مدیریت فرهنگ سازمانی
سال:1397 | دوره:16 | شماره:4 |تعداد مقالات:9

این مقاله حاصل پژوهشی است که با هدف طراحی نظام دی آموزش عالی با رویکرد کارآفرینانه انجام شد و از نظر هدف در زمرة پژوهش های کاربردی و توسعه ای قرار داشت که با رویکردی ترکیبی اجرا شد. به منظور دستیابی به هدف فوق، پس از مطالعة پیشینة موضوع، با مصاحبه های نیمه ساختاریافته و عمیق با خبرگان، ابعاد و مؤلفه های مورد نیاز برای طراحی نظام مشخص شد. نمونة بخش کیفی این تحقیق با کاربست روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به منظور اعتباریابی نظامْ داده های مورد نیاز از طریق پرسش نامة محقق ساخته گردآوری شد. سپس، با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی، مؤلفه های نظام تأیید شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهندة آن بود که از میان صد و پنجاه مؤلفة احصاشدة اولیه صد و پنج مؤلفه تأیید می شود. براساس یافته های این پژوهش، ابعاد و مؤلفه های نظام دیدبانی آموزش عالی، با رویکرد کارآفرینانه و با توجه به پیشران های محیطی مؤثر و مهم در چهار زمینة سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و فناوری، در قلمرو آموزش عالی، در تناسب با محیط کسب وکار، تدوین شد و بازیگران و ذی نفعان نظام موصوف و سایر الزامات و بسترهای ساختاری نظام دیدبانی آموزش عالی کارآفرینانه، همچون تأسیس رصدخانة آموزش عالی کارآفرینانه و تأسیس یا سازماندهی پایگاه های داده های مورد نیاز این حوزه، بازشناسی و تعیین شد. در پایان، عناصر اصلی محتوایی نظام به تفکیک درون دادها، فرایندها، برون دادها، نتایج، و پیامدهای آن مشخص شد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطة یادگیری خودراهبر و یادگیری سازمانی سازمان های آموزشی انجام شد. روش پژوهش توصیفی همبستگی بود. جامعة آماری پژوهش را کلیة کارکنان (مدیران، معاونان، کارشناسان مسئول، کارشناسان، کارمندان) مدیریت آموزش وپرورش نواحی 16 و 19 شهر تهران، به تعداد صد و هشتاد و هشت نفر، تشکیل داد و حجم نمونه، با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران و روش نمونه گیری تصادفی ساده، صد و بیست و هفت نفر از آنان انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامة یادگیری خودراهبر ابیلی و مزاری (1393) با پایایی 92/0=α و پرسش نامة یادگیری سازمانی تمپلتون و همکاران (2002) با پایایی 96/0=α استفاده شد. نتایج نشان داد یادگیری خودراهبر و یادگیری سازمانی بالاتر از حد ّ متوسط است. نتایج آزمون تی حاکی از تفاوت معنادار یادگیری خودراهبر کارکنان زن و مرد بود. تحلیل واریانس نشان داد یادگیری خودراهبر و یادگیری سازمانی افراد با سطح تحصیلات و سابقة خدمت مختلف با یک دیگر تفاوت معنادار ندارد. نتایج همبستگی بیان کنندة رابطة مثبت (39/0r=) و معنادار (p<0/01) یادگیری خودراهبر با یادگیری سازمانی بود. در نهایت، رگرسیون هم زمان نشان داد، از میان مؤلفه های یادگیری خودراهبر، خودنیازسنجی یادگیری و ارزیابی پیامدها و نتایج یادگیری با یادگیری سازمانی همبستگی چندگانة معنادار دارد و 15 درصد تغییرات آن را پیش بینی می کند.

