مجله دانشکده پزشکی
سال:1398 | دوره:77 | شماره:4 |تعداد مقالات:11

زمینه و هدف: استافیلوکوکوس اورئوس از عوامل بیماری زای متداول در انسان است که طیف گسترده ای از بیماری ها را ایجاد می کند. آنزیم کوآگولاز از عوامل مهم بیماری زای این باکتری می باشد. همچنین بررسی تنوع ژنتیکی ژن کدکننده این آنزیم (Coa) یکی از روش های مولکولی تعیین تیپ ایزوله های استافیلوکوکوس اورئوس می باشد. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، از اسفند 1396 تا مهر 1397، 150 نمونه استافیلوکوس اورئوس جدا شده از نمونه های ادرار و خون از بیمارستان های آموزشی الزهرا و امام حسین (ع) دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از تایید نوع باکتری نمونه با قطعه ژنومی Coa، برای تعیین تیپ کوآگولاز منطقه بسیار متغیر ژن این آنزیم در واکنش Polymerase chain reaction (PCR) تکثیر و سپس مورد هضم آنزیمی با استفاده از آنزیم اندونوکلئاز محدودگر AluI قرار گرفت و تنوع طول قطعات هضم آنزیمی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: از 150 نمونه 45 نمونه استافیلوکوکوس اورئوس با تست های بیوشیمیایی تایید و از این تعداد 36 (80%) نمونه ها حامل ژن کوآگولاز بودند. در بین الگوهای PCR، الگوی bp680 در 20 نمونه و الگوی bp750 در 16 نمونه به دست آمدند. پس از هضم آنزیمی برای آزمون Restriction fragment length polymorphism (RFLP)، چهار الگو به دست آمدند که الگوی 280+400 در 16 نمونه (44/4%)، الگوی 280+470 در 7 نمونه (19/4%)، الگوی 340+340 در 6 نمونه (16/6%)، الگوی بدون هضم 750 در 7 نمونه (19/6%) می باشند. نتیجه گیری: با استفاده از آزمایشات صورت گرفته مشخص گردید که الگوی PCR-RFLP، 280+400 جفت بازی الگوی غالب در نمونه های استافیلوکوکوس اورئوس جدا شده در اصفهان می باشد.

زمینه و هدف: یکی از بیماری های عفونی مهم با مرگ ومیر بالا در جهان، سل می باشد که هیچ کشوری از آن مصون نیست و امروزه به علل مختلف مانند بیماری های زمینه ای بروز آن بار دیگر در حال افزایش می باشد. براساس آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی از وضعیت سل در ایران، سل مقاوم به دارو (MDR-TB) و سل در افراد دارای ویروس نقص ایمنی انسانی (Human immunodeficiency virus, HIV) در کشور رو به افزایش است. پیش بینی بروز برای پیشگیری، مدیریت و کنترل بهتر این بیماری امری لازم می باشد. هدف این مطالعه ایجاد سیستم پیش بینی کننده میزان بروز سل می باشد. روش بررسی: تحلیل گذشته نگری بر روی 10651 بیمار مسلول ثبت شده بین اول فروردین 1393 تا پایان اسفند 1394 در سیستم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران انجام گرفت. پارامترهای قابل استناد جداسازی شدند و به صورت مستقیم، ادغام و یا تولید شاخص جدید در نظر گرفته شدند. یافته ها: 23 متغیر مستقل وارد مطالعه شد که با سنجش همبستگی و محاسبه رگرسیون، 12 متغیر با P<=0/01در اسپیرمن و P<=0/05در پیرسون مرتبط شناخته شد. بهترین نتایج R=0/93وMSE=10/9 در داده های آموزش، صفر و صفر در داده های اعتبارسنجی و R=0/91و MSE=13/21در داده های تست و همچنین نمودار رگرسیون چشمگیری از شبکه ایجاد شده با الگوریتم های سری زمانی شبکه عصبی در متلب به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر بیانگر این است که هوش مصنوعی برای استخراج دانش از داده های خام جمع آوری شده مربوط به بیماری سل عملکرد مناسبی دارد و می توان از آن برای پیش بینی موارد جدید این بیماری استفاده کرد.

