پژوهش در آموزش علوم پزشکی
سال:1399 | دوره:12 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

مقدمه i) یادگیری از موضوعات اساسی در آموزش بالینی و نیازمند استراتژی های جدید آموزشی است. آموزش از طریق یادگیری تاملی از شیوه های آموزشی فعال محسوب می شود که باعث ارتقاء توانمندی و مهارت بالینی فرد در حرفه خود می شود. از این رو مطالعه حاضر با هدف تاثیر آموزش مبتنی بر یادگیری تاملی بر مهارت اداره پره اکلامپسی در دانشجویان مامایی انجام گردید. b) روش ها i) این مطالعه از نوع نیمه تجربی با طرح دو در گروه آموزش به روش یادگیری تاملی و گروه آموزش به روش سنتی دانشگاه ها، قبل و بعد از آموزش، که بر روی دانشجویان مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی مشهد در نیمه دوم سال 95 انجام گردید. جامعه پژوهش را کلیه دانشجویان کارشناسی مامایی، کارشناسی ارشد و مشاوره در مامایی که واجد شرایط ورود به مطالعه بودند را تشکیل می دادند. نمونه های پژوهش تعداد 60 نفر از دانشجویان ترم 6 و 8 کارشناسی مامایی، ترم 2 و 4 کارشناسی ارشد مامایی و مشاوره بودند. در ابتدا نمونه گیری به صورت در دسترس انجام و سپس نمونه ها به روش تخصیص تصادفی، در دو گروه آموزش به روش یادگیری تاملی و روش سنتی دانشگاه ها تقسیم شدند. مهارت بالینی اداره پره اکلامپسی در هر دو گروه قبل و یک هفته بعد از مداخله با استفاده از آزمون بالینی ساختارمند عینی (شش ایستگاه) سنجیده شد. داده ها با استفاده از آزمون های من ویتنی و ویلکاکسون و از طریق نرم افزار آماری SPSSتجزیه و تحلیل شدند. c) یافته ها i) نتایج نشان داد که بین میانگین نمره مهارت بالینی اداره پره اکلامپسی دانشجویان در هر دو گروه آموزش (یادگیری تاملی0/8 ± 29/5 و سنتی 5/0± 5/29) یک هفته بعد از مداخله نسبت به قبل از مداخله (یادگیری تاملی 0/3± 56/2 و سنتی 9/4± 42/2) تفاوت معنی داری وجود دارد (0/5>P). d) نتیجه گیری i) آموزش مهارت بالینی با روش یادگیری تاملی باعث عملکرد بهتر دانشجویان در فرآیند مراقبت می گردد و می توان از آن در جهت ارتقاء کیفیت مهارت های بالینی دانشجویان بهره گرفت.

b) مقدمه i) خودکارآمدی و انگیزه پیشرفت تحصیلی دو عامل کلیدی در فرآیند آموزش بالینی پرستاری به شمار می روند. این پژوهش با هدف تعیین ارتباط بین خودکارآمدی بالینی و انگیزه پیشرفت تحصیلی در دانشجویان رشته پرستاری دانشکده های شرق گیلان انجام شد. c) روش ها i) این مطالعه توصیفی-همبستگی درسال 1396 بر روی 105 نفر از دانشجویان سال چهارم رشته پرستاری دانشکده های پرستاری شرق گیلان انجام شد. روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای بود. ابزار گردآوری داده ها، فرم مشخصات فردی، پرسشنامه های خودکارآمدی بالینی و انگیزه پیشرفت تحصیلی مک اینرنی بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های ضریب همبستگی اسپیرمن، آنالیز واریانس، t-test، کای اسکویر، یو من ویتنی از طریق نرم افزار SPSS درسطح معنی داری 0/05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. d) یافته ها i) نتایج نشان داد 67 نفر از دانشجویان رشته پرستاری (63/8 درصد) دارای خودکارآمدی در سطح بالا بودند و میانگین نمره خودکارآمدی بالینی 15/48± 115/56 و انگیزه پیشرفت تحصیلی 28/05± 108/30 بود. بین سطح خودکارآمدی بالینی دانشجویان رشته پرستاری و انگیزه پیشرفت تحصیلی آنان رابطه معنی دار و مثبت وجود دارد (0/02=p و 0/21=r). بین سطح خودکارآمدی بالینی با متغیرهای محل سکونت (F=5/2 p=0/007) و محل تحصیل(Z=3/9 p=0/002) رابطه معنی دار وجود داشت و هم چنین بین علاقه به رشته پرستاری و انگیزه پیشرفت تحصیلی رابطه معنی دار (Z=1/99 p=0/04) مشاهده شد. e) نتیجه گیری i) طبق نتایج پژوهش، دانشجویان رشته پرستاری از خودکارآمدی بالا و انگیزه پیشرفت تحصیلی متوسطی برخوردار و انگیزه پیشرفت تحصیلی نیز با خودکارآمدی بالینی در ارتباط بود. همچنین بین انگیزه پیشرفت و علاقه به رشته پرستاری ارتباط وجوداشت. لذا شناسایی و بکارگیری راهکارهای موثر جهت افزایش علاقه، انگیزه پیشرفت تحصیلی و خودکارآمدی دانشجویان رشته پرستاری توصیه می گردد.

