علوم کشاورزی ایران
سال:1382 | دوره:34 | شماره:1 |تعداد مقالات:25

برای مطالعه اثر ترکیب پذیری عمومی وخصوصی و نحوه عمل ژن ها در شرایط تنش خشکی در 6 لاین و دو رقم گندم ونان از لحاظ صفات ارتفاع بوته، زمان خوشه دهی، طول ریشک، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن 500 دانه وعملکرد دانه از یک طرح دی آلل کراس 8×8 یک طرفه استفاده گردید. در پاییز سال 1379 بذر 28 دو رگ F1 به همراه 8 والد آنها( جمعا 36 ژنوتیپ ) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران کشت گردید. نتایج تجزیه دی آلل براساس روش 2 مدل B گریفینگ نشان داد که اثر ترکیب پذیری عمومی GCA برای کلیه صفات و ترکیب پذیری خصوصی SCA به استثناء صفت طول سنبله برای بقیه صفات در سطح آماری 1% معنی دار است. نسبت میانگین مربهعات GCA بر SCA در مورد کلیه صفات به غیر از صفت ارتفاع بوته معنی دار بود، نتیجه این که برای عملکرد دانه و سایر اجزای عملکرد بیشترین سهم واریانس ژنتیکی به واریانس افزایشی اختصاص دارد. بالا بودن سهم قابل توجه واریانس ژنتیکی افزایشی در صفات مذکور بیانگر بالا بودن میزان وراثت پذیری در این صفات بوده و زمینه انتخاب پاسخ دار برای این صفات را فراهم می سازد.

با به کار گیری روش AFLP بر روی ژل های کوچک، تعداد 171 نوار چند شکل برای دو رقم جو ژاپنی انتخاب گردید. این نوارهای چند شکل روی 99 رگه خالص نوترکیب RIL حاصل از تلاقی دو رقم مذکور تفرق مندلی 1:1 را نشان دادند و همه آنها روی هفت کروموزوم جو قرار گرفتند. بنابراین نوارهای مذکور میتوانند به عنوان نشانگرهای مولکولی برای تهیه نقشه ژنتیکی به کار روند. مکان یابی 173 نشانگر 125 مکانی ژنی که شامل 171 نشانگر AFLP و 2 نشانگر مرفولوژیکی بود طولی به اندازه 875 سانتی متر مورگان را برای ژنوم جو برآورد نمود.

اثرات رقیق سازی انرژی وپروتئین جیره آغازین در سن 6 تا 12 روزگی بر عملکرد جوجه های گوشتی سویه تجارتی راس در یک طرح کاملا تصادفی مورد مطالعه قرار گرفت. این طرح شامل 6 گروه آزمایشی، 24 تکرار و 30 قطعه جوجه به ازای هرتکرار بود. برای رقیق سازی جیره از پوسته برنج به میزان صفر (شاهد)، 10، 15، 20، 25،30 درصد (گروه های آزمایشی) استفاده شد . پس از پایان محدودیت تا 21 روزگی از جیره آغازین و از 22 تا 42 روزگی از جیره پایانی استفاده شد.در کل دوره جوجه ها آزادانه به خوراک آردی و آب دسترسی داشتند. رقیق سازی جیره طی دوره محدودیت سبب افزایش مصرف خوراک گرید، اما مصرف انرژی و پروتئین کاهش پیدا کرد و به همین خاطر افزایش وزن بدن طی محدودیت نیز کاهش یافت. به دلیل رشد جبرانی در هفته های پس از محدودیت تفاوت معنی داری بین وزن جوجه ها در گروههای تحت محدودیت و گروه شاهد در 42 روزگی مشاهده نشد. مصرف خوراک در دوره پس از محدویدت در گروههای تحت محدودیت اندکی کمتر از گروه شاهد بود. به همین دلیل بازده غذایی در گروه های تحت به طور جزیی پس از محدودیت بهبود یافت، اما اختلاف معنی داری با گروه شاهد نداشته است. رقیق سازی جیره در سنین ابتدایی تغییر معنی داری در درصد کبد، لاشه و امعا و احشا در سن کشتار ایجاد نکرد. همچنین کاهش معنی داری در درصد چربی محوطه شکمی مشاهده نشد. در این آزمایش جیره های رقیق شده 20 و 25 درصد سبب افزایش جزیی در وزن بدن و بهبود بازده تولید شد.

