فن آوریهای نوین در توسعه آبزی پروری (شیلات)
سال:1394 | دوره:9 | شماره:4 |تعداد مقالات:11

این پژوهش به منظور بررسی اثر افزودن مقادیر مختلف اسانس مریم گلی بر خواص فیزیکی و ظاهری فیلم زیست تخریب پذیر کیتوزان-کتیر ا-نانورس صورت پذیرفت. نانوکامپوزیت کیتوزان-کتیر ا-نانورس با افزودن اسانس 2 درصد به کمک روش همزدن حلالی تهیه گردید. درصد رطوبت و ویژگی های، 1/5، مریم گلی در سه غلظت 1 ظاهری شامل ویژگی های رنگ، کدورت و انتقال نور فیلم ها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد افزودن اسانس رط وبت فیلم ها تغییر معنی داری در درصد رطوبت فیلم ها ایجاد نکرد. کدورت فیلم ها با افزایش مقادیر اسانس افزایش یافت. به طوری که بیش ترین کدورت مربوط به نانوکامپوزیت حاوی 2 درصد اسانس مریم گلی بود. همچنین میزان جذبUV در فیلم های حاوی اسانس افزایش یافت.

به منظور تخمین پارامترهای رشد ماهی گوازیم دم رشته ای (N. japonicus) در سواحل خلیج فارس (جزیره خارگ و بوشهر)، 714 نمونه ماهی گوازیم دم رشته ای طی مدت 13 ماه از آذرماه 1388 تا آذرماه 1389 به وسیله تور گوشگیر (چشمه های 35 35 و 25 25 میلی متر) صید و به آزمایشگاه انتقال داده شد و ویژگی های طولی و وزنی این ماهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که دامنه طولی ماهیان ماده بین 520/194 تا 520/356 میلی متر و دامنه وزنی بین 900/46 تا 200/305 گرم می باشد و در نرها دامنه طولی بین520/190 تا 520/335 میلی متر و دامنه وزنی بین 500/46 تا 800/340 گرم بدست آمد. بیشترین فراوانی کلاسه های موجود در250 تا 280 میلی متری برای هر دو ایستگاه برآورد گردید. نسبت جنسی نر به ماده نیز 17: 1/2 و رابطه نمایی طول و وزن بدن در کل ماهیان، نر و ماده به ترتیب به صورت 2036/3 L 855/12=W، 2656/3L2/13=W و 1889/3L771/12=W برآورد شد و رشد آنان ایزومتریک مثبت می باشد. همچنین پارامترهای رشد در ایستگاه 1 برای جنس نر و ماده به ترتیب (12/365=L¥ ، 541/0=K، 215/0=t0) و (08/371=L¥ ، 521/0=K، 218/0=t0) و در ایستگاه 2 برای نرها (11/356=L¥ ، 537/0=K، 221/0=t0) و ماده ها (35/358=L¥ ، 516/0= K، 217/0=t0) محاسبه گردید.

این تحقیق با هدف بررسی مقدار تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم دربافت خوراکی ماهی کپور تالاب انزلی و مقایسه آن با استانداردهای جهانی FAO و FDA انجام شد. برای اجرای این تحقیق سه تیمار در نظر گرفته شد. تیمارها شامل ماهی کپور صید شده از مناطق غرب، مرکزی و شرق تالاب انزلی بود. نمونه برداری در فصل پائیز سال 1391 انجام شد. میزان تجمع عناصر سنگین با استفاده از روش اسپکتوفتومتری اتمی شعله ای اندازه گیری شد. میانگین غلظت فلز کادمیوم در ماهی کپور تالاب مرکزی 05/0، در تالاب غرب 05/0 و در تالاب شرق 04/0µ g/g وزن خشک بود. مقدار این فلز در نواحی مختلف تالاب با هم تفاوت معنی داری نداشت (05/0P>). میانگین غلظت فلز سرب در ماهی کپور تالاب غرب 39/0، مرکزی 65/0 و شرق 03/1 µ g/g وزن خشک بود. فلز کادمیوم در ایستگاه های غرب، شرق و مرکزی تالاب در مقایسه با هم تفاوت معنی داری نداشتد (05/0P>). مقادیر فلز کادمیوم در ماهی کپور تالاب مرکزی، غرب و شرق و فلز سرب در ماهی کپور تالاب غربی در محدوده مجاز استاندارد های جهانی بود. سرب در ماهی کپور تالاب مرکزی و شرق در مقایسه با FAO افزایش معنی دار نشان نداد (05/0P>). با توجه به نتایج به دست آمده و بهداشت مواد غذایی ماهی کپور صید شده از نواحی شرقی، مرکزی و غربی تالاب انزلی برای مصارف انسانی مناسب بوده و مصرف آن فاقد عوارض جانبی برای انسان است.

