تدریس پژوهی
سال:1398 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر درس پژوهی بر توسعه حرفه ای معلمان ابتدایی شهرستان سقز در سال تحصیلی 97-1396 انجام گرفت. روش تحقیق نیمه آزمایشی با پیش آزمون پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه معلمان ابتدایی شهرستان سقز که در سال تحصیلی 97-1396 در مدارس محل خدمت خود مشغول به اجرای فرایند درس پژوهی بودند و همچنین معلمانی که در این دوره ها شرکت نکرده بودند. حجم نمونه برای گروه آزمایش 45 نفر و گروه کنترل 45 نفر بود. به منظور نمونه گیری از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارهای توسعه حرفه ای کنتاکی گردآوری شد. روایی ابزار توسط متخصصان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ بررسی شد که مقدار این آزمون برای کل پرسشنامه برابر با 97/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین نمرات توسعه ی حرفه ای معلمان شرکت کرده در فرایند درس پژوهی و معلمان شرکت نکرده در این فرایند تفاوت معناداری وجود دارد (01/0>P). همچنین نتایج نشان داد که بین نمرات معلمان شرکت کرده و شرکت نکرده در فرایند درس پژوهی در استانداردهای طراحی و برنامه ریزی آموزشی، ایجاد و حفظ جو یادگیری، اجرا و انجام تدریس، سنجش و برقراری ارتباط با نتایج یادگیری، ارزیابی و انعکاس یادگیری و آموزش، همکاری بیشتر معلمان، فعالیت در جهت توسعه ی حرفه ای دانش محتوایی، تکنولوژی آموزشی تفاوت معناداری وجود دارد (01/0>P). از این رو می توان گفت که درس پژوهی می تواند توسعه حرفه ای معلمان را افزایش دهد.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی ادراک و نگرش معلمان، متخصصان و اساتید دانشگاه نسبتبه ابعاد گوناگون برنامه درسی تربیت شهروند جهانی در دوره ابتدایی نظام آموزشی ایران بود. روش: این پژوهش بر مبنای رویکرد ترکیبی اکتشافی با مشارکت 34 نفر از اساتید، متخصصان و معلمان مرتبط با حوزه شهروندی جهانی که شیوه انتخاب آن ها هدفمند از نوع گلوله برفی بود و همچنین 387 نفر از معلمان مدارس ابتدایی شهر تهران که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند، انجام شد. هدف مرحله کیفی کاوش مقوله های مرتبط با برنامه درسی تربیت شهروند جهانی و فراهم نمودن مبنایی برای طراحی پرسشنامه و مدل مفهومی برای استفاده در مرحله کمی بود. تجزیه وتحلیل معادلات ساختاری در مرحله کمی مدلی دوازده عاملی فراهم نمود که روابط بین عوامل برنامه درسی تربیت شهروند جهانی در دوره ابتدایی را نشان می دهد. یافتهها: نتایج پژوهش نیز به توصیف و تبیین عوامل و مقوله های مدل اکتشافی و راهکارها و یافته های حاصل از آن پرداخته است.

هدف: پژوهش حاضر پیمایشی در کتب درسی دانشگاهی رشته مدیریت بازرگانی است که طی آن چکلیستی حاوی 31 گویه بهصورت حضوری و غیرحضوری از طریق ایمیل و لینک آنالین و استفاده از شبکههای اجتماعی )تلگرام و لینکداین( در اختیار اساتید این رشته در دانشگاههای غرب کشور قرار گرفت و نقاط قوت و ضعف کتب این حوزه را از دیدگاه آنان شناسایی نمود. روش: جامعه آماری پژوهش اساتید حوزه مربوطه در دانشگاههای غرب کشور و روش تحقیق از نوع ترکیبی است. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته براساس سؤاالت فرآیندی استفاده شد. یافتهها: نتایج نشان میدهد که اگرچه کتب دانشگاهی رشته مدیریت بازرگانی ازلحاظ ظاهری و محتوایی در جایگاه نسبتاً مناسبی قرار دارند، اما برخی معیارها ازجمله »تغییرات شکلی اثر در چاپهای بعدی«، »بومیسازی با فرهنگ ملی«، »روزآمدی دادهها و اطالعات« و »پیوند نظریهها با مشاغل« نقاط ضعف کتب این حوزه شناسایی شدند ونیاز به کار بیشتری در این زمینهها احساس می گردد.