عوامل حمایتی سازمانی پیشایندهای مهم در فرایند نوآوری محسوب می شوند. این پژوهش، با تمرکز رویکرد دانش محور بر نوآوری در سازمان و تأثیر عوامل حمایتی سازمانی بر قابلیت های نوآوری سازمان، با توجه به نقش میانجی گرایانة ظرفیت جذب دانش، انجام شد. این تحقیق از نظرِ هدفْ کاربردی و به لحاظِ روشْ توصیفی پیمایشی است. جامعه ی آماری مدیران شرکت های کوچک و متوسط صنعت پوشاک و نساجی در استان لرستان، به تعداد 481 نفر، بود. براساس جدول مورگان حجم نمونه 217 تعیین شد. به منظور گردآوری داده ها از پرسش نامة استاندارد عوامل حمایتی سازمانیِ لوکانن (2012)، پرسش نامة استاندارد ظرفیت جذبِ یولز و همکارانش (2011)، و پرسش نامة قابلیت های نوآوری سازمانیِ تاسی (2001) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، تکنیک تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل مسیرِ کوواریانس محور به کار رفت. نتایج حاصل از تبیین روابط بین متغیرها و آزمون فرضیه های تحقیق نشان داد متغیرهای «سیستم پاداش مبتنی بر عملکرد»، «ظرفیت ریسک پذیری»، و «حمایت مدیریت عالی از ایده پردازی» بر ظرفیت بالقوة جذب دانش و ظرفیت واقعیِ جذب دانش در سازمان بیشترین تأثیر را دارند. همچنین ظرفیت بالقوه و ظرفیت واقعیِ جذب دانش بر قابلیت های نوآوریِ سازمان، شامل نوآوری در محصول و فرایند و نوآوری مدیریتی، تأثیر فراوان دارند.

دوسوتوانی سازمانی مفهومی جدید در مدیریت است، به معنای توجه به دو هدف ناسازگار سازمانی به طور برابر، که به عملکرد بالا در محیط کسب وکار منجر می شود. همچنین، وجود ظرفیت جذب دانش، که به معنای توانایی کشف دانش جدید است، در بهبود دوسوتوانی سازمانی و عملکرد شرکت مؤثر است. فرهنگ سازمانی دوسوتوان می تواند بر رابطة میان ظرفیت جذب دانش و دوسوتوانی سازمانی تأثیر بگذارد. با توجه به اهمیت این موضوع در شرکت های تولیدی، هدف از نگارش این مقاله بررسی تأثیر ظرفیت جذب دانش بر دوسوتوانی سازمانی و تبیین نقش میانجی فرهنگ سازمانی دوسوتوان در این زمینه بود. جامعة آماری تحقیق شرکت های تولیدی استان قم بود. نود و سه شرکت در این پیمایش شرکت کردند. برای جمع آوری داده ها، از سه پرسش نامه (ظرفیت جذب دانش، دوسوتوانی سازمانی، فرهنگ سازمانی دوسوتوان) استفاده شد. روایی پرسش نامه از طریق صوری و محتوایی و پایایی، با محاسبة مقدار کرونباخ 81/0، تأیید شد. تحلیل ها با استفاده از نرم افزار لیزرل، به منظور ارزیابی مدل معادلات ساختاری، صورت گرفت. یافته های به دست آمده حاکی از آن است که رابطه ای مثبت و معنادار بین متغیرهای تحقیق وجود دارد و فرهنگ سازمانی دوسوتوان در رابطة بین ظرفیت جذب دانش و دوسوتوانی سازمانی نقش میانجی دارد.

با توجه به اهمیت سطح بلوغ قابلیت های کارکنان و پایداری منابع انسانی در سازمان ها و نقش رهبری سازمان در افزایش همراهی کارکنان، هدف پژوهش بررسی نحوة تأثیرگذاری رهبری تضایف گرایانه بر پایداری منابع انسانی بود. در این زمینه اثر سطح بلوغ قابلیت های کارکنان به منزلة متغیر میانجی مطالعه شد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روشِ پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. داده ها از نمونة 234 نفری از کارمندان شعب بانک پارسیان در شهر تهران جمع آوری شد. برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامة استاندارد سنجش سطح بلوغ قابلیت کارکنان و پرسش نامه های محقق ساختة رهبری تضایف گرایانه و پایداری منابع انسانی استفاده شد. روایی پرسش نامه ها براساس روایی محتوایی و پایایی آن ها نیز براساس روش آلفای کرونباخ، به ترتیب، با مقدار 90/0، 80/0، 87/0 محاسبه شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون رگرسیون و معادلات ساختاری از طریق نرم افزارهای SPSS و Amos صورت گرفت و نتایج نشان داد رهبری تضایف گرایانه بر سطح بلوغ قابلیت کارکنان و پایداری منابع انسانی تأثیرگذار است. همچنین، سطح بلوغ قابلیت کارکنان نیز بر پایداری منابع انسانی تأثیر مثبت و معنادار دارد.