c) مقدمه i) صاحب نظران اهمیت فرهنگ سازمانی را در ارتباط با توسعه مورد تاکید قرار می دهند و نیروی انسانی متخصص و مورد نیاز بخش های مختلف توسط بخش آموزش عالی تربیت می شود. تقویت و توسعه دانشگاه ها، به ویژه اعضای هیات علمی آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش فرهنگ سازمانی در به سازی اعضای هیات علمی طراحی شده است. d) روش ها i) در تحقیق حاضر از تکنیک دلفی به عنوان یک روش مجزا در بخش کیفی جهت دستیابی به اهداف اصلی و توسعه مولفه های متغیرها استفاده کرد؛ و از روش پیمایشی جهت دستیابی به اهداف فرعی و اعتبارسنجی مدل فرهنگ سازمانی/ به سازی اعضای هیات علمی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در استان خراسان رضوی بهره گیری شده است. تعداد اعضای جامعه آماری 1200 نفر و حجم نمونه نهایی 291 نفر بود که به روش تصادفی طبقه ای نمونه گیری شدند. گردآوری داده ها ازطریق دو پرسش نامه فرهنگ سازمانی و به سازی براساس مقیاس پنج گزینه ای لیکرت انجام گرفت. برای آزمون فرضیه های پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS استفاده گردید. e) یافته ها i) تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که ضریب اثر متغیر فرهنگ سازمانی بر به سازی اعضای هیات علمی(57 درصد) است و همچنین نتایج حاکی از آن بود که مولفه های تاثیرگذار فرهنگ سازمانی شامل رسالت (2/35 درصد)، درگیر شدن در کار (55/2 درصد) و سازگاری (20/1 درصد) است، و مهم ترین آن ها مولفه درگیر شدن در کار بود. f) نتیجه گیری i) با توجه نتایج مطالعه، فرهنگ سازمانی قوی می تواند به میزان قابل توجهی برتعهدکارکنان اثر گذاشته و استحکام رفتار آنان را افزایش دهد. بنابراین در برنامه ریزی کلان و تحول آفرین سازمانی بایستی وزن بالایی برای مولفه های فرهنگی رسالت، درگیر شدن در کار و سازگاری قایل شد. پیشنهاد می گردد درتدوین استراتژی اثربخشی فرهنگی از حالت هم افزایی آن به نحو بهینه در امر تحول و تعالی به سازی اعضای هیات علمی دانشگاه ها استفاده نمود.

c) مقدمه i) دانشگاه یکی از مهم ترین و سازنده ترین نهادهای اجتماعی است. لازمه ی رسیدن به اهداف تعلیم و تربیت، داشتن اساتیدی با ویژگی های شایسته است. شناخت معیارهای تدریس اساتید از دیدگاه آموزش گیرندگان، کیفیت آموزش را ارتقاء خواهد داد. از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین دیدگاه دانشجویان دندانپزشکی درباره ی معیارهای موثر بر تدریس نظری و عملی اساتید در سال 1396 انجام گرفته است. d) روش ها i) این مطالعه توصیفی-مقطعی حاضر بر روی 230 نفر از دانشجویان دندانپزشکی رشت که از طریق سرشماری انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته شامل اطلاعات فردی-اجتماعی و بخش دوم شامل 16 سوال در رابطه با معیارهای تدریس نظری و عملی بود که روایی و پایایی آن تایید گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و درصد) و آمار استنباطی (اسپیرمن، t مستقل، آنووا، آزمون تعقیبی توکی) از طریق نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند. e) یافته ها i) 230 نفر از دانشجویان با میانگین سنی 1/7± 21/35 سال شامل 114 پسر (49/6 درصد) و 116 دختر (50/4 درصد) در مطالعه شرکت داشتند. نتایج نشان داد که در حیطه تدریس نظری مهم ترین ویژگی، داشتن تسلط بر موضوع تدریس (70/4 درصد)، بیان شفاف و واضح مطالب (53/9 درصد) و ایجاد ارتباط بین مطالب نظری و بالینی در تدریس (53/5 درصد) است. در حیطه تدریس نظری کم اهمیت ترین ویژگی استاد تهیه جزوه از مطالب تدریس شده برای دانشجویان (20 درصد) و علاقه مندی به پژوهش و تحقیق (17 درصد) بود. در حیطه تدریس عملی کم اهمیت ترین ویژگی برگزار کردن کنفرانس های منظم بخشی-ژورنال کلاب و ارایه مورد (20 درصد) و مهم ترین مشخصه در این حیطه در دسترس بودن استاد در بخش های بالینی از زمان شروع تا پایان بخش (53/5 درصد) بود. یافته های حاصل از مطالعه حاکی از آن بود که بین سال تحصیلی با میانگین نمره عملی رابطه معنی داری (0/001>P) وجود دارد. f) نتیجه گیری i) باتوجه به یافته ها تسلط بر موضوع تدریس از مهم ترین عوامل تاثیرگذار در حیطه نظری است. همچنین علاوه بر توانمندی علمی اساتید، در دسترس بودن استاد در بخش های بالینی می تواند در ارتقاء کیفیت آموزش در حیطه عملی موثر باشد.

