پژوهش و سازندگی
سال:1386 | دوره:20 | شماره:1 (پی آیند 74) در زراعت و باغبانی |تعداد مقالات:30

منطقه مورد مطالعه به وسعت 6800 هکتار در جنوب شرقی نیشابور واقع است. حداقل ارتفاع منطقه 1200 متر و حد اکثر ارتفاع منطقه 1400 متر می باشد. میزان متوسط بارند گی سالانه آن 238 میلیمتر می باشد. پوشش گیاهی منطقه به روش براون، بلانکه مورد مطالعه قرار گرفت. 39 قطعه نمونه در افراد جوامع گیاهی مختلف استقرار یافت. تجزیه و تحلیل داده های جامعه شناختی گیاهی به روش های تجزیه و تحلیل ارتباط های عاملی 1 و طبقه بندی سلسله مراتب بالارونده 2 با استفاده از برنامه آنافیتو انجام گرفت و در نهایت 9 جامعه گیاهی و 1 زیر جامعه تشخیص داده شد. در میان جوامع حاضر در دشت ملحه جامعه Stipagrostietum pennatae - Eremostachyo regelianae با اشغال 38.44 درصد از کل مساحت منطقه وسیع ترین جامعه گیاهی و جامعه Colchicetum kotschyi با اشغال 0.001 درصد از کل مساحت منطقه کوچکترین جامعه موجود در منطقه می باشند. بعضی از خصوصیات اکولوژیکی شامل ارتفاع، جهت و درصد شیب و عوامل خاکی نیز بررسی شد که در میان عوامل اکولوژیک، بعضی فاکتورها مانند درصد آهک و پتاسیم در استقرار جوامع گیاهی منطقه موثرند.

به منظور مقایسه عملکرد، اجزا عملکرد و خصوصیات رویشی ژنوتیپ های جدید کلزا، 23 ژنوتیپ کلزای بهاره در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی، در چهار تکرار در طی سال های 1379 و 1380 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی حاجی آباد کشت گردید. نتایج تجزیه مرکب دو ساله داده های آزمایش نشان داد که اثر سال، رقم و اثر متقابل سال × رقم بر روی تعداد روز تا شروع گلدهی، طول دوره گلدهی، طول دوره رویش و ارتفاع گیاه در سطح یک درصد معنی دار می باشد. ارقامHyola401 ،Hyola308  وSyn3   کمترین و رقم Balero بیشترین تعداد روز از سبز شدن تا شروع گلدهی و طول دوره رویش را داشتند، در حالی که بیشترین و کمترین طول دوره گلدهی به ترتیب مربوط به ارقام Syn3 و Balero بود. اثر رقم بر روی تعداد غلاف در گیاه و تعداد دانه در غلاف در سطح یک درصد معنی دار بود. هیبرید Hyola308 بیشترین و رقم Fusia کمترین تعداد غلاف در گیاه را تولید کردند و همچنین هیبرید Hyola401 و Hyola308 بیشترین و رقم Shiralee کمترین تعداد دانه در غلاف را داشتند. اثر رقم بر روی وزن هزار دانه و عملکرد دانه در سطح یک درصد معنی دار بود. میانگین عملکرد دانه و وزن هزار دانه در سال دوم آزمایش بیشتر از سال اول آزمایش بود. هیبرید Hyola401 با میانگین 3466 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید کرد.

بر اساس نتایج بدست آمده از آزمون تعیین توان تولید کمی و کیفی IAA و آزمون درون شیشه ای ارزیابی اثرات کاربرد سویه های ریزوبیومی برتر مولد IAA بر روی شاخص های رشد گیاه گندم در این تحقیق تعداد 5 جدایه‎ باکتری ریزوبیومی انتخاب شد و پتانسیل آن ها در شرایط گلخانه ای بررسی گردید. نتایج آزمون گلخانه ای بر روی گیاه گندم نشان داد که هم تیمار باکتری و هم تیمارنقره و تریپتوفان بر روی پارامترهای اندازه گیری شده اثر معنی دار (p<0/01) داشته است. مقایسه میانگین ها نیز نشان داد که بین اثر تیمارهای ریزوبیومی بر روی پارامترهای اندازه گیری شده نیز اختلاف معنی داری وجود دارد. همچنین مقایسه میانگین تیمار نقره و تریپتوفان برپارامتر اندازه گیری شده نشان داد که کاربرد توام نقره و تریپتوفان نسبت به کاربرد نقره و تریپتوفان به تنهایی و شاهد سبب افزایش معنی داری در پارامترهای اندازه گیری شده گردیده است. بنابراین مهمترین مکانیسم تحریک توسط سویه های ریزوبیومی، تولید فیتوهورمون ایندولی (IAA) می باشد که نتیجه آن رشد بهتر ریشه، بدنبال آن افزایش جذب آب و عناصر غذایی (K،P و N) توسط گیاه و افزایش رشد می باشد.

کاشت گیاهان پوششی زمستانه به منظور کاهش استفاده از علفکش ها زیادموردتوجه قرار گرفته است. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 1379- 1378 در مرکز تحقیقات کشاورزی ورامین بصورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. گیاهان پوششی به عنوان فاکتور اصلی (تک کشتی چاودار، تک کشتی ماشک گل خوشه ای، مخلوط چاودار و ماشک) و مدیریت مالچ به عنوان فاکتور فرعی (علفکش + مالچ، برداشت + مالچ، برداشت) همراه با دوبار وجین علف های هرز در نظر گرفته شد. جهت مقایسه، تیمار شاهد(شخم پاییزه + دوبار وجین علف های هرز) با سه تکرار در کنار آزمایش اصلی قرار داده شد. تیمارهای مختلف گیاهان پوششی قادر به کنترل علف های هرز کشیده برگ نبودند. علف های هرز پهن برگ توسط تیمارهای مختلف گیاهان پوششی کنترل شدند، به طوریکه 80 روز پس از کشت نشا گوجه فرنگی، در تیمار برداشت + مالچ چاودار، ماشک و مخلوط چاودار و ماشک، نسبت به تیمار شاهدمیزان کنترل تراکم خرفه به ترتیب 91، 82 و 64 درصد، میزان کنترل زیست توده خرفه 98، 79 و 100 درصد، میزان کنترل تراکم تاج خروس 87، 75 و 75 درصدو میزان کنترل زیست توده تاج خروس به ترتیب 100، 88 و 97 درصدبود. حداکثر عملکردگوجه فرنگی در تک کشتی چاودار و مخلوط آن با ماشک در تیمار برداشت + مالچ آنها مشاهده شدکه توانست عملکردمحصول را در مقایسه با شاهدبیش از 2 برابر افزایش دهد. به طورکلی این تحقیق نشان دادکه زراعت گیاهان پوششی زمستانه همراه با مدیریت های مناسب می تواندجایگزین مطلوبی برای روشهای متداول در کنترل علف های هرز باشدکه در نهایت موجب افزایش بهره وری نهاده ها و رسیدن به اهداف کشاورزی پایدار خواهد شد.

