آموزش علوم دریایی
سال:1399 | دوره:7 | شماره:21 |تعداد مقالات:12

پژوهش حاضر با هدف بررسی پژوهش های مرتبط با مدیریت دانش در علوم دریایی جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. روش پژوهش، کیفی و از نوع فرا تحلیل بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل 1740 کار منبع بوده است که ابتدا تعداد 140 منبع بر اساس چکیده انتخاب، سپس 23 منبع بر اساس محتوا گزینش و در نهایت 20 منبع به عنوان منابع مرتبط به عنوان نمونه آماری انتخاب شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که 95 درصد مقاله ها که با مفهوم مدیریت دانش در علوم دریایی مورد بررسی قرار گرفته است، توسط اعضای هییت علمی دانشگاه ها و 5 درصد باقی مانده توسط دانشجویان به رشته تحریر درآمده است. همچنین پژوهش های مذکور در شهرهای مختلف ایران انجام شده اند که بیشترین فراوانی در سطح ملی و استان مازندران بوده است و 75 درصد پژوهش های انجام شده از روش های تحقیق کمی استفاده نموده اند. در نهایت نتایج حاکی از آن است که در پژوهش های انجام شده مولفه ها و متغیرهایی نظیر؛ هوش سازمانی، هوش هیجانی، کیفیت زندگی کاری، عملکرد سازمانی، کارایی و اثربخشی سازمانی، اثربخشی ارتباطات سازمانی، تفکر استراتژیک، قدرت تصمیم گیری مدیران و فرماندهان، فناوری اطلاعات و ارتباطات، فرهنگ سازمانی، یادگیری سازمانی، نوآوری سازمانی و رهبری خدمتگزار، توسط پژوهشگران بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

آموزش الکترونیکی یکی از روش های نوین آموزشی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات است که می تواند بسیاری از محدودیت ها و محرومیت های آموزش سنتی را مرتفع نماید. بر همین اساس می توان گفت راه حل های گذشته قابلیت و قدرت مواجهه با چالش های سازمانی و محیط بیرونی را از دست داده اند؛ بنابراین بهتر است رویکردها و دیدگاه های جدیدی جایگزین شوند. هدف این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی مولفه های به کارگیری موفق آموزش الکترونیکی در دانشگاه افسری امام علی (ع) است. جامعه آماری شامل کاربران سیستم های آموزش الکترونیکی (اعم از دانشجویان و اساتید) و خبرگانی است که دانش و تجربه لازم در حوزه آموزش الکترونیکی را دارند. نمونه آماری این پژوهش 150 نفر بوده که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی-تک نمونه ای و تکنیک تحلیل شبکه فازی استفاده شد. یافته های پژوهش به لزوم توجه در مولفه های به کارگیری فناوری آموزش الکترونیکی در دانشگاه افسری امام علی (ع)، اشاره دارد. نتیجه آن که ارزش اطلاعات موجود در سیستم از دید کاربران مهم بوده و نقش اساسی دارد و لذا بایستی به کیفیت اطلاعات، جامع بودن و به روز بودن آن ها توجه داشت. نرم افزارهای کاربردی و کارایی نرم افزار نیز از دیگر مولفه های مهم هستند. گرچه ممکن است محدودیت هایی در دانشگاه، اعمال گردد اما این موضوع با توجه به انعطاف پذیری سیستم های اطلاعاتی، امکان عملیاتی شدن دارد.

هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی مسیولیت های اجتماعی دانشگاه های استان خوزستان و واکاوی تعیین وضعیت موجود آن ها در سال 1398 است. پژوهش کنونی از نظر هدف جزو پژوهش های نظری-کاربردی و از نظر جمع آوری داده ها، از نوع آمیخته (کیفی و کمی) ناهمزمان اکتشافی است. روش کیفی مبنی بر دیدگاه پدیدار شناسی-تفسیری است و در بخش کمی از روش توصیفی-پیمایشی است. با بهره گیری از رویکرد هدفمند (زنجیره ای) 32 نفر از صاحبنظران دانشگاهی انتخاب شدند. در بخش کمی با روش تصادفی طبقه ای-سهمی به این صورت که از میان 1038 نفر از اعضای هیات علمی براساس فرمول کوکران 280 نفر انتخاب شدند. ابزار بخش کیفی، مصاحبه ی نیمه ساختاریافته عمیق و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته مسیولیت های اجتماعی دانشگاه است. روایی و پایایی محتوایی مصاحبه ها توسط صاحبنظران تایید شد و هچنین روایی سازه و روایی محتوایی پرسشنامه نیز تایید شدند. ضریب آلفای کرونباخ در پرسشنامه مسیولیت های اجتماعی دانشگاه 92/0 بدست آمد. یافته های پژوهش نشان داد که، 20 مقوله محوری مسیولیت های اجتماعی دانشگاه شناسایی شدند که برای دسته بندی آن ها از منطق الگوی کارول بهره گرفته شد. همچنین، آزمون T تک نمونه ای نشان داد که وضعیت مولفه های مسیولیت های اجتماعی دانشگاه در مقیاس کلی میانگین 92/2 در سطح بالاتر از میانگین فرضی پژوهش (5/2) قرار گرفت و میزان value T 69/15 محاسبه شد که در وضعیت مطلوب و رضایت بخش قرار گرفتند.

سازمان های نظامی به دلیل ویژگی های منحصربه فرد همیشه با محیطی با عدم اطمینان بالا مواجه بوده اند؛ بنابراین برای پیشی گرفتن از رقیبان خود نیازمند مزیت رقابتی پایدار هستند. یکی از رویکردهای مورداستفاده سازمان ها برای کسب مزیت رقابتی در چنین شرایطی استفاده از مدل های یادگیری است. بدین منظور پژوهش حاضر تحت عنوان طراحی الگوی یادگیری استراتژیک دوسوتوان در قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) انجام گرفته است. روش پژوهش حاضر از نوع کیفی است. براین اساس از روش کتابخانه ای (پژوهش در ادبیات) و میدانی (مصاحبه با متخصصان زمینه پژوهشی) استفاده شد. جامعه پژوهش حاضر را خبرگان قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) و اعضای هییت علمی دانشگاه های تهران که سابقه پژوهش در زمینه یادگیری و آموزش را دارا بودند تشکیل دادند. برای انتخاب خبرگان جهت انجام مصاحبه ها و شناسایی مولفه ها، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. فهرست خبرگان به کمک اساتید راهنما و مشاور و خبره مصاحبه شونده تکمیل گردید و مصاحبه تا تکمیل مصاحبه-ها و اشباع نظرات ادامه یافت که در نهایت با 28 مصاحبه به پایان رسید و سپس با سه مرحله کدگذاری باز و محوری و گزینشی الگوی یادگیری استراتژیک دوسوتوان شکل گرفت که دربرگیرنده اجزاء و فرایندهای یادگیری استراتژیک دوسوتوان است که برای مدیریت کارآمد و اثربخش یادگیری در قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء موردنیاز است. این الگو می تواند به عنوان مبنایی جهت طراحی آموزش و یادگیری در مراکز نظامی قرار گیرد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش مقبولیت مدیران بر قصد افشاگری با توجه به نقش میانجی شجاعت اخلاقی است. جامعه آماری پژوهش 588 نفر از کارکنان دانشگاه علوم دریایی امام خمینی (ره) بوده که براساس جدول مورگان از میان آنها نمونه ای به حجم 233 نفر به روش تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسشنامه مقبولیت مدیران تایلر و جکسون (2013)، افشاگری دوراسمی (2013)؛ پارک و همکاران (2008) و شجاعت اخلاقی سکرکا و همکاران (2009) استفاده شده است. پایایی پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی به تایید رسیده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار PLS استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که مقبولیت مدیران بر قصد افشاگری و شجاعت اخلاقی تاثیر مثبتی دارد، همچنین مشخص شد که شجاعت اخلاقی تاثیر مثبتی بر قصد افشاگر دارد. نتایج تحقیق همچنین حاکی از این بود که مقبولیت مدیران هم به صورت مستقیم و هم از طریق شجاعت اخلاقی موجب افزایش افشاگری در سازمان می شود.

