اخلاق پزشکی
سال:1396 | دوره:11 | شماره:40 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: حساسیت اخلاقی ویژگی است که شخص را قادر می سازد کشمکش های اخلاقی خود را بازشناخته و به نتایج تصمیم گیری اخلاقی در مورد دیگران، پی ببرد. از آنجا که پرستاران باید بتوانند یک مراقبت با کیفیت و مبتنی بر اخلاق ارائه دهند و رعایت حقوق بیماران یکی از جنبه های مراقبت اخلاقی است، این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین حساسیت اخلاقی پرستاران و رعایت حقوق بیماران در بخش های مراقبت ویژه در سال 1395 صورت گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-همبستگی، 260 نفر از پرستاران شاغل در بخش های مراقبت ویژه بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران به روش در دسترس انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه حساسیت اخلاقی Lutzen و پرسشنامه پژوهشگر ساخته رعایت حقوق بیماران استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 20 و آزمون های آماری تحلیل شد.ملاحظات اخلاقی: درباره اهداف پژوهش و رعایت محرمانگی اطلاعات به شرکت کنندگان توضیح داده شده و رضایت آگاهانه کتبی جهت شرکت در مطالعه از آنان اخذ گردید.یافته ها: سطح حساسیت اخلاقی پرستاران بخش های مراقبت ویژه(160.58±18.30) و رعایت حقوق بیماران توسط ایشان (127.81±12.19)، بالاتر از حد متوسط بود. بین حساسیت اخلاقی پرستاران و میزان رعایت حقوق بیمار توسط ایشان در بخش های مراقبت ویژه، ارتباط معنی دار مستقیم مشاهده شد (p<0.001 و r=0.326).نتیجه گیری: با توجه به ارتباط مشاهده شده بین حساسیت اخلاقی با رعایت بیشتر حقوق بیماران، پیشنهاد می شود جهت ارتقای رعایت حقوق بیماران، راه کارهای مناسب در راستای افزایش سطح حساسیت اخلاقی پرستاران و ارائه مراقبت باکیفیت اتخاذ گردد.

زمینه و هدف: نظر به اهمیت شناخت متغیرهای موثر بر کیفیت زندگی دانشجویان، این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین جهت گیری مذهبی و کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک در سال 1393 انجام شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-مقطعی به روش نمونه گیری چندمرحله ای، 288 از دانشجویان، دانشگاه علوم پزشکی اراک انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه شامل پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی و پرسشنامه جهت گیری مذهبی آلپورت بود. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 20 انجام شد.ملاحظات اخلاقی: پس از توضیح اهداف مطالعه، رضایت آگاهانه جهت شرکت در تحقیق از نمونه ها اخذ گردید. پرسشنامه ها بی نام بوده و به شرکت کنندگان اطمینان خاطر داده شد که اطلاعات آن ها محرمانه مانده و به صورت گروهی منتشر خواهد شد.یافته ها: میانگین و انحراف معیار کیفیت زندگی در حیطه جسمی 12.24±.16، حیطه روانشناختی 13.33±1.90، حیطه روابط اجتماعی 13.77±2.83 و حیطه محیطی 13.46±.58 بود. میانگین و انحراف معیار جهت گیری مذهبی بیرونی 26.61±5.28 و جهت گیری مذهبی درونی 28.53±5.16 بود. بین جهت گیری مذهبی درونی با تمامی حیطه های کیفیت زندگی ارتباط مثبت و معنی دار وجود داشت (p<0.05). بین جهت گیری مذهبی بیرونی با حیطه جسمی و محیطی کیفیت زندگی ارتباط منفی و معنی دار وجود داشت (p<0.05)نتیجه گیری: یافته ها نشان داد برخلاف بین جهت گیری مذهبی درونی با تمامی جنیه های کیفیت زندگی ارتباط معنی دار وجود دارد. با توجه به نقش مثبت جهت گیری مذهبی درونی در پیش بینی کیفیت زندگی دانشجویان، تقویت باورهای مذهبی و نهادینه سازی معنویت در محیط های دانشگاهی توصیه می گردد.

