بیش ترین میزان عملکرد در محتوی نسبی آب برگ 67.40% و یا به عبارت دیگر آبیاری به میزان 80% مقدار آب تبخیر شده و معادل kg/ha  2252 بود. کمترین میزان عملکرد دانه در دورآبیاری 85 mm و محتوی نسبی آب برگ 61.67% و یا به عبارت دیگر در مقدار آب مصرفی 60% آب تبخیر شده از سطح تشتک تبخیر کلاس A و به میزان 1046 kg/ha حاصل گردید. لذا چنین نتیجه گیری می شود که در دورهای آبیاری 45 mm و 65 یا تنش های آبی ضعیف، انجام آبیاری در محتوی نسبی آب برگ بیش تر از مقدارهای ذکر شده تاثیری در افزایش عملکرد ندارد. متوسط مقدار محتوی نسبی آب برگ رقم PF7045.91 و طلایه در دور ها و مقدار های آب مصرفی مورد آزمون به ترتیب معادل70.15  و 68.75 درصد بود، این امر نشان دهنده مقاومت بیش تر رقم PF7045.91 به خشکی بوده و به نظر می رسد می توان از این شاخص به عنوان معیاری جهت گزینش ارقام مقاوم به خشکی استفاده نمود.

به منظور ایجاد زودرسی و همرسی در خرمای شاهانی، این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. بدین منظور کلرید سدیم1.5  و 3 درصد، اسید استیک 2 و 4 درصد، الکل اتیلیک 70 درصد، مخلوط اسید استیک 2 درصد و کلرید سدیم 1.5 درصد، مخلوط کلرید سدیم 1.5 و سرکه خرما 30 درصد و سرکه خرما 40 و 60 درصد به صورت محلول پاشی روی کل خوشه در دو زمان، یکی شروع تغییر رنگ و دیگری دو هفته بعد از آن (مرحله خلال کامل)، اعمال شد و طی آن تاثیر مواد فوق بر سرعت رسیدن میوه، درصد خرما، رطب، خلال، کل مواد جامد محلول و pH مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کلرید سدیم 3 درصد، اسید استیک 4 درصد و سرکه خرما 60 درصد، با اختلاف معنی دار نسبت به شاهد، زودرسی و همرسی را در پی داشته اند و این تاثیر در زمان دوم محلول پاشی خیلی بیش تر از زمان اول بوده است. به طوری که محصول یک ماه زودتر قابل برداشت شد. با توجه به نتایج همه اندازه گیری ها، از مجموع تیمارها، محلول پاشی زمان دوم با کلرید سدیم 3 درصد، مناسب ترین تیمار تشخیص داده شد.