در این پژوهش به منظور بررسی عملکرد و صفات مرتبط با آن در ژنوتیپ های لوبیا تحت شرایط نرمال آبیاری محدود و تعیین ارقام متحمل به تنش خشکی، 15 لاین لوبیا چیتی در دو آزمایش جداگانه بدون تنش (آبیاری معمول) و تنش خشکی (آبیاری محدود)، در طرح بلوک های کامل تصادفی هر کدام با سه تکرار کشت شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان دادکه ارقام از نظر صفات موردبررسی اختلاف معنی داری دارند که بر وجود تنوع ژنتیکی بین ارقام دلالت داشت. صفات از نظر وراثت پذیری، ضریب تغییرات ژنوتیپی و ضریب تغییرات فنوتیپی مورد ارزیابی قرار گرفتند و اکثر صفات اندازه گیری شده دارای ضریب تغییرات ژنوتیپی قابل ملاحظه ای بودند. نتایج حاصل نشان داد در شرایط تنش صدمات زیادی به ترتیب بر عملکرد دانه، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیک و تعدادغلاف وارد شد. بطور کلی در شرایط بدون تنش تعداد غلاف و در شرایط تنش شاخص برداشت بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه دارا بودند. تجزیه به عامل ها در هر دو محیط چهار عامل را مشخص نمود که در محیط بدون تنش و تنش به ترتیب بیش از 76 درصد و 69 درصدکل تغییرات داده ها را توجیه نمودند. نتایج رگرسیون های مرحله ای نشان داد که حداکثر اختلاف عملکرد دانه لاین ها را می توان به تعداد غلاف، اندازه بذر، وزن صددانه، شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک نسبت داد. نتایج تجزیه علیت تاکید بر نقش مهم اثرات این صفات در عملکرد دانه داشت بطور کلی در شرایط بدون تنش بیشترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه مربوط به عملکرد بیولوژیک بود و در شرایط تنش مربوط به شاخص برداشت است. به منظور گروه بندی ژنوتیپ ها براساس صفات فنوتیپی مورد بررسی، از تجزیه خوشه ای به روش UPGMA استفاده گردید و در شرایط بدون تنش و تنش لاین ها به 5 گروه تقسیم شدند.

به منظور ارزیابی اقتصادی اثرات تاریخ کاشت و تراکم بذر در تولیدعلوفه شبدر ایرانی در دو الگوی کشت مکانیزه و سنتی، بررسی شدت همبستگی بین عملکردوصفات زراعی و برآوردهزینه و منافع تیمارها در الگوهای کاشت مکانیزه و سنتی، این طرح به صورت کرتهای دوبار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به مدت سه سال (82-1380) در مزرعه تخقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج اجرا گردید. در این بررسی، روش کاشت در سه سطح (کشت مکانیزه، کشت خطی در کرت یا نواری و کشت کرتی یا سنتی)، تاریخ کاشت در سه سطح (15 و 31 شهریور و 15 مهر) و تراکم بذر در سه سطح (10، 15 و20 کیلوگرم در هکتار) بوده است. جهت ارزیابی اقتصادی و توجیه جایگزینی تیمارها از تکنیک بودجه بندی جزیی و تحلیل ارجحیت سرمایه گذاری استفاده شده است.در این روش، فرضیه اقتصادی وغیر اقتصادی بودن جایگزینی هر یک ازتیمارهای آزمایش به جای سایر تیمارها مشخص گردید. جهت بررسی شدت همبستگی بین عملکردو صفات زراعی از آزمون پیرسون بهره گرفته شد. نتایج نشان داد، متوسط هزینه تولیدعلوفه شبدر ایرانی طی سالهای آزمایش (82-1380) در روشهای کشت مکانیزه، نواری وسنتی به ترتیب 8211.5، 13021.2 و 13185.8 هزار ریال در هکتار محاسبه شده است. در روش کشت مکانیزه، طی سالهای آزمایش (82-1380)، متوسط هزینه آماده سازی زمین و تهیه خطوط کشت 954 هزار ریال، عملیات کاشت، داشت و برداشت به ترتیب  4524.7،1333.8 و 1399 هزار ریال در هکتار برآوردشده است. در روش کشت سنتی، طی سالهای آزمایش (82-1380)، متوسط هزینه آماده سازی زمین و تهیه خطوط کشت 7290.4 هزار ریال، عملیات کاشت، داشت و برداشت به ترتیب 1004.6، 2833.4 و 1892.7 هزار ریال در هکتار برآوردشده است. ضریب همبستگی بین عملکردعلوفهتر شبدر با عملکردعلوفه خشک و میانگین ارتفاع بوته به ترتیب 0.93 و 0.63 و از لحاظ آماری در سطح 1% معنی دار میباشد. میانگین درآمد خالص تیمارهای کاشت سنتی با تاریخ کاشت 15 شهریور و تراکمهای بذر 10 و 15 کیلوگرم در هکتار به ترتیب 3.4 و 2.65 میلیون ریال در هکتار و میانگین هزینه آنها به ترتیب 13.02 و 13.05 میلیون ریال در هکتار برآوردشد. این تیمارها نسبت به تیمارهای دیگر دارای بیشترین سودو به طور نسبی دارای متوسط هزینه می باشند. لذا این تیمارها به عنوان بهترین تیمار از لحاظ فنی واقتصادی توصیه شده است.