این پژوهش جهت بررسی اثر نایسین و سیترات سدیم بر فیله های ماهی کپور نقره ای بسته بندی شده در اتمسفر اصلاح شده در شرایط یخچال بر اساس بار میکروبی، ارزیابی های شیمیایی و خصوصیات حسی انجام پذیرفت. بدین منظور فیله های این ماهی تحت 4 تیمار شاهد بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده (C)، سیترات سدیم 5/2 درصد (CIT)، نایسین 25/0 g/kg (N)، نایسین 25/0 g/kg و سیترات سدیم 5/2 درصد (CIT-N) به مدت 16 روز در دمای یخچال نگهداری و تغییرات شاخص های شیمیایی فساد (میزان تیوباربیتوریک اسید (TBA) و مقدار بازهای ازته فرار (TVBN))، پارامترهای میکروبی (شمارش کلی باکتری ها و شمارش باکتری های سرماگرا) و ارزیابی حسی فیله ها شامل فاکتورهای بو، رنگ، بافت و قابلیت پذیرش کلی در روزهای 0، 4، 8، 12 و 16 دوره نگهداری مورد سنجش قرار گرفت. نتایج بررسی فاکتورهای شیمیایی نشان داد که میزان شاخص های تیوباربیتوریک اسید و مقدار بازهای ازته فرار در تیمارهایی که در معرض سیترات سدیم و نایسین قرار داشتند به طور معنی داری نسبت به سایر تیمارها کمتر بود (05/0>P). همچنین تیمار (سیترات سدیم 5/2 درصد-نایسین 25/0 g/kg) که در معرض بیشترین غلظت از هردو ماده بود با میزان تیوباربیتوریک اسید، مقدار بازهای ازته فرار به ترتیب برابر 41/1 (میلی گرم مالون آلدهید بر کیلوگرم گوشت ماهی) و 05/32 (میلی گرم نیتروژن در 100 گرم گوشت ماهی) به طور معنی داری کمترین تیمار از نظر شاخصهای ذکر شده نسبت به سایر تیمارها بود (05/0>P). از نظر پارامترهای میکروبی نیز تیمار (سیترات سدیم 5/2 درصد-نایسین 25/0 g/kg) با میزان شمارش کلی باکتری ها و شمارش باکتری های سرماگرا به ترتیب برابر 74/6، 76/6 logcfu/g کمترین تیمار و تیمار شاهد با میزان شمارش کلی باکتری ها و شمارش باکتری های سرماگرا به ترتیب برابر 61/8 و 22/8 logcfu/g بیشتر تیمار از نظر پارامترهای میکروبی بود. بنابر نتایج حاصل از این تحقیق هر دو ماده سیترات سدیم و نایسین به تنهایی و به همراه هم موجب بهبود کیفیت و افزایش زمان ماندگاری فیله ماهی کپور نقر ه ای در دمای یخچال شدند.

آلودگی آب به فلزات سنگین به دلیل سمیت و پایداری آنها در محیط زیست و نگرانی از نظر سلامت و بهداشت عمومی حائز اهمیت می باشند. در این تحقیق، غلظت فلزات سنگین (Fe, Cu, Zn, Pb, Cr, Cd, Ni) و سموم پاراکوات، توفوردی و ایمیدا کلوپراید در چهار ایستگاه مطالعاتی در پایاب سد یامچی در استان اردبیل در سال (90-1389) با هدف توسعه آبزی پروری انجام گرفت. جداسازی و تغلیظ نمونه های آب براساس استخراج مایع– مایع (MIBK/APDC) صورت پذیرفت و با استفاده از دستگاه جذب اتمی غلظت فلزات مورد مطالعه تعیین گردید. میزان باقیمانده سموم مورد مطالعه با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی (GC) مجهز به دتکتور ECD و ستون موئینه (Capillary) مشخص گردید. نتایج نشان داد که مقادیر فلزات کادمیم و نیکل در آب این رودخانه بسیار پایین بوده و در اکثر نمونه ها از حد آشکارسازی دستگاه جذب اتمی خارج بوده است. میانگین غلظت فلزات آهن، مس، روی، کروم و سرب به ترتیب 004/0± 385/0، 014/0± 091/0، 012/0± 087/0، 001/0± 023/0، 011/0± 046/0 میلی گرم بر لیتر بوده است. ضریب همبستگی فلزات سنگین در آب بصورت آنالیز خوشه ای نشان داد که عناصر مورد مطالعه در سه شاخه A، B و Cقرار دارند. بنابراین با توجه به ضرایب تشابه متفاوت در سه شاخه می توان نتیجه گرفت که منشاء فلزات مورد مطالعه در منطقه مطالعاتی متفاوت بوده است. همچنین براساس دستورالعمل ECE (براساس فلزات سنگین) برای کیفیت آب های سطحی و نقش آن بر زندگی موجودات آبزی آب پایاب سد یامچی در کلاس 5 (مس و کروم) و کلاس3 (برای فلزات روی و سرب) و کلاس 1و2 (برای فلزات آهن، کادمیم و نیکل) طبقه بندی می گردد. میزان باقیمانده سموم پاراکوات، ایمیداکلوپراید در نمونه های مورد بررسی بسیار ناچیز بوده و میانگین علف کش توفوردی در آب به میزان 23/0± 6/0 میکروگرم بر لیتر اندازه گیری شد.