حمل ونقل دریایی نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای در توسعه اقتصادی و تجارت بین المللی ایفا می نماید. در انجام این فعالیت نقش عامل انسانی و دریانوردان بی بدیل و ممتاز است. هدف از این پژوهش، طراحی و تبیین مدل توسعه منابع انسانی در صنعت دریانوردی می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، بنیادی-کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی-پیمایشی است. از نظر ماهیت، جزء پژوهش های اکتشافی بشمار می رود. جامعه آماری این پژوهش را دریانوردان کشور که دارای گواهینامه های معتبر در سفرهای نامحدود می باشند، تشکیل می دهند. حجم جامعه آماری این پژوهش 4916 نفر می باشد، 357 نفر به عنوان نمونه آماری به صورت تصادفی طبقه ای ساده، متناسب با حجم، در سه رده مدیریتی، عملیاتی و پشتیبانی گزینش شده اند و برای تعیین حجم نمونه از جدول "کر جسی-مورگان" استفاده شد. ابزار مورداستفاده، پرسشنامه ی ساخته شده توسط محققین می باشد. اعتبار آزمون با استفاده از روش آلفای کرونباخ 951/0 برآورد گردید. برای بررسی روایی سازه پرسشنامه پس از برآورد کفایت نمونه برداری (KMO) و آزمون کرویت بارتلت، تحلیل عاملی بر پایه روش تحلیل مولفه های اصلی انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی، استنباطی و مدل معادلات ساختاری، از نرم افزار SPSS و AMOS استفاده گردید. نتایج نشان می دهد عوامل آموزش و پرورش، بین المللی و نگرش جهانی، رفتاری، زیرساختی، تقویت ماندگاری دریانوردان در شغل دریانوردی، توانمندسازی و فرایندهای منابع انسانی بر توسعه منابع انسانی موثرند و درنهایت با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مدل نهایی تحقیق استخراج و برازش آن مورد تایید قرار گرفت.

ارزش یک پیشداوری از رضایت بوده که در آموزش عالی عبارتست از ارزش درک شده توسط یک دانشجو از سودمندی خدمات بر اساس درک از آنچه که دریافت و داده شده است و برند، یک ابزار مهم ارتباطی در مجموعه ی مدیریت ارتباط مشتری (CRM) بوده که به عنوان یک ابزار تهاجمی بازاریابی برای به دست آوردن مشتریان جدید عمل می کند این مقاله با هدف بررسی تاثیر ارزشهای ادراکی داوطلبان دانشگاه ها بر پذیرندگی برنددانشگاه کارآفرین انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها برای ارزشهای ادراکی پرسشنامه استاندارد ایساک کواسی 2015 به تعداد 36 سوال و برند پذیری (دویدی، 2015) به تعداد 17 سوال می باشد. جامعه مورد مطالعه داوطلبان دانشگاه علوم دریایی امام خمینی (ره) بود روش نمونه گیری از روش غیر احتمالی در دسترس است که بعلت نامحدود بودن جامعه آماری به تعداد 384 نفر انتخاب شد که دلیل مخدوش بودن، تعداد 23 پرسشنامه معتبر شناخته نشد و نهایتا تعداد پاسخگویان به 361 نفر تقلیل یافت. نتایج تحقیق حاکی از تاثیر ارزشهای ادراکی داوطلبان دانشگاه ها بر برندپذیری دانشگاه های کارآفرین بود و نتایج تحلیل فرضیه های فرعی نیز نشان داد که کلیه مولفه های سازه ها از نظر صاحبنظران مورد تایید است لذا می توان این چنین بیان کرد که شاخص های مورد استفاده با زیربنای تحقیق، تطابق قابل قبولی دارد و تمامی شاخص ها به درستی انتخاب شده اند.

