توسعه آموزش در علوم پزشکی
سال:1399 | دوره:13 | شماره:38 |تعداد مقالات:9

بیماری ویروسی کووید 19 (کرونا ویروس 2019) در دسامبر 2019 در ووهان چین پدیدار شد و به سرعت در کل جهان شیوع یافت (1) و مسیله ای جدی برای بهداشت عمومی و سلامت افراد و جوامع محسوب می شود. با توجه به اینکه هنوز کنترل و روش خاصی برای پیشگیری و درمان این بیماری کشف نشده است، نیاز به خودمراقبتی و خود کنترلی مردم در جهت پیشگیری و شیوع این بیماری از اهمیت بسزایی برخوردار است. یکی از راه های کنترل و جلوگیری از شیوع این بیماری ماندن در خانه، دوری از تعاملات فیزیکی روزانه و قرنطینه خانگی است (2). در همین راستا دانشگاه ها مخصوصا دانشگاه های علوم پزشکی نسبت به جلوگیری از تشکیل حضوری کلاس های آموزشی و برقراری کلاس های آموزشی مجازی اقدام نمودند. به همین منظور اساتید دانشگاه های علوم پزشکی موظف شدند، نسبت به برگزاری کلاس ها به صورت مجازی آنلاین و آفلاین در بستر اینترنت و نرم افزارهای مورد تایید اقدام نمایند تا دانشجویان بتوانند خلاهای آموزش حضوری را به صورت مجازی پر نمایند و همچنین فعالیت های آموزشی دانشگاه ها نیز طبق برنامه ریزی های گذشته انجام گیرد.

هدف: با توجه به اهمیتی که تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه درسی دارد. این پژوهش به دنبال مرور معیارهای ارزشیابی تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه درسی و ارایه پیشنهاد لازم جهت ارزشیابی از تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه درسی شد. روش بررسی: این مطالعه از جنبه نظری یک مرورسیستماتیک، با استفاده از کلیدواژه های «integration»، «Evaluation»، «Information and Communcation Technology»، «Medical Education» و curriculum» در پایگاه های لاتین Ovid Science direct, PubMed و کلید واژه های فارسی مشابه در پایگاه SID, Iranmedex, Normagez, Magiran, با استفاده از موتورهای جستجوگر یاهو و گوگل در بازه زمانی 2008 تا 2019 انجام شد. پس از بررسی با استفاده از معیارهای ورود از بین 158 مقاله یافت شده، تعداد 22 مقاله متناسب با عنوان پژوهش، اهداف پژوهش و بازه زمانی مشخص شده، انتخاب و به روش سنتز پژوهی تحلیل گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد معیارهای پشتیبانی، مواد و منابع آموزشی، مدرس، دانشجو و ارزشیابی به عنوان معیارهای ارزشیابی تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات شناخته شدند. برای معرف معیار ارزشیابی مدرس (دانش، مهارت و توانایی های فناوری) معرف معیار ارزشیابی دانشجو (تعامل، مهارت فناوری و تولید محتوی الکترونیکی)، معرف معیار ارزشیابی پشتیبانی (برنامه ریزی، فرهنگ سازی و آموزش منابع انسانی)، در معرف معیار ارزشیابی مواد و منابع یادگیری (منابع سخت افزاری، نرم افزاری و محتوی الکترونیکی) و معرف معیار ارزشیابی ارزشیابی (بازخورد الکترونیکی، ارزشیابی الکترونیکی و کارپوشه الکترونیکی) استخراج شد. نتیجه گیری: به طورکلی معیارهای ارزشیابی تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات می تواند چارچوب ارزشمندی برای مسیولان نظام آموزش عالی و مدیران فراهم آورد تا با بهره گیری از این الگوی ارزشیابی، زمینه بهبود و ارتقاء کیفیت برخی از جنبه های نسبتا مطلوب ارزشیابی و رفع موانع استفاده از فناوری ها در برنامه درسی گام های اساسی برداشته شود.