زمینه و هدف: فرسودگی شغلی می تواند بر ایفای نقش های حرفه ای پرستاری به ویژه حمایت از بیمار تاثیر بگذارد. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین نگرش نسبت به نقش حمایت از بیماران با فرسودگی شغلی پرستاران بخش های مراقبت ویژه انجام شده است.مواد و روش ها: پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر بر روی پرستاران شاغل در سه بیمارستان آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال 1392 انجام شده است. از میان 250 پرستار شاغل در بخش های مراقبت ویژه بزرگسالان و کودکان، 183 نفر که دارای معیارهای ورود به مطالعه بودند، به روش در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه 3 قسمتی اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه فرسودگی شغلی « Maslach Burnout Inventory» و پرسشنامه سنجش نگرش پرستاران نسبت به نقش حمایت از بیمار استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS 18 استفاده شد.ملاحظات اخلاقی: رضایت آگاهانه شفاهی از شرکت کنندگان کسب گردیده و به آن ها درباره محرمانگی اطلاعات، اطمینان داده شد.یافته ها: بین نگرش نسبت به نقش حمایت از بیمار با فرسودگی شغلی ارتباط منفی معنی دار مشاهده شد (r=-0.07، p=0.035). بین عامل شناختی نگرش نسبت به نقش حمایت از بیمار با ابعاد خستگی عاطفی (r=-0.81، p=0.03) و فقدان موفقیت فردی، فرسودگی شغلی ارتباطی منفی معنی دار مشاهده شد (r=-0.12، p=0.04). همچنین بین عامل رفتاری نگرش نسبت به نقش حمایت از بیمار با بعد فقدان موفقیت فردی فرسودگی شغلی ارتباط معنی دار منفی مشاهده شد (r=-0.21، p=0.03).نتیجه گیری: با توجه به تاثیر نگرش به نقش حمایت از بیمار در کاهش فرسودگی شغلی، گنجانیدن آن در برنامه آموزش ضمن خدمت پرستاران آنان توصیه می گردد.

زمینه و هدف: با افزایش میزان رفتارهای غیر اخلاقی در محیط های کاری، پرداختن به اخلاق کار اسلامی می تواند نقش مهمی در مدیریت اثربخش سازمان ها ایفا نماید. مطالعه حاضر با هدف طراحی و آزمون الگویی از برخی پیشایندها و پیامدهای مهم اخلاق کار اسلامی انجام گرفته است.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه از نوع مقطعی-همبستگی است. نمونه پژوهش شامل 250 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی سبزه وار در سال 1394 بودند که به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته شامل ویژگی های فردی، مقیاس اخلاق حرفه ای اسلامی، شاخص توصیف شغل و پرسشنامه تعهد سازمانی استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش الگویابی معادلات ساختاری (SEM) به وسیله نرم افزار AMOS 22 و SPSS 22 استفاده شد.ملاحظات اخلاقی: پس از توضیح درباره اهداف مطالعه و محرمانگی پاسخ ها، رضایت آگاهانه شرکت کنندگان کسب گردید.یافته ها: الگوی پیشنهادی با برخی تغییرات از برازش خوبی برخوردار بود. پس از حذف سه مسیر غیر معنی دار وضعیت تاهل (p<0.213)، سطح تحصیلات (p<0.225) و وضعیت استخدام (p<0.182) به اخلاق کار اسلامی از الگوی پیشنهادی، برازندگی بهتر مدل از طریق همبستگی خطاهای دو مسیر (مسیر رضایت شغلی به تعهد سازمانی و مسیر ارتقا به شرایط محیط کار) حاصل شد.نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که اخلاق کار اسلامی در سازمان ها از یکسو با سن، سابقه کاری و جنسیت کارکنان مرتبط بوده و از سوی دیگر سبب افزایش رضایت شغلی و تعهد سازمانی می گردد. به کاربردن این نتایج هنگام استخدام کارکنان و آموزش اخلاق حرفه ای اسلامی برای رضایت شغلی و تعهد سازمانی توصیه می گردد.