با توجه به تعداد حدود دو میلیون تیغه دروگر و کمباین در سال که در کشور مصرف می شود، بدیهی است که هزینه گزافی برای واردات آن اختصاص می یابد. عمده مشکل در تولیداین تیغه ها، مربوط به عملیات حرارتی و سخت کاری سطحی آنها می باشد که باید لبه های تیغه سخت شده ولی وسط تیغه سخت نشده باقی بماند. روش استفاده از کوره القایی به خاطر عملی بودن و همچنین صرفه اقتصادی و حصول شرایط سخت کاری، مورد تحقیق قرار گرفته است و توان مورد نیاز کوره معادل 100 کیلووات به دست آمد. در این راستا، سیستم یکسو ساز برق شهر و هد کوره و سیستم نوسان ساز و عمق نفوذ سختی انتخاب گردیدند و بده پمپ خنک کن هد کوره معادل 30 لیتر در ساعت و همچنین زمان انجام عملیات فوق برای هر تیغه برابر 6 ثانیه محاسبه گردیده است و در خاتمه هزینه تمام شده برای سخت کاری هر عدد تیغه با این روش سخت کاری حدود200 ریال محاسبه شده است.

به منظور بررسی اثرات تراکم کاشت بر برخی از خصوصیات مورفوفیزیولوژیک، همچنین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در ارقام لوبیا قرمز (.Phaseolus vulgars L)، آزمایشی به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه طی سال زراعی 1381 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل فاصله بین ردیف در سه سطح (30، 45 و 60 سانتی متر) به عنوان فاکتور اصلی و ارقام در دو سطح (درخشان با تیپ رشدی ایستاده و ناز با تیپ رشدی رونده) و فاصله بین دو بوته در ردیف در سه سطح (5، 10 و15 سانتی متر) به عنوان فاکتورهای فرعی بودند. در این تحقیق شاخص های رشد(سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی) نیز بر اساس درجه روز رشد محاسبه و تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تجزیه واریانس داده ها برای فواصل بین ردیف و بین دو بوته در ردیف بر روی عملکرد دانه و بیولوژیک در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید و بیشترین عملکرد دانه و بیولوژیک در کمترین فاصله بین و روی ردیف به دست آمد. در مقایسه بین ارقام نیز رقم رونده ناز دارای عملکرد دانه  بالاتری نسبت به رقم ایستاده درخشان بود. در بین صفات رویشی فقط تعداد شاخه های فرعی تحت تاثیر فاصله بین ردیف قرار گرفت و با افزایش فاصله بین ردیف بر تعداد شاخه های فرعی افزوده شد. با افزایش فاصله بین دو بوته در ردیف برتعداد شاخه های فرعی، طول شاخه های فرعی و تعداد گره بر روی شاخه های فرعی افزوده شد. در مقابل طول شاخه اصلی و تعداد گره در شاخه اصلی تحت تاثیر تیمار فاصله بین دو بوته در ردیف قرار نگرفت. بررسی شاخص های رشد نیز نشان داد که با کاهش فاصله بین دو بوته در ردیف و یا افزایش تراکم کاشت بر میزان سرعت رشد محصول افزوده می شود.

در این پژوهش، تاثیر یولاف وحشی (Avena ludoviciana)، فالاریس (Phalaris minor) و خردل وحشی (Sinapis arvensis)، به ترتیب با تراکم های صفر تا 61، صفر تا 39 و صفر تا 74 بوته در متر مربع، در عملکرد گندم رقم فلات برآورد شد.  یولاف وحشی و فالاریس با تراکم های گوناگون تاثیر معنی داری روی ارتفاع بوته های گندم نداشتند. ولی خردل وحشی با 12.5 بوته یا بیشتر در مترمربع موجب کاهش معنی دار ارتفاع گندم شد.  یولاف وحشی با 39 بوته یا بیشتر در مترمربع وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله گندم را کاهش داد.  این علف هرز با تراکم بین 11.5 تا 61 بوته در متر مربع، به ترتیب باعث 18 تا 44 درصد کاهش عملکرد دانه گندم شد.  فالاریس با 29 تا 39 بوته در مترمربع، موجب کاهش معنی دار وزن هزار دانه و 18 تا 19 درصد کاهش عملکرد دانه گندم گردید ولی تاثیری روی تعداد دانه در سنبله نداشت. خردل وحشی با تراکم بیش از 12.5 و 22.5 بوته در مترمربع، به ترتیب روی کاهش تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه گندم تاثیر معنی داری داشت.  این علف هرز، همچنین، با 12.5 تا 74 بوته در مترمربع، 51 تا 91 درصد در کاهش عملکرد دانه گندم تاثیر داشت.

با توجه به افزایش قیمت ملاس و خودکفایی در تولیدگندم، ترکیبات نشاسته ای می توانند به عنوان جایگزین ملاس، در صنایع تخمیری کشور مورد استفاده قرار گیرند. نتایج این تحقیق که در آن از نشاسته گندم برای تولید الکل استفاده شده، حاکی از آن است که تجزیه آنزیمی محلول نشاسته 15% تیمار شده در دمای 130 درجه سانتیگراد و pH و 1.35، نسبت به سایر روش های مورد بررسی، راندمان تخمیر بالاتری را باعث می شود. همچنین در ادامه مشخص شد غنی سازی مایع تخمیر با املاح حاوی عناصر فسفر، روی، منیزیم و پتاسیم به همراه کنترل pH ابتدای تخمیر بر روی 5.5، می تواند نقش بسزایی در افزایش غلظت الکل به همراه داشته باشد. از دیگر نتایج این تحقیق می توان به بی تاثیر بودن اسید استیک و اسید لاکتیک (غلظت 9gr/l) بر تخمیر نشاسته هیدرولیز شده اشاره نمود. بیشینه غلظت الکل حاصل در این بررسی 71.8gr/l بود که با راندمانی معادل 78% میزان تئوری حاصل گردید.