هدف: با توجه به اهمیت پژوهش های بین رشته ای در خلق علم، این پژوهش با هدف مطالعه روابط بین شاخصهای مرکزیت با بهره وری علمی و کارآیی پژوهشگران و مصوّرسازی شبکه هم تألیفی حوزه آموزش از دور انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات کاربردی علم سنجی است. جامعه آماری پژوهش را مدارک علمی (40252 مدرک) کلیه پژوهشگرانی تشکیل می دهند که از آن ها دست کم یک مقاله در پایگاه Web of Science در بازه زمانی 1992 تا 2012 نمایه شده است. پس از تهیه ماتریس هم تألیفی کشورها (AU) و پژوهشگران (C1)، به منظور استخراج نتایج از سه دسته نرم افزارهای الف) تحلیل شبکه های اجتماعی Bibexcel) & (UCINET، ب) مصوّرسازی شبکه هم تألیفی NetDraw) & (Pajek و ج) تحلیل های آماری (SPSS) استفاده شده است. یافته ها: نتایج حاکی از رشد فزاینده هم تألیفی در بین پژوهشگران است. در بین این پژوهشگران، Liu, J؛ Chen, Y؛ Dodson, SC؛ Chen, X و Chen, J به ترتیب بیشترین میزان تولید آثار علمی بین المللی و Chen, Y؛ Dodson, SC؛ Liu, B؛ Zhou, DX و Liu, J نیز بیشترین استنادات دریافتی به مقالات را دارا هستند. از نظر زوج های برتر هم نویسنده، زوج (Liu J *** Chen H) با 28 مورد همکاری علمی رتبه اول و زوج های (Chen Y *** Chang C) و (Li Z *** Chen J)، نیز در رتبه-های بعدی قرار دارند. به علاوه، کشورهای آمریکا، الجزایر، آرژانتین و استرالیا به ترتیب در رده های اول تا چهارم به لحاظ تعداد رکوردها در پایگاه ISI قرار دارند. در مرکزیت رتبه، پژوهشگرانی چون Chen, Y; Liu, J و Dodson, SC، در مرکزیت نزدیکیLiu, B; Chen, T و Chen, H و در مرکزیت بینابینی Zhu, Y; Chen, H و Chen J برترین پژوهشگران هستند. سرانجام نتایج پژوهش حاکی از آن است که رابطه معنی داری بین نمره های مرکزیت پژوهشگران و بهره وری علمی و کارآیی آنان وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج مبیّن آن است که استنادات دریافتی پژوهشگران تابعی از تعداد انتشار مقالات توسط آنان است. همچنین پژوهشگرانی در شبکه اجتماعی هم تألیفی دارای نفوذ اجتماعی هستند که نمره مرکزیت بالاتری کسب نموده-اند.