زمینه و هدف: رعایت استانداردهای اخلاق حرفه ای از سوی کارکنان دانشگاه های علوم پزشکی می تواند در کیفیت فرایند و برونداد سیستم دانشگاهی موثر واقع شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر اخلاق حرفه ای بر پیامدهای فردی و سازمانی انجام شده است.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی و مبتنی بر مدل یابی معادلات ساختاری است که بر روی 290 نفر از کارکنان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی شهر تبریز در سال تحصیلی 95-94 انجام شده است. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای نسبی انجام و برای جمع آوری اطلاعات از چهار پرسشنامه استاندارد اخلاق حرفه ای، درگیری شغلی، ترک خدمت و تلاش افزاینده استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های تحلیل عاملی تاییدی و مدل معادلات ساختاری استفاده شد.ملاحظات اخلاقی: رضایت شفاهی مشارکت کنندگان اخذ و درباره محرمانگی اطلاعات به شرکت کنندگان اطمینان خاطر داده شد.یافته ها: نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که بین اخلاق حرفه ای با درگیری شغلی و تلاش افزاینده (r=0.25، r=0.17، p<0.01) رابطه علی مثبت وجود دارد. همچنین بین اخلاق حرفه ای با ترک خدمت (r=-0.32) رابطه علی منفی مشاهده شد. بین درگیری شغلی و تلاش افزاینده (r=0.28) رابطه علی مثبت و نیز بین درگیری شغلی و تلاش افزاینده با ترک خدمت (r=-0.32، r=-0.27) رابطه علی منفی وجود داشت.نتیجه گیری: یافته ها حاکی از آن است که توجه به اخلاق حرفه ای و ارتقای آن در بین کارکنان سازمان، باعث تعلق شغلی و درگیرشدن آنان با شغلشان و نیز تلاش افزاینده آنان می شود.

زمینه و هدف: پرستاری حرفه ای است که با تنش های روانی و مسائل اخلاقی متعدد آمیخته است. از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط جو اخلاقی، استرس شغلی و رضایت شغلی پرستاران شاغل در بیمارستان امام خمینی ارومیه در سال 1394 انجام گردیده است.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی-همبستگی، جامعه مطالعه را پرستاران شاغل در بیمارستان امام خمینی (ره) وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ارومیه تشکیل می داد که از میان 366 نفر پرستار، 200 نفر به روش نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد جو اخلاقی Victor و Cullen، استرس شغلی Sutherland و رضایت شغلی Brayfield و Rothe استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون به وسیله نرم افزار SPSS 18 تحلیل شد.ملاحظات اخلاقی: پس از توضیح درباره اهداف مطالعه و محرمانگی اطلاعات، رضایت شفاهی شرکت کنندگان کسب گردید.یافته ها: بین متغیرهای جو اخلاقی با رضایت شغلی (r=0.395) و استرس شغلی با رضایت شغلی (r=-0.243) شرکت کنندگان همبستگی معنی دار مشاهده شد (p<0.01). همچنین بین جو اخلاقی و استرس شغلی شرکت کنندگان ارتباط آماری معکوس مشاهده شد (r=-0.379، p<0.01). با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه، متغیر جو اخلاقی حدود %34 از واریانس استرس شغلی و 53% از واریانس رضایت شغلی پرستاران را تبیین نمود (p<0.01).نتیجه گیری: با توجه به ارتباط مشاهده شده، توصیه می گردد تا مدیران و مسوولان بیمارستان، بستر لازم برای نهادینه کردن اخلاق حرفه ای فراهم نموده و با ایجاد جو اخلاقی مطلوب، میزان رضایت شغلی پرستاران و کیفیت مراقبت از بیماران را بهبود بخشند.