درصد قابل توجهی از زمین های تحت آبیاری جهان در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا واقع شده است که در این مناطق، غالب خاک ها حاوی مقدار زیادی نمک است. آبیاری این اراضی باعث انتقال نمک به ناحیه رشد ریشه شده و در نتیجه باعث افزایش فشار اسمزی و کاهش جذب عناصر غذایی گیاه و کاهش محصول می شود. در ایران نیز شوری از مهمترین مشکلات کشاورزی است. پیش بینی میزان شوری در نقاط نمونه برداری نشده با استفاده از تعداد معدودی نقاط اندازه گیری شده و تهیه نقشه پراکنش شوری برای برنامه ریزی اصلاح خاک از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا این تحقیق با هدف ارزیابی و تحلیل تغییرات مکانی شوری خاک به عنوان یکی از جنبه های تخریب خاک، مقایسه روش های مختلف زمین آماری در برآورد آن و تهیه نقشه پراکنش مکانی شوری خاک انجام شده است. برای برآورد شوری خاک در نقاط نمونه برداری نشده، از روش های کریگینک،کوکریگینک و میانگین متحرک وزندار در محیط GIS استفاده شده است. در این رابطه برای ارزیابی روش ها، روش ارزیابی تقاطعی با کمک دو پارامتر آماریMAE  و MBE استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان داد که روش کریگینگ با ضریب همبستگی 0.98 و نیم تغییر نمای مدل گوسی از دقت بالایی برای برآورد مقادیر شوری در نقاط فاقد اطلاعات برخوردار است. خطای برآورد این روش 1.31 و انحراف آن -0.34 دسی زیمنس برمتر بدست آمده است.

به منظور بررسی واکنش به دوز علفهای هرز پهن برگ مزارع گندم به فرمولاسیون های مختلف علف کش تربینورون متیل، آزمایش مزرعه ای در سال 1382 در استانهای گلستان (گرگان) و خوزستان (اهواز) و آزمایش گلخانه ای در سال 1383 در تهران انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل علف کش تربینورون متیل در سه  سطح شامل: سه فرمولاسیون تربینورون متیل ایرانی، چینی و فرانسوی و دوز مصرفی این علف کشها شامل 10، 15، 20 و 25 گرم ماده تجارتی در هکتار بود. پاسخ درصد کنترل تعداد و وزن خشک علفهای هرز به دوز سه فرمولاسیون برازش داده شد. نتایج نشان داد که در دوزهای کم 10 و 15 گرم در هکتار بین سه فرمولاسیون تفاوت معنی دار وجود داشت و واکنش درصد کاهش تراکم و وزن خشک علفهای هرز پهن برگ ناچیز بود. در بالاترین دوز (25 گرم در هکتار)، سه علفکش با هم اختلاف معنی دار نداشتند. واکنش به دوز پنیرک (Malva sylvestris L. var mauritiana (L.) Boiss) و خارلته (Cirsium arvense L.) Scop) در استان خوزستان در بالاترین دوز مصرفی (25 گرم در هکتار) به هر سه فرمولاسیون تریبنورون متیل خوب بود. فرمولاسیون فرانسوی در این دوز سبب کنترل بسیار خوب و فرمولاسیون های چینی و ایرانی  سبب کنترل خوب یونجه خاردار (Medicago polymorpha L) شدند. واکنش خردل وحشی (Sinapis arvensis L) در استان خوزستان به بیشترین دوز فرمولاسیون فرانسوی، خوب و به دو فرمولاسیون دیگر مطلوب و در استان گلستان به هر سه فرمولاسیون بسیار خوب بود. واکنش منداب (Eruca sativa Mill) از دوز 15 گرم در هکتار به هر سه فرمولاسیون در آزمایش گلخانه ای بسیار خوب بود. در کل نتایج نشان دادکه دوز توصیه شده سه فرمولاسیون تریبنورون متیل ایرانی، چینی و فرانسوی به منظور کنترل کلیه علفهای هرز پهن برگ در مناطقی مثل خوزستان که طیف علفهای هرز آن گسترده است، مناسب نبوده و می بایست دوز مصرفی را به میزان 25 گرم در هکتار افزایش داد و یا از علف کش های جایگزین مانند توفوردی استفاده کرد.

به منظور ارزیابی برخی از صفات مورفولوژیک ارقام مختلف جو تحت شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی در مرحله سنبله دهی، در شرایط آب و هوایی اسکو از توابع آذربایجان شرقی، آزمایشی در بهار سال 83 در قالب بلوک های کامل تصادفی به طور جداگانه و هر کدام با سه تکرار انجام شد. برای ایجاد تنش خشکی، آبیاری در یکی از آزمایشها از مرحله سنبله دهی تا برداشت قطع شد و در هر دو طرح 5 صفت مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه واریانس ساده برای هر دو بیمار نشان داد که در ارقام مورد مطالعه برای کلیه صفات به جز صفت «مساحت پرچم» اختلاف معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از تجزیه مرکب دو محیط نشان داد که بین ارقام در مورد تمامی صفات اختلاف معنی داری وجود دارد. اثر محیط نیز برای صفت طول سنبله غیر معنی دار و در بقیه صفات معنی دار بوده که بیانگر تأثیر منفی روی صفات در اثر اعمال تنش در مرحله سنبله دهی می باشد. اثر متقابل ژنوتیپ  محیط برای صفات عملکرد دانه و مدت زمان رسیدگی معنی دار شد که نمایانگر واکنش متفاوت ارقام در محیط های مختلف است. مقایسه میانگین صفات نشان داد که در شرایط بدون تنش بیشترین عملکرد مربوط به رقم شماره 5 و در شرایط تنش خشکی مربوط به رقم شماره 4 می باشد.