زمینه و هدف: دو گونه ی ترایکوفایتون روبروم و ترایکوفایتون اینتردیجیتال عامل بیش از 80% انواع درماتوفیتوزیس می باشند. تاکنون روش های مورفولوژیک و فیزیولوژیک مختلفی جهت افتراق این دوگونه ی بسیار مشابه استفاده شده است، اما این روش ها کمابیش زمان بر بوده و از ویژگی پایینی برخوردارند. هدف این مطالعه، معرفی یک واکنش زنجیره ای پلی مراز دوگانه ساده و سریع برای افتراق این دو گونه از یکدیگر می باشد. روش بررسی: این پژوهش، یک مطالعه تحلیلی و تجربی است که بین سال های 1394 تا 1395 در آزمایشگاه قارچ شناسی پزشکی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. بدین منظور توالی نوکلئوتیدی 4 ناحیه ژنی Internal transcribed spacer (ITS)، بتا توبولین، الانگیشن فاکتور یک آلفا و کالمودولین در دو گونه قارچ مدنظر، مورد آنالیز بیوانفورماتیک قرار گرفت و تفاوت ها و تشابه های نوکلئوتیدها بین دو گونه در هر کدام از ژن های یادشده، برای انتخاب پرایمر بررسی گردید. ویژگی پرایمرهای انتخابی جهت انجام واکنش زنجیره ای پلی مراز دوگانه (Duplex PCR) در مقابل ایزوله های تعیین توالی شده ی گونه های درماتوفیتی آزمایش گردید. یافته ها: با توجه به مجموع داده ها، پرایمرهای اختصاصی از ژن الانگیشن فاکتور یک آلفا انتخاب گردید. این پرایمرها محصولی با 173 و384 جفت باز به ترتیب در گونه های ترایکوفایتون روبروم و اینتردیجیتال تولید نمود و در مواجهه با گونه های درماتوفیتی مختلف از اختصاصیت بالایی برخوردار بودند. نتیجه گیری: واکنش زنجیره ای پلی مراز دوگانه راه اندازی شده یک روش افتراقی اختصاصی و سریع نسبت به روش های متداول جهت شناسایی دو گونه ترایکوفایتون روبروم و ترایکوفایتون اینتردیجیتال از یکدیگر می باشد.

زمینه و هدف: کم خونی یکی از مهمترین اختلالات ناشی از تغذیه نادرست در بین کودکان و نوجوانان می باشد. با وجود امکان پیشگیری از آن، هنوز درصد بالایی از کودکان سنین پیش از مدرسه و به ویژه شیرخواران به این اختلال مبتلا می باشند. این مطالعه با هدف بررسی الگوی شیوع کم خونی در کودکان 6 تا 12 ماهه ی شهرستان طبس انجام شد. روش بررسی: این مطالعه مقطعی-توصیفی از اول فروردین 1395 تا فروردین 1396 در مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی شهرستان طبس در استان خراسان جنوبی انجام شد. در این مطالعه 911 نفر از شیرخواران شهرستان طبس، به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. متغیرهای دموگرافیک و تن سنجی از طریق مصاحبه در محل مراکز بهداشتی و شاخص های خونی با بررسی آزمایشگاهی جمع آوری شد. در این مطالعه هموگلوبین کمتر از g/dl 11 به عنوان کم خونی در نظر گرفته شد. یافته ها: شیوع کم خونی براساس استاندارد سازمان جهانی بهداشت برای هموگلوبین 37/1% بود. روند شیوع کم خونی در گروه های سنی براساس شاخص های هموگلوبین، حجم متوسط هموگلوبین و غلظت متوسط هموگلوبین دارای روند کاهشی معناداری بود (0/001). میزان شیوع در دختران و پسران تفاوت معناداری نداشت (0/27). کودکان ساکن روستا نسبت به کودکان ساکن شهر شیوع بالاتر و معناداری داشتند (0/009). نتیجه گیری: با توجه به شاخص برآورد شده برای میزان شیوع کم خونی کودکان 6 تا 12 ماهه، این جامعه در طبقه بندی سازمان جهانی بهداشت از نظر اهمیت بیماری کم خونی، در گروه با اهمیت متوسط قرار داده می شود. روند کاهشی شیوع کم خونی بر حسب گروه های سنی بیانگر اهمیت مکمل یاری آهن می باشد.

