محیط زیست جانوری
سال:1397 | دوره:10 | شماره:3 |تعداد مقالات:77

خرس قهوه ای (Ursus Arctos) در بین همه گونه های خرس در دنیا بیش ترین پراکندگی را داشته و در اروپا، آسیا و آمریکای شمالی دیده می شود. این گونه بزرگ جثه ترین گوشت خوار ایران است که پراکنش وسیعی به ویژه در مناطق کوهستانی دارد. بزرگ ترین جمعیت و بیش ترین فراوانی آن در ایران در امتداد رشته کوه البرز به ویژه در مناطق جنگل های مرتفع در استان های مازندران و گلستان به ویژه در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی و پارک ملی گلستان است. از این رو برای افزایش دانش جهت حفاظت از جمعیت های باقی مانده، به ویژه در مناطق حفاظت شده، در این بررسی به شناسایی زیستگاه های مطلوب گونه در محدوده جنگل های هیرکانی در استان های گلستان، گیلان و مازندران و پیش بینی عوامل موثر در این پراکندگی پرداخته شد. بررسی مطلوبیت زیستگاه گونه با روش حداکثر بی نظمی، مساحتی معادل 59% از محدوده مورد مطالعه برای زیست گونه را مطلوب تشخیص داده است. تجزیه و تحلیل ها نشان داد که خرس قهوه ای زیستگاه های با شیب و پوشش گیاهی بالا را انتخاب می کند که این امر در ارتباط با دامنه های شمالی بیش تر صادق است. هرچه بر دما افزوده شود از مطلوبیت زیستگاه گونه کاسته خواهد شد. هم چنین در طراحی مناطق حفاظت شده می بایست فاصله از مناطق انسانی و روستاها لحاظ شود.

امروزه طبیعت بکر و زیستگاه های دور افتاده و دور از تاثیرات بشر، بسیار کمیاب گردیده است. احداث مناطق حفاظت شده تلاش آگاهانه ای برای حمایت از آخرین بازمانده تنوع زیستی است که کم و بیش در روند توسعه ناپایدار کنونی ویژگی های طبیعی خود را حفظ کرده اند. ظرفیت دانش اکولوژی سیمای سرزمین برای دنبال کردن فرایندهای اکولوژیکی از درون طیف وسیعی از مقیاس های فضایی-زمانی و توجه به تاثیرات فرهنگی این امکان را فراهم می کند که اثرات واقعی فعالیت های انسانی و برنامه ریزی های مرتبط با آن ها را درک نماییم. در پژوهش حاضر، تغییرات سیمای سرزمین در دوره 10 ساله از سال 2006 تا سال 2016 در پناهگاه حیات وحش شیراحمد سبزوار با هدف مطالعه تاثیرات آن بر زیستگاه آهوی ایرانی مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور، پس از تهیه و پردازش تصاویر ماهواره ای مناسب از منطقه مورد مطالعه، نقشه های پوشش اراضی این منطقه برای دوره زمانی مذکور استخراج گردید. سپس جهت کمی سازی تغییرات زیستگاهی آهو در دوره 10 ساله، متریک های سیمای سرزمین در سطح طبقه استخراج و محاسبه شدند. نتایج محاسبه متریک ها بیانگر افزایش مساحت و پیوستگی در طبقه جنگل تاغ و گز و کاهش مساحت، بروز از هم گسیختگی و تغییر شکل و اندازه لکه ها در سه طبقه مرتع، شوره زار و زراعت می باشد که ناشی از وجود تعداد زیاد روستا در اطراف منطقه، فعالیت های انسانی مانند چرای بی رویه دام و خشکسالی است.

هدف این مطالعه تعیین مهم ترین عوامل موثر بر حضور کل و بز با استفاده از روش های مبتنی بر داده های حضور در فصل های بهار و پاییز 1395 بوده و از 13 متغیر محیط زیستی استفاده شده است. با جمع آوری داده های میدانی و مقایسه ویژگی های اکولوژیک 110 نقطه حضور در منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش بیستون، مدل توزیع بالقوه گونه و مهم ترین متغیرهای دخیل در استفاده از زیستگاه به دست آمد. نتایج نرم افزارها نشانگر مطلوبیت زیستگاه کل و بز در نواحی جنوب و غرب منطقه است. مهم ترین متغیرهای موثر بر مطلوبیت زیستگاه در نرم افزار تحلیل آشیان بوم شناختی فاصله از مراکز صنعتی در فصل بهار و فاصله از مراکز نظامی در فصل پاییز بوده است. در فصل پاییز متغیرهای فاصله از روستاها، مراکز نظامی و شیبو در فصل بهار ارتفاع از سطح دریا بیش ترین میزان مشارکت را داشته اند. در فراکافت جک نایف فاصله از عشایر و تیپ پوشش گیاهی بیش ترین اثر را در فصول بهار و پاییز بر مطلوبیت زیستگاه داشته اند. میزان حاشیه گرایی 1/8 در پاییز و 0/9 در بهار نشانگر تخصص گرا بودن و توان تحمل محیطی کم گونه است. جهت بهینه سازی مدل از اعتبار سنجی متقاطع استفاده شد. در نرم افزار ModEco، بهترین عملکرد را مدل Domain با دقت 0/9265 داشته است. نتایج روش ها مشابه بود و بیش ترین تفاوت را ENFA با سایر روش ها (MaxEnt, Domain, Bioclim و Svm) داشت. اما بهترین عملکرد را MaxEnt با 0/931 = AUC داشت.

مدل های پراکنش گونه ای رابطه بین توزیع گونه ها و عوامل محیطی را ارزیابی می کنند و درک بهتری از مدیریت و سیاست های آینده ارائه می دهند. یکی از این ابزارهای مدل سازی، شبکه عصبی مصنوعی می باشد که امروزه به ابزار مهمی برای تصمیم گیری تبدیل شده است. بر اساس اعلام اتحادیه جهانی حفاظت از حیات وحش و منابع طبیعی از میان گونه های مهره داران در ایران، کل و بز جزء طبقه گونه های آسیب پذیر می باشد. از اینرو هدف از این مطالعه مدل سازی مطلوبیت زیستگاه گونه کل و بز در پارک ملی قمیشلو با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی می باشد. در این مطالعه از متغیرهای ارتفاع، شیب، پوشش گیاهی، فاصله از جاده و فاصله از منابع آبی استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از شبکه پرسپترون چند لایه، و به منظور محاسبات از نرم افزار MATLAB R2015b استفاده شد. نتایج حاصل از مدل سازی نشان داد که به ترتیب متغیرهای ارتفاع، فاصله از منابع آب، شیب، فاصله از جاده و طبقه پوشش گیاهی مهم ترین عوامل موثر بر پراکنش گونه کل و بز می باشد. محدوده مطلوب پراکنش گونه کل و بز در پارک ملی قمیشلو در مناطق با ارتفاع بیش تر از 2200 متر می باشد که مساحت مناطق مطلوب برای زیستگاه این گونه در حدود 3982 هکتار از کل مساحت منطقه می باشد که 12/36 درصد از منطقه را شامل می شود.

منطقه تنگه آخوری در شهرستان فیروزکوه از توابع استان تهران قرار دارد. این مطالعه به منظور بررسی مطلوبیت زیستگاه قوچ و میش و ارتباط آن با پراکنش پوشش گیاهی منطقه شکار ممنوع کاوه ده، در فصل پاییز1393 برای شناسایی گونه های گیاهی و نمونه برداری به روش پلات گذاری انجام شد و برای شاخص های تنوع زیستی گیاهان با استفاده از نرم افزار Past انجام شده است. مطلوبیت زیستگاه قوچ و میش با استفاده از رتبه دهی به متغیرهای زیستگاهی (روشHEP) و مدل HSI تعیین شد. 9 متغیر زیستگاهی بررسی شده شامل: پوشش گیاهی، جهت، شیب، فاصله از جاده، فاصله از سکونتگاه ها، فاصله از زمین های کشاورزی وغیره بودند. در مهرماه، 11 گونه گیاهی، آبان 9 گونه گیاهی و آذرماه نیز 9 گونه گیاهی شناسایی شد. شاخص تنوع شانون وینر در سه ماه در فصل پائیز به ترتیب 2/013، 882، 1/2، غنای گونه ای مارگالف به ترتیب 2/153، 1/954، 2/288، غنای گونه ای منهینک به ترتیب 1/079، 1/162، 1/567 و تنوع گونه ای سیمپسون 0/8232، 0/8411، 0/8154 به دست آمد. با توجه به امتیازات به دست آمده از روش HEP، مطلوبیت زیستگاه کاوه ده در فصل پاییز 1393 خوب (0/67) تعیین شد.

هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر روش های مختلف تغذیه کمکی بر افزایش وزن بره های شیرخوار در شرایط مرتع بود. تعداد 90 راس بره نر یک ماهه از یک گله عشایری انتخاب گردید و به مدت 90 روز در فصل بهار سال 1394، در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 3 تیمار و 3 تکرار (10 راس بره در هر تکرار) مورد آزمایش قرار گرفتند. سه تیمار شامل: 1-پرورش به روش سنتی (تغذیه با شیر مادر و علوفه مرتع) به عنوان تیمار شاهد، 2-تغذیه با بلغور جو به میزان 266 گرم در روز به ازای هر راس علاوه بر شیر مادر و تغذیه از مرتع (تیمار بلغور جو)، 3-تغذیه با کنسانتره به میزان 311 گرم در روز به ازای هر راس علاوه بر شیر مادر و تغذیه از مرتع (تیمار کنسانتره) بودند. دوره عادت پذیری، 14 روز درنظر گرفته شد. بره ها در شروع آزمایش و با فواصل 14 روزه، قبل از خوراک دهی نوبت صبح، توزین شدند. شیر مازاد بر مصرف بره ها و نمره وضیعت بدنی میش های زایمان کرده به طور ماهانه اندازه گیری و ثبت گردید. بیش ترین میزان افزایش وزن کل دوره، نمره وضیعت بدنی میش ها و شیر تولیدی میش مادر در تیمار کنسانتره و کم ترین آن ها در تیمار شاهد مشاهده شد (0/50>p). به طورکلی، از نظر اقتصادی استفاده از کنسانتره و بلغور جو در تغذیه بره های شیرخوار در مقایسه با روش سنتی، به ترتیب باعث افزایش 61/4 و 17/4 هزار تومان سود خالص دامدار به ازاء هر راس گوسفند در گله مورد مطالعه شد.

تحقیق حاضر جهت بررسی تاثیر یونوفر لازالوسید بر پارامترهای شکمبه ایگوسفند قزل انجام شد. بدین منظور از 16 راس گوسفند نر قزل در قالب طرح کاملا تصادفی استفاده شد. جیره های غذایی براساس جداول احتیاجات غذایی بین المللی گوسفندان (1985) تهیه شد به گونه ای که حاوی 2/9 مگاکالری در کیلوگرم ماده خشک انرژی قابل متابولیسم و 15 درصد پروتئین خام در ماده خشک جیره بود. اجزای تشکیل دهنده جیره غذایی شامل یونجه، دانه جو، کنجاله سویا، دانه ذرت و سنگ آهک به ترتیب با 400، 488، 200، 589 و 20 گرم در کیلوگرم ماده خشک جیره بود. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف لازالوسید (20، 25، 30 و 35 قسمت در میلیون ماده خشک جیره) بود. طول دوره آزماش 21 روز بود. مایع شکمبه 2 و 4 ساعت بعد از خوراک دهی صبحگاهی جمع آوری شد. در این تحقیق فاکتورهایی همانند pH شکمبه، زمان احیای متیلن بلو، زمان ترسیب شناوری، اسیدهای چرب فرار کل و نیتروژن آمونیاکی شکمبه اندازه گیری شد. pH شکمبه، زمان احیای متیلن بلو، زمان ترسیب شناوری و اسیدهای چرب فرار کل تحت تاثیر سطوح مختلف لازالوسید قرار نگرفت. نیتروژن آمونیاکی شکمبه با افزودن سطوح بالای لازالوسید کاهش معنی داری را نشان داد (0/05>p). نتایج نشان می دهد که استفاده از لازالوسید تا سطح 35 قسمت در میلیون ماده خشک جیره تاثیر منفی بر اکوسیستم و پارامترهای شکمبه ندارد و کاهش نیتروژن آمونیاکی شکمبه نشانگر کاهش فعالیت باکتری های تجزیه کننده پروتئین در شکمبه به واسطه افزودن لازالوسید می باشد.

تاثیرات بسیار مخرب تغییرات اقلیمی ایجاد شده از ناحیه تولید گازهای گلخانه ای، از جمله گرم تر شدن کره زمین، خشکسالی های متوالی و غرق شدن کشورهای جزیره ای می باشد. لذا در جهت کاهش گازهای گلخانه ای مرتبط با فعالیت رشته علوم دامی و نیز ایجاد چتر حمایتی تحقیقاتی بر روی پروژه های علوم دامی، این پژوهش انجام شد. از طریق جستجو در فضای مجازی، کتابخانه ها و سایت های تخصصی و نیز تشکیل جلسات متعدد و شرکت درسخنرانی های صاحب نظران بین المللی و تنظیم پرسشنامه های ویژه، راهکارها و راهبردهای تحقیقاتی به صورت طرح های کلان و پروژه های تحقیقاتی، ارائه شدند. در راستای کاهش گازهای گلخانه ای با منشا علوم دامی و ایجاد زنجیره کامل تحقیقاتی، تعداد هشت راهبرد تحقیقاتی مشتمل بر مطالعات در مورد انواع دام های اهلی و پایش تعداد آن ها در ایران، بهبود و اصلاح نژاد دام های نشخوارکننده در ایران، راهکارهای تغذیه ای و افزایش ارزش غذایی خوراک های بی کیفیت دام و طیور در ایران، اصلاح میکروارگانیسم های شکمبه، تحقیقات مرتبط با ساختمان و تاسیسات دامپروری، اصلاح ساختار کشتارگاه های دام و طیور، تغییر و اصلاح الگوی مصرف سوخت و تولید زیست گاز در ایران و نیز تغییر و اصلاح الگوی مصرف مواد پروتئینی حیوانی در ایران، در قالب 59 یافته کاربردی، به دست آمد. به طورکلی انجام تعهدات ملی و بین المللی، تدوین و اجرای راهبردهای تحقیقاتی به صورت ایجاد یک زنجیره کامل پژوهشی، تشکیل چتر کنترلی تحقیقاتی در پروژه های علوم دامی و آموزش همگانی (مردم و دامداری های صنعتی) از جمله مهم ترین راهکارهای به دست آمده، می باشد.