این مطالعه به منظور بررسی ساختار عاملی و ویژگیهای روانسنجی یک پرسشنامه در مورد فلات یادگیری در آموزش زیان انگلیسی (FLLPI) برای دانشجویان پزشکی طراحی شده است. فلات یادگیری عبارت است از عدم پیشرفت قابل ملاحظه در فرایند یادگیری زیان در سطح میانی و فرا میانی. در مجموع، 210 دانشجوی دانشگاه های علوم پزشکی زنجان، قزوین و البرز در سطح میانی و فرا میانی زبان انگلیسی به پرسشنامه FLLPI پاسخ دادند. تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) انجام شد. پایایی ابزار اندازه گیری توسط آلفای کرونباخ (978/0) محاسبه شد. یافته های تحلیل عاملی مرتبه اول، کفایت مدل ده عاملی برای FLLPI را تایید میکند. علاوه بر این، تحلیل عاملی تاییدی مرحله دوم نشان داد که تمام 10 عامل دارای بار عاملی کافی برای پیش بینی عوامل موثر بر فلات یادگیری زیان انگلیسی هستند. همچنین، شاخص های برازش، (CMIN/DF) برابر با 961/1، (RMSEA) برابر با 61/0، (GFI) برابر با 945/0، (AGFI) برابر با 968/0، (CFI) برابر با 997/0، (NFI) برابر با 949/0، (TLI) برابر با 978/0، (IFI) برابر با 926/0 و (RFI) برابر با 965/0 نشان می دهد، الگوی تدوینی عوامل تاثیرگذار بر فلات یادگیری در آموزش زبان انگلیسی از برازش بسیار مطلوبی برخوردار است. در پایان، نتایج نه تنها بر چندبعدی بودن FLLPI تایید می کند، بلکه نشان دهنده مفید بودن این پرسشنامه در پژوهش های مربوط به فلات یادگیری زبان انگلیسی در میان دانشجویان پزشکی با سطح میانی و فرا میانی میباشد.

زمینه و هدف: رشد و پرورش مهارت های تفکر نقادانه مسیله بسیار پیچیده در آموزش بوده است. توجه به ویژگی های شخصیتی نقش بسیار مهم و اساسی در گسترش مهارت تفکر نقادانه دارد. این مطالعه به منظور تدوین مدل تفکر نقادانه بر اساس پنج عامل بزرگ شخصیت با واسطه میانجی فراشناخت در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ارتش انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه از نوع همبستگی بود. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ارتش مشغول به نحصیل در سال 1395-1396 بودند که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 300 نفر برای مطالعه انتخاب شدند. . ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ویژگی شخصیتی مک کری و کاستا (1983)، پرسشنامه فراشناخت ولز (1997)، پرسشنامه تفکر انتقادی ریکتس (2003) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار 24Amos انجام گرفت. یافته ها: بر اساس نتایج، بین 4 عامل شخصیت با تفکر انتقادی اثر مستقیم و معناداری وجود دارد (001/0=P). همچنین بین 5 عامل و ویژگی های شخصیتی«برون گرایی»، «انعطاف پذیری»، «دلپذیری» «ثبات عاطفی» و «مسیولیت پذیری» با فراشناخت رابطه مستقیم معناداری وجود دارد (001/0=P). با توجه به یافته ها بین 4 عامل شخصیتی با تفکر انتقادی از طریق فراشناخت اثر غیر مستقیم و معناداری وجود دارد (001/0=P). اما ویژگی شخصیتی «ثبات عاطفی» بر تفکر انتقادی از طریق فراشناخت اثر غیر مستقیم ندارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های مطالعه حاضر عوامل شخصیتی بر ارتقای تفکر انتقادی دانشجویان علوم پزشکی تاثیرگذار است.

زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر ارایه الگوی روابط علی جهت گیری آینده و یادگیری خودتنظیمی بر اساس نقش واسطه گری خودکارآمدی تحصیلی و ارزش تکلیف به روش تحلیل مسیر است. روش بررسی: در پژوهش پیش رو، که به شکل توصیفی از نوع همبستگی انجام گرفته است، با نمونه ای پژوهشی شامل 205 نفر دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش پزشکی(مجازی) دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، که بر اساس فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری طبقه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند و پرسشنامه ای متشکل از 4 پرسشنامه را تکمیل نمودند که شامل پرسشنامه خودتنظیمی بوفارد (1995)، پرسشنامه استاندارد خودکارآمدی تحصیلی میجلی و همکاران (2000) و پرسشنامه ارزش تکلیف پینتریج (1991)، پرسشنامه جهت گیری آینده سیگنر (2009) بود. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر و نرم افزارهای Amos, و Spss استفاده شد. یافته ها: عامل جهت گیری آینده بر خودتنظیمی تحصیلی در دانشجویان دارای ضرایب همبستگی مثبت و معنی دار است. همچنین سنجش تکوینی با استفاده دانشجویان از خودکارآمدی تحصیلی و ارزش تکلیف هم همبستگی مثبت و معنی دار نشان داد. به این ترتیب فرضیه های پژوهش تایید شد. نتیجه گیری: در نتیجه یافته های این پژوهش می توان گفت استفاده از جهت گیری آینده با توجه به میانجی گری خودکارآمدی تحصیلی و ارزش تکلیف، به رشد خودتنظیمی تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد آموزش پزشکی(مجازی) دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و استفاده بیشتر آنها از خودتنظیمی تحصیلی، در یادگیری منجر می شود. بررسی شاخص های برازندگی نشان داد که مدل پیشنهادی پژوهش با داده های گردآوری شده از دانشجویان دوره های مجازی دارای برازش نسبتا مناسبی است.

زمینه و هدف: یکی از مهمترین عوامل فردی که بر پذیرش و اثرگذاری یادگیری سیار تاثیر می گذارد، آمادگی است. این مطالعه با هدف تعیین میزان آمادگی یادگیری سیار در دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی زنجان در سال 1397-1398 انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه ی توصیفی-مقطعی، از مجموع 355 نفر دانشجوی دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی زنجان در سال تحصیلی 1397-1398 که به روش سرشماری انتخاب شدند، 279 نفر با درصد پاسخ 6/78 % پرسشنامه را تکمیل نمودند. ابزار جمع آوری اطلاعات ترجمه پرسشنامه استاندارد آمادگی یادگیری سیار بود که پس از تعیین روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS استفاده شد. یافته ها: میانگین و انحراف معیار آمادگی یادگیری سیار دانشجویان در هر سه حیطه خودکارآمدی 71/0± 89/3، حیطه خوش بینی 71/0± 82/3 و حیطه یادگیری خودراهبر 81/0± 57/3 بدست آمد. به طور کلی میزان آمادگی یادگیری سیار دانشجویان با میانگین و انحراف معیار65/0± 80/3 بدست آمد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد به طور کلی میزان آمادگی یادگیری سیار دانشجویان بالاتر از حد متوسط است و عموما نگرش مثبتی نسبت به یادگیری سیار در بین دانشجویان دندانپزشکی وجود دارد بر این اساس می توان در جهت ارتقا آموزش دانشجویان از فناوری یادگیری سیار کمک گرفت.

زمینه و هدف: یکی از راهکارهای ارتقای کیفیت آموزش، طراحی سوالات چندگزینه ای استاندارد می باشد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر برگزاری کارگاه استاندارد سازی سوالات چهارگزینه ای پایان ترم بر علمکرد و رضایتمندی اساتید دانشکده پرستاری و مامایی زنجان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه مداخله ای تک گروهی قبل و بعد در سال 98-1397 اجرا شد. عملکرد اساتید از نظر رعایت قواعد ساختار و سطح تاکسونومی سوالات در دو مرحله قبل و دو ترم متوالی بعد از مداخله و رضایتمندی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بررسی شد. نمونه پژوهش 50 نفر از اساتید دانشکده بودند و نمونه گیری در دسترس استفاده شد. محتوای آموزشی شامل اصول طراحی سوالات عینی، اعتبار صوری و اعتبار محتوایی، نحوه بررسی ضریب دشورای و ضریب تمیز سوالات بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آماره کای دو در سطح اطمینان 95 درصد تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: مجموع نمرات نحوه رعایت ساختار سوالات در طول سه ترم از 8/65 درصد به 5/83 درصد افزایش یافت. سطح سنجش و ارزیابی در نیسمال دوم بررسی که بعد از برگزاری کارگاه بود افزایش داشت ولی در نیسمال بعدی مجدد کاهش نشان داد. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت سطح تاکسونومی سوالات علاوه بر ابلاغ دستورالعمل استفاده از چک لیست میلمن و بلوپرینت به اساتید، نیاز هست به طور مستمر کارگاه های توانمندسازی در این زمینه برگزار شود.