مقاله حاضرگزارش پژوهشی است که با هدف تبیین سازه های حکمرانی خوب در نظام آموزش عمومی ایران صورتبندی شد. رویکرد ترجیحی این پژوهش، کمی از نوع استراتژی اکتشافی متوالی بود. جامعه آماری را همه پژوهشگرانی تشکیل می دادند که در حوزه آموزش عمومی کشور حداقل یک مقاله در یک مجله علمی معتبر منتشر کرده بودند. براساس جدول مورگان 205محقق به صورت تصادفی به عنوان مشارکت کنندگان نهایی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها یک مقیاس محقق ساخته بود. داده های استخراج شده با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که به ترتیب سازه های تعهد به تضمین کیفیت، مشارکت، تمرکز زدایی، توسعه مهارت های زندگی، توانمند سازی سرمایه های انسانی، اخلاق مداری، توسعه رضایتمندی، تعهد به وفاق عمومی، توسعه انعطاف پذیری تعاملی، توسعه امکانات رفاهی، توسعه عدالت آموزشی، توسعه آگاهی های عمومی، مسیولیت پذیری، شفافیت و قانون مداری تبیین کننده حکمرانی خوب در سیستم آموزش عمومی ایران هستند. همچنین معنی داری این سازه ها در تبیین پدیده حکمرانی خوب در دو حالت برآورد استاندارد مورد تایید قرار گرفت.

نظر به اهداف متعالی مکتب حیات بخش اسلام، جایگاه نظام سیاسی اسلام در معادلات ژیواستراتژی و ساختار ژیوپلیتیکی جدید جهان، فرصت ها و تهدیدات در محیط خارجی، ضعف ها و قوت ها و در محیط داخلی، ظهور بازیگران جدید با پیچیدگی رفتار در صحنه های تشکیل و توسعه نیروی قابلیت محور با آمادگی مضاعف را می طلبد. فرماندهی معظم کل قوا همواره با رصد دقیق رویدادها و تحولات منطقه ای و فرامنطقه در بیانات و رهنمودهایشان در مراسم و مناسبت های مختلف علاوه بر موشکافی ابعاد و زوایای آشکار و پنهان تهدیدات منافع ملی، راهبردهای نظام و سازمان مناسب جهت تحقق راهبردها را بیان و تحلیل نموده اند. این پژوهش با هدف تعیین عوامل موثر بر تشکیل و توسعه نیروی دریایی راهبردی با بهره گیری از فرمایشات فرماندهی معظم کل قوا انجام شده است. در این تحقیق که با رویکرد کیفی انجام گرفته، با استفاده از روش شبکه مضامین از روش تحلیل مضمون پنج مضمون تهدیدات متصور، عمق بخشی داخلی، عمق بخشی خارجی، انتظارات و ظرفیت های ملی، تکلیف محوری به عنوان مضامین فراگیر موثر بر تشکیل و توسعه نیروی دریایی راهبردی ارایه شده است.

تحقیقات اخیر نشان می دهد که میان عوامل سازمانی و رضایت شغلی رابطه علی معناداری وجود دارد و با تغییر میزان عوامل سازمانی موثر بر رضایت شغلی، کارآمدی نیروهای انسانی نیز تغییر می یابد. رابطه مذکور در زمینه عوامل سازمانی موثر بر روحیه نظامی و کارآمدی سازمانی نیروهای مسلح نیز صادق است، هرچند میان عوامل سازمانی حاکم بر محیط های نظامی با سایر محیط ها تفاوت وجود دارد. هدف پژوهش حاضر سنجش عوامل سازمانی موثر بر ارتقای روحیه نظامی و کارآمدی سازمانی در میان کارکنان یک واحد نظامی می باشد. روش پژوهش، پیمایش؛ ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه؛ نحوه طراحی پرسشنامه، استفاده از تکنیک گروه کانونی، انجام مطالعات میدانی، و بهره گیری از گویه های سایر پرسشنامه ها می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و لحاظ ضریب حمایتی، و بمنظور اطمینان از عدم افت نمونه و وصول کامل پرسش نامه ها 324 نفر می باشد که از میان جمیع کارکنانی که در سال 99-1398 مشغول به کار بودند، به عنوان جامعه آماری، و بصورت خوشه ای-طبقه ای و در هر طبقه بصورت تصادفی بعمل آمد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که از میان عوامل سازمانی، محیط کار (329/0= R)، رهبری (304/0= R)، نظام پاداش (227/0= R)، و اوقات فراغت (196/0= R) به ترتیب از بیشترین تاثیرگذاری بر روحیه نظامی و کارآمدی سازمانی برخوردارند.