هدف از این طرح بررسی اثرات افزودنی تجاری لالسیل (لاکتوباسیلوس بوچنری) بر روی خصوصیات شیمیایی سیلاژ یونجه مکمل شده با ملاس یا تفاله پرتقال بود. تیمارهای آزمایشی شامل 1: علوفه یونجه (تیمار شاهد)، 2: علوفه یونجه به همراه افزودنی باکتریاییcfu 108×3 بر گرم، 3: علوفه یونجه به همراه تفاله پرتقال، 4: علوفه یونجه به همراه تفاله پرتقال و افزودنی باکتریاییcfu 108×3 بر گرم، 5: علوفه یونجه به همراه 5 درصد ملاس، 6: علوفه یونجه به همراه 5درصد ملاس و افزودنی باکتریایی cfu 108×3 بر گرم بودند. علوفه یونجه در مرحله گلدهی برداشت و پس از 24 ساعت پلاسیده شدن به همراه تفاله پرتقال با سطح ذکر شده لالسیل با نسبت وزنی 2100 گرم یونجه پلاسیده و760 گرم تفاله پرتقال به مدت 90 روز سیلو گردید. داده های به دست آمده در قالب طرح آماری کاملا تصادفی با 3 تکرار تجزیه و تحلیل گردید. افزودن تفاله پرتقال، ملاس و افزودنی باکتریایی سبب ایجاد تغییرات معنی داری در ماده خشک نسبت به تیمار شاهد گردید (0/05>pH. (p تمام نمونه ها کم تر از 4/55 بود اما pH تیمار شاهد در مقایسه با سایر تیمارها بالاتر بود (0/05>p). افزودن تفاله پرتقال، ملاس و مکمل باکتریایی به یونجه پلاسیده سبب افزایش معنی دار کل اسیدهای چرب فرار شد (0/05>p). افزودنی باکتریایی لالسیل به همراه تفاله پرتقال یا ملاس با در دسترس قرار دادن کربوهیدرات قابل تخمیر برای لاکتوباسیل ها و کاهش سریع pH و محدود نمودن رشد مخمرها و قارچ ها منجر به بهبود کیفیت سیلاژ حاصله می گردد.

با توجه به نقش احتمالی دیازینون (DZN) در القاء تولید رادیکال های آزاد، احتمال می رود که سبب افزایش اکسیداسیون لیپیدهای غشایی اسپرم و در پی آن کاهش کیفیت پارامترهای اسپرم گردد. در این مطالعه اثرات سمی دیازینون بر پارامترهای اسپرم و اکسیداسیون لیپیدهای غشایی اسپرم در مایع سمینال موش نر مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه تجربی، 24 موش نر بالغ از نژاد سوری به صورت تصادفی به سه گروه تجربی و یک گروه شاهد تقسیم شدند. سم دیازینون با غلظت های 5 (گروه A)، ده (گروه B) و 25 (گروه C) میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن در هر روز، به ترتیب به گروه های اول تا سوم مورد مطالعه و به صورت دهانی به مدت پنج هفته داده شد. سپس غلظت مالون دی آلدئید (MDA) در سرم و مایع سمینال به روش (TBAR (Thiobarbituric acid reaction با دستگاه اسپکتروفتومتر مورد آماده سازی قرار گرفت. پارامترهای اسپرمی نیز به روش های معمول میکروسکوپی مورد آنالیز قرار گرفت. کاهش معنی داری در میانگین کیفیت پارامترهای اسپرمی در گروه های تیمار شده با سم دیازینون، به خصوص گروه های B و C در مقایسه با گروه شاهد مشاهده گردید (0/001>p). تفاوت معنی داری در میانگین غلظت MDA در سرم و مایع سمینال بین گروه های تیمار شده A، B، C و گروه شاهد مشاهده گردید (0/001>p). سم دیازینون با افزایش اکسیداسیون لیپیدهای غشایی سبب کاهش پارامترهای اسپرمی می گردد که اثرات آن وابسته دوز نیز می باشد.

سیپروفلوکساسین جزء آنتی بیوتیک هایی می باشد که از جفت عبور کرده و وارد مایع آمنیوتیک می شود. تحقیقات اندکی در مورد تاثیر سیپروفلوکساسین در ایجاد نارسایی تکامل کبدی جنین وجود دارد.، لذا این مطالعه به منظور بررسی اثرات احتمالی مصرف این دارو در روزهای حساس بارداری بر روی رشد جنینی و تکامل بافت کبد در موش سوری انجام پذیرفت. دراین تحقیق از 40 سر موش سوری بالغ از نژاد Bulb/C استفاده شد. در گروه تیمار سیپروفلوکساسین با دوز 80 میلی گرم بر کیلوگرم بروش داخل صفاقی درروزهای 11، 10، 9 از آبستنی تزریق شد. نمونه های کبد جنینی بعد از جداسازی به روش هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی شد و در نهایت زیر میکروسکپ نوری مورد بررسی هیستومورفومتری قرار گرفت. جهت انجام مطالعات سطح سرم فاکتورهای بیوشیمیایی کبدی بعد از اخذ خونگیری میزان آنزیم های آلانین آمینو ترانسفراز، آلکالین فسفاتاز وآسپارتات آمینو ترانسفراز بر اساس روش های استاندارد اندازه گیری شد. داده ها به صورت Mean± SEM بیان شده و برای تجزیه تحلیل داده ها روش آماری T-test، برای مقایسه وجود اختلاف بین گروه ها استفاده شد. در بررسی ریزبینی از بافت کبد در گروه تیمار شده، تغییرات وزیکولی درهسته های هپاتوسیت و هم چنین وقوع نکروز در برخی از سلول های کبدی دیده شد و تجمع بیش از حد چربی در سیتوپلاسم این سلول ها دیده شد. افزایش معنی دار در آنزیم هایALT و AST و تغییرات هیستوپاتولوژیک در ساختار کبد به دنبال مصرف این دارو به دست آمد که بیانگر صدمه جدی به بافت کبد و عملکرد آن می باشد.

جوندگان نسبت به آلودگی فلزات حساس بوده و به دلیل شباهت بین الگوی توزیع فلزات در بافت های بدن انسان و بافت های بدن جوندگان می توانند به عنوان نمونه مطالعاتی مناسب، مورد بررسی قرارگیرند. هدف از این تحقیق بررسی میزان فلزات کادمیوم، مس و روی در اندام های عضله، کبد، استخوان و کلیه موش مغان (Microtus socialis) دراستان کرمانشاه است. در این بررسی، 12 موش مغان (6 نر و 6 ماده) به روش تله شرمن در سال 1396 جمع آوری شد. میزان فلزاتمس، روی و کادمیوم با استفاده از دستگاه جذب اتمی مدل Phonix 986 اندازه گیری شد. نتایج نشان داد تفاوت معنی داری بین غلظت فلزات روی، مس و کادمیوم در اندام های مختلف موش مغان وجود داشت (0/01>p). بیش ترین وکم ترین میزان فلز روی به ترتیب در بافت کبد (15/68 میکروگرم/ گرم وزن تر) و استخوان (5/38 میکروگرم/ گرم وزن تر) مشاهده شد. بیش ترین میزان فلز مس در بافت کبد (13/31 میکروگرم/ گرم وزن تر) و کم ترین میزان آن در عضله (4/67 میکروگرم/ گرم وزن تر) وجود داشت. بیش ترین و کم ترین غلظت کادمیوم به ترتیب در بافت های کبد (2/36 میکروگرم/ گرم وزن تر) و استخوان (1/19 میکروگرم/ گرم وزن تر) مشاهده شد. غلظت فلزات روی در عضله و کلیه (0/01>p)، مس در عضله، کبد و استخوان و کادمیوم تنها در استخوان (0/05>p) بین جنس نر و ماده اختلاف معنی داری مشاهده شد. با مقایسه غلظت پس زمینه و میزان غلظت های مورد بررسی فلزات در بافت کبد بیانگر این مطلب است که فلزات در محدوده پس زمینه قرار دارند و به حد بحرانی نرسیده اند.

شناسایی و تعیین تنوع گونه ای پرندگان مرتع زی در مراتع منطقه حفاظت شده ارسباران در بهار و تابستان 1395 با دوربین چشمی 10×40 زایس و تلسکوپ 15×60 با مشاهده مستقیم و نقطه شماری Point Count انجام شد. در این مطالعه 74 گونه پرنده مرتع زی متعلق به 20 تیره در منطقه شناسایی شد. تنوع گونه ای با استفاده از نرم افزار Past تعیین شد. جمعیت پرندگان در طول 6 ماه 2967 قطعه بود که بیش ترین جمعیت در خردادماه 909 قطعه بود. شاخص های زیستی تنوع گونه ای مارگالف و منهینینک در فروردین ماه به ترتیب 8/94 و 3/31 بیش ترین و کم ترین مقدار در مرداد به ترتیب 7/91 و 2/037 بود. بیش ترین غالبیت در شهریورماه با 0/118 و کم ترین مقدار غالبیت در خرداد برابر با 0/05 بود. تیره توکایان Turdidae با 12 گونه دارای بیش ترین تنوع و تیره هایFalconidae، Meropidae، Coracidae، Upopidae، Sturnidae، Sittidae و Tetraonidae هر یک با یک گونه دارای کم ترین تنوع گونه ای در منطقه را داشتند. در طول بهار و تابستان 1395 راسته گنجشک سانان با 94/92 در صد، راسته ماکیانیان با 4/77 درصد و راسته شکاری ها شامل (قوشیان و شاهینیان) با 0/77 درصد ترکیب جمعیت پرندگان ارسباران را تشکیل داده بودند.

کشتارگاه و سایت زباله شهر یاسوج در مجاورت یکدیگر و در 12 کیلومتری جنوب شهر یاسوج قرار دارند. در طی دو سال (1394 و 1395)، از اوایل آبان ماه تا اواخر اسفند، پرندگان شکاری این منطقه مورد شمارش و بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی ها نشان داد که در پاییز و زمستان سال 1394 حدود 130-120 عدد پرنده شکاری از خانواده عقاب ها و در سال 1395 حدود 125-115 عدد از همین خانواده در سایت زباله و کشتارگاه یاسوج حضور داشتند. از این تعداد در سال 1394، 84 عدد عقاب صحرایی و شش عدد عقاب شاهی و در سال 1395، 79 عدد عقاب صحرایی و 10 عدد عقاب شاهی شمارش گردید. در سال اول، 19/05% عقاب های صحرایی، بالغ بودند و 33/33% آن ها 5-4 ساله و 47/62% آن ها 3-2 ساله بودند. هم چنین 83/33% از عقاب های شاهی، نابالغ بودند. در سال دوم، 21/53% عقاب های صحرایی، بالغ بودند و 36/70% آن ها 5-4 ساله و 41/77% آن ها 3-2 ساله بودند. در مورد عقاب های شاهی نیز در سال دوم، باز هم جمعیت افراد بالغ بسیار کم تر بود (20% کل جمعیت عقاب های شاهی)، ولی اغلب افراد شمارش شده را نابالغ ها تشکیل می دادند. در طی دو سال مطالعه نیز، 20/3% عقاب های صحرایی بررسی شده، بالغ و بقیه نابالغ بودند و در مورد عقاب شاهی نیز، 18/43% جمعیت، بالغ بودند. هم چنین اوج زمان حضور عقاب های مهاجر در این منطقه دی و بهمن ماه بوده است. در مطالعه حاضر عقاب شاهی جمعیت بسیار کم تری نسبت به عقاب صحرایی داشت.

به منظور مقایسه اثرات لانه های تخم گذاری اتوماتیک و مرسوم بر برخی متغیرهای مربوط به کیفیت تخم در مزارع مرغ مادر گوشتی، از یک واحد پرورش مرغ مادر با پنج سالن مجهز به لانه های تخم گذاری اتوماتیک و پنج سالن با لانه های مرسوم دستی استفاده شد. فراوانی هفتگی تخم های ترک دار، کثیف، ضایعاتی، بدشکل، دوزرده و قابل جوجه کشی طی یک دوره تولید (34 هفته) در سالن ها اندازه گیری شد. مشاهدات درصد هفتگی هر متغیر با استفاده از مدلی آماری شامل اثرات تصادفی سالن و هفته تخم گذاری در رویه mixed نرم افزار SAS تجزیه و تحلیل شدند، و میانگین درصد متغیرهای دو گروه از سالن ها مقایسه شدند. در سالن های با لانه ماشینی اتوماتیک، فراوانی تخم های بدشکل کم تر و فراوانی تخم های کثیف و تخم های ضایعاتی بیش تر بود (p<0/01). هم چنین درصد تخم های قابل جوجه کشی در سالن های مجهز به لانه های اتوماتیک بیش تر بود (p<0/01). درصد تخم های ترک دار و تخم های دو زرده تحت تاثیر نوع لانه ها نبود (p>0/01). نتایج نشان داد استفاده از لانه های ماشینی اتوماتیک در مزارع پرورش مرغ مادر گوشتی و مدیریت صحیح آن می تواند موجب بهبود کیفیت تخم مرغ و درصد تخم های قابل جوجه کشی شود.

Natrix tessellata یک گونه وابسته به آب است که زندگی بسیاری از آن ها در نزدیکی نهرهایی که غنی از ماهی هستند کشیده شده است. در این مطالعه که از 15 فروردین تا 15 آبان 1391 روی جمعیت های شهرستان ساری در استان مازندران انجام شد، تعداد 57 نمونه مار نر از چهار ایستگاه تالاب پرورش ماهیآبندانکش، پارک جنگلی زارع، رودخانه تجن و شالیزارهای اطراف ساری به منظور مطالعات تولیدمثلی، رفتارشناسی، بررسی صفات ریختی متریک و مریستیک در گشت های روزانه و با دست جمع آوری شدند. نمونه ها از ارتفاع 30 متری از سطح دریا در شالیزارهای برنج تا ارتفاع 700 متری در منطقه پارک جنگلی زارع مشاهده شدند. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که طول بدن آن ها بین 34 تا 68 سانتی متر، طول دم آن ها بین 11 تا 16 سانتی متر و در صفات مریستیک تعداد فلس های جلو چشمی 2 یا 3 عدد، 3 یا 4 فلس عقب چشمی، لب بالا دارای 8 و لب پایین 9 یا 10 فلس، فلس های شکمی 169 تا 183 عدد، زیر دمی 60 تا 78 عدد و فلس های پشتی در تمام نمونه ها 19 عدد می باشد. زمان فعالیت این گونه در منطقه مورد مطالعه در فصل بهار از ساعت 9 صبح تا 16 عصر می باشد اما در فصل تابستان از ساعت 8 تا 13 و در بعد از ظهر از ساعت 17 تا 20 می باشد. هم چنین در این تحقیق فعالیت شبانه ای از این مار مشاهده نشد. با شروع اسپرماتوژنز در اواسط خرداد، تعداد اسپرم ها رفته رفته افزایش یافته و در اواسط مرداد و شهریور به حداکثر تعداد می رسد.