به منظور ارزیابی سطوح تحمل و تعیین مکانیسم های تحمل به شوری و تاثیر دماهای مختلف بر روی جوانه زنی، رشد و روابط یونی در ارزن پروسو (Panicum miliaceaum)، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل شش سطح شوری (صفر، 25، 50، 100، 200، 400 میلی مولار کلرید سدیم) و دماهای 15، 20، 25 و 30 درجه سانتی گراد بودند. تجزیه واریانس داده های حاصل نشان داد که جوانه زنی بذر ارزن به طور معنی داری (P<0.05) تحت تاثیر سطوح شوری، دما و اثر متقابل آنها قرار گرفت. حداکثر درصد جوانه زنی در محلول شاهد (آب مقطر) حاصل شد. با افزایش غلظت کلرید سدیم (NaCl) از درصد جوانه زنی بذور به طور معنی داری کاسته شد. همچنین با افزایش شوری از 50mM جوانه زنی با تاخیر اتفاق افتاد. افزایش دما از 20 درجه سانتیگراد نیز موجب کاهش معنی دار درصد جوانه زنی گردید. سطوح پایین کلرید سدیم (25 و 50 میلی مولار) موجب تحریک وزن خشک ریشه و بخش هوایی گیاهچه های ارزن گردید. با این حال، سطوح بالاتر کلرید سدیم (100mm) منجر به کاهش معنی دار وزن خشک ریشه، بخش هوایی و وزن خشک کل شد. تجمع بیوماس به طور معنی داری در دمای 20 و 25 درجه سانتیگراد افزایش نشان داد. غلظت Na+ در اندام های هوایی و ریشه ها به طور معنی داری با افزایش غلظت کلرید سدیم افزایش یافت. غلظت K+ در ریشه ها و نسبت k/Na در اندامهای هوای و ریشه ها به طور معنی داری با افزایش شوری کاهش نشان داد. نسبت k/Na به طور معنی داری تحت تاثیر غلظت های بالاتر کلرید سدیم و دما قرار گرفت.

در حال حاضرکشاورزی یکی از مهمترین بخش های اقتصادی کشور به شمار می آید تا جایی که می توان گفت رشد اقتصادی کشور بدون رشد کشاورزی امکان پذیر نیست. از آنجایی که هر یک از محصولات کشاورزی شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می طلبند، لذا محققان و کارشناسان منابع طبیعی و اقلیم شناسان توجه ویژه ای به آمایش سرزمین داشته و بر پایه مدلهای اکولوژیکی-کشاورزی، منابع اکولوژیکی زمین را با روش های مناسب شناسایی، ارزیابی و به منظور اهداف خاصی قابلیت سنجی می نمایند. تحقیق حاضر به هدف شناخت عوامل و عناصر اقلیمی موثر در کشت زیتون در استان اصفهان و پهنه بندی نواحی مستعد کشت این محصول از نظر اقلیمی و محیطی با استفاده از توانایی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در تلفیق لایه های مختلف اطلاعاتی و در قالب مدلهای مختلف می باشد. در این تحقیق پس از مطالعه شرایط اقلیمی استان و مقایسه آن با ایستگاه شاخص رودبار به تشکیل پایگاه اطلاعات اقلیمی و محیطی از استان در محیط GIS پرداخته شده است، سپس بر اساس رابطه بین هر یک از پارامترهای محیطی و اقلیمی موثر در کشت زیتون و عملکرد محصول زیتون به طبقه بندی نقشه های حاصله بر اساس قابلیت کشت زیتون پرداخته شد، آنگاه بر اساس دو مدل وزن دهی رتبه بندی و سلسله مراتبی (AHP) به تخصیص ارزش و تلفیق نقشه های حاصله در محیط GIS پرداخته شده است. در ادامه جهت کنترل و ارزیابی مدلها از توابع تحلیلی GIS استفاده شد و در نهایت نواحی مستعد کشت این محصول در استان طبقه بندی گردید. نتایج حاکی از عدم انطباق مکانی شرایط اقلیمی و محیطی استان جهت کشت زیتون می باشند. از بین مدلهای به کار رفته، مدل سلسله مراتبی (AHP) تطابق بیشتری با واقعیت محیطی و بویژه اقلیمی استان جهت کشت زیتون نشان می دهد.

شوری و خشکی دو استرس فزآینده در خاک های منطقه بوده و یکی از راههای مقابله با آن انتخاب ارقام مقاوم است. به منظور بررسی مقاومت به شوری وخشکی ارقام جو (Hordeum vulgaris)، چهار رقم رایج سهند، ماکویی، نقده وCB ، مورد مطالعه قرار گرفت. سطوح شوری 5، 10، 15 و 20 گرم در لیتر NaCl و سطوح خشکی 100،50،25و 150 گرم در لیتر گلوکز بودند. با توجه به نتایج حاصل، از بین ارقام، سهند با بالاترین میانگین در صد جوانه زنی 80% در سطح 20 گرم در لیتر شوری و 87% در سطح 150 گرم خشکی به عنوان رقم مقاوم و CB با پایین ترین میانگین در صد جوانه زنی 27% در سطح20 گرم در لیترشوری و 34% در سطح 150گرم خشکی به عنوان رقم حساس برای انجام مراحل بعدی کار انتخاب شد. دو رقم بالا تحت تنش خشکی بر حسب ظرفیت مزرعه در سطوح آزمایشی .F.C و .1.2F.C و.1.4F.C کاشته شدند. قند های محلول و پرولین ساقه و ریشه در سطح F.C.1/4، اختلاف معنی دار داشته و در حالت کلی در  رقم سهند تحت شرایط خشکی مقادیر پرولین ساقه و ریشه بسیار بیشتر از رقم CB بوده در مقابل تولید قند های محلول رقم CB بالا بود. در بررسی فعالیت  آنزیم آلفا آمیلاز بر اساس مقدار نشاسته تجزیه شده در گیاهچه های چهار روزه دو رقم فوق تحت شوری و خشکی اختلاف معنی دار بوده و عملکرد رقم سهند تقریبا دو برابر آن در CB بود. اعمال تنش های خشکی و شوری به ترتیب  در سطوح 50 و 100 گرم در لیترگلوکز و 7 و14 گرم در لیتر NaCl به بذور در حال جوانه زنی منجر به تغییر در الگوی الکتروفورزی باند های 3،1  و 7 (62.7، 43.35 و 26.68 کیلو دالتون ) پروتئین های قسمت  بذری شد. بطوریکه عمده تفاوت ها در حضور یا عدم حضور باندها در محدوده 43.35 تا 62.7 کیلو دالتونی در سطح تیمارها بود که در این محدوده آنزیم های آلفا آمیلازی قرار می گیرند.اختلاف اصلی دو رقم در نمونه های شاهد و 7 گرم در لیتر NaCl بود. این تفاوت می تواند بیانگر اختلاف معنی دار دو رقم در مرحله جوانه زنی باشد.