c) مقدمه i) مدارس تابستانی شیوه مشارکتی برای تقویت فراتوانایی ها و پرداختن به مباحث مورد علاقه دانشجویان، خارج از برنامه درسی رسمی است. همه ساله مدارس تابستانی متنوعی در دانشگاه ها برگزار می شود و بررسی اثربخشی این دوره ها در برنامه ریزی های آتی اهمیت دارد. تحقیق حاضر با هدف تعیین تاثیر اولین مدرسه تابستانی یادگیری الکترونیکی در ارتقای دانش، مهارت و نگرش دانشجویان انجام شد. d) روش ها i) تحقیق به روش نیمه تجربی تک گروهی پیش آزمون-پس آزمون بر روی 33 دانشجویی که در تابستان 1396 در اولین مدرسه تابستانی یادگیری الکترونیکی شرکت کرده بودند، انجام گرفت. دوره به شیوه ترکیبی طراحی و در چهار روز اجرا، و ارزشیابی آن با رویکرد مدل کرک پاتریک و با استفاده از 5 ابزار (آزمون چندگزینه ای دانش، پرسشنامه خودارزیابی دانش و مهارت، نگرش سنجی و جو آموزشی) در مقیاس لیکرت صورت پذیرفت. روایی پرسشنامه ها با استفاده از روایی محتوایی و صوری و پایایی آن ها از طریق آلفای کرونباخ تایید شدند. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از آزمون های t تک نمونه ای و t زوجی و از طریق نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند. e) یافته ها i) مقایسه پیش آزمون و پس آزمون دانشجویان نشان دهنده تاثیر دوره آموزشی در افزایش دانش آنان بود (0/001>p). مقایسه خودارزیابی دانش و مهارت قبل و بعد از دوره تاثیر مثبت را نشان داد و نمره رضایت از جو آموزشی دوره بیشتر از حدانتظار بود (0/001>p). دانشجویان در پایان دوره نگرش مثبت به یادگیری الکترونیکی داشتند (0/001>p). f) نتیجه گیری i) با توجه به تاثیر مثبت دوره بر افزایش دانش و مهارت دانشجویان و نیز با توجه به استقبال دانشجویان از آموزش مجازی، برگزاری دوره های مرتبط با یادگیری الکترونیکی ویژه دانشجویان و استفاده موثر از این ابزار در مسیر یاددهی یادگیری دانشجویان پیشنهاد می شود.

c) مقدمه i) بررسی کیفیت آموزش بالینی و تعیین عوامل موثر بر آن، در ارتقای کیفیت آموزش بالینی بسیار اهمیت دارند. مطالعه حاضر با هدف تعیین دیدگاه دانشجویان اتاق عمل دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان نسبت به کیفیت کارآموزی بالینی در سال 1398 طراحی گردیده است. d) روش ها i) در این مطالعه توصیفی-مقطعی، کلیه دانشجویان رشته اتاق عمل که تجربه حضور در کارآموزی بالینی داشتند به روش سرشماری بررسی شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای شامل قسمت اول، مشخصات دموگرافیک و قسمت دوم، 47 سوال در 5 حیطه آموزشی، مربی، عوامل مشکل زا، نظارت و ارزشیابی، و دانشجو بود. داده ها توسط آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، جدول) و آمار تحلیلی (آزمون مجذور کای، تی مستقل) با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل گردید. e) یافته ها i) نتایج نشان داد که حیطه های مربی، نظارت و ارزشیابی، و دانشجو در وضعیت مطلوب قرار دارند (به ترتیب با میانگین و انحراف معیار نمره 0/30± 1/58، 0/44± 1/64 و 0/40± 1/64) و بین این حیطه ها فقط از نظر متغیر جنسیت اختلاف معنی داری مشاهده شد (به ترتیب 0/033=p< 0/001، p و 0/031=p). همچنین نتایج نشان داد که حیطه عوامل مشکل زا با میانگین (0/37± 1/90) و حیطه آموزشی با میانگین (0/29± 1/85) در وضعیت متوسط قرار دارند. همچنین بین حیطه آموزشی با جنسیت (0/043=p) و سال ورود به دانشگاه (0/022=p) اختلاف معنی داری وجود داشت. f) نتیجه گیری i) در مطالعه حاضر هیچ یک از حیطه های آموزش بالینی وضعیت نامطلوب نداشتند. درنظر گرفتن فضا و امکانات مناسب برای استراحت دانشجویان و ارایه کنفرانس، توسعه همکاری بین مربیان، پرسنل و جراحان، در بهبود کیفیت آموزش بالینی موثر خواهد بود.