در این طرح تاثیر روش های مختلف خاک ورزی بر عملکرد گندم در تناوب با ذرت و خصوصیات فیزیکی خاک مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تیمار و پنج تکرار از سال 75 به مدت سه سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب اجرا گردید. تیمارها شامل : 1- خاک ورزی مرسوم (گاوآهن برگردان دار+ دیسک) به عنوان شاهد 2- گاوآهن قلمی (چیزل) + دیسک 3 و4- استفاده از ساقه خرد کن ذرت قبل از عملیات تیمار اول و دوم. درهر یک از تیمارهای خاک ورزی عملکرد محصول اجزا عملکرد (تعداد خوشه در متر مربع، دانه درخوشه و وزن هزار دانه)، تعداد بوته درمتر مربع وخصوصیاتی از قبیل جرم مخصوص ظاهری، شاخص مخروطی و مواد آلی خاک اندازه گیری شد. نتایج حاصله نشان داد که روشهای مختلف تهیه زمین تاثیر معنی داری بر عملکرد محصول داشته است. در بین تیمارها، استفاده از ساقه خرد کن ذرت قبل از به کار گیری گاو آهن بر گردان دار دارای بیشترین مقدرا علمکرد بود و روش خاک ورزی بوسیله گاوآهن قلمی اختلاف معنی داری با روش خاک ورزی مرسوم نداشت. همچنین مشخص شد که مهمترین جزء عملکرد در روشهای مختلف تهیه زمین تعداد خوشه در متر مربع میباشد. اعداد به دست آمده از تهیه زمین تاثیر معنی داری بر شاخص مخروطی، تا عمق 30 سانتی متری نداشته است به عبارت دیگر کاربرد ساقه خرد کن درمقایسه باعدم استفاده از آن تاثیر معنی داری بر افزایش شاخص مخروطی خاک به خاطر یک بار عبور بیشتر ساقه خرد کن و تراکتور نداشته است.

به منظور مکانی یابی ژن مقاومت MLP بر روی کروموزومهای جو، 92 خانواده F3 تلافی pallas × 5A× D7B نسبت به ایزوله سفیدک سطحی مورد ارزیابی قرار گرفته و سپس با استفاده ازمارکرهای نیمه خودکار SSR,AFLP در توالی یاب DNA از نوع ABI prism 377 بررسی گردیدند. تعداد 99 ترکیب پرایمری AFLP و 63 ترکیب پرایمری SSR در تکنیک تجزیه تفرق بالک به منظور تعیین پلی مورفیسم بین والدین و بالکها مورد غربال اولیه قرار گرفتند. نتایج غربال اولیه ترکیبات پرایمری SSR,AFLP به ترتیب مشاهده 3 و 1 درصد پلی مورفیسم بین والدین بود. مارکر AFLP با نام 124 E38- M50 و مارکر SSR با نام Bmac.316 تفرق همزمان را با ژن MLP بر روی کروموزوم شماره 6 نشان دادند. نتایج تفرق این دو مارکر به ترتیب با نسبت های 3:1 و 1:2:1 توافق داشت. همچنین تفرق 1:2:1 ژن MLP درخانواده های F3 پیوستگی این دو مارکر با ژن MLP را مورد تایید قرار داد.