هدف: بررسی نقش فعالیت های فوق برنامه در عملکرد تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی با توجه به نقش خلاقیت به عنوان متغیر میانجی. روش: تحقیق به صورت آمیخته اکتشافی انجام گرفته است. جامعه آماری در رویکرد کیفی تحلیل محتوا عبارت بود از کلیه اسناد و مدارک مربوط به فعالیت های فوق برنامه و نمونه گیری آن به صورت سرشماری انجام شد، در روش دلفی کلیه متخصصان حوزه علوم تربیتی جامعه مورد مطالعه در نظر گرفته شدند نمونه گیری هم به صورت هدفمند انجام گرفت و ده نفر از متخصصان علوم تربیتی به عنوان نمونه انتخاب شدند. در رویکرد کمی جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانش آموزان پایه ششم مدارس ابتدایی شهر بوکان بود که حجم آن برابر با 2222 نفر بودند، با توجه به جدول مورگان تعداد 345 نفر به عنوان نمونه و با روش خوشه ای انتخاب شدند. داده ها از طریق پرسشنامه عملکرد تحصیلی فام و تیلور، پرسشنامه خلاقیت تورنس و پرسشنامه محقق ساخته ی فعالیت فوق برنامه گردآوری شدند. روش های آمار استفاده شده شامل: تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر بوده است. یافته ها: فعالیت های فوق برنامه تأثیر معنی داری بر پیشرفت تحصیلی تأثیر داشته و خلاقیت نیز به صورت متغیر میانجی باعث افزایش این تأثیر شده است. از بین انواع فعالیت های فوق برنامه تنها فعالیت های هنری و سازمانی تأثیر معنی داری بر عملکرد تحصیلی داشتند. از بین مؤلفه های خلاقیت، بعد ابتکار تأثیر معنی داری بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان داشته است.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش آموزش فیزیک با رویکرد درس پژوهی بر یادگیری خودتنظیمی معلمان و ادراک حل مسئله دانش آموزان پایه دهم هنرستان ها است. روش: این پژوهش با روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. جامعه آماری، دبیران و دانش آموزان دختر پایه دهم هنرستان های شهرستان بهارستان تهران است که به روش خوشه ای چند مرحله ای با حجم نمونه50 دانش آموز و 14 دبیر انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل به روش تصادفی قرار گرفت. پرسشنامه یادگیری خودتنظیمی معلمان قبل و پس از اجرای تدریس پژوهی توسط دبیران تکمیل گردید. در یک جلسه توجیهی معلمان به تدوین طرح درس پرداختند که دو مرتبه در کلاس درس اجرا شد. پیش آزمون قبل از اجرای طرح درس با استفاده از پرسشنامه ادراک حل مسئله دانش آموزان نسبت به فیزیک از گروه آزمایش گرفته شد. در پایان اجرای دوره نیز، پس آزمون با استفاده از پرسشنامه گرفته شد. درتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی )میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (تحلیل کواریانس) استفاده گردید. یافته ها: نتایج بررسی نشان داد که آموزش فیزیک با رویکرد درس پژوهی بر یادگیری خود تنظیمی معلمان مؤثر است، اما بر مولفه کنترل شخصی ادراک حل مسئله دانش آموزان هنرستان ها تاثیر معناداری ندارد.

هدف: ویژگی های روان سنجی مثل تغییرناپذیری اندازه گیری، عدم وجود کارکرد افتراقی سؤال، یا فقدان سوگیری باید برقرار باشد تا نمرات یک آزمون برای گروه های مختلف آزمودنی مقایسه پذیر شوند. تحلیل منابع کارکرد افتراقی سؤال به محققان اجازه می دهد، فرضیه هایی در ارتباط با منابع اصلی و بالقوه سوگیری و واریانس سازه مزاحم را فرمول بندی کنند. ازآنجایی که معمولاً فرضیه های مربوط به منابع DIF بر مبنای نظریه یا تحقیقات پیشین ساخته می شود، مرور نظامند مقاله ها