زمینه و هدف: اسپاستیسیته اختلال حرکتی به دنبال سکته مغزی می باشدکه افزون بر تاثیرمنفی بر روی کیفیت زندگی بیمار، بار اقتصادی عمده ای بر جامعه وارد می کند. به تازگی شاک ویو درمانی به عنوان روشی امن و موثر در درمان اسپاستیسیتی مطرح شده است. هدف از این مطالعه بررسی اثر اعمال شاک ویو بر روی عضلات سه سر ساقی و چهار سر رانی در بیماران سکته مغزی بود. روش بررسی: این مطالعه به صورت نیمه تجربی بر روی 15 بیمار مبتلا به سکته مغزی در فاصله زمانی شهریور 1395 تا تیرماه 1396 در شهر تهران با تایید کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و براساس معیارهای ورود انجام شد. درمان شامل یک جلسه شاک ویو پلاسبو و 3 جلسه شاک یو فعال بود. اسپاستیسیتی عضلات سه سر ساقی و چهار سر رانی توسط مقیاس آشورث (Ashworth scale) و دامنه حرکتی پاسیو مفاصل زانو و مچ توسط گونیامتر (Enraf-Nonius Corp., Delft, Netherlands) اندازه گیری شد. بیماران پیش و پس از شاک ویو پلاسبو، پس از سه جلسه شاک ویو فعال و چهار هفته پس از پایان درمان ارزیابی شدند. یافته ها: تغییری در مقیاس آشورث و دامنه حرکتی پس از شاک ویو پلاسبو مشاهده نشد. شاک ویو فعال به طور معناداری سبب بهبود دامنه حرکتی مفاصل مچ پا و زانو و کاهش اسپاستیسیته عضلات سه سر ساقی و چهار سر رانی شد که این تغییر تا چهار هفته پس از درمان در مفصل مچ پا پایدار بود. دامنه حرکتی زانو چهار هفته پس از درمان کاهش معناداری نسبت به جلسه آخر درمان نداشت. نتیجه گیری: شاک ویو درمانی سبب کاهش میزان اسپاستیسیتی و بهبود دامنه حرکتی گردید که این اثر در مفصل مچ پا تا چهار هفته پایدار اما در دامنه حرکتی زانو ناپایدار بود.