منطقه حفاظت شده سریشا-گوجی با وسعت تقریبی 100 کیلومتر مربع در شمال شهرستان تربت حیدریه از استان خراسان رضوی واقع شده است. حداقل ارتفاع آن از سطح دریا 1482 متر و حداکثر ارتفاع آن 2522 متر می باشد. این مطالعه میدانی، در بهار و تابستان سال 1391 صورت پذیرفت و طی نمونه برداری به صورت پیمایشی فون سوسماران آن مورد شناسایی قرار گرفت. در مجموع 75 نمونه جمع آوری گردید که پس از انتقال به آزمایشگاه با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر و با اندازه گیری صفات متریک و مریستیک، مورد بررسی قرار گرفتند. گونه های شناسایی شده عبارتنداز: گونه های Paralaudakia caucasia، Paralaudakia microlepis، Paralaudakia erythrogastra، Trapelus agilis و Trapelus megalonyx از خانواده Agamidae؛ گونه Cyrtopodion scabrum از خانواده Gekkonidae؛ گونه های Eremias persica، Eremias fasciata، Mesalina watsonana از خانواده Lacertidae؛ و گونه Eumeces schneiderii princeps از خانواده Scincidae. بیش ترین فراوانی مربوط به گونه Paralaudakia caucasia می باشد.

هدف از این تحقیق بررسی میزان آلودگی لاک پشت منقار عقابی به فلزات سنگین سرب و کادمیوم در جزیره کیش است. بدین منظور در خرداد 1395، 20 نمونه نابالغ، 20 پوسته تخم و 4 جنین از لانه های ناموفق گونه در سایت حفاظت شده جزیره کیش، به همراه 17 نمونه رسوب، نمونه برداری و پس از عصاره گیری به روش هضم مرطوب، غلظت سرب و کادمیوم آن توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. میانگین غلظت سرب در نمونه نابالغ، جنین و پوسته تخم به ترتیب 0/67± 7/44، 1/34± 11/44 و 3/33± 12/22 و میانگین غلظت کادمیوم به ترتیب 0/14± 0/44، 0/52± 0/84 و 0/49± 0/87 میلی گرم بر گیلوگرم به دست آمد. براساس آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون LSD، میانگین غلظت سرب در جنین و پوسته تخم تفاوت معنی دار ندارد ولی از نمونه های نابالغ بیش تر است. براساس آزمون کروسکال والیس، میانگین غلظت کادمیوم بین سه گروه مورد بررسی دارای تفاوت معنی دار نمی باشد. براساس آزمون تحلیل دوجمله ای، میانگین غلظت کادمیوم در پوسته تخم از سطح 2-1 میلی گرم بر کیلوگرم که می تواند باعث ایجاد مشکلات منفی بیولوژیکی و تولیدمثلی گردد پایین تر می باشد. از طرفی براساس آزمون تی، میانگین غلظت سرب در پوسته تخم از سطح 4/7 میلی گرم بر کیلوگرم که می تواند باعث بروز صدمات جبران ناپذیرگردد، بالاتر گزارش گردید. میانگین غلظت سرب و کادمیوم در رسوبات منطقه به ترتیب 7/95± 65/69 و 0/75± 2/82 میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد که براساس آزمون تحلیل دوجمله ای، بالاتر از میزان استاندارد رسوب است.

در این مطالعه وضعیت پراکنش و گروه های طولی بچه ماهیان کفال پوزه باریک (Liza saliens) در آب های ساحلی جنوب شرق دریای خزر و خلیج گرگان از تیرماه 1393 تا خرداد ماه 1394مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری با استفاده از تور پره با چشمه 2 میلی متر در پنج ایستگاه انتخابی شامل دو ایستگاه در ساحل شرقی خزر و سه ایستگاه در ساحل شمالی خلیج گرگان انجام گردید. نمونه های صید شده در ایستگاه ها متعلق به کوچک ترین بچه ماهیان کفال در دامنه طولی 13 الی 90 میلی متر بودند. در فصل تابستان و در خلیج گرگان اغلب نمونه ها در دامنه طولی 18 تا 38 میلی متر قرار داشتند اما در ایستگاه های خزری بیش ترین فراوانی در طول های 30 تا 62 میلی متر ثبت گردید که دارای توزیع یکنواخت تری بود. کوچک ترین نمونه ها با حد کمینه طول TL) 13) میلی متر در فصل تابستان صید شدند. در پاییز و زمستان بچه ماهیان کفال در تمام ایستگاه ها حضور داشتند اما در زمستان تعداد نمونه های صید شده در خلیج گرگان کاهش چند برابری داشت. براساس نتایج حاصله بچه ماهیان کفال از جمعیت قابل توجهی در آب های نزدیک ساحل منطقه و به خصوص خلیج گرگان برخوردارند و این آب ها در واقع یک زیستگاه پرورشی برای آن ها محسوب می شوند. پدیدار شدن نسل جدید بچه ماهیان کفال پوزه باریک و آغاز چرخه زندگی آن ها در اواخر بهار رخ می دهد که دارای شباهت با محدوده غربی انتشار جغرافیایی این گونه واقع در زیستگاه های دریای مدیترانه می باشد.

تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر جلبک کلرلا (Chlorella vulgaris) بر شاخص های رشد، تغذیه (ضریب تبدیل غذایی، میزان غذای دریافتی، راندمان مصرف پروتئین، راندمان مصرف چربی) و ترکیب شیمیایی ماهی کفال خاکستری به مدت 60 روز صورت گرفت. در این مطالعه، تعداد 120 قطعه ماهی کفال ماهی با میانگین وزنی 2/01± 14/95 گرم در یک طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار آزمایشی و 3 تکرار (با تعداد 10 قطعه در هر تکرار) مورد آزمایش قرار گرفتند. تیمار شاهد (بدون پودر جلبک) و تیمارهای آزمایشی 2، 3 و 4 به ترتیب دارای 5، 10و 15 گرم بر کیلوگرم پودر جلبک در غذا بودند. در پایان آزمایش، بالاترین طول نهایی 0/10± 11/08 سانتی متر، میزان افزایش وزن به دست آمده 12/39± 216/85 گرم، میزان رشد روزانه 0/18± 6/53 درصد، نرخ رشد ویژه 0/07± 0/90، کم ترین میزان غذای دریافتی 0/03± 0/99 درصد، بالاترین راندمان مصرف پروتئین 0/24± 4/37 درصد و بالاترین راندمان مصرف چربی 0/09± 1/23 درصد در تیمار حاوی 5 گرم بر کیلوگرم پودر جلبک مشاهده شد که با تیمار شاهد دارای تفاوت معنی دار بود (0/05>P). بیش ترین میزان پروتئین خام و رطوبت در تیمار حاوی 10 گرم جلبک بر کیلوگرم غذا مشاهده شد. در مجموع براساس نتایج این تحقیق افزودن 5 گرم بر کیلوگرم پودرجلبک کلرلا به جیره غذایی ماهی کفال خاکستری به منظور بهبود شاخص های رشد (میزان غذای دریافتی، میزان رشد روزانه) و کیفیت لاشه در این ماهی پیشنهاد می شود.

هدف این مطالعه، بررسی و شناسایی ترکیب پروفیل اسیدهای آمینه در جنس نر و ماده ماهی کفال طلایی (Liza aurata) در دو دوره تولیدمثل و غیرتولیدمثل بود. به همین منظور تعداد 100 قطعه ماهی کفال طلایی از صید پره، در دو فصل بهار (غیرتولیدمثل) و پاییز (تولیدمثل) در سواحل جنوبی دریای خزر جمع آوری گردید. پس از زیست سنجی نمونه ها، اندازه گیری پروتئین با روش استاندارد کجلدال و آنالیز اسیدآمینه به وسیله دستگاه HPLC انجام شد. نتایج نشان داد که ماهیان نر، میزان پروتئین بیش تری نسبت به ماهیان ماده داشتند. هم چنین ماهیان در دوره غیرتولیدمثل دارای پروتئین بیش تری نسبت به ماهیان در دوره تولیدمثل بودند (0/05>p). از بین مجموع اسیدهای آمینه ضروری و غیرضروری در ماهیان نر و ماده، اختلاف معنی داری مشاهده نگردید (0/05p). نسبت TEAA/TNEAA ماهیان در دوره تولیدمثل 0/99 و در دوره غیرتولیدمثل 1، محاسبه شد. هم چنین نسبت لوسین/ ایزولوسین در ماهی کفال طلایی از نسبت خوبی برخوردار بود. بنابراین ماهی کفال طلایی غنی از مهم ترین اسیدهای آمینه موجود در آبزیان دریایی است و گوشت آن از کیفیت بالایی برخوردار می باشد.

رودخانه خالکائی از رودهای شمال کشور بوده که از شهر ماسال عبور نموده و وارد تالاب انزلی می گردد. دراین تحقیق به منظور بررسی اثرات کارگاه های پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان بر کیفیت آب رودخانه خالکائی و روند خودپالایی آن، هشت ایستگاه نمونه برداری قبل و بعد از چهار کارگاه تکثیر و پرورش ماهی در مسیر رودخانه انتخاب شدند. اندازه گیری خصوصیات فیزیکوشیمیایی و مواد مغذی آب شامل دما، pH، هدایت الکتریکی (EC)، کل مواد جامد محلول (TDS)، اکسیژن محلول (DO)، اکسیژن مورد نیاز بیولوژیکی (BOD5)، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD)، فسفات (PO4)، نیترات (NO3) و نیتریت (NO2) هر ماه یک بار در یک دوره پنج ماهه در سال 1395 صورت گرفت. نتایج میانگین برای ایستگاه های ورودی به مزارع، DO 0/62± 10/09 میلی گرم در لیتر، BOD5 2/16± 6/62 میلی گرم در لیتر، PO4 0/005± 0/048 میلی گرم درلیتر و NO2 0/004± 0/035 میلی گرم در لیتر به دست آمد. هم چنین برای ایستگاه های خروجی، DO 0/73± 9/20 میلی گرم در لیتر، BOD5 3/97± 12/81 میلی گرم در لیتر، PO4 0/007± 0/075 میلی گرم در لیتر و NO2 0/009± 0/088 میلی گرم در لیتر محاسبه شد. در این مطالعه مقادیر پارامترهای فوق در ایستگاه های مختلف دارای نوساناتی بوده و برخی از آن ها شامل BOD5، COD، فسفات، نیترات و نیتریت در ایستگاه های خروجی مزارع پرورش ماهی نسبت به ورودی اختلاف معنی داری داشتند (0/05>p). مقادیر پارامترهای BOD5، COD، TDS، EC، فسفات و نیتریت بین ماه های مختلف دارای تفاوت معنی داری بودند (0/05>p) که نتیجه تاثیر مزارع پرورش ماهی و خودپالایی رودخانه می باشد. این فاکتورها در ماه های مختلف نیز در تغییر بوده که علت اصلی آن تغییر شرایط محیطی و شدت فعالیت کارگاه ها بود.

در سال های اخیر، استفاده از پروبیوتیک ها در آبزی پروری به منظور ارتقای ایمنی زایی و مقاومت در برابر بیماری ها افزایش یافته است. در این تحقیق باکتری های با توان پروبیوتیکی لاکتوباسیلوس پنتوسوس و لاکتوباسیلوس پلنتاروم (در دو گروه با سه تکرار) به مدت 60 روز به غذای ماهی های قزل آلای رنگین کمان اضافه شدند. ماهی های به غذای یک گروه از ماهی ها (با سه تکرار) که به عنوان گروه شاهد درنظر گرفته شده بود پروبیوتیک افزوده نشد. در پایان دوره، ماهی های قزل آلای رنگین کمان از نظر میزان رشد و آنزیم های گوارشی مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از 60 روز، ماهی هایی که در رژیم غذایی خود دارای پروبیوتیک بودند، افزایش معنی داری از نظر میزان رشد ویژه (SGR)، میزان کارآیی پروتئین (PER) و درصد افزایش وزن (BWG) نسبت به گروه شاهد نشان دادند (0/05>p). ضریب تبدیل غذایی (FCR) در گروه شاهد بالاتر از دو گروه دیگر بود و اختلاف معنی داری با آن ها داشت (0/05>p). در پایان این دوره، میزان آنزیم های لیپاز، آمیلاز و تریپسین نسبت به گروه شاهد افزایش معنی داری را نشان دادند (0/05>p) ولی آلکالین فسفاتاز و پروتئاز اختلاف معنی داری نداشتند (0/05

در اینآزمایشاثر مولتی آنزیم آپسوزایم و پروبیوتیک پدیوکوکوس اسیدلاکتیکی به صورت مجزا و ترکیبی بر شاخص های رشد و برخی فاکتورهای بیوشیمیایی سرم خون در ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 216 قطعه ماهی کپور با میانگین وزنی 0/21± 27/52 گرم به مدت 8 هفته با جیره های آزمایشی تغذیه شدند. آزمایش در 6 تیمار و هر تیمار با سه تکرار شامل پروبیوتیک (0/1 درصد)، مولتی آنزیم آپسوزایم (0/025 درصد)، مولتی آنزیم آپسوزایم (0/05 درصد)، ترکیب پروبیوتیک (0/1 درصد) و مولتی آنزیم آپسوزایم (0/025 درصد)، ترکیب پروبیوتیک (0/1 درصد) و مولتی آنزیم آپسوزایم (0/05 درصد) و گروه شاهد طراحی گردید. در انتهای دوره شاخص های رشد و فاکتورهای بیوشیمیایی خون گلوکز، پروتئین کل و آلبومین با استفاده از روش اسپکتروفتومتری بررسی شد. نتایج نشان داد در شاخص میانگین وزن ثانویه، درصد افزایش وزن و نرخ رشد ویژه اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده شد (0/05>P)، در این شاخص ها در تیمار حاوی پروبیوتیک اختلاف معنی داری با تیمار شاهد مشاهده نشد ولی در تیمارهای حاوی مولتی آنزیم با افزایش سطح مولتی آنزیم به طور معنی داری افزایش یافت (0/05>P). هم چنین در تیمارهای حاوی ترکیب مولتی آنزیم و پروبیوتیک این شاخص ها افرایش معنی داری نسبت به تیمارهای مجزای پروبیوتیک و مولتی آنزیم نشان داد (0/05>P). ضریب تبدیل غذایی با افزایش سطح مولتی آنزیم و در جیره های ترکیب مولتی آنزیم و پروبیوتیک به طور معنی داری نسبت به جیره حاوی پروبیوتیک و شاهد کاهش یافت (0/05>P). شاخص درصد بقا اختلاف معنی داری بین تیمارها نشان نداد (0/05P). نتایج این آزمایش نشان داد که استفاده از مولتی آنزیم و پروبیوتیک می تواند بر قاکتورهای رشد و بیوشیمیایی خون ماهی تاثیرگذاشته و باعث بهبود وضعیت رشد و تغذیه ماهی کپور گردد.