مربوط به بررسی علل DIF ضروری به نظر می رسد. یافته ها نشان می دهد که اهمیت اصلی شناسایی منابع DIF در ساخت و تفسیر نتایج آزمون ها است که برای مقایسة بین گروه ها به کار برده می شود. این پژوهش یک مرور نظام مند است که به جستجوی کلمات کلیدی در پایگاه های معتبر ازجمله Taylor & Francis، WILEY، Springer، SAGE می پردازد. از میان 42 مقاله یافته شده براساس ملاک های ورود تعداد 19 مقاله مرتبط با موضوع شناسایی شد. در استفاده از هر مقاله سعی شد نمرات مورد مقایسه در DIF، منابع شناسایی شده برای DIF، چگونگی شناسایی منبع DIF، راهبرد مورد استفاده برای تأثیر منبع DIF شناسایی شده استخراج شود. یافتهها: یافته ها نشان می دهد که اهمیت اصلی شناسایی منابع DIF در ساخت و تفسیر نتایج آزمون ها است که برای مقایسه ی بین گروه ها به کار برده می شود. DIF هنگامی به وجود می آید که گروه های خاصی را مقایسه می نماییم. سیاست گذاران باید هنگام تصمیم گیری در مورد برنامه درسی، منابع یا آموزش بر مبنای مقایسه نمرات آزمون، مراقب روایی مقایسه پذیری نمرات باشند.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی جدیدترین تحولات نظری و روش شناسی کیفی در حوزه آموزش وتدریس بود. در این راستا، مجله بین المللی تحقیقات کیفی در آموزش موردبررسی قرار گرفت. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوای اسنادی و جامعه آن تمام 12 شماره اخیر مجله (2016-2017) بود. این مجله در حوزه بین المللی دارای جایگاه کیو 2و اچ ایندکس23 است. تمام مقالات موردبررسی به صورت سرشماری مورد تحلیل قرار گرفتند. برای تحلیل یافته ها از فراوانی و درصد فراوانی استفاده شد. روش های پژوهش با توجه به مجموع روش-های استفاده شده در هریک از مقالات، به دو دسته کیفی و پساکیفی تقسیم شدند. یافتهها: نتایج نشان داد از میان روش های کیفی، مردم نگاری دارای بیشترین فراوانی بود. هم چنین، مجموعه ای از روش-های نوین ازجمله شعرپژوهی، دیفرکشن، عکس-صدا، غیربازنمودی در مقالات استفاده شده است. دانش آموزان و معلمان در جامعه آماری بالاترین درصد را به خود اختصاص داده اند. ازاین رو در همین حوزه استفاده معلمان و کادر آموزشی از روش های نوآورانه پژوهش می تواند کمک شایانی به بهبود یادگیری و کاربردی شدن پژوهش های جدید کند.

هدف: هدف پژوهش حاضر تأثیر الگوی تدریس بدیعه پردازی و الگوی چرخه یادگیری هفت مرحله ای بر بهبود تفکر خلاق دانش آموزان بود. روش: طرح پژوهش به شیوه تجربی و از نوع طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر تبریز در سال تحصیلی 96-1395 بودند که از این جامعه تعداد 60 دانش آموز انتخاب و به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای خوشه ای در 3 گروه، 2 گروه آزمایش و 1 گروه کنترل قرار گرفتند. آزمودنی های گروه آزمایش اول (الگوی تدریس بدیعه پردازی) و آزمودنی های گروه آزمایش دوم (الگوی چرخه ی یادگیری هفت مرحله ای) تحت آموزش قرار گرفتند و در مقابل، گروه کنترل هیچ آموزشی را دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تفکر خلاق تورنس استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با روش آماری تحلیل کواریانس و آزمون تعقیبی LSD انجام شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که الگوی تدریس بدیعه پردازی و چرخه ی یادگیری هفت مرحله ای بر تفکر خلاق دانش-آموزان تأثیر دارد. در واقع الگوی تدریس بدیعه پردازی و چرخه ی یادگیری هفت مرحله ای باعث افزایش تفکر خلاق در دانش-آموزان می شود.