زمینه و هدف: از نظر روانشناسی یادگیری یکی از عوامل موثر در یادگیری، راهبردهای خود تنظیمی است. بر این اساس این مطالعه با هدف تعیین وضعیت راهبردهای خودتنظیمی یادگیری، در دانشجویان رشته های پزشکی و پرستاری دانشگاه علوم پزشکی زنجان انجام شد. روش بررسی: جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان رشته پزشکی و پرستاری دانشگاه علوم پزشکی زنجان در سال تحصیلی 98-97 بودند که تعداد آنها 390 نفر بودند. نوع مطالعه توصیفی مقطعی است و ابزار پژوهش شامل پرسشنامه اطلاعات فردی و پرسشنامه راهبردهای یادگیری خود تنظیمی پینتریچ و دی گروت (Pint rich and De Groot) بود. داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از ابزارهای آمار توصیفی چون میانگین و انحراف معیار و آمار استنباطی شامل آزمون تی مستقل و با استفاده از نرم افزار آماری PSS16 تحلیل شد. یافته ها: این مطالعه نشان داد هر دو گروه از دانشجویان پزشکی و پرستاری بصورت قابل قبول از راهبردهای خود تنظیمی استفاده می کنند و تفاوت آنان از نظر آماری معنی دار نیست (05/0

زمینه و هدف: امروزه سازمان ها برای بقای خود نیاز به کارکنانی دارند که ضمن تعهد به اهداف سازمان از هرگونه بی تفاوتی نسبت به سازمان اجتناب نموده و تلاش خود را در جهت تحقق اهداف سازمانی بکار بگیرند. هدف از این پژوهش تحلیل نقش میانجی بی تفاوتی سازمانی در رابطه بین عدالت سازمانی و تعهد سازمانی اساتید دانشگاه علوم پزشکی کردستان بود. روش بررسی: روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه آماری آن شامل کلیه اساتید دانشگاه علوم پزشکی کردستان (235 نفر) در سال 1396 بود که با استفاده از جدول مورگان 147 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده از پرسشنامه استاندارد عدالت سازمانی نیهوف و مورمن، تعهد سازمانی آلن و مایر و بی تفاوتی سازمانی دانایی فرد و همکاران استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss نسخه 21 و از روش های آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و آزمون کولموگروف اسمیرنوف) و روش معادلات ساختاری (SEM) با استفاده از نرم افزار لیزرل استفاده شده است. یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد عدالت سازمانی به صورت مستقیم بر تعهد سازمانی اثر مثبت و مستقیم دارد، بی تفاوتی سازمانی بر تعهد سازمانی اثر مستقیم و منفی دارد، عدالت سازمانی بر بی تفاوتی سازمانی اثر مستقیم و منفی دارد، همچنین اثر غیر مستقیم عدالت سازمانی بر تعهد سازمانی از طریق بی تفاوتی سازمانی معنی دار بود. نتیجه گیری: از آنجا که عدالت سازمانی و بی تفاوتی سازمانی از متغیرهای مهم و مرتبط با تعهد سازمانی اساتید دانشگاه می باشند، پیشنهاد می شود این دو متغیر مورد توجه مدیران دانشگاه قرار بگیرد.