این مطالعه جهت ارزیابی اثرات بیوفلوک روی بهبود کیفیت آب و عملکرد رشد بچه ماهی کپورمعمولی (Cyprinus carpio) تغذیه شده با جیره های حاوی مقادیر مختلف پروتئین به میزان 23، 27، 31 و 35 درصد و تیمار آزمایشی بدون بیوفلوک در یک دوره 8 هفته صورت گرفت. متوسط مقدار اکسیژن (5/33) و( pH (8/05 در تیمارها بررسی شده و در تیمار شاهد بیش تر از تیمارهای بیوفلوکی بود. غلظت جامدات معلق کل در تیمارهای بیوفلوکی به طور معنی داری بالاتر از تیمار شاهد بود (0/05>P) کیفیت خوب آب با توسعه بیوفلوک از طریق افزودن ملاس چغندرقند در طی آزمایش غذایی نگه داشته شد. با گذشت زمان و توسعه بیوفلوک در تیمارهای بیوفلوکی، مقدار آمونیاک، نیترات و نیتریت از هفته چهارم آزمایش شروع به کاهش نمود و در انتهای آزمایش مقدار آن ها در تیمارهای بیوفلوکی کم تر از تیمار شاهد شده بود. رشد براساس درصد وزن حاصله و ضریب رشد ویژه در بچه ماهی های تغذیه شده با جیره های حاوی 27 و 31 درصد پروتئین به طور معنی داری بالاتر از بچه ماهی های تیمار شاهد بود که با جیره حاوی 35% پروتئین تغذیه کرده بودند (0/05>P). در مجموع نتایج این مطالعه نشان داد که در سیستم بیوفلوک، تغذیه ماهی کپورمعمولی با جیره حاوی 27 و 31 درصد پروتئین، بهترین نتیجه را در بهبود کیفیت آب و عملکرد رشد دارد.

در این پژوهش در قالب یک طرح کاملا تصادفی، اثر ورود نسبت های مختلف کربن به نیتروژن 10-15-20 به منظور تعیین بهترین نسبت کربن ورودی برای ایجاد شرایط رشد بهتر ماهی فیتوفاگ در سازگان مدار بسته مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که شاخص های رشد ماهی مانند افزایش وزن، ضریب تبدیل غذایی، کارایی پروتیین و ضریب رشد ویژه در کپور نقره ای با افزایش نسبت ها ی کربن به نیتروژن 10 و 20 بهبود می یابد. هم چنین تنظیم ورود نسبت کربن به نیتروژن، باعث بهبود معنی دار (0/05

علی رغم مزیت های فراوان واکسن های خوراکی، به دلیل تخریب آنتی ژنی در دستگاه گوارش ماهی، این واکسن ها کارایی پایینی داشته و کاربرد چندانی در آبزی پروری نیافته اند. کیتین یک پلیمر طبیعی است که باکتری آئروموناس می تواند فیلم زیستی (Biofilm) از آن ایجاد نماید که باعث مقاومت باکتری در برابر اسید معده و سیستم آنزیمی روده می گردد. ابتدا واکسن بیوفیلم آئروموناس هیدروفیلا تولید گردید و سپس کارایی واکسن تجویز خوراکی و تزریقی آن در ماهی کپورمعمولی ارزیابی گردید. به این منظور، 700 عدد ماهی کپور 14± 46 گرمی، به 9 تیمار مساوی در سه تکرار به صورتی تقسیم گردید که تیمار اول تا چهارم به ترتیب با واکسن بایوفیلم، باکترین، کیتین+ محیط کشت و کیتین، به روش خوراکی ایمن شدند، تیمار پنجم تا هشتم به همین صورت به روش تزریقی ایمن شدند، تیمار نهم بدون تجویز واکسن به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. ماهیان هر تیمار در روز 60 با غلظت مک فارلند 8 (CFU/mL109×2/4) LD50 باکتری آئروموناس هیدروفیلا تزریق گردیدند. میزان تلفات در مدت 10روز ثبت گردید و درصد بقای نسبی (RPS) هر تیمار مشخص گردید. نتایج حاصل نشان داد که بالاترین میزان RPS به ترتیب مربوط به بایوفیلم تزریقی، بایوفیلم خوراکی و باکترین تزریقی بود که به طور معنی داری بالا تر از سایر تیمار ها بودند (0/05>P). در واکسن تزیقی RPS تحت تاثیر بایوفیلم قرار نگرفت و هر دو تیمار باکترین و بایوفیلم معنی دار بودند (0/089=P)، هر چند در واکسن خوراکی RPS به طور معنی داری تحت تاثیر بایوفیلم قرارگرفت و تیماربایوفیلم نسبت به بقیه تیمارها بازماندگی بیش تری داشت (0/05>P).

محصولات دریایی به رغم تامین بخشی مهمی از پروتئین مورد نیاز انسان ها، موجب به وجود آوردن خطراتی برای سلامت آن ها می شوند. از این رو هدف از این مطالعه تعیین تجمع کادمیوم در بافت های پوست و عضله جنس های نر و ماده ماهی سفید و در نهایت مطالعه ارزیابی خطر مصرف آن می باشد. پس از انجام هضم اسیدی تعداد 30 عدد ماهی سفید نمونه برداری شده از سواحل جنوبی دریای خزر، میزان کادمیوم در آن ها با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. میانگین غلظت کادمیوم در بافت پوست و عضله به ترتیب 0/09± 0/45 و 0/06 ± 0/38 میکروگرم بر گرم وزن تر به دست آمد. نتایج آنالیزهای آماری تفاوت معنی داری را بین بافت پوست و عضله نشان داد (0/01>p). هم چنین اختلاف معنی داری در غلظت کادمیوم بین جنس نر و ماده مشاهده نشد. میزان سیبل خطر هدف (0/0002) پایین تر از میزان مجاز ارائه شده بود. میزان جذب روزانه و هفتگی به ترتیب 1/42 و 9/97 میکروگرم در روز/هفته به دست آمد که پایین تر از حداکثر میزان قابل قبول توسط کمیته مشترک سازمان های بهداشت جهانی و فائو بود. حد مجاز مصرف ماهی سفید از نظر کادمیوم برای افراد بالغ 0/16 و برای کودکان 0/03 کیلوگرم در روز به دست آمد. هم چنین تعداد وعده های مجاز مصرف برای افراد بالغ 21/79 و برای کودکان 4/51 وعده در ماه به دست آمد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میزان کادمیوم در ماهی سفید پایین تر از میزانی می باشد که در بلند مدت خطرات بهداشتی را متوجه مصرف کنندگان آن، با میزان کنونی مصرف داشته باشد.

هدف از این مطالعه تعیین اثر جایگزینی پروتئین های گیاهی کنجاله کنجد با آرد ماهی بر عملکرد رشد، برخی ترکیبات لاشه و پارامترهای خونی در ماهی سفید دریای خزر بود. جهت انجام آزمایش تعداد 600 قطعه بچه ماهیان 1 تا 3 گرمی در 15 حوضچه ونیرو با تراکم 40 عدد در هر حوضچه ونیرو رهاسازی شد. غذادهی با جیره های حاوی سطوح مختلف کنجاله کنجد به صورت 4 تیمار شامل (10، 20، 30، 40) درصد کنجاله کنجد جایگزین پودر ماهی و یک تیمار به عنوان شاهد (فاقد کنجاله کنجد) درنظر گرفته شد. نتایج ارزیابی فاکتورهای رشد و لاشه نشان داد که بیش ترین میزان افزایش وزن (0/02± 0/62) و نرخ رشد ویژه (0/02± 0/54) و کم ترین میزان ضریب تبدیل غذایی (0/03± 2/63) در تیمار شاهد مشاهده شد که با سایر تیمارهای آزمایش اختلاف معنی دار داشت (0/05>p). هم چنین بیش ترین میزان رطوبت (0/10± 72/20)، پروتئین (0/04± 14/89) و کم ترین میزان چربی (0/05± 9/17) تیمار شاهد مشاهده شد که با سایر تیمارهای آزمایش اختلاف معنی دار داشت (0/05>p). نتایج حاصل از فاکتورهای خونی نشان داد که بیش ترین میزان گلبول قرمز (0/04± 1/64)، گلبول سفید (0/04± 15/91)، هموگلوبین (0/08± 6/63)، هماتوکریت (1/00± 42/00) و MCHC (15/78± 0/31) در تیمار شاهد مشاهده شد و هم چنین بیش ترین میزان پروتئین کل (0/12± 4/66)، آلبومین (0/1± 1/76)، گلوبولین (0/1± 2/9)، تری گلیسرید (6/78± 335/8) و کلسترول (3/3± 269/65) نیز در تیمار شاهد مشاهده شد که داری اختلاف معنی داری با سایر تیمارهای آزمایشی بود (0/05>p). این مطالعه نشان داد که گنجاندن سطوح مختلف کنجاله کنجد به جای پودر ماهی در جیره غذایی ماهی سفید دریای خزر اثر منفی بر روی پارامترهای رشد داشت اما هیچ تاثیر منفی بر روی فاکتورهای خونی نداشت.

هدف از تحقیق حاضر بررسی روند تغییرات برخی ازفاکتورهای خون، ایمنی، یون ها، بافت شناسی بیضه و هورمونی ماهی سفید و رابطه آن با سن ماهی(Rutilus kutum) در فصول زمستان و بهار در منطقه چاف وچمخاله استان گیلان از بهمن 1394 تا اردیبهشت 1395در منطقه چمخاله و نیز تعیین رابطه رگرسیونی سن ماهی و میزان هورمون ها بوده است. جهت انجام تحقیق حاضر، 24 ماهی مولد نرصید گردید. نمونه های خون جهت اندازه گیری فاکتورهای خونی (گلبول های سفید و قرمز، هموگلوبین، هماتوکریت)، ایمنی (IgM و لیزوزیم)، یون ها (کلسیم، سدیم، پتاسیم و منیزیم) و هورمون ها (استرادیول و پروژسترون) جمع آوری گردید. مقاطع بافتی نیز از بیضه تهیه و مورد مشاهده قرار گرفت. هم چنین از فلس ماهیان جهت تعیین سن نمونه برداری شد. نتایج این تحقیق حاکی از افزایش میزان هورمون های مورد بررسی هم زمان با تکامل بیضه بوده است. هم چنین تفاوت معنی داری در میزان هورمون ها در برخی از ماه های نمونه برداری در این منطقه مشاهده و بیش ترین میزان هورمون های پروژسترون و استرادیول در منطقه چمخاله به ترتیب در ماهیان 4 و 5 ساله مشاهده شد (پروژسترون چمخاله 0/02± 0/33 و چاف 0/01± 0/31 در اردیبهشت ماه). نتایج این تحقیق حاکی از بروز تغییرات در فاکتورهای ا ندازه گیری شده هم زمان با تکامل بیضه بوده است. به طوری که میزان هورمون پروژسترون طی ماه های مختلف تغییرات معنی داری نمود و در اردیبهشت ماه به بیش ترین مقدار رسید (0/05>P) اما میزان استرادیول از بهمن ماه شروع به افزایش نمود (0/05>P) و تا اردیبهشت ماه در اوج باقی ماند. (9/2± 1/0) میزان یون ها نیز از اسفند یا بهمن ماه روندی کاهشی را درپیش گرفت و میزان آن ها در اردیبهشت ماه به کم ترین حد خود رسید کلسیم 0± 12/5، منیزیم 0/15± 5/8، سدیم 2± 145 و پتاسیم 0/05± 0/7 (0/05>P). میزان برخی فاکتورهای خونی (ازجمله تعداد گلبول های سفید و قرمز، هموگلوبین وهماتوکریت) درمراحل نهایی رسیدگی جنسی افزایش معنی داری یافت. به طوری که گلبول های قرمز خون 100000± 1850000، گلبول های سفید خون 350± 6150، هموگلوبین 0/65± 11/85، هماتوکریت 3/5± 58/6 (0/05>p) اما میزان لیزوزیم و Igm در اردیبهشت ماه درکم ترین میزان خود قرار داشتند، لیزوزیم 2± 23 و Igm 1± 26 بود (0/05>P). در رابطه با میزان IgM سرم خون ماهی سفید نر دریای خزر طی ماه های بهمن تا اردیبهشت، تفاوت معنی داری در دو منطقه چاف و چمخاله، مشاهده نگردید و روند تغییرات این عامل تقریبا ثابت بوده است و مراحل مختلف رسیدگی جنسی طی ماه های منتهی به رسیدگی کامل جنسی و تکامل بیضه تاثیری بر تغییر میزان این عامل نداشته است.