زمینه و هدف: بیماری اندوکاردیت عفونی به دلیل حضور میکروارگانیسم در اندوکارد و یا دریچه های قلب به وجود می آید. امروزه اندوکاردیت عفونی به عنوان یک علت عمده مرگ ومیر با میزان بروز کمابیش 5 تا 7/9 مورد در صدهزار نفر می باشد. هدف از این مطالعه بررسی الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی عوامل باکتریال جدا شده از کشت خون بیماران مبتلا به اندوکاردیت عفونی بود. روش بررسی: در این بررسی گذشته نگر که از فروردین 1384 تا اسفند 1393 در یک دوره ده ساله بر روی بیماران مبتلا به اندوکاردیت عفونی بستری شده در بیمارستان های سینا و اکباتان در شهر همدان انجام شد. بیماران بستری با تشخیص اندوکاردیت عفونی بررسی شدند و داده های تظاهرات بالینی، معاینه فیزیکی و گزارش آزمایشات و اکوکاردیوگرافی بیماران در چک لیست طراحی شده ثبت گردید و برای تمام بیماران کشت خون و تست آنتی بیوگرام به روش دیسک دیفیوژن انجام شد. یافته ها: در مجموع 61 بیمار با تشخیص نهایی اندوکاردیت وارد مطالعه شدند که 50 نفر (82%) مرد و 11 نفر (18%) زن بودند. 54 نفر (88/5%) اندوکاردیت دریچه طبیعی و 7 مورد (11/5%) اندوکاردیت دریچه مصنوعی داشتند. همچنین 38 نفر (62/3%) از بیماران معتاد تزریقی و 23 نفر (37/7%) غیرمعتاد تزریقی بودند. شایعترین ارگانیسم عامل بیماری استافیلوکوکوس اورئوس در 15 نفر (55/55%) بود که بیشترین مقاومت را نسبت به آنتی بیوتیک اگزاسیلین داشت. نتیجه گیری: براساس یافته ها: ی به دست آمده می توان نتیجه گرفت، الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی عوامل باکتریال جدا شده از کشت خون بیماران مبتلا به اندوکاردیت عفونی تغییر کرده است.

زمینه و هدف: دیابت بارداری از شایعترین عوارض طبی بارداری با عوارض متعدد جنینی و مادری است. شاخص توده بدنی زنان باردار به عنوان عاملی موثر در بروز دیابت بارداری مطرح است. هدف این مطالعه تعیین ارتباط شاخص توده بدنی زنان باردار با بروز دیابت بارداری بود. روش بررسی: در این مطالعه هم گروهی گذشته نگر پرونده 659 زن باردار که از شهریور 1389 تا شهریور 1391 به مراکز بهداشتی درمانی شهر کرمانشاه مراجعه کردند با حمایت دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و بررسی شد. براساس اندازه گیری قد و وزن، شاخص توده بدنی زنان در ابتدای بارداری محاسبه شد. زنان باردار به چهار گروه لاغر (شاخص توده بدنی کمتر از kg/m2 18/9)، نرمال (شاخص توده بدنی بین kg/m2 19 و kg/m2 24/9)، دارای اضافه وزن (شاخص توده بدنی بین kg/m2 25 و kg/m2 29/9 و چاق (شاخص توده بدنی بیشتر از kg/m2 30) تقسیم شدند. زنانی که در ابتدای بارداری دیابت داشتند از مطالعه حذف شدند. یافته ها: میانگین سن 5/85± 27/7 سال و شاخص توده بدنی kg/m2 4/0± 24/4 بود. 30/7% زنان به دیابت بارداری مبتلا بودند (قندخون ناشتا بزرگتر یا مساوی 92). شاخص توده بدنی و ابتلا به دیابت بارداری ارتباط آماری معناداری (P<0/001) داشت. به ازای هر واحد افزایش این شاخص، خطر دیابت بارداری 24/1 برابر شد (P<0/001). خطر دیابت بارداری در زنان با وزن بیشتر از نرمال، به طور معناداری بیشتر بود (P<0/001). این خطر در زنان لاغر نیز بیشتر از زنان دارای وزن نرمال بود، اما تفاوت معنادار نبود. نتیجه گیری: شاخص توده بدنی زنان باردار با بروز دیابت بارداری ارتباط دارد و افزایش آن با افزایش بروز دیابت بارداری همراه است.