هدف: هدف این پژوهش، بررسی اهداف و فعالیت های مناسب درس کارورزی رشته حقوق در مقطع کارشناسی است. روش: این پژوهش از نوع ترکیبی است. در بخش کیفی با 28 نفر که به شیوه تصادفی هدفمند انتخاب شدند، مصاحبه شد. جامعه آماری بخش کمی دانشجویان و دانش آموختگان در رشته حقوق بودند که به روش تصادفی طبقه ای متناسب با حجم، تعداد 114 نفر انتخاب شدند. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. برای تعیین روایی سؤال های مصاحبه و پرسشنامه از روایی محتوایی و برای برآورد پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تحلیل داده های پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد در حیطه هدف کارورزی، بیشترین اولویت مربوط به "مرتبط کردن مباحث نظری دانشگاهی با فضای کار مربوط به رشته حقوق" و "ارتقای مهارت های تخصصی" است. در حیطه فعالیت یادگیری "تمرین فعالیت های خاص مانند تحریر دعاوی و تنظیم حقوقی قراردادها" و "فراگرفتن چگونگی عملیاتی کردن دانش نظری مربوط به رشته حقوق" بیشترین اولویت را دریافت کردند. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند به عنوان یک چارچوب در فرایند برنامه ریزی کارورزی دانشگاه ها مورداستفاده قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی آسیب های موجود در عناصر برنامه درسی تفکر و سبک زندگی مطابق با مدل علمی فرانسیس کلاین، از دیدگاه معلمان درس تفکر و سبک زندگی و دانش آموزان بوده است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و به منظور دستیابی به آسیب های برنامه درسی تفکر و سبک زندگی از روش توصیفی-تحلیلی و شیوه ی جمع آوری اطلاعات، منابع کتابخانه ای، مقالات، سایت های معتبر علمی استفاده شد. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. جامعه آماری شامل معلمین درس تفکر و سبک زندگی دوره متوسطه اول شهر تهران و دانش آموزان پایه هفتم در سال تحصیلی 97-1396 بوده است. برای انتخاب معلمین و دانش آموزان از روش نمونه گیری هدفمند و با قاعده ی اشباع نظری استفاده شد. به این صورت که بعد از مصاحبه با 15 نفر از معلمان و20 نفر از دانش آموزان به حد اشباع رسید. برای بررسی روایی از روایی سازه، درونی و بیرونی و برای پایایی از روش بررسی اعضا و بررسی همکار استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه از شیوه مقوله بندی و کدگذاری استفاده گردید. براساس یافته های پژوهش، آسیب های موجود در عناصر برنامه درسی تفکر و سبک زندگی از دیدگاه معلمان، فعالیت های یادگیری، مواد آموزشی، ارزشیابی، گروه بندی و زمان آموزشی و از دیدگاه دانش آموزان، فعالیت های یادگیری، ارزشیابی، مواد آموزشی، زمان و فضای آموزشی بوده است.

هدف: هدف این پژوهش بررسی میزان اثربخشی برنامه آموزشی مبتنی بر تاب آوری تحصیلی در تعلل ورزی تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان بود. روش: پژوهش حاضر از نظر روش شناسی جزء طرح های نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش را همه دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهر کرمانشاه تشکیل دادند که در سال تحصیلی 97-96 مشغول به تحصیل بودند. از این جامعه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی ابتدا یک مدرسه و سپس 60 نفر از دانش آموزان آن مدرسه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 30 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند. به گروه آزمایش 9 جلسه 90 دقیقه ای برنامه مبتنی بر تاب آوری تحصیلیآموزش داده شد. اعضای هر دو گروه در هر سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری پرسشنامه تعلل ورزی تحصیلی سواری را تکمیل کردند. همچنین از معدل کارنامه های ماهانه اسفند، فروردین و اردیبهشت سال تحصیلی 97-96 به عنوان نمرات عملکرد تحصیلی دانش آموزان استفاده شد. داده ها نیز با روش تحلیل واریانس آمیخته بررسی شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که میانگین نمرات متغیر تعلل ورزی تحصیلی و عملکرد تحصیلی در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، در مرحله پس آزمون و پیگیری افزایش معناداری داشته است. نتیجه گیری: بنابراین، برنامه آموزشی مبتنی بر تاب آوری تحصیلی در تعلل ورزی تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان اثربخش بوده است.