سوسک کلرادوی سیب زمینی، Leptinotarsa decemillneata، در گذشته جز آفات قرنطینه ای کشور بود، ولی در سال 1363 برای نخستین بار در منطقه اردبیل مشاهده گردید و از حدود 4 تا 5 سال پیش به منطقه ارسباران واقع دراستان آذربایجان شرقی نیز گسترش یافت. در این تحقیق، تراکم و تغییرات فصلی جمعیت این آفت در طول فصل زراعی سال 1379 در مزارع سیب زمینی اهر و ورزقان بر روی 50 بوته که به طور تصادفی انتخاب شده بودند بررسی گردید. نمونه برداری در هر منطقه به صورت هفتگی از اوایل اردیبهشت شروع و تا اوایل مهرماه 1379 ادامه یافت. در منطقه اهر، اولین حشرات کامل زمستان گذران به تدریج از اواسط اردیبهشت ماه بر روی بوته های سیب زمینی ظاهر شدند. تخمریزی این حشرات از دهه سوم اردیبهشت ماه شروع شد. اوج جمعیت حشرات کامل زمستان گذران، دسته های تخم، لارو و حشرات کامل نسل اول بر روی بوته های مورد مطالعه دراهر به ترتیب در 10 خرداد، اوایل خرداد، 15 خرداد و 2 تیرماه؛ و در ورزقان به ترتیب در 25 خرداد، 16 خرداد، 23 خرداد و سوم مرداد ماه مشاهده گردید. در هر دو منطقه این آفت دو نسل در سال تولید نمود و مدت زمان لازم برای تکامل نسل اول و نسل دوم آفت به تریتب 48 و 40 روز تعیین گردید. در منطقه اهر، میانگین تراکم حشرات کامل زمستان گذران، دسته تخم و لاروهای نسل اول به ترتیب 183/0 ، 62/0 و 68/11 عدد در بوته و میانگین تعداد حشرات کامل نسل اول، دسته تخم و لاروهای نسل دوم به ترتیب 5/0، 83/0 و 2/8 بر بوته بود. در منطقه ورزقان میانگین تراکم حشرات کامل زمستان گذران، دسته تخم، و لاروهای اول به ترتیب 2/0،30/0و 68/9 عدد بر بوته و میانگین تعداد حشرات کامل نسل اول،دسته تخم و لاروهای نسل دوم به ترتیب 65/0 و 58/0 و 2/7 بر بوته بود. روند تغییرات جمعیت آفت در طول سال زراعی درهر دو منطقه مزبور مشابه هم بود.

گیاهان هاپلویید از چند توده خربزه ایرانی و دو تا از هیبریدهای پروژه مقاومت مرکب به ویروسها از طریق نجات جنین های ارتنوژنیک (بکرزا) القا شده به وسیله گرده های پرتو دیده تولید گردید. از مجموع 136 جنین به دست آمده در توده های ایرانی 55 گیاه باززایی شد. نسبت جنین های به دست آمده با توجه به ژنوتیپ های مختلف از 5% در طالبی سمسوری تا 4/0% در خربزه طلایی متفاوت بود. در سری دوم (هیبریدها) ضمن افزایش کارایی از طریق ابداع روش استفاده از کشت مایع برای شناسایی و نجات جنین ها از مجموع 239 جنین یافت شده 176 گیاه باززایی گردید. در روش معمول تعداد زیادی بذر باید جهت یافتن و استخراج جنین های موجود مورد بازبینی قرار گیرند که کاری دشوار و وقت گیر میباشد اما کشت بذور در محیط مایع علاوه بر افزایش کمی و کیفی جنین های به دست آمده موجب سهولت تشخیص و استخراج آنها میگردد. بدین ترتیب میتوان به آسانی به تعداد کافی گیاه هاپلویید برای مشاهده تفرق صفات و دستیابی به ژنوتیپ مورد نظر دست یافت. در روش کشت تخمدانهای تلقیح نشده (ماده زایی) که جهت مقایسه انجام شد ازمجموع 126 تخمدان کشت شده تنها 3 جنین در رقم خاتونی به دست آمد که بیانگر کارآیی ضعیف و وابستگی شدید آن به ژنوتیپ برای تولید گیاهان هاپلویید در خربزه می باشد. هاپلویید بودن گیاهان حاصله درمرحله اول با روش شمارش کروموزومی و در مرحله دوم از طریق فلوسیتومتری و همچنین صفات مورفولوژیکی مورد تایید قرار گرفت. دو مورد دوبله شدن خوبخودی مشاهده شد و مابقی گیاهان حاصله برای دیپلویید شدن در شرایط مختلف تحت تیمار کولشیسین قرار گرفتند.