تراکم و آرایش کاشت دو عامل اساسی برای تغییر آرایش فضایی اندامهای هوایی و در نهایت کاهش توانایی تداخل علفهای هرز با گیاه زراعی هستند. تاثیر تراکم وآرایش کاشت ذرت (Zea mays L.) بر روند رشد و شاخصهای فیزیولوژیکی این گیاه در تراکمهای مختلف سلمه تره در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1383 مورد بررسی قرار گرفت. عامل اول یعنی تراکم کاشت شامل 70 و 105 هزار بوته در هکتار، عامل دوم آرایش کاشت شامل کشت به صورت یک ردیفه و دو ردیفه و عامل سوم تراکمهای علف هرز سلمه تره در چهار سطح صفر، 5، 10 و 15 بوته در متر طولی ردیف بود. نتایج این بررسی کاهش چشمگیر شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک، سرعت رشد محصول و عملکرد دانه ذرت را در شرایط حضور سلمه تره در تراکمها و آرایشهای کاشت مختلف ذرت نشان داد. تراکم بیشتر ذرت در شرایط حضور و عدم حضور سلمه تره باعث افزایش سطح برگ، برتری تجمع ماده خشک، سرعت رشد محصول و عملکرد دانه نسبت به تراکم کمتر شد. آرایش کاشت دو ردیفه ذرت نیز باعث افزایش سطح برگ، تجمع ماده خشک و سرعت رشد محصول ذرت نسبت به آرایش کاشت تک ردیفه شد، هر چند که اثر آن به اندازه تاثیر تراکم نبود.

مصرف بی رویه و نامتعادل کودهای شیمیایی ازته و فسفره سبب گردیده توازن عناصر غذایی بویژه کم مصرف در خاک به هم خورده و منجر به کاهش جذب عناصر آهن، روی، مس و منگنز توسط گیاه گردد. بعلاوه شرایط قلیایی و آهکی خاک های زراعی استان آذربایجان شرقی از عوامل عمده محدود کننده جذب عناصر غذایی کم مصرف می باشد. با توجه به اینکه ارقام مختلف پیاز عکس العمل متفاوتی به جذب عناصر غذایی نشان می دهند، لذا اهمیت داشت که در این زمینه تحقیقی صورت گیرد. به منظور بررسی تاثیر تغذیه برگی عناصر آهن و روی بر صفات کمی و کیفی دو رقم پیاز قرمز ری و سفید قم آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو عنصر آهن در سه سطح (صفر، پنج و ده در هزار) و عنصر روی در سه سطح ( صفر، دو و چهار در هزار) از منابع سولفاته و دو رقم پیاز سفید قم و قرمز ری در 18 تیمار و سه تکرار روی خــاک (Fine Mixed Calcareous Fluventic Xerorthents) به اجرا درآمد.بیشترین عملکرد (71 تن در هکتار) از محلول پاشی توام سولفات آهن با غلظت یک درصد و سولفات روی با غلظت چهار در هزار به دست آمد. همچنین بالاترین عملکرد (70 تندر هکتار) از پیاز سفید قم نسبت به پیاز قرمز ری (62 تن در هکتار) حاصل شد. بیشترین درصد مواد جامد محلول کل (21 درصد) در صورت محلول پاشی توام سولفات روی با غلظت دو در هزار و سولفات آهن با غلظت پنج در هزار حاصل شد. همچنین بالاترین درصد مواد جامد محلول کل (21.5 درصد) از پیاز قرمز ری نسبت به سفید قم (19.7 درصد) به دست آمد.کمترین میزان نیترات سوخ پیاز (80 میلی گرم درکیلوگرم وزن تر) در صورت محلول پاشی توام سولفات آهن با غلظت یک درصد و سولفات روی با غلظت 4 در هزار به دست آمد. همنچنین کمترین غلظت نیترات (76 میلی گرم در کیلوگرم) در رقم قرمز ری در کنار محلول پاشی سولفات آهن با غلظت یک درصد حاصل شد. بیشترین میزان اسید اسکوربیک سوخ پیاز(13.8 میلی گرم در یکصدگرم وزن تازه) در صورت محلول پاشی توام سولفات آهن با غلظت یک درصد و سولفات روی با غلظت چهار در هزار اندازه گیری شد. اسیدتیه پیاز سفید قم (8.1) نسبت به قرمز ری (7.9) بیشتربود. بیشترین میزان تندی (8.8 میکروگرم در میلی لیتر) در صورت محلول پاشی توام سولفات آهن و سولفات روی اندازه گیری شد. همچنین بالاترین میزان تندی در پیاز قرمز ری (8.7 میلی گرم درمیلی لیتر) در صورت محلول پاشی سولفات آهن حاصل شد. از نظر وزن تک سوخ پیاز سفید قم بیشتر از قرمز ری بود. بیشترین قطر پیاز (8.4 سانتی متر) در سطح سوم آهن یعنی محلول پاشی با غلظت یک درصد حاصل شد.