زمینه و هدف: به دلیل بروز و عود بالا سرطان مثانه یک مشکل بالینی و اجتماعی محسوب می گردد که اغلب در سنین بالا نمایان می شود. این پژوهش با هدف تعیین فراوانی سرطان مثانه در استان اصفهان، ایران طراحی شد. روش بررسی: مطالعه به صورت توصیفی گذشته نگر از داده های به دست آمده از معاونت بهداشتی استان(ICD-O; third edition; C67) مرتبط با بازه زمانی فروردین تا آخر اسفند سال 1395 در گروه اورولوژی و مرکز تحقیقات پیوند کلیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام گرفت. تمامی نتایج حاصل از آسیب شناسی، دموگرافیک و بالینی سرطان مثانه توسط پژوهشگر در Microsoft Excel 2013 (Microsoft Corp., Redmond, WA, USA) وارد و آنالیز آماری گردید. بروز سرطان با تقسیم نمودن تعداد بیماران گزارش شده مربوط به سال مورد مطالعه تقسیم بر جمعیت ضربدر 100000 محاسبه شد. یافته ها: در مجموع 417 بیمار (بروزی برابر با 8 در 100000 نفر جمعیت) متشکل از 361 مرد (بروزی برابر با 13/9) و 56 زن (بروزی برابر با 2/2) مورد مطالعه قرار گرفتند. متوسط سن بیماران 64/7 سال با انحراف معیاری برابر 13 سال بود. کمترین سن ثبت شده در مردان 12 سال بود که با کمترین سن ثبت شده در زنان یعنی 25 سال به طور چشمگیری تفاوت دارد. سن بیماران در 80% موارد بالاتر از 50 سال بود. تهاجم به عضله در 44% موارد ثبت شده بود. پراکندگی جغرافیایی در 65% موارد مرتبط با شهر اصفهان به عنوان محل سکونت و در رده های بعدی خمینی شهر (7/6%)، نجف آباد (6/8%)، لنجان (4/5%)، مبارکه (3/7%) و فلاورجان (2/8%) قرار داشتند. نتیجه گیری: مقایسه بروز سرطان مثانه در سال 1395 با سال 1393 کاهشی برابر، 18/2% را نشان داد که تهاجم سلول سرطانی به عضله در 44% بیماران ثبت شده بود. همچنین مطالعه نشان داد بیشترین میزان فراوانی سرطان مثانه مربوط به شهر اصفهان و پس از آن شهرهای خمینی شهر، نجف آباد، لنجان، مبارکه و فلاورجان می باشد.

زمینه و هدف: کمبود آهن در بدن، علت اصلی کم خونی می باشد و کمابیش مصرف مکمل آهن بهترین گزینه موجود برای رفع کمبود آهن و کم خونی فقر آهن در زنان و کودکان خردسال است. مطالعه حاضر با هدف آگاهی رسانی چالش ها طرح کشوری آهن یاری در مدارس دخترانه از منظر سودبرندگان انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی از نوع تحلیل محتوا می باشد. داده های این مطالعه به روش بحث گروهی متمرکز، مصاحبه های نیمه عمیق و به روش نیمه ساختارمند با مشارکت جامعه هدف دانش آموزان، والدین، مدیران مدارس و مربیان سلامت مدارس از آبان 1395 تا دی 1395 در شهر گناباد انجام گرفت. افراد شرکت کننده به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و جمع آوری داده ها تا اشباع داده ها ادامه یافت. یافته ها: در راستای پاسخگویی به 4 سوال اصلی این پژوهش که شامل نقاط قوت، معایب و موانع اجرای برنامه، راهکارها و چالش های اصلاحی برنامه بود، یافته ها: ی حاصل از انجام بحث های گروهی و مصاحبه های نیمه عمیق با سودبرندگان برنامه در 12طبقه ی فواید درک شده فردی، فواید درک شده اجرایی یا مدیریتی، معایب جسمی درک شده، معایب مربوط به قرص، معایب برنامه ریزی، معایب اجرایی برنامه، موانع آموزشی و آگاهی رسانی، موانع مربوط به مصرف قرص، موانع مدیریتی و اجرایی، اصلاح برنامه اجرایی، اصلاح ادراک فردی و اصلاح شکل قرص ها دسته بندی گردید. نتیجه گیری: برای انجام بهتر برنامه مکمل یاری آهن نیاز به مداخله در سطوح فردی، بین فردی، درون سازمانی و بین سازمانی می باشد تا حمایت همه جانبه از برنامه صورت گیرد و در نهایت بهره وری برنامه افزایش پیدا کند.