بیکاری از پیچیده ترین مشکلاتی است که در زمان حاضر وجود دارد، کشور ایران همواره با انبوهی از دانش آموختگان بیکار جویای کار روبه روست، دانشگاه میتواند از طریق شناسایی و به کارگیری عوامل محیطی، اقتصادی و فرهنگی که ظهور کارآفرینی را آسان میسازند، زمینه مناسب را فراهم آورد. پژوهش با هدف شناسایی ابعاد و مولفه های توسعه کارآفرینی آموزشی و مشخص کردن مولفه های تاثیرگذار و تاثیرپذیر آن از نظر خبرگان انجام شد. برای انجام این پژوهش علاوه بر مطالعه اسنادی، از تکنیک تحلیل مضمون با نرم افزار MAXQDA12، برای شناسایی عوامل و مولفه ها استفاده شده است. در ضمن مصاحبه های نیمه ساختار یافته با خبرگان دانشگاهی (رشته های مدیریت آموزشی، کارآفرینی، آموزش علوم دریایی، مدیریت دولتی) در سال 1398 به صورت کد های باز و محوری و گزینشی انجام شده و برای تعیین مولفه ها اثرگذار و اثرپذیر از تکنیک دیمتل (Dematel) استفاده شده است. در این پژوهش 148 کد باز و 45 کد محوری و در نهایت 12 مولفه اصلی برای توسعه کارآفرینی آموزشی مشخص شد. پس از آن با توجه به پرسشنامه ماتریسی تصمیم گیری مقایسات زوجی از 20 خبره در زمینه های کارآفرینی آموزشی به عنوان نمونه استفاده شد. در نهایت مولفه های انتشارات، گواهی ثبت اختراع، قرارداد پژوهشی، فرهنگ سازمانی، مدیریت کلان و ساختار سازمانی از عوامل اثرگذار و دانشجو، محتوای درسی، کسب و کار زایشی، منابع مالی، اساتید و مدیریت کلان از عوامل اثرپذیر شناسایی شدند. از نظر خبرگان مولفه انتشارات از تاثیرگذارترین عوامل در توسعه کارآفرینی آموزشی در نظام دانشگاهی بیان شده است.

توجه به توانمند سازی درحوزه مدیریت و منابع انسانی به دلیل تاثیر مثبت آن برروی رفتارسازمانی در محیط کاری است. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین رهبری اخلاقی و تعهد سازمانی با توانمند سازی کارکنان دانشگاه علوم دریایی امام خمینی نوشهر است. پژوهش حاضر از نظر نوع هدف کاربردی و از نظر روش تحقیقات همبستگی است و در آن به مطالعه رابطه بین متغیرهای رهبری اخلاقی، تعهد سازمانی و توانمند سازی کارکنان پرداخته شده است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش را کارکنان دانشگاه علوم دریایی امام خمینی نوشهر تشکیل می دهند. به منظور برآورد حداقل حجم نمونه از فرمول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان استفاده شده و تعداد 53 نفر انتخاب شدند. به منظور انتخاب نمونه مورد نیازنیز از روش تصادفی ساده استفاده شد. ابزار سنجش در این پژوهش شامل پرسشنامه های رهبری اخلاقی 20 سوالی دی هوق و هارتوگ (2008) با ابعاد توجه به افراد، عدالت، تقسیم قدرت، رهنمودهای اخلاقی و وضوح نقش است (آلفای کرونباخ = 84/0)، پرسشنامه تعهد سازمانی 24سوالی آلن و مایر (1996) که دارای ابعاد تعهد عاطفی، تعهد مستمر و تعهد هنجاری است، (آلفای کرونباخ=78/0) و پرسشنامه توانمند سازی 15سوالی اسپریتزر و میشرا (1997) که دارای ابعاد شایستگی، خودمختاری، تاثیرگذاری، معنی دار بودن و اعتماد است (آلفای کرونباخ = 89/0) می باشد. نتایج حاصل از روش رگرسیون چند متغیری خطی نشان داد که رهبری اخلاقی و ابعاد آن و ابعاد تعهد سازمانی رابطه معناداری با توانمند سازی کارکنان دارد. هم چنین بین رهبری اخلاقی با تعهد سازمانی رابطه معنادار وجود دارد.