در این تحقیق گروه های سازگاری رویشی VCG چهل جدایه Fusarium oxysporum f.sp. tuberosi عامل بیماری های مهم سیب زمینی در سه مرحله در انبار و مزرعه شامل پوسیدگی خشک فوزاریمی پژمردگی و پوسیدگی انتهایی ساقه سیب زمینی که از مناطق مختلف سیب زمینی کاری استان خراسان جمع آوری شده بودند، با استفاده از جهش یافتگان نیت تعیین شد. ابتدا جهش یافتگان نیت به صورت سکتورهایی در محیط های مختلف کلرات دار تولید شدند. سپس کلاس فنوتیپی جهش یافتکان نیت براساس مشخصات رشدی پرگنه آنها روی محیط پایه که حاوی یکی از پنج نوع منبع نیتروژن (نیترات سدیم، نیتریت سدیم، تارتارات آمونیوم، اسید اوریک و هیپوزانتین) بود، تعیین گردید. بر این اساس 9/49 درصد از جهش یافتگان نیت متعلق به کلاس فنوتیپی nit1، 3/30 درصد به کلاس فنوتیپی nit3 و 9/15 درصد در کلاس فنوتیپی Nit M قرار گرفتند. 9/3 درصد از جهش یافتگان نیت در هیچ کلاس فنوتیی قرار نگرفتند که به آنها crn اطلاق می گردد. به منظور انجام آزمون های مکمل سازی و تعیین گروه های سازگاری رویشی، بین تمامی جهش یافتگان Nit M هر جدایه با جهش یافتگان nit1 یا nit3 سایر جدایه ها مقابله برقرار گردید. جدایه هایی که قادر به تشکیل هترکاریونهای پروتروف پایدار در حد فاصل پرگنه های سازگار Nit M، باnit1 یا nit 3 بودند, در یک گروه سازگاری رویشی قرار گرفتند. نماد تشکیل هترکاریون پروتروف، تشکیل خط رشدی متراکم از میسلیوم های هوایی در حد فاصل پرگنه ها در محیط کشت حداقل بعد از 7 تا 14 روز است. بر این اساس 8 گروه سازگاری رویشی به نام های VCG8, VCG7, VCG5, VCG4, VCG3, VCG2, VCG1 تعیین شد که در این میان VCG3, VCG2, VCG1 مربوط به جدایه های عامل پژمردگی، VCG4 شامل جدایه های عامل پژمردگی و پوسیدگی انتهایی ساقه،VCG5 شامل فقط یک عضو مربوط به پوسیدگی انتهایی ساقه، VCG7, VCG6 و VCG8 مربوط به جدایه های عامل پوسیدگی خشک فوزاریومی سیب زمینی بودند. به نظر میرسد بین جدایه های عامل پژمردگی و پوسیدگی انتهایی ساقه همولوژی ژنتیکی وجود داشته باشد. ارتباطی بین VCG و پراکنش جغرافیایی جدایه ها وجود نداشت. از آنجا که از گروه های سازگاری رویشی استاندارد (به علت عدم وجود آنها) استفاده نشده است، نامگذاری گروهها به روش معمول صورت نگرفته است.

به منظور شناخت منابع آبهای زیرزمینی دشت فومنات و مطالعه تغییرات کیفیی آنها، مطالعاتی بر روی منابع آبهای زیرزمینی این منطقه انجام گرفت. بدین منظور پس از جمع آوری و بررسی اطلاعات اولیه و داده های اقلیمی، مطالعات صحرایی انجام شد. نخست زمین شناختی کواترنر منطقه مورد مطالعه قرار گرفت. سپس عوامل موثر بر بیلان آب ارزیابی گردید. با استفاده از عکس های هوایی و نقشه های توپوگرافی در مقیاس