زمینه و هدف: پرداخت های غیر رسمی پدیده ای است که نظام سلامت بسیاری از کشورها با آن رو به رو بوده اند. این مرور نظام مند با هدف شناسایی ماهیت و انواع پرداخت های غیر رسمی و علل آن انجام شده است.مواد و روش ها: واژگان کلیدی «پرداخت های غیر رسمی» یا «پرداخت غیر قانونی» یا «زیرمیزی» و «نظام سلامت» در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی PubMed، Magiran، IranMedex، SID، Science Direct، HMIC و Scopus به زبان فارسی و انگلیسی، در بازه زمانی 2000 تا 2016 جستجو شدند.ملاحظات اخلاقی: صداقت و امانت داری در انتخاب و گزارش یافته ها و استناددهی به متون رعایت گردید.یافته ها: سی و سه مقاله کامل برای مطالعه و تحلیل انتخاب شد. پرداخت های غیر رسمی یا غیر قانونی فاقد یک تعریف جهان شمول بوده و نگرش به آن ها در جوامع مختلف، متفاوت می باشد. علل پرداخت های غیر رسمی در سه دسته دلایل پرداخت کنندگان (دریافت خدمات باکیفیت، سریع تر و احترام)، دلایل دریافت کنندگان (پایین بودن دستمزدها و تعرفه ها، اعمال کسورات غیر منطقی از سوی سازمان های بیمه) و ضعف های نظام سلامت (ناکارآمدی بیمه ها در تامین مالی، نظارت ناکافی بر نحوه اعمال تعرفه ها و کمبود نیروی انسانی در برخی حرف) دسته بندی شد.نتیجه گیری: پرداخت های غیر رسمی با هر نیت، انگیزه و علتی، عواقب جبران ناپذیر و بی عدالتی را به دنبال دارد. هزینه های کمرشکن، نابرابری در دسترسی به خدمات و کیفیت آن ها و نابرابری در پیامدهای سلامت، از اصلی ترین عواقب پدیده پرداخت های غیر رسمی محسوب می شوند. واقعی شدن تعرفه ها در کنار تقویت بیمه ها، اطلاع رسانی و آگاه ساختن بیماران از حقوق خود و بهبود نظارت برای کاهش پرداخت های غیر رسمی توصیه می گردد.

زمینه و هدف: به دلیل اهمیت رفتارهای غیر مدنی و اثر تخریبی آن بر فضای یادگیری، این مطالعه با هدف مرور نقادانه ابزارهای سنجش رفتار غیر مدنی در آموزش پرستاری انجام شده است.مواد و روش ها: برای انجام مطالعه، از روش جستجوی نظام مند استفاده شد. بدین منظور، ابتدا مقالات مرتبط انگلیسی و فارسی، بدون محدوده زمانی در Google Scholar جستجو گردیده، سپس جستجوی اختصاصی در پایگاه های اطلاعاتی Science Direct، ProQuest، Wiely Inter Science و PubMed با استفاده از واژگان کلیدی انجام شد.ملاحظات اخلاقی: صداقت و امانت داری در تحلیل، گزارش و انتشار نتایج رعایت گردید.یافته ها: از 80 مقاله دریافت شده، 15 مقاله که به حیطه پرستاری پرداخته بودند، مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفتند. تمامی ابزارهای مورد مطالعه مطابق با فرهنگ جامعه هدف طراحی شده و از پایایی و روایی مطلوبی برخوردار بوده و قابلیت استفاده در مطالعات مختلف را داشتند. اغلب ابزارها، رفتار غیر مدنی مدرسین یا دانشجویان را به تنهایی بررسی می کردند. از میان ابزارهای مذکور تنها ابزاری که رفتار غیر مدنی مدرسین و دانشجویان را هم زمان بررسی می کند، ابزار سنجش رفتار غیر مدنی در آموزش پرستاری Clark است که روایی و پایایی آن ابزار به طور دقیق مورد اشاره قرار گرفته است، در حالی که در ابزارهای دیگر شاخص های فهرست Casmin رعایت نشده است.نتیجه گیری: از آنجایی که رفتار غیر مدنی یک تعامل دوطرفه است و از طرف دیگر برخی از ابزارهای مورد مطالعه متناسب با شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه حاضر نبودند، لازم است این مقیاس های رفتار در دو گروه تعامل کننده مطابق با شرایط جامعه طراحی گردد.