پروتئین های برگ و جوانه در رقم زرد زیتون، در منطقه گیلوان، هر دو هفته یکبار در طی تشکیل میوه و رسیدن آن به طور کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت. پروتئین های برگ در مراحل اولیه رشد و نمو میوه ابتدا کاهش و بعد از آن یک روند افزایشی را نشان داد. پروتئین های جوانه یک روند افزایشی را از آغاز رشد و نمو میوه نشان داد و در اواخر آبان میزان آن کم شد. الگوی الکتروفورزی پروتئین های برگ و جوانه، ظهور باندهای جدید پروتئین را در طی این دوره نشان داد. تغییرات کمی و کیفی پروتئین های برگ و جوانه در طی رشد و نمو میوه، الگوی تقریبا مشابهی را نشان می دهند.

در حال حاضر کرم گلوگاه انار (Spectrobates ceratoniae) و قارچ های بیمارگر، به ویژه گونه های مختلف آسپرژیلوس (.Aspergillus spp) و پنیسیلیوم (.Penicillium spp)، مهمترین مشکل انبارداری و مانع عمده صادرات میوه انار می باشند. کرم گلوگاه عوا مل بیمارگر را به درون میوه انار انتقال داده و مهمترین عامل در فرآیند پوسیدگی میوه انار محسوب می گردد. به منظور تعیین مناسب ترین روش کاهش خسارت پوسیدگی های میوه انار در انبار و افزایش عمر انبـارداری آن، تحقیقی از سال 1378 به مدت دو سال،در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد به مرحله اجرا گذاشته شد. این بررسی در قالب طرح اسپلیت پلات با سه تکرار و دو عامل و تحت شرایط کنترل دما و رطوبت انجام شد. عامل اصلی، دو رقم انار (ملس یزدی و گل تفتی) و عامل فرعی، شش نوع ماده مختلف ضدعفونی شامل، محلول 5% کلریدکلسیم (Cacl2)، واکس، هیپوکلریت سدیم (ClONa) به نسبت 10% از مایع تجارتی بنام وایتکس، بنومیل (Benomyl) و 1.5 در هزار، اکسی کلـرورمس (Copper oxychloride) %1، تیابندازول (Thiabendazole) یا تکتــو 1.5 در هزار و شاهد بود. آزمایش در اطاق با دمای ثابت 10±1 درجه سانتیگراد  و رطوبت نسبی 60-50 درصد انجام شد. در این آزمایش درصد پوسیدگی میوه در طول مدت انبارداری تعیین و با استفاده از برنامه MSTAT-C مورد تجزیه و تحلیل آماری قرارگرفت. نتایج نهایی نشان داد که اختلاف بین تیمارها از نظر سال، رقم، مواد ضد عفونی کننده و همچنین اثر متقابل سال و رقم، سال و مواد ضدعفونی، رقم و مواد ضدعفونی در سطح احتمال 1% و اثر متقابل سه گانه سال، رقم و مواد ضد عفونی روی پوسیدگی های انباری میوه انار در سطح احتمال 5% معنی دار است. در مجموع انار گل تفتی نسبت به پوسیدگی های انباری مقاومتر و دارای افت وزن کمتری بود. در بین عوامل فرعی هم، وایتکس تجاری 10 درصد، بیشترین تاثیر در کاهش میزان پوسیدگی های انباری انار داشت. بنابراین می توان این ماده را برای ضد عفونی میوه انار قبل از انبارکردن توصیه نمود.

هر نظام آموزشی دارای زیرساخت های اساسی است، که ارکان آن نظام را تشکیل می دهند و با یکدیگر در تعامل می باشند. با توجه به اینکه یکی از مولفه های اساسی در نظام آموزش کشاورزی مربیان هستند، بخش آموزش باید برای ارتقا سطح کیفی مربیان کشاورزی و تبدیل آنها به مربیان حرفه ای برنامه ریزی مناسبی داشته باشد. اما قبل از این برنامه ریزی باید، سطوح توسعه حرفه ای مربیان تعیین گردد، که تحقیق حاضر در این راستا تلاش نموده است. در این تحقیق هدف اساسی تعیین سطوح توسعه حرفه ای مربیان مجتمع ها و مراکز آموزش کشاورزی کشور است، تا بر اساس آن بتوان برای توسعه حرفه ای آنها برنامه ریزی نمود. نوع تحقیق توصیفی و همبستگی بوده و ابزار گردآوری داده ها نیز پرسشنامه می باشد، که روایی و پایایی آن سنجیده شده است. جامعه آماری تحقیق مربیان مراکز آموزش جهاد کشاورزی می باشند، که بر اساس آمار موجود تعداد آنان حدود 490 نفر می باشد و حجم نمونه نیز بر اساس فرمول کوکران و محاسبه واریانس 104 نفر برآورد گردیده است. به منظور انتخاب مربیان از شیوه نمونه گیری تصادفی طبقاتی استفاده شده است. داده ها با استفاده از فراوانی، درصد و میانگین، ضریب تغییر و میانه و با کمک تحلیل رگرسیون، همبستگی، مقایسه میانگین ها و تحلیل عاملی توصیف و تحلیل شده اند. نتایج حاصله حاکی از آن است که مربیان در زمینه تمامی مقیاس های توسعه حرفه ای در سطوح بالا و بسیار بالایی قرار داشته و عمدتا در سطوح مطلوبی از نظر توسعه حرفه ای قرار دارند. آزمون مقایسه میانگین ها (من وایت نی) در زمینه طی کردن دوره بدوخدمت فقط در مقیاس هدایت تحقیق عملیاتی معنی دار بوده است. آزمون مقایسه میانگین ها (کروسکال والیس) در زمینه سطوح مختلف تحصیلی نشان می دهد که متغیرهای؛ مشارکت در کارگاه های آموزشی، هدایت تحقیق عملیاتی فراگیران در سطوح دکتری میانگین رتبه بیشتری داشتند و همچنین از نظر مرتبه علمی نیز عضویت در انجمن های حرفه ای در اعضا هیات علمی رتبه بالاتری را نشان داده و معنی دار شد. نتایج همبستگی نشان دهنده ارتباط سن، تحصیلات، سابقه تدریس و سطح تدریس با توسعه حرفه ای می باشد. نتایج رگرسیون بیانگر تاثیر میزان تحصیلات و سن فراگیران در سطح توسعه حرفه ای می باشد. تحلیل عاملی تائیدی نیز ده عامل را با حدود 60% تبیین واریانس نشان داده، که با شاخص های استاندارد مشابهت زیادی داشته و در برخی موارد جزیی تفاوت داشت.