تحقیق حاضر با هدف شناسایی ادراک شهروندان از شاخص های ثبات سیاسی و جابه جایی سیاسی در حکمرانی خوب، براساس مؤلفه های بومی سازمان های خدمات شهری ایران، صورت گرفت. جامعة آماری همة مراجعه کنندگان سازمان های دولتی استان خوزستان بودند. روش استفاده شده کیفی و ابزار گردآوری داده ها مصاحبة عمیق بود. با استفاده از نمونه گیری در دسترس، شصت ودو مراجعه کننده به چهار سازمان دولتی شهرستان های مسجدسلیمان، رامهرمز، و بهبهان انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها، براساس تحلیل مضمون/ تم، نشان داد قانونمندی، کیفیت خدمات، نظارت و ارزیابی، پاسخگویی، تعهد و مسئولیت پذیری، و در نهایت تعامل مهم ترین شاخص های ثبات سیاسی در سازمان های مذکورند. همچنین، جابه جایی و تنوع انتخاب، شایسته سالاری، نظارت مؤثر، چابک سازی ساختار اداری، و شفافیت در انتخاب مدیران به ترتیب مهم ترین شاخص های جابه جایی سیاسی از دیدگاه مصاحبه شوندگان بودند.

روش شناسی آینده پژوهی اسلامی از مباحث پایه ای و اساسی در فرایند تولید دانش آینده پژوهی اسلامی است. تفاوت مبنای معرفت شناسی و هستی شناسی اسلامی موجب می شود روش شناسی آینده پژوهی اسلامی از سایر روش شناسی های موجود در این دانش متفاوت شود. ازین رو، سؤال اصلی این پژوهش این است که روش شناسی آینده پژوهی اسلامی چگونه است؟ هدف این پژوهش نیز ارائة مدلی مفهومی از روش شناسی آینده پژوهی اسلامی مبتنی بر مبانی معرفت شناسی و هستی شناسی اسلامی است. این پژوهش از نظر هدف بنیادی است. شیوة گردآوری داده ها کتابخانه ای بود و به روش توصیفی پیمایشی تحلیل و بررسی شد. مدل روش شناسی آینده پژوهی اسلامی، که در این پژوهش ارائه می شود، ترکیبی از روش شناسی های تحلیلی و تفسیری و شهودی است. هر یک از روش شناسی های فوق در آینده پژوهی اسلامی اهمیتی ویژه دارد و امکان بهره مندی هم زمان از دو یا چند روش به صورت ترکیبی در آینده پژوهی اسلامی نیز وجود دارد.

آوای عکس و تفسیر عکس یکی از حوزه های اصلی روش شناسی تحقیقات دیداری است که به ندرت در حوزه های مدیریتی و سازمانی به کار گرفته می شود. هدف این مقاله معرفی روش شناسی آوای عکس و تفسیر عکس و کاربرد آن ها در تحقیقات مدیریت فرهنگ سازمانی است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر جمع آوری اطلاعات توصیفی تحلیلی است. به منظور جمع آوری داده ها از اسناد و مدارک و مجلات معتبر علمی استفاده شد. یافته های بررسی حاکی از آن است که عکس ها می توانند محرکی ملموس برای تلنگر زدن به اطلاعات ضمنی و ناخودآگاه، تصاویر، و استعاره ها باشند که موجب تولید اطلاعات مختلف و غنی تر نسبت به سایر فنون در حوزة فرهنگ سازمانی می شود. این مقاله با بررسی مبانی و چارچوب نظری آوای عکس نشان می دهد این روش شناسی به تغییر فرهنگ جامعه یا سازمان ها منجر می شود. همچنین، آوای عکس از هم پوشانی سه چارچوب نظری آموزش وپرورش توانمندساز، نظریة فمینیست، و عکس برداری مستند شکل گرفت. از نظر محققان کیفی طراحی و اجرای آوای عکس فرایندی ده مرحله ای است که از تعیین مخاطبان بعد از مفهوم سازی موضوع شروع و به بررسی نهایی ختم می شود.

مقالة پیش رو دربارة یکی از عرصه های مهم مدیریت و فرهنگ آن، یعنی مدیریت در حقوق خانواده، است. چون ما در زندگی دو مملکت یا دو خانواده داریم؛ یکی بزرگ و یکی کوچک. و چه بسا این خانواده اصل و پایة آن خانواده است. پیامبر(ص) فرموده اند: «هیچ بنیادی نزد خداوند پسندیده تر از ازدواج و تشکیل خانواده نیست. » قانون اساسی نیز خانواده را واحد بنیادین جامعه و کانون اصلی رشد و تعالی انسان معرفی می کند. همان طور که کشور نیاز به مدیر و رئیس دارد، حفظ و قوام خانواده نیز نیازمند تصمیم گیر نهایی و محافظ و مدیر و حمایتگر است. مقالة پیش رو به مبانی عقلی و ادلة فقهی و قانونی ریاست شوهر می پردازد. نقش پدری بماند برای مجالی دیگر به امید حق.