در این مطالعه، از پوست ماهی کاراس (Carassius carassius) برای تولید ژلاتین استفاده شد. استحکام ژل (567/6 درصد) حاصل از ژلاتین استخراج شده طی زمان های 1، 3 و 6 ساعت بین 106-110 گرم بود (05/0P>). گلیسین 21/349-29/350 (مقدار در هزار)، آلانین 15/131-73/132 (مقدار در هزار)، گلوتامین 76/81-57/82 (مقدار در هزار)، و پرولین 95/89-48/96 (مقدار در هزار)، اسیدهای آمینه اصلی موجود در ژلاتین بوده اند. زمان استخراج ترکیب اسید آمینه ژلاتین برای بسیاری از اسیدهای آمینه را تغییر نداد، با این حال مقداراسید آمینه پرولین با افزایش زمان استخراج کاهش یافته است. ژلاتین استخراج شده در زمان 3 ساعت دارای رنگ متفاوت با بقیه ژلاتین ها بوده است (05/0P<). ساختار ثانویه ژلاتین تحت تاثیر زمان استخراج قرار گرفت. نسبت AIII/A1450 در نمونه های ژلاتین بین 85/0 الی 86/0 بوده که نشان دهنده شکستگی مارپیچ سه گانه در کلاژن می باشد. از بررسی طیف سنجی (FTIR) مشخص گردید که ژلاتین استخراج شده در زمان 6 ساعت، به میزان بیشتری هیدرولیز گردید (Δ ν (ν I-ν II) (cm-1) = 114). پوست ماهی کاراس می تواند به عنوان یک منبع ارزشمند برای تولید ژلاتین مورد استفاده قرار گیرد.

این مطالعه در قالب پروژه بررسی فون جانوران آبزی دریاچه سد لار در سال های 87 و 88 صورت گرفت. بررسی هم آوری به عنوان یکی از فاکتورهای مهم بیولوژیکی این ماهی مد نظر قرار گرفت. ماهیان در چهار رودخانه ورودی به دریاچه سد لار (دلیچایی، آب سفید، الرم، کمردشت) با دستگاه صید الکتریکی (الکتروشوکر) صید شدند. نمونه های ماهی مورد مطالعه دارای میانگین وزن بدن 73/60 ± 46/135 گرم، میانگین طول چنگالی 64/33± 44/216 سانتی متر و میانگین سن 94/0± 21/3 سال بودند. هم آوری مطلق ماهی قزل آلای خال قرمز، بین 183 تا 1088 با میانگین 8/180± 7/521 عدد تخم و هم آوری نسبی 35/1 تا 15/10 با میانگین 47/1± 23/4 عدد تخم در هر گرم وزن بدن ماهی مولد محاسبه گردید. میانگین هم آوری مطلق با افزایش طول، وزن بدن و سن ماهی افزایش یافت به طوری که در بزرگترین گروه سنی(5 ساله) بیشترین میانگین هم آوری مطلق (4/296± 6/693) بدست آمد. بیشترین ارتباط بین هم آوری مطلق با وزن بدن ماهی (5/63 درصد) وجود داشت. همچنین در بین فاکتورهای مرتبط با هم آوری مطلق، وزن بدن بیشترین ضریب همبستگی را داشت (r=0. 635).

پوسیدگی باله از جمله معضلات صنعت آبزی پروری خصوصاً در بین مولدین می باشد که عوامل عفونی و غیرعفونی زیادی در بروز آن نقش دارند این بررسی به منظور مطالعه این عارضه با تأکید بر باکتری سودوموناس در ماهی آزاد دریای خزر مرکز تکثیر و پرورش آزادماهیان شهید باهنر کلاردشت انجام گردید. تعداد 180 ماهی مولد دارای علایم ماکروسکوپی ضایعات باله انتخاب و از هر ماهی نمونه باکتریایی بر روی محیط اختصاصی سودوموناس کشت گردید. در مرحله بعد نمونه های باکتری خالص سازی شدند و در نهایت 17 نمونه خالص سازی و انتخاب شد تا بوسیله آزمایشات مولکولی مورد بررسی گیرد که شامل آزمایش PCR با استفاده از ژن 16S rDNA و آزمایشRFLP بوسیله چهار آنزیم محدودگر Alu1I، HinfI، RsaI و Tru1I بود. نتایج حاصل از الکتروفوز ژل محصولات PCR به دست آمده از نمونه های سودوموناس همگی پس از قرار گرفتن در مجاورت اشعه ماوراء بنفش، باند bp990 را نشان دادند و الکتروفورز ژل نمونه های سودوموناس با چهار نوع آنزیم محدودگر تحت تأثیراشعه ماوراء بنفش حداقل 5 گونه یا بیوتیپ سودوموناس را نشان داد. گونه های مختلفی از جنس سودوموناس در پوسیدگی باله دخیل هستند اما بهترین روش در جلوگیری از پوسیدگی باله حذف عوامل اولیه از استخرهای پرورش ماهیان است.