زمینه و هدف: نتایج خود گزارشی ابتلا به بیماری های مزمن به طور چشمگیری مورد استفاده پژوهشگران و متخصصین حوزه سلامت قرار می گیرد. این مطالعه با هدف بررسی روایی خود گزارشی ابتلا به بیماری فشارخون طراحی شد. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی از نتایج سرشماری سال 1394 در شهر مشهد که یک بررسی مبتنی بر جمعیت در افراد بالای 30 سال (n=300745) بوده و در سامانه پرونده الکترونیک سلامت سینا® SinaEHR با کدهای تشخیصی I10 و I11 مورد تایید پزشک قرار گرفته بود به عنوان رفرانس جهت تعیین نسبت خودگزارشی ابتلا به بیماری فشارخون استفاده نمودیم. یافته ها: حساسیت خودگزارشی ابتلا به بیماری فشارخون 23/92%، ویژگی 97/03%، 8/06%PLR، 0/78%NLR، 46/34% PPV و 92/25% NPV می باشد. این حساسیت در بین زنان و مردان تفاوت معناداری نداشت، اما در افراد ایرانی، مجرد، سن 60≤ ، 18/5>BMI و دارای تحصیلات دانشگاهی بالاتر بوده است. نتیجه گیری: اگرچه حساسیت خودگزارشی ابتلا به بیماری فشارخون در مطالعه حاضر پایین بوده اما ویژگی، ارزش اخباری مثبت و منفی آن به نسبت خوب است.

سردبیر محترم سازمان بهداشت جهانی سزارین را روش موثر نجات جان مادر و نوزاد در مواقع ضروری دانسته و دسترسی زنان به این خدمت را در صورت وجود اندیکاسیون پزشکی ضروری می داند. شواهدی دال بر منفعت مادری یا نوزادی با میزان سزارین بیش از 15% زایمان ها وجود ندارد. 1 انجام سزارین غیرضروری، بدون عارضه نیست. شیوع مرگ ومیر و عوارض مادری پس از سزارین بیش از زایمان طبیعی است. افزایش احتمال پارگی رحم، لانه گزینی غیرطبیعی جفت، حاملگی خارج رحمی، مرده زایی و زایمان زودرس با سزارین در ارتباط است. 2 میزان سزارین در ایران در سال های اخیر افزایش زیادی داشته و از 35% در سال 1379 به 56% در سال 1392 رسید. میانگین شاخص سزارین در دنیا در سال 2015 میلادی 21/1 درصد بود. 3 بنابراین، برنامه ترویج زایمان طبیعی طرح تحول نظام سلامت برای ارتقای سلامت مادران و نوزادان در سال 1393 با بکارگیری اقداماتی نظیر بهینه سازی و توسعه بلوک های زایمانی و ارایه خدمات رایگان زایمان طبیعی در بیمارستان های دولتی، توانمندسازی ارایه دهندگان و گیرندگان خدمات زایمانی و کسر درجه اعتباربخشی بیمارستان های با میزان سزارین بالا اجرا شد. در نتیجه، شاخص سزارین در پایان سال 1397 به 50/1% رسید (کاهش 6 درصدی). براساس هدف برنامه (کاهش سالانه 10 درصدی سزارین) این شاخص بایستی در پایان سال 1397 به 33% می رسید. بنابراین، برنامه ترویج زایمان طبیعی طرح تحول نظام سلامت به هدف تعیین شده دست نیافت. قانون برنامه ششم توسعه، وزارت بهداشت را مکلف کرده که میزان سزارین را تا سال 1400 به 42/5% کاهش دهد. . .