کلاژن دارای کاربردهای فراوانی در زمینه داروسازی و پزشکی، تهیه محصولات بهداشتی و آرایشی و صنایع غذایی می باشد. در سال های اخیر توجه زیادی به جداسازی کلاژن از موجودات دریایی شده است که علت آن عدم محدودیت استفاده از آن در رژیم غذایی و عدم ایجاد خطر ابتلا به بیماری های مسری می باشد. در این مطالعه به استخراج کلاژن ازپوست ماهی سفید از ماهیان اقتصادی دریای خزر و ماهی قباد یکی از گونه های تن ماهیان خلیج فارس پرداخته شده است. کلاژن پوست ماهی سفید و ماهی قباد به روش اسید و باز استخراج گردید و سپس به وسیله Pico. Tag، SDS-PAGE، FTIR و اسپکتوفوتوگرافی UV مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج براساسSDS-PAGE و ترکیبات اسیدهای آمینه نشان دادند که کلاژن پوست هر دو ماهی کلاژن نوع I و از دو زنجیره α (1α و2α ) با وزن مولکولی kDa 130 و مقدار جرئی β تشکیل شده است. هم چنین تجزیه و تحلیل FTIR، ترتیبات مارپیچی از هر دو کلاژن را نشان داد و اسپکتروفتومتری UV در هر دو نمونه کلاژن پوست ماهی سفید و ماهی قباد حداکثر جذب را در 240 نانومتر نشان داد. میزان کلاژن استخراج شده از پوست ماهی سفید 15/6% و ماهی قباد 14/5% بود. تجزیه و تحلیل اسیدآمینه در کلاژن های استخراج شده، مقدار بالایی از گلایسین را در هر دو نمونه کلاژن، ماهی سفید 182/5 residues بر 706/1 residues و ماهی قباد 188/6 residues بر 706/1 residues را نشان داد که آن یک سوم از کل اسیدهای آمینه محاسبه گردید و هم چنین مقدار پرولین به عنوان یک اسیدآمینه منحصر به فرد در کلاژن ماهی سفید 89/6 residues بر 706/1 residues و در ماهی قباد residues 86/8 بر 706/1 residues بود.

مطالعه حاضر باهدف بررسی و تحلیل وضعیت صید پره ماهیان استخوانی استان گلستان در یک دوره سه ساله طی سال های 87-1384 با بررسی آماری داده های موجود در تعاونی های صیادی و اداره کل شیلات استان صورت گرفته است. نتایج حاکی از آن است که طی این مدت اختلاف معنی دار آماری در سطح 0/05 بین تراکم و گونه ماهیان استخوانی صید شده برقرار بوده و صید روند نزولی دارد. در دوسال اول مطالعه تراکم صید ماهی کپور> سفید> کلمه بوده است. در سال 1386 ضمن تداوم روند کاهشی صید ماهی کپور نسبت به دوسال گذشته روند افزایشی صید ماهی سفید نسبت به سال های قبل به روشنی مشهود است و تراکم صید ماهیان نیز سفید> کپور> کلمه بوده است. به علاوه در طی این مدت بالاترین میزان صید برابر با 503525 کیلوگرم به ماهی سفید در سال 86 و حداقل آن نیز برابر با 864 کیلوگرم به ماهی کلمه اختصاص یافته است.

مطالعه حاضر با هدف بررسی ترکیب گونه ای، ترکیب فراوانی طولی و میزان صید ضمنی در تورهای گوشگیر سطحی مخصوص صید ماهی هوور معمولی در شمال شرقی دریای عمان و صیدگاه های چابهار، کنارک و رمین (استان سیستان و بلوچستان) صورت پذیرفت. عملیات نمونه برداری توسط سه فروند قایق فایبرگلاس و لنج چوبی از مهرماه 1395 تا خردادماه 1396 انجام گرفت. ابزار صید شامل تورهای گوشگیر سطحی ماهی هوور معمولی با اندازه چشمه های 100 و 110 میلی متر مورد استفاده توسط قایق های صیادی و اندازه چشمه های 130 و 165 میلی متر به صورت کشیده در تور گوشگیر لنج چوبی بود. در مجموع 15 گونه متعلق به 8 خانواده تون ماهیان (Scombridae)، نیزه ماهیان (Istiophoridae)، گالیت ماهیان (Coryphaenidae)، کوسه ماهیان (Alopiidae و Carcharhinidae)، گیش ماهیان (Carangidae)، کوترماهیان (Sphyraenidae) و یال اسبی ماهیان (Trichiuridae) ترکیب صید ضمنی را تشکیل دادند. از نظر ترکیب گونه ای صید ضمنی، در تورهای مورد استفاده توسط قایق و لنج چوبی تفاوت معنی داری مشاهده شد. در تورهای مورد استفاده توسط قایق، کم ترین و بیش ترین میزان صید مربوط به گونه کوسه باله سیاه با 35 کیلوگرم و گونه زرده با 1622 کیلوگرم در کل دوره تحقیق بود. حداکثر صید در هر توراندازی مربوط به گونه زرده با 260 کیلوگرم در هر نوبت عملیات صید و توراندازی بود. بیش ترین میانگین صید (± انحراف معیار) در هر بار توراندازی نیز مربوط به گونه زرده با 9/26± 47/71 کیلوگرم در هر بار توراندازی به دست آمد. در تورهای مورد استفاده توسط لنج چوبی، کم ترین و بیش ترین میزان صید مربوط به گونه کوسه دم دراز با 93 کیلوگرم و گونه گیدر با 90013 کیلوگرم در کل دوره تحقیق بود. حداکثر صید در هر توراندازی مربوط به گونه گیدر با 7820 کیلوگرم در هر نوبت عملیات صید و توراندازی مشاهده شد. بیش ترین میانگین صید (± انحراف معیار) در هر بار توراندازی نیز مربوط به گونه گیدر با 186/61± 1250/18 کیلوگرم در هر بار توراندازی بود.

تحقیق حاضر با هدف مقایسه پارامتر های ایمنی موکوس پوست گاوماهی زرد (Neogobius pallasi) و گاوماهی خالدار (Neogobius melanostomus) انجام شد. از تعداد 10 عدد ماهی به ترتیب 5 عدد از هر گونه نمونه برداری موکوس صورت گرفته و فاکتورهای ایمنی غیراختصاصی شامل: پروتئین محلول، لیزوزیم، آلکالین فسفاتاز قلیایی و ایمنوگلوبولین کل موکوس دو گونه اندازه گیری شد. پس از پایان آزمایش مشخص شد که میزان پروتئین محلول (به ترتیب 0/22± 3/14 و 0/32± 1/23)، ایمنوگلوبولین کل (به ترتیب 0/02± 0/48 و 0/12± 1/09)، آلکالین فسفاتاز (به ترتیب 0/89± 41/19 و 1/52± 30/88) و مقدار لیزوزیم (به ترتیب 1/00± 10/60 و 0/67± 8/87) بود. اختلاف معنی داری بین سایر پارامترهای اندازه گیری شده در دو گونه وجود داشت (0/05>P) و به طورکلی میزان این پارامترها در گاوماهی زرد بالاتر از گاوماهی خالدار بود. در مجموع با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت موکوس می تواند نقش مهمی در ایمنی غیراختصاصی داشته باشد و تفاوت های دو گونه در مورد واکنش به شرایط استرس زا را می توان تا حدودی به پارامترهای ایمنی غیراختصاصی موکوسی نسبت داد.

ماهی Lethrinus nebulosus از خانواده شهری ماهیان Lethrinidae پراکنش وسیعی در آب های سواحل ایران دارد. تعیین شاخص های رسیدگی جنسی در مطالعات زیست شناسی، مدیریت صید و تکثیر و پرورش آبزیان اهمیت زیادی دارد. در این پژوهش، نمونه برداری ماهانه از تیر ماه 1393 تا خرداد ماه 1394 از سواحل شمال غربی خلیج فارس در استان خوزستان انجام شد. پس از زیست سنجی و تعیین جنسیت، شاخص های گنادوسوماتیک، هپاتوسوماتیک، طول 50 درصد بلوغ و نسبت جنسی ماهانه هم چنین هم آوری نسبی و مطلق این ماهی محاسبه شد. شاخص گنادوسوماتیک از بهمن افزایش یافته و اوج آن در فروردین ماه (1/7993) ثبت شد. وجود یک پیک در نمودار گنادوسوماتیک نشان دهنده یک بار تخم ریزی در سال است. بیش ترین مقدار تغییرات شاخص کبدی در ماهیان نر در اسفند ماه ( 0/7449) و ماهیان ماده، فروردین ماه (0/7812) بوده است. طول 50 درصد بالغین در جنس ماده 37/2 سانتی متر محاسبه شد. هم آوری مطلق 312415 و هم آوری نسبی 8/24 تعیین گردید. تعداد ماده ها در اکثر ماه های سال بیش تر از نرها بود. نسبت جنسی ماده به نر 1/99 به 1 بود. این ماهی در سواحل میانی خلیج فارس نسبت به شرق و غرب این سواحل در طول کم تری به بلوغ می رسد.

ماهی شاه کولی از خانواده کپورماهیان است که مطالعه اندکی بر روی اندام های داخلی آن صورت گرفته است. با توجه به این که دستگاه گوارش بر روی رشد و بقای جانوران اهمیت دارد در این تحقیق به این مورد پرداخته شد. نمونه برداری از این ماهی از روز اول بعد از تخم گشایی تا پیش بلوغ در فواصل زمانی متفاوت به صورت تصادفی صورت گرفت. در واقع رشد این ماهی از طریق مطالعه مورفولوژیکی و مطالعه بافت شناسی به روش رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین بررسی شد و ترشحات سلول های لایه مخاطی لوله گوارش از نظر کربوهیدراتی با استفاده از عملیات بافت شناسی به وسیله رنگ آمیزی اسید پریودیک شیف انجام شد. مطالعه آناتومیکی بر روی این ماهی نشان داد که دستگاه گوارش آن از دو بخش اصلی مری و روده تشکیل شده است. در روزهای اولیه دستگاه گوارش یک لوله ابتدایی و ساده بوده که فعالیت ترشحات مخاطی در آن دیده نشد. اما بعد از ظهور سلول های جامی شکل این فعالیت آغاز شد و لایه ای از ترکیبات پلی ساکارید خنثی بر روی لوله گوارش مشاهده شد. وجود ترشحات پلی ساکاریدی خنثی در مخاط لوله گوارش نشان داد که در هضم و جذب مواد غذایی نقش داشته و در محافظت لایه اپی تلیومی لوله گوارش و عبور مواد غذایی اهمیت دارد. ویژگی های تکاملی در این ماهی تا حدودی شبیه به سایر ماهیان خانواده کپورماهیان بوده اما تفاوت هایی نیز به صورت ویژه در آن دیده شد.

تحقیق حاضر، در بهار 1392، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین کروم وکبالت در بافت های آبشش، پوست و عضله ماهی شاه کولی صید شده از آب های حوضه جنوبی دریای خزر (تالاب انزلی وشیرود) در استان گیلان و مازندران وصورت گرفت. بافت های مورد نظر پس از انجام زیست سنجی، تفکیک شدند. به منظور سنجش میزان فلزات در بافت ها از روش هضم شیمیایی توسط اسیدنیتریک استفاده گردید و غلظت فلزات توسط دستگاه جذب اتمی کوره تعیین گردید. میانگین غلظت فلزات (برحسب پی پی ام وزن خشک) با استانداردهای جهانی نظیر: استاندارد جهانی FAO، WHO و Stoskopf مقایسه شد. میانگین غلظت کروم در همه موارد به جز در بافت عضله در هر دو استان و در قیاس با استاندارد WHO وStoskopf بالاتر از حد مجاز ثبت گردید. میزان تجمع کبالت در مقایسه با استاندارد جهانی FAO در تالاب انزلی بالاتر از حد مجاز جهانی بود. میانگین غلظت فلز کروم بین بافت های عضله، پوست و آبشش در هر دو استان تفاوت معنی داری نشان داد (0/05>p). میانگین غلظت فلز کبالت بین بافت های عضله، پوست و آبشش در هر دو استان تفاوت معنی داری را نشان نداد (0/05

گیاه رازیانه با نام علمی (Foeniculum Vulgare) از خانواده چتریان (Apiaceae) است. هدف از این مطالعه بررسی اثر ضدباکتریایی عصاره گیاه رازیانه دارای فرم نانوکپسوله بر باکتری Salmonella typhi و مقایسه تاثیرعصاره فرم آزادو فرمنانوکپسوله آن در مهار این باکتری و هم چنین دستیابی به بهترین ترکیب و غلظت عصاره گیاه رازیانه جهت پیشگیری و مهار رشد باکتری Salmonella typhi در گوشت چرخ شده ماهی کیلکای معمولی در دمای 4 درجه سانتی گراد بود. در این مطالعه عصاره الکلی آزاد و نانوکپسوله گیاه رازیانه در دو غلظت 0/5 و 1 درصد بر رفتار باکتری Salmonella thyphiدر گوشت چرخ شده ماهی کیلکا معمولی (Clupeonella cultriventris caspia) مورد ارزیابی قرار گرفت. پوشش مورد استفاده برای تولید نانوکپسوله صمغ عربی با نسبت 3 به 1 بود. رفتار Salmonella thyphi در روزهای 3، 6، 9 و 15 مورد ارزیابی قرار گرفت است. نتایج نشان داد با گذشت زمان فرم نانوکپسوله در غلظت 1% بهترین اثر مهارکنندگی را بر باکتری Salmonella thyphi داشت. با افزایش زمان نگه داری ماهی در شرایط دمای 4 درجه سانتی گراد، اثر ضد باکتریایی فرم نانوکپسوله بیش تر بوده و فرم آزاد ضعیف تر عمل کرده و به فرم شاهد نزدیک تر شده و تعداد باکتری در فرم آزاد با گذشت زمان روند صعودی داشت (0/05>p). پیشنهاد می گردد که از عصاره آزاد و نانوکپسوله رازیانه در غلظت 1% جهت کاهش بار باکتری های بیماری زای مولد فساد در سایر فرآورده های شیلاتی استفاده گردد که فرم نانوکپسوله آن تاثیر بیش تری در کاهش آن دارد.

تامین بچه ماهی یکی از نیازهای پایه برای توسعه آبزی پروری ماهی تیلاپیا است و لازم است بهینه سازی روش ها با هدف افزایش کارایی تولید بچه ماهی مورد توجه قرار گیرد. در مطالعه حاضر، تولید بچه ماهی تیلاپیا تک جنس گونه نیل سیاه Oreochromis niloticus و هیبرید قرمز Oreochromis sp با استفاده از سیستم تانک فاقد هاپا و هاپانت از آغاز مرحله بچه ماهی نورس بررسی شد. نتایج نشان دهنده تفاوت بیش تر دامنه اندازه طول و وزن بچه ماهیان در تانک های فاقد هاپا و بازماندگی بیش تر در سیستم دارای هاپا بود. میانگین های طول و وزن بچه ماهیان در سیستم فاقد هاپا بیش از سیستم هاپا بود و آزمون t این اختلاف را معنی دار نشان داد (0/05>p). خلوص تک جنس سازی در هردو سیستم 100 درصد بود. هم چنین در مجموع میانگین های طول کل، وزن بدن و بازماندگی بچه ماهیان تیلاپیای قرمز به طور معنی دار بیش از بچه ماهیان سیاه به دست آمد (0/05>p). استفاده از سیستم هاپا برای تولید بچه ماهی نورس تک جنس از نظر یک دست بودن اندازه بچه ماهیان و بازماندگی مناسب مطلوب است و سیستم تانک های فاقد هاپا منجر به تولید بچه ماهیان با اندازه طول کل و وزن بیش تر بدن می شود.