c) مقدمه i) عملکرد تحصیلی همواره تابع مهمی از ابعاد روان شناختی مانند پردازش اطلاعات و میزان انگیزه پیشرفت فراگیران است، که فعالیت مناسب این متغیرها سبب کسب نتایج موفق تحصیلی می شود، بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای سبک های پردازش اطلاعات بین انگیزش پیشرفت با استرس تحصیلی ادراک شده در دانشجویان بود. d) روش ها i) روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و به طور خاص مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانشجویان دختر رشته پرستاری مقطع کارشناسی دانشکده پزشکی دانشگاه آزاد واحد ساری در نیمسال اول سال تحصیلی 1398-1397 شهر ساری بودند. 240 نفر از دانشجویان به عنوان حجم نمونه به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های انگیزش پیشرفت هرمنس (1970)، استرس تحصیلی ادراک شده زاژاکووا و همکاران (2005) و سبک های پردازش اطلاعات پسینی و اپستاین (1999) جمع آوری شدند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون همبستگی پیرسون، شاخص های برازش، حداکثر درست نمایی و بوت استرپ با نرم افزار SPSS و Amos استفاده شد. e) یافته ها i) نتایج نشان داد که همبستگی منفی معنی داری بین متغیرهای انگیزش پیشرفت، سبک های پردازش اطلاعات با استرس تحصیلی ادراک شده وجود دارد (0/01≥ p). متغیر سبک های پردازش اطلاعات بین انگیزش پیشرفت با استرس تحصیلی ادراک شده در دانشجویان نقش واسطه ای دارا بود. f) نتیجه گیری i) انگیزش پیشرفت دانشجویان منجر به افزایش استفاده از سبک های پردازش اطلاعات شامل خردگرایی و تجربه گرایی می شود که این فرایند باعث کاهش استرس تحصیلی ادراک شده، می گردد.

c) مقدمه i) پاسخگویی باعث شفافیت و تعهد در قبال مسیولیت ها گردیده و هر مسیولی را ملزم به بهبود ماموریت ها و ارتقاء سیستم جاری خواهد کرد. پاسخگویی نظام آموزش پزشکی در قبال جامعه، مسیولیتی است که مستلزم بررسی میزان تحقق اهداف دانشگاه در این زمینه می باشد. این طرح به بررسی میزان تحقق شاخص های آموزش پاسخگو در گروه های بالینی دانشگاه علوم پزشکی تبریز پرداخته است. d) روش ها i) این مطالعه توصیفی در سال 1395 بر روی سه گروه آموزش بالینی کودکان، روانپزشکی و داخلی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (اعم از آموزش دهندگان و فراگیران) و در محیط های دانشکده پزشکی، مراکز آموزشی-درمانی امام رضا (ع)، سینا و رازی و براساس ابزار سنجش آموزش پاسخگو که شامل 10 حوزه، 25 ملاک و نشانگرهای مربوط به آن ها بود، انجام شد. داده ها بر مبنای مصاحبه، مشاهده و بررسی اسناد و مدارک جمع آوری و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از میانگین و برای سنجش پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. e) یافته ها i) عملکرد گروه های آموزشی کودکان، روانپزشکی و داخلی درخصوص حوزه های ده گانه آموزش پاسخگو، بدین ترتیب بود که گروه کودکان (میانگین 61/45 درصد) در حد تقریبا خوب و سپس گروه روانپزشکی (میانگین 43/37 درصد) در حد متوسط و گروه آموزشی داخلی با عملکردی اندک پایین تر از گروه های روانپزشکی (میانگین 33/73 درصد) در حد متوسط قرار داشت. f) نتیجه گیری i) به نظر می رسد عملکرد متفاوت گروه های مورد مطالعه می تواند از عللی چون، چگونگی ارتباط مدیران گروه های آموزشی با مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی و گروه آموزش پزشکی، آگاهی از اصول و معیارهای پاسخگویی، شیوه های ارزیابی، ارزشیابی، علایق و درک در زمینه آموزش پاسخگو نشات گیرد.