از آنجا که نیتروژن و پتاسیم اثرات مهمی بر فیزیولوژی رشد گیاه پیاز در سال تولید بذر دارند، مدیریت مصرف این عناصر در مزرعه تولید بذر، اهمیت ویژه ای دارد. به منظور تعیین مناسب ترین مقدار و زمان مصرف کودهای نیتروژن و پتاس جهت تولید بذر پیاز، آزمایشی طی دو سال زراعی1380 تا1382 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. عامل اول شامل سه سطح کود نیتروژن و پتاسیم بود که عبارت بودند از: a1 نیتروژن و پتاسیم توصیه شده براساس آزمون خاک، -a2 و 35 درصد بیشتر از مقدار توصیه شده و-3a  و 35 درصد کمتر از مقدار توصیه شده. عامل دوم شامل شش سطح زمان مصرف کودهای نیتروژن وپتاس بود که عبارت بودند از: b2 مصرف کود نیتروژن، نیمی هنگام کشت در پائیز و نیمی هنگام شروع ظاهر شدن ساقه گل دهنده و مصرف کود پتاس در هنگام کشت، b2 مصرف کود نیتروژن و کود پتاس، نیمی هنگام کشت در پائیز و نیمی هنگام شروع ظاهر شدن ساقه گل دهنده، b3 مصرف کود نیتروژن، 1/3 هنگام شروع ظاهر شدن ساقه گل دهنده، در مرحله گرده افشانی و در مرحله دانه بندی و مصرف کود پتاس در هنگام کشت، b4 مصرف کود نیتروژن، 1/2 هنگام کشت، هنگام شروع ظاهر شدن ساقه گل دهنده، اواسط رشد ساقه گل دهنده و در مرحله دانه بندی و مصرف کود پتاس، نیمی هنگام کشت و نیمی هنگام شروع ظاهر شدن ساقه گل دهنده، b5 مصرف کود نیتروژن، 1/3 هنگام شروع ظاهر شدن ساقه گل دهنده و در مرحله دانه بندی و مصرف کود پتاس هنگام کشت و b6 مصرف کود نیتروژن، 2/3 هنگام شروع ظاهر شدن ساقه گل دهنده و در مرحله دانه بندی و مصرف کود پتاس، نیمی هنگام کشت و نیمی هنگام شروع ظاهر شدن ساقه گل دهنده. نتایج نشان دادکه در بین تیمارهای مقدارکود، تیمار a1 به طور معنی داری، بیشترین عملکرد دانه (1018.3 کیلوگرم درهکتار) و تعداد چتر در واحد سطح را تولید کرد. در تیمار a3 تعداد کپسول در چتر و تعداد دانه در کپسول به طور معنی داری کمتر از تیمارهای a1 و a2 بود. مقایسه میانگین های عملکرد و اجزا عملکرد دانه بین سطوح زمان مصرف کود، افزایش معنی دار عملکرد دانه (1120 کیلوگرم در هکتار) تعداد چتر در واحد سطح و تعداد کپسول در چتر را در تیمار b4 نسبت به سایر تیمارهای زمان مصرف کود نشان داد. بررسی درصد و سرعت جوانه زنی بذرهای حاصله، تنها کاهش درصد جوانه زنی را در تیمار b3 نسبت به سایر تیمارهای زمان مصرف کود نشان داد و بین سایر تیمارهای زمان مصرف کود و نیز بین سطوح مقدار کود تفاوت معنی داری وجود نداشت.

این تحقیق به منظور تعیین مناسب تر ین زمان برداشت، خشک کردن، بسته بندی و نگهداری میوه عناب در شهرستان بیرجند از سال 1378 به مدت سه سال و در دو مرحله، بر اساس آزمایش فاکتوریل دو متغیره با طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار انجام گردید.در مرحله اول طرح، نمونه ها در دو زمان (100 و120 روز پس از تمام گل) برداشت و به سه روش خشک کردن (روی درخت، خاکستر، صنعتی ) تیماربندی گردیدند.سپس آزمون های فیزیکی و شیمیایی (عرض میوه، وزن میوه، درصد رطوبت، میزان مواد جامد محلول، اسید قابل تیتر و pH) میوه های عناب بعداز برداشت اندازه گیری شدند. بر روی نمونه های خشک شده ارزیابی حسی به عمل آمد. تجزیه و تحلیل آماری مرحله اول نشان داد که زمان 120 روز پس از تمام گل مناسب ترین زمان برای برداشت می باشد، که در این زمان میوه عناب بیشترین وزن، طول، مواد جامد محلول و اسیدیته را داشته است و روش خشک کردن در خاکستر از نظربافت، رنگ، طعم و پذیرش عمومی از نظر مصرف کننده مطلوب بود. درمرحله دوم طرح، نمونه فوق به سه روش (بسته بندی درکارتن، فیلم پلی اتیلنی با دانسیته پایین و سلوفان) بسته بندی و در سه درجه حرارت (25، 10، 4 درجه سانتی گراد) به مدت یکسال نگهداری شدند. هر 6 ماه یکبار درصد تغییرات وزنی، میزان فعالیت حشرات، میزان رطوبت، ارزیابی حسی (بافت، رنگ، طعم و پذیرش عمومی) محصول بررسی گردید. نتایج تجزیه و تحلیل آماری طرح نشان داد که بسته بندی با پلی اتیلن با دانسیته پایین مناسب ترین نوع بسته بندی و درجه حرارت 4 درجه سانتی گراد مطلوب ترین شرایط نگهداری میوه عناب می باشد. همچنین نمونه های نگهداری شده تحت این شرایط پس از یکسال نیز از نظر داوران کیفیت قابل قبولی داشتند.