در این مطالعه اثر سطوح مختلف عصاره هیدروالکلی گیاه گزنه (Urtica dioica) بر بافت شناسی گناد و هورمون های جنسی مولدین ماهی قرمز (Carassius auratus) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در سه سطح 2، 4 و 8 گرم بر کیلوگرم عصاره گیاهی و گروه شاهد به صورت کاملا تصادفی انجام شد. ذخیره سازی با تراکم 5 عدد ماهی با میانگین وزنی 4/70± 21/88 گرم در هر مخزن فایبرگلاس 500 لیتری به مدت 8 هفته در شرایط یکسان انجام شد. پایش سطح استروئیدهای جنسی نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح غلظت تستوسترون بین تیمارهای مختلف مشاهده نشد (0/05P). هم چنین در بررسی نمو بافت اندام جنسی در تمامی تیمارها، هر دو جنس نر و ماده در مرحله 4 رسیدگی جنسی قرار داشتند. نتایج نشان می دهد که استفاده از عصاره گیاهی گزنه در سطح 2 گرم در کیلوگرم غذا می تواند بر توان تولیدمثلی ماهی اثرگذار باشد.

اسانس گل میخک از جمله بهترین داروهای بی هوشی است که به دلیل ویژگی های منحصر به فرد اخیرا در علوم شیلاتی به شدت مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف تعیین حداقل غلظت بی هوش کننده این دارو در ماهی آنجل (Pterophyllum scalare)، ماهی گوپی (Poecilia reticulate) و ماهی طلایی (Carassius auratus) به عنوان گونه هایی با ارزش در صنعت ماهیان زینتی انجام گرفته است. تعداد 120 نمونه از هر گونه به چهار گروه 30 قطعه ای (هر گروه دارای 3 تکرار) تقسیم و در دمای 2± 25 و 1± 7=pH با غلظت های 50، 75، 100 و 150 قسمت در میلیون اسانس گل میخک بی هوش شدند. ماهیان برای بازگشت از بی هوشی به آکواریوم های فاقد ماده بی هوشی منتقل شدند. زمان های از دست رفتن تعادل، بی هوشی، بازگشت تعادل و احیا کامل ماهیان بی هوش شده در هر گروه با دقت صدم ثانیه ثبت و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد کم ترین غلظت مورد نیاز اسانس گل میخک جهت ایجاد بی هوشی در دو گونه آنجل و گوپی در مدت زمان کم تر از 3 دقیقه، غلظت 50 قسمت در میلیون بود که به ترتیب در زمان های 18/5± 146/4 و 7/4± 178/8 ماهیان را بی هوش کرد. در ماهی طلایی حداقل غلظت بی هوش کننده 75 قسمت در میلیون تعیین شد که در زمان 4/5± 155/2 ثانیه ماهیان را بی هوش کرد. زمان بازگشت از بی هوشی در ماهیان آنجل، گوپی و طلایی کم تر از 5 دقیقه و به ترتیب 18/8± 211/8، 7/4± 208/7 و 4/6± 191/2 بود. در فرآیند بازگشت از بی هوشی هیچ یک از گونه ها اختلالی مشاهده نشد.

این مطالعه به منظور بررسی رژیم غذایی ماهی سیچلاید ایرانی (Iranocichla hormuzensis) در رودخانه کل استان هرمزگان به مدت 12 ماه از بهمن ماه 1393 تا دی ماه 1394 انجام شده است. نمونه برداری با تورهای پرتابی (سالیک) و تور انتظاری انجام شد. جهت بررسی رژیم غذایی، 360 نمونه از گونه (I. hormuzensis) انتخاب و میزان شاخص طول نسبی روده (RLG)، شاخص تهی بودن معده (CV)، شاخص ترجیح غذایی (FP) و درصد فراوانی اقلام غذایی محاسبه شدند. نتایج حاصل از بررسی شاخص طول نسبی روده در این گونه مشخص شد که به طور میانگین این شاخص 1/41± 9/29 بود که گیاه خوار بودن این آبزی را بازگو می نماید. میزان شاخص ضریب چاقی (CF)، 1/77± 0/17 به دست آمد که نشان می دهد این ماهی در رودخانه کل دارای وضعیت زیستی خوب و مناسبی است. میزان شاخص تهی بودن معده (CV)، برای این گونه در طول تحقیق 12/12% به دست آمد که نشان می دهد این ماهی در زمره ماهیان پرخور می باشند. نتایج حاصل از شاخص ترجیح غذایی نشان داد که دیاتومه ها به عنوان غذای اصلی و اقلام غذایی شامل جلبک ها ی سبزآبی، دیتریتوس، ماهی ها و سخت پوستان به عنوان غذای فرعی و نرم تنان، حشرات و فرامینیفرا به عنوان غذای تصادفی، در رژیم غذایی این ماهی بودند.

در تحقیق حاضر اثر سطوح مختلف عصاره اتانولی گیاه خارخاسک(Terrestis tribulus) روی عملکرد تولید مثلی و برخی فاکتور های رشد در ماهی دم شمشیری و هم چنین روی رشد و بقاء در فرزندان نسل اول این ماهیان مورد بررسی قرار گرفت. ماهیان مولد با جیره حاوی سطوح مختلف عصاره گیاه خارخاسک، 0 (شاهد یا تیمار 1)، 750 (تیمار 2)، 1000 (تیمار 3) و 1250 (تیمار 4) میلی گرم بر کیلو گرم جیره غذایی به مدت 2 ماه تغذیه شدند. در پایان آزمایش نتایج نشان داد که اضافه کردن 750 میلی گرم عصاره گیاه خارخاسک باعث افزایش معنی داری در وزن نهایی، طول نهایی، شاخص افزایش وزن بدن، درصد افزایش وزن بدن و نرخ رشد ویژه درمقایسه با تیمارشاهد بود (0/05>P). بیش ترین میزان هم آوری نسبی در تیمار 2 مشاهده شد. شاخص گنادوسوماتیک نیز در تیمار 2 بیش ترین مقدار را نشان داد. نتایج هم چنین نشان داد که بالاترین میزان لارو به مولد ماده در تیمار 2 دیده شد (0/05>P). درصد بقا در لاروها معنی دار نبودند و بیش ترین وزن نهایی و طول نهایی لاروها در تیمار 2 و کم ترین آن در تیمار 1 مشاهده گردید. در مجموع نتایج نشان داد که استفاده از غلظت 750 میلی گرم بر کیلوگرم گیاه خارخاسک در جیره مولدین ماهی ماده دم شمشیری می تواند باعث بهبود شاخص های رشد و عملکرد تولیدمثلی در مولد و هم چنین لاروها شود.

جهت مطالعه ویژگی های زیستی سیاه ماهی C. gracilis تعداد 171 قطعه ماهی به وسیله دستگاه الکتروشوکر از دی ماه 1394 تا خرداد ماه 1395 صید گردید. نسبت جنسی نر به ماده در جمعیت مورد مطالعه 1: 1/67 بود که نشان دهنده اختلاف معنی داری بین نسبت جنسی نر و ماده در جمعیت فوق بود (p<0/05، 10/81=χ 2). بیشینه طول کل و وزن ماده ها 199 میلی متر و 122/43 گرم و برای نرها 191 میلی متر و 93/37 گرم ثبت گردید. نتایج نشان داد که الگوی رشد از نوع آلومتریک مثبت در ماده ها و آلومتریک منفی در گروه نرها و در گروه جمعیت الگوی رشد ایزومتریک بود ( 2/09 =tPopulation=2/09، 2/77 =tfemale، t-est, tmale ). میانگین هم آوری مطلق و هم آوری نسبی (تخم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) بترتیب برابر با 18062/40 و 1341/42 محاسبه شد. میانگین قطر تخمک ها 0/44 میلی متر و از 0/10 تا 0/98 میلی متر متغییر بود. بالاترین میانگین شاخص گنادوسوماتیک برای جنس ماده در ماه فروردین و برای جنس نر در ماه خرداد مشاهده گردید که برای مادها و نرها به ترتیب 4/75 و 7/51 به دست آمد.

ماهی Oxynoemacheilus argyrogramm یک گونه بومی غرب ایران می باشد که اطلاعات بیولوژیکی اندکی در مورد این گونه وجود دارد. در این تحقیق الگوهای رشد و ساختار سنی گونهO. argyrogramma در رودخانه گاماسیاب همدان از اسفند 89 تا خرداد 90 طی 4 ماه نمونه برداری مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع از 317 عدد ماهی صید شده 147 عدد نر و134 عدد ماده بودند که اختلاف معنی داری بین جنس نر و ماده وجود نداشت (0/05

این مطالعه به منظور ارزیابی کیفیت آب رودخانه گرگر براساس جوامع کفزی و شاخص BMWP انجام شده است. نمونه برداری از 7 ایستگاه به صورت ماهیانه از بهمن 1393 تا آذر 1394 به مدت یک سال با استفاده از سوربر و گرب پترسون با سطح مقطع 225 سانتی متر مربع صورت گرفت. جهت اندازه گیری میزان مواد آلی از روش فیزیکی سوختن در کوره الکتریکی و به منظور آنالیز دانه بندی رسوبات از روش سری الک استفاده شد. در طی دوره بررسی در مجموع 19 رده، 58 خانواده (41 جنس و 16 گونه) از جوامع کفزی شناسایی و شمارش شدند. بیش ترین میزان فراوانی به ترتیب مربوط به خانواده های مختلف بندپایان با 52/6 درصد، نرم تنان با 25 درصد، کم تاران با 22 درصد و سایر گروه ها با 0/4 درصد نسبت به کل جمعیت کفزیان بوده است. در این مطالعه بیش ترین فراوانی به ترتیب مربوط به جنس Tubifex sp. از رده کم تاران، جنس Astrosimulium sp. از رده دوبالان، گونه Melanoides tuberculatus از رده شکم پایان گزارش شده است. براساس نتایج میانگین سالانه مقادیر شاخص BMWP ایستگاه های نمونه برداری در رودخانه گرگر در سه طبقه کیفی طبقه بندی شد. در طی دوره بررسی ایستگاه های 1 و 2 در طبقه کیفی متوسط، ایستگاه های 6 و 7 در طبقه کیفی ضعیف و ایستگاه های 3، 4 و 5 در طبقه کیفی بسیار ضعیف طبقه بندی شدند. هم چنین بر اساس نمره متوسط هر تاکسون ASPT، کلیه ایستگاه ها در طبقه کیفی احتمال آلودگی شدید قرار گرفتند.

موجودات کف زی در محیط های آبی نقش مهمی در تغذیه آبزی، جابجایی وچرخش مواد غذایی در اکوسیستم آبی و تبدیل مواد آلی به مواد معدنی دارند. در مطالعه حاضر، به منظور ارزیابی زیستی رودخانه زرین گل در کاربری های مختلف از ترکیب جمعیت بزرگ بی مهرگان کفزی استفاده شد. نمونه های کفزی با استفاده از سوربرسمپلر با سطح پوشش 900 سانتی متر مربع در فصل زمستان و بهار (به مدت 6 ماه) از12 ایستگاه با سه تکرار گرفته شد. در مجموع 6192 نمونه از موجودات کفزی شناسایی شدند که شامل 31 خانواده و 9 راسته بودند. سه جمعیت غالب از لحاظ فراوانی را افمروپترا (37 %)، تریکوپترا (23/45%) و دیپترا (سیمولیده (16%) و شیرونومیده (12/4%) تشکیل دادند. حداکثر تراکم کل جانداران در طول مدت نمونه گیری 7944/44 عدد در متر مربع در ایستگاه 2 و حداقل آن 2144/44 عدد در متر مربع در ایستگاه 1 (ایستگاه پایین دست تحت فعالیت کشاورزی) بود. هم چنین لازم به ذکر است که از ایستگاه های بالادست (دست نخورده) به طرف پایین دست (تحت تاثیر فعالیت های انسانی شامل کشاورزی و پرورش ماهی)؛ مقادیر شاخص های زیستی-جمعیتی و فراوانی ارگانیزم های حساس کاهش و فراوانی ارگانیزم های مقاوم افزایش یافت. بدین ترتیب فعالیت های انسانی مختلف در حاشیه رودخانه زرین گل علاوه بر تاثیر منفی بر فراوانی و تنوع بزرگ بی مهرگان کفزی، کیفیت آب را نیز تنزل داده است.

بررسی تنوع زیستی و آلودگی جوامع بنتیک خوریات لافت و تیاب در استان هرمزگان

از آن جا که بی مهرگان کفزی به عنوان شاخص های زیستی در پایش های دریایی به کار می روند، به منظور بررسی بوم شناختی اجتماعات مایوفونی جنگل حرای مل گنزه، نمونه برداری طی دو فصل گرم و سرد، از 3 ایستگاه با سه سطح جزر و مدی صورت گرفت و 7 گروه مایوفونی شامل روزنه داران، استراکودا، دوکفه ای ها، شکم پایان، نماتودا، پاروپایان و کرم های کم تار شناسایی شدند که بیش ترین تراکم متعلق به نماتودا و پس از آن به ترتیب روزنه داران، استراکودا، دوکفه ای ها، پاروپایان، شکم پایان و کرم های کم تار قرار داشت. میانگین تراکم مایوفونا در فصل زمستان و تابستان اختلاف معنی داری نداشت (0/05P). درصد TOC در فصل زمستان بیش تر از تابستان و در بین فصول و ایستگاه ها دارای اختلاف معنی داری بود (05/0 >P) و ایستگاه 1 دارای بیش ترین میزان TOC نسبت به ایستگاه های 2و 3 بود. در طول سال در ایستگاه 1 از ناحیه بالای جزر و مدی تا ناحیه پایین جزر و مدی شاهد کاهش تقریبی مقدار TOC رسوبات بوده ولی در دو ایستگاه دیگر این روال برعکس بود. نتایج بیانگر غالب بودن رسوبات سیلتی رسی در ایستگاه 1 و پس از آن به ترتیب ایستگاه های 2 و3 بود. بیش ترین تراکم مایوفونا در دو فصل در ایستگاه 1 و سپس ایستگاه 2و 3 مشاهده شد. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که رسوبات سیلتی-رسی و TOC اثر معنی داری بر تراکم مایوفونا دارد.

این مطالعه به منظور بررسی فروانی و پراکنش موجودات ماکروبنتیک به مدت یک سال به صورت ماهیانه از فرورین تا اسفند 1391در رودخانه گرگانرود در 3 ایستگاه شامل ایستگاه 1 (مختصات طول شرقی 42 58 36عرض شمالی 28 00 54 )، ایستگاه2(مختصات طول شرقی 41 58 36 عرض شمالی 27 01 54) و ایستگاه3 (مختصات طول شرقی 14 59 36 عرض شمالی 54 02 54) انجام گردید. برای نمونه برداری از دستگاه گراب ون وین با 3 تکرار استفاده گردید. در منطقه مورد مطالعه 6 راسته متعلق به 9 خانواده شاملLumbriculidae، Tubificidae، Naididae، Gammaridae، Cardidae، Nereididaae، Ampharetidae، Chironomidae، Balanidae شناسایی گردید. بیشترین درصد فراوانی موجودات ماکروبنتوز مربوط به Ampharetidae (28/62%)، Lumbriculidae (24/24%)، Naididae (11/3%)، Chironomidae (10/44%)، Balanidae (10/39%)، Gammaridae (6/14%)، Nereididae (31/91%)، Cardiidae (2/73%) و Tubificidae (2/19%) بود. به طور کلی در مجموع 3 ایستگاه بیش ترین تراکم ماکروبنتوزها مربوط به خانواده Ampharetidae (25410) و کم ترین تراکم مربوط به خانواده Tubificidae (1946) بود.

این پژوهش با هدف بررسی اثر فلز سنگین سرب بر رفتارهای زیستی، تجمع زیستی و تخریب بافت های هپاتوپانکراس و عضله میگوی رودخانه ای شرقی (Macrobrachium nipponense)انجام گرفت. با توجه به مطالعات انجام شده و دامنه غلظتی ثبت شده فلز سنگین سرب در رودخانه های منتهی به تالاب انزلی، تحقیق حاضر با چهار تیمار و سه تکرار انجام شد. در این تحقیق، یک تیمار شاهد (فاقد سرب) و سه تیمار فلز سنگین سرب با غلظت های 5، 15 و 25 میلی گرم در لیتر در نظر گرفته شد و اثرات تحت استرسی تیمارها به مدت دو ماه بر میگوی رودخانه ای شرقی مورد بررسی قرار گرفت. در طول تحقیق میگوها روزانه دو بار در حد استاندارد و به میزان اشتهاء با پلت غذادهی شدند. بر اساس نتایج به دست آمده، در تیمارهای غلظتی سرب رفتارهای تولیدمثلی، پوست اندازی و جفت گیری میگوها متوقف گردید و با افزایش غلظت فلز سنگین سرب در تیمارها، میزان تجمع زیستی سرب در بافت های هپاتوپانکراس و عضله به طور معنی داری افزایش یافت (0/05>p). نتایج بافت شناسی نیز نشان داد که با افزایش غلظت فلز سنگین سرب در بافت هپاتوپانکراس باعث ایجاد ضایعات بافتی نظیر افزایش فضای بین سلولی، ایجاد لومن های غیر عادی، ملانیزه شدن و بازسازی سلول های هپاتوسیت و دفرمه شدن کلی بافت هپاتوپانکراس می گردد. هم چنین با افزایش غلظت فلز سنگین سرب در تیمارها، در بافت عضله نیز ضایعاتی نظیر موجی شکل شدن میوسین ها (رشته های عضلانی)، بدشکلی رشته های عضلانی و ادغام رشته های عضلانی شد. یافته های این تحقیق نشان داد که فلز سنگین سرب از نظر رفتارهای زیستی، باعث اختلال در فعالیت های تولیدمثلی، جفت گیری، پوست اندازی و رشد در میگوها شده و در سطح بدن نیز باعث بروز پاسخ های بافتی حاد می گردد که با توجه به آلودگی رودخانه های محل زیست این گونه (تالاب انزلی و رودخانه های منتهی به آن) به فلز سنگین سرب، مدیریت این اکوسیستم های آبی و جلوگیری از ورود انواع فاضلاب های تصفیه نشده به این رودخانه ها بسیار ضروری است.

این مطالعه با هدف بررسی برخی جنبه های تولید مثلی میگو خنجریParapenaeopsis stylifera در آب های ساحلی غرب استان هرمزگان انجام شد. نمونه برداری از صید مشتاهای منطقه خمیر انجام شد و در مجموع 835 میگو شامل462 میگوی ماده و 373 میگوی نر مورد زیست سنجی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که نسبت های جنسی نر: ماده به صورت سالانه به طور معنی داری 1: 1 نبود و جمعیت غالب در اکثر ماه های سال ماده ها بودند ( با 55/3%). بررسی درصد رسیدگی تخمدان میگوها نشان داد که فراوانی میگوهای نابالغ (مرحله 1 و به ویژه مرحله 2 رسیدگی تخمدان) در تمامی طول سال بسیار چشمگیر بوده و نشان دهنده حضور قابل توجه میگوهای جوان این گونه در منطقه می باشد. هم چنین بررسی دقیق تر این گستره نشان داد که اگرچه حضور میگوهای بالغ (مراحل 3 تا 5 رسیدگی) نیز در تمام طول سال مشاهده می شود اما حضور آن ها در طی ماه های اسفند تا خردادماه وآبان تا دی ماه چشمگیر تر بوده است. میزان شاخص گنادوسوماتیک (GSI) جنس ماده از اسفند تا اردیبهشت دارای روند صعودی و اوج آن در اردیبهشت ماه مشاهد شد و در فصل تابستان از روند نزولی برخوردار بود. هم چنین طول کاراپاس در 50 درصد بلوغ (50%LM) برای میگوهای ماده برابر 18/8 میلی متر برآورد شد.

این تحقیق جهت بررسی فاکتورهای ایمنی و میزان بقای میگوی پاسفید غربی تغذیه شده با مخمر ساکارومایسیس سروزیه در مقایسه با میگوهایی که از مخمر استفاده نکرده اند انجام گردید. در این مطالعه میزان بازماندگی و فاکتورهای ایمنی میگوهای تغذیه شده با مخمر ساکارومیسس سرویزیه در مقایسه با تیمار شاهد مورد مقایسه و بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 300 قطعه میگو با وزن متوسط 30 تا 35 گرم از یکاستخر پرورش میگوی چوئبده آبادان انتخاب گردید و پس ازاطمینان از سلامتی، عملیات آداپتاسیون انجام شد. میگوها به 2 گروه (تیمار) 150 قطعه ای (شامل 50 قطعه میگو در سه تکرار) شامل یک گروه تغذیه شده با غذای معمولی و یک گروه تغذیه شده با غذای حاوی مخمر تقسیم بندی شدند. سپس تغییرات فاکتورهای ایمنی و میزان بقا در دو گروه محاسبه و بررسی گردیدند. نتایج نشان داد که میزان بقاء نسبی در دو تیمار تفاوت معنی داری نداشتند. ولی فاکتورهای ایمنی (THC, TPP, PO, POD و SOD ) در تیمار تغذیه شده با مخمر نسبت به تیمار شاهد افزایش معنی داری نشان داد(0/05>P). در بحث کلی به نظر می رسد که مصرف مخمر ساکارومایسیس سروزیه سبب بهبود سیستم ایمنی میگو شده است.

پراکنش مکانی مراحل زیستی Acartia tonsa(ناپلیوس، کوپه پودیت و بلوغ) و رابطه آن با شاخصه های فیزیکوشیمیایی، فیتوپلانکتون ها و زئوپلانکتون های غالب در سواحل مازندران طی فصل تابستان با استفاده از مدلRandom Forest بررسی گردید. نمونه برداری ماهانه در سال 1391 در امتداد چهار خط عمود بر ساحل (امیرآباد، بابلسر، نوشهر و رامسر) در لایه های مختلف ستون آب در اعماق 5، 10، 20 و 50 متر انجام شد. نتایج نشان داد که متوسط تراکم کل این گونه 1586 عدد در مترمکعب بود. پراکنش مکانی مراحل زیستی این گونه بیانگر روند کاهش تراکم به ترتیب در رامسر، امیرآباد، بابلسر و نوشهر بود. هم چنین، با دور شدن از ساحل و با افزایش عمق، تراکم هر کدام از مراحل زیستی A. tonsaکاهش یافت. تحلیل داده ها در محیط R و با استفاده از مدل RF نشان دهنده عملکرد مطلوب این مدل برای شناسایی مهم ترین عوامل اثرگذار برای پراکنش مراحل ناپلیوس، کوپه پودیت و بلوغ A. tonsa(با دقت 97 درصد) بود. بر این اساس مشخص شده است که مرحله لاروی A. tonsa رابطه مشهودی با مرحله کوپه پودیت و بلوغ خود، دما، فسفات، کدورت و مرحله لاروی شانه دار M. leidyiداشت. به علاوه یک رابطه نزدیکی بین مرحله کوپه پودیت با مراحل ناپلیوس و بلوغ خود، دما، مرحله لاروی شانه دار M. leidyi، نیتریت و کدورت پیدا شد، درحالی که مرحله بلوغ این گونه نیز رابطه نزدیکی با مرحله کوپه پودیت خود، مرحله لاروی شانه دار M. leidyi، نیتریت، دما، شوری و اکسیژن داشت.

تنوع گونه ای سن های دو خانواده Pentatomidae و Scutelleridae در مزارع گندم مناطق مختلف ورامین طی سال های 1392 و 1393 مورد بررسی قرار گرفت و در مجموع 9 گونه سن جمع آوری گردیدند. سن های جمع آوری شده در این پژوهش عبارتند از: Eurygaster integriceps (Puton, 1881)، Odontotarsus impictus Jakovlev, 1886 وAncyrosoma leucogrammes (Gmelin, 1789) از خانواده Scutelleridae، Graphosoma (Graphosoma) lineatum lineatum (Linnaeus, 1758)، Aelia acuminata (Linnaeus, 1758)، Aelia melanota Fieber, 1886، Eurydema (Eurydema) ornata (Linnaeus, 1758)، Eurydema putoni (Jakovlev, 1877)وDolycoris baccarum (Linnaeus, 1758) از خانواده Pentatomidae. نمونه برداری هایی به منظور تعیین زمان ظهور سن مادر و نیز مطالعه تغییرات جمعیت مراحل مختلف زیستی سن گندم در پنج منطقه ورامین شامل قرچک، عسگرآباد، ده ماسین، جوادآباد و پیشوا انجام گرفت. نتایج نمونه برداری ها در مناطق مختلف نشان داد که زمان ظهور سن مادر در تمام مناطق مزبور از اواخر اسفند تا اوایل فروردین می باشد و زمان اوج آن در اغلب مناطق از اواخر فروردین تا اوایل اردیبهشت است. براساس دستاوردهای این پژوهش که شامل تعیین زمان ظهور و اوج تراکم جمعیت سن گندم در منطقه ورامین می باشد، ضمن حمایت از دشمنان طبیعی، زمان مناسب جهت رهاسازی پارازیتوئیدهای پرورش یافته و یا استفاده از سایر عوامل کنترل مانند آفت کش های کم خطر در قالب مدیریت تلفیقی آفت فراهم می گردد.

روند رشد صدفچه مروارید ساز زنی (Pteria penguin) در شرایط آزمایشگاه با استفاده از ریزجلبک های (Pavlova lutheri) و (Chaetoceros muelleri) کشت داده شده با محیط کشت گیلارد f/2 به مدت 30 روز مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه 4 تیمار آزمایشی و یک تیمار شاهد به صورت مجزا و ترکیبی از ریز جلبک های پاولوا و کتوسروس هرکدام با سه تکرار با تراکم 10 عدد صدفچه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بین طول پشتی شکمی صدفچه ها در تیمارهای مختلف اختلاف معنی دار وجود ندارد (0/05P) و تیمار 1 بهترین وضعیت را نشان داد، هرچند این تیمار با تیمار 2 اختلاف معنی دار نداشتند. از دیدگاه ضخامت صدفچه ها اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده نگردید (0/05P) و تیمار شماره 1 بیش ترین بقاء را به خود اختصاص داده، هرچند بین این تیمار و تیمار شماره 2 اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. در مجموع تیمار شماره 1 بهترین تیمار بوده ولی با توجه به نداشتن اختلاف معنی دار با تیمار شماره 2، می توان تیمار مذکور را نیز مناسب رشد صدفچه مروارید ساز زنی دانست.

پژوهش حاضر با هدف دستیابی به پراکنش زمانی و مکانی اویستر صخره ای یا خوراکی، Saccostrea cucullataدر امتداد خط ساحلی خلیج فارس از استان هرمزگان تا استان خوزستان انجام شد. نمونه ها با استفاده از پرتاب تصادفی کودرات با اندازه 25/. مترمربع و در منطقه بین جزر و مدی از زمستان 1394 تا پاییز 1395 جمع آوری شدند. براساس نتایج، بیش ترین مقدار طول اویسترها در جزیره هرمز و 55/42 میلی متر به دست آمد. بدین صورت که در فصل بهار، تابستان و زمستان، کم ترین مقدار طول و عرض در بندر عامری و کم ترین مقدار وزن خشک و تر در بندرعباس ثبت شد. در فصل پاییز ایستگاه بندرعباس کم ترین مقادیر اندازه گیری شده برای وزن خشک پوسته، وزن تر کل، طول و عرض نمونه های مورد مطالعه را به خود اختصاص داد. نتایج بررسی رابطه بین شاخص های محیطی اندازه گیری شده با وزن خشک پوسته، وزن تر کل، طول و عرض نمونه ها نشان داد که تنها طول و وزن تر با شوری و دما رابطه معنی دار دارند. با این وجود در نگاه کلی رابطه عکس ولی قوی بین شوری با طول و عرض نمونه ها براساس آنالیز CCA مشاهده شد. هم چنین دما نیز رابطه عکس قوی با طول و عرض و ضعیف تری با وزن خشک و وزن تر نشان داد. با توجه به فراوانی قابل توجه جمعیت های اویستر در برخی از مناطق خلیج فارس، اهمیت بیش تر این موجودات مشخص گردیده و لزوم مدیریت منابع آن ها و حتی امکان سنجی پرورش آن ها را آشکار می سازد.

شکم پایان نقش بوم شناختی مهمی در شبکه غذایی جنگل های مانگرو ایفا می کنند. این مطالعه با هدف بررسی اجتماعات شکم پایان در فصول، مناطق مختلف جزر و مدی و فواصل مختلف از اسکله ماهیگیری در خلیج گواتر-استان سیستان و بلوچستان انجام شد. نمونه برداری از شکم پایان در قالب سه ترانسکت که عمود بر خط ساحلی به داخل جنگل های مانگرو کشیده شده با سه تکرار در منطقه مجاور آب، بینابینی و مجاورخشکی انجام شد. از آزمون آماری ANOSIM یک طرفه جهت تفکیک مناطق مختلف جزر و مدی، فصول و فاصله از اسکله صیادی استفاده شد. آزمون SIMPER نیز جهت تشخیص این که کدام گونه ها بیش تر در شباهت و یا عدم شباهت اجتماعات شکم پایان در مناطق و یا فصول مختلف مشارکت داشته اند، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج آزمون ANOSIM نشان داد که اجتماعات شکم پایان بین مناطق مختلف جزر و مدی اختلاف معنی داری (0/01>p) دارند و اجتماعات شکم پایان در منطقه مجاور آب متفاوت از منطقه بینابینی و مجاور خشکی است. این آزمون هیچ اختلاف معنی داری را بین چهار فصل و در فواصل متفاوت از اسکله صیادی نشان نداد، بنابراین می توان گفت در این منطقه فصل تاثیری در اجتماعات شکم پایان ندارد و دخالت کم در اسکله صیادی موجب تغییری جوامع شکم پایان نشده است. نتایج آزمون SIMPER نشان داد که گونه های Asseminea sp1 وAsseminea sp2 به ترتیب با متوسط عدم تشابه 19/13 و 09/13 درصد از 53/62 متوسط عدم تشابه کل، بیش ترین نقش را در تفکیک دو منطقه جزر و مدی از نظر اجتماعات شکم پایان داشته اند.

با توجه به ارزش غذایی مناسب و برابری نسبی ارزش غذایی کرم های پر تار (Perinereis nuntia) با نیازهای اولیه انواع آبزیان از جمله مولدین میگو، دستیابی به تکنیک زیستی تکثیر و پرورش اقتصادی این گونه از اهداف مهم محسوب می گردد. به این منظور، استفاده از جیره های غذایی که بیش ترین رشد و کم ترین تلفات را در فرآیند پرورش داشته باشند حائز اهمیت میباشد. در مطالعه حاضر به منظور بررسی اثر ایتم های مختلف غذایی بر روی میزان رشد و بازماندگی کرم پر تار(Perinereis nuntia)، سه تیمار تغذیه ای شامل غذای کنسانتره تجارتی، جلبک ماکروسکوپی سبز (. Entermorpha sp) و قرمز (. Gracillaria sp) به مدت دو ماه جهت تغذیه کرم ها استفاده گردید. پس از پایان دوره آزمایش، کرم ها برای بررسی میزان رشد و بازماندگی، مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میانگین وزن نهایی، نرخ ویژه رشد و بازماندگی کرم ها در بین تیمارهای غذایی مختلف دارای اختلاف معنی داری بوده است (0/05 >p). بیشینه میزان موارد مذکور به ترتیب با مقدار (0/005± 1/980 گرم)، (0/02 ± 1/44) و (2/3 ± 84 %) در میان تیمارهای مختلف مرتبط با تیمار جلبک قرمز بوده است. با توجه به نتایج مربوط به میزان رشد و بازماندگی P. nuntia در تغذیه با جلبک های قرمز (. Gracillaria sp)، لذا پیشنهاد می گردد کشت توام جلبک ها با کرم های پرتار به عنوان یک روش پرورش کرم های مزبور انجام گردد.

ویژگی های ضداکسیدانی و آنالیز تقریبی ارزش غذایی خیار دریایی Holothuria leucospilota مورد ارزیابی قرار گرفت. بافت دیواره بدن و اندام های احشایی به صورت جداگانه، و به دو شکل تازه و خشک شده (آبدهی شده) بررسی شدند. سنجش پروتئین، چربی، رطوبت، خاکستر و کربوهیدرات از دیواره بدن به تنهایی و کل بدن انجام شد. عصاره های آبی، اتانولی و متانولی نمونه های دیواره بدن و اندام های داخلی از بافت های تازه و خشک شده (آبدهی شده) توسط آزمون پراکسیداسیون لیپیدی مالون دی آلدهید و فنول کل مقایسه شدند. نتایج نشان داد پس از خشک کردن و آبدهی دوباره، رطوبت نمونه ها کاهش معنی داری یافت (0/05>p) و نسبت پروتئین و چربی در نمونه ها افزایش داشت. نتایج ارزیابی به روش مالون دی آلدئید (MDA) نشان داد اندام های داخلی دارای ویژگی ضداکسیدانی بیش تری نسبت به دیواره بدن خیارهای دریایی هستند. بیش ترین میزان مالون دی آلدهید (کم ترین خاصیت ضداکسیدانی) در عصاره اتانولی بافت دیواره تازه با مقدار 0/2± 1/01 میکرومول در میلی گرم وزن خشک و کم ترین میزان آن (بیش ترین خاصیت ضداکسیدانی) در عصاره آبی اندام های داخلی خشک با مقدار 0/03± 0/43 میکرومول در میلی گرم وزن خشک مشاهده شد. هم چنین بیش ترین میزان محتوای فنلی در عصاره متانولی بافت دیواره تازه (0/01± 1/17 معادل میلی گرم گالیک اسید درگرم وزن خشک) و کم ترین مقدار فنول کل در عصاره اتانولی اندام های داخلی تازه اندازه گیری شد (0/02± 0/26 معادل میلی گرم گالیک اسید در گرم وزن خشک). تفاوت نتایج ضداکسیدانی مالون دی آلدئید و فنول کل نشان دهنده این است که منشا ویژگی ضداکسیدانی خیار دریایی بررسی شده به اجزای دیگری به جز ترکیبات فنولی بستگی دارد. ترکیبات زیست فعال ضداکسیدانی خیار دریایی H. leucospilota، می تواند به عنوان پیش ماده داروهای جدید مورد کاوش قرار گیرد.

گلومرولونفریت یک بیماری التهابی است که در آن تخریب گلومرول ها و در نتیجه نارسایی کلیه مشاهده می گردد. یکی از اجزاء درون سلولی که فرآیند التهاب را شکل می دهد کمپلکس اینفلامازوم است که از مهم ترین ارکان سیستم ایمنی ذاتی در ایجاد التهاب می باشد. کمپلکس اینفلامازوم به دنبال شناسایی سیگنال های پاتوژنیک تحریک شده و اینترلوکین های التهابی را فعال می کند. با توجه به نقش ژن های Caspase-1 و Interleukin-1β درتنظیم اینفلامازوم و ایجاد التهاب، بررسی میزان بیان این دو ژن در بیماران مبتلا به گلومرولونفریت، می تواند در تعیین نقش اینفلامازوم ها در بیماری گلومرولونفریت مفید باشد. به همین منظور، در این مطالعه 28 نمونه بیمار مبتلا به گلومرولونفریت و 28 فرد سالم بررسی شدند. پس از خون گیری از افراد، سلول های تک هسته ای خون محیطی(PBMC) جدا شده واستخراج RNA انجام شد. پس از سنتز cDNA آنالیز کمی بیان ژن با روش Real Time PCR برای ژن های IL-1β و Casp-1 صورت پذیرفت. نتایج نشان دادبیان ژن های IL-1β و Casp-1در سلول های تک هسته ای خون محیطی بیماران مبتلا به گلومرولونفریت دیالیزی نسبت به نمونه های کنترل متفاوت می باشد به طوری که به ترتیب بیان ژن های Casp-1 و IL-1β در نمونه های بیمار 1/88 (0/01>p) و 1/56(0/052 =p) برابر نمونه های کنترل می باشد که این تفاوت در مورد ژن Casp-1 معنی دار می باشد. با توجه به نتایج و نقش ژن های IL-1β و Casp-1 در مسیر فعال سازی کمپلکس اینفالامازوم از یک طرف و افزایش بیان معنی دار این ژن ها در بیماران گلومرولونفریت در طرف دیگر، می توان نتیجه گرفت که به احتمال زیاد بروز گلومرولونفریت از مسیر سیگنالینگ فعال سازی کمپلکس اینفالامازوم می باشد.

سودوموناس آئروژینوزا یکی از دلایل اصلی عفونت های کسب شده از بیمارستان و اجتماع است و این به دلیل صفات ژنتیکی سودوموناس می باشد. اکنون به دلیل استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک ها مقاومت چند دارویی یکی از مشکلات جهانی شده است. مقاومت به دلیل ترکیبی از فاکتور های مختلف مانندژن های مقاومت، پمپ های افلاکس و بیوفیلم می باشد. بیوفیلم باعث جلوگیری از نفوذ موثرآنتی بیوتیک ها می شود که شانس مقاومت آنتی بیوتیکی را بالا می برد. در مطالعه حاضر60 سویه بالینی سودوموناس آئروژینوزا ازبیماران بستری در بیمارستان سینا گرفته شد. سویه ها به روش های استاندارد شناسایی شدند. تست حساسیت میکروبی به روش دیسک فیوژن براساس استاندارد کربی بائر انجام شد. پتانسیل تشکیل بیوفیلم سویه ها براساس روش میکروتیترپلیت ارزیابی شد. در نهایت ارتباط بین تشکیل بیوفیلم و مقاومت آنتی بیوتیکی از طریق آزمون مربع کایبا استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 بررسی گردید. سویه های سودوموناس آئروژینوزا در این مطالعه به اکثر آنتی بیوتیک ها مقاوم بودند. آنالیز کمی بیو فیلم نشان داد که اکثر سویه ها بیوفیلم قوی ایجاد می کردند. تولید بیوفیلم قوی در سویه هایی که مقاومت چند دارویی داشتند به طور معنی داری بالاتر بود (0/042=p) مطالعه حاضر نشان داد که مقاومت چنددارویی با تشکیل بیوفیلم در نمونه های سودوموناس آئروژینوزا ارتباط دارد. شیوع بالای تولیدکننده های بیوفیلم قوی و مقاومت چند دارویی در سودوموناس آئروژینوزا نشان می دهد که برنامه های پیشگیری برای جلوگیری از عفونت در بیماران در معرض خطر باید مدنظر قرار گیرد.

این تحقیق در فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان سال 1390، در 40 ایستگاه مطالعاتی از 8 نیم خط بین آستارا تا مرز حسنقلی صورت گرفت. نیم خط ها در آستارا، بند رانزلی، سفیدرود، تنکابن، نوشهر، بابلسر، امیرآباد، بندر ترکمن و در حوضه جنوبی دریای خزر قرار دارند. در هر نیم خط 5 ایستگاه در اعماق 5 متر، 10 متر، 20 متر، 50 متر و 100 متر تعیین شد که نمونه برداری فصلی از عمق صفر (سطح)، 10 متر، 20 متر، 50 متر و 100 متر توسط روتنر انجام گرفت. در مجموع 24 گونه از جلبک های دو تاژه ای (Dinoflagella) شناسایی گردید. حداکثر تراکم شاخه جلبکی فوق 17/14± 28/27 در مترمکعب ×106 و حداکثر زی توده 336± 349 میلی گرم در مترمکعب مشاهده شد. بیش ترین تنوع گونه ای جلبک های دو تاژه ای در فصل زمستان (17 گونه) بوده است که گونه های Exuviaella cordata، Goniaulax polyedra، Peridinium achromaticum، Peridinium latum، Prorocentrum praximum و Prorocentrum scutllum در تمامی فصول مشاهده شدند. جلبک های دو تاژه ای با میانگین تراکم 17/14± 28/27 (تعداد در مترمکعب ×106) و میانگین برآورد زی توده سالانه 336± 349 (میلی گرم در مترمکعب) حدودا 9% تراکم و 4% زی توده کل پلانکتونی این منطقه را تشکیل می داد. در این مطالعه تنوع، درصد تراکم و زی توده جلبک های دو تاژه ایتغییرات معنی داری (0/05>p) داشته است. تغییرات ادامه دار گیاهان میکروسکوپی ازجمله جلبک های دو تاژه ای می تواند بر الگوی مهاجرت ماهیان، آهنگ رشد، میزان مرگ ومیر آن ها والبته بر تراکم گازهای حیاتی در اتمسفر تاثیر داشته باشد.

نابودی زیستگاه مهم ترین عامل تهدیدکننده گونه ها محسوب می شود. جنگل ها از مهم ترین زیستگاه های حیات وحش محسوب می شوند. براساس آخرین آمار های رسمی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور بین سال های 1380 تا 1393 خورشیدی حدود 25 درصد کل این جنگل ها دچار خشکیدگی شده اند. شناسایی و پهنه بندی مناطق جنگلی دارای شرایط خشک شدن به منظور انجام اقدامات پیشگیرانه می تواند کمک شایانی را به حفاظت از این زیستگاه های حیاتی بکند. به همین منظور در این مطالعه از مدل رگرسیون لجستیک به همراه مناطق جنگلی دارای خشکیدگی بالای 50 درصد به عنوان متغیر مستقل و 12 عامل محیطی شامل میانگین بارندگی سالیانه، میانگین دمای سالیانه، درصد رطوبت نسبی، تبخیر و تعرق، شاخص خشکی، شاخص خشکسالی، شاخص طوفان گرد و غبار، NDVI، درصد شیب، جهت جغرافیایی، فاصله از اراضی کشاورزی و فاصله از آب های سطحی به عنوان متغیر وابسته برای شناسایی مناطق جنگلی دارای شرایط خشکیدگی استفاده شد. ROC برابر با 0/93 و Pseudo-R2 برابر با 0/33 نشان دهنده کارایی خوب مدل رگرسیون لجستیک در این مطالعه بود. نتایج نشان داد که حدود 51/3 درصد از جنگل های استان لرستان دارای ریسک خشکیدگی هستند که از این میان 25/3 درصد احتمال خشکیدگی کم، 8/7 درصد احتمال خشکیدگی متوسط، 8/8 درصد احتمال خشکیدگی زیاد و 8/5 درصد احتمال خشکیدگی خیلی زیاد را دارا هستند. هم چنین نتایج حاکی از تاثیر بالای عوامل اقلیمی در خشکیدگی جنگل های استان لرستان بود که در این بین عوامل شاخص خشکی، تبخیر و تعرق، بارش، شاخص خشکسالی، رطوبت نسبی و دما به ترتیب مهم ترین عوامل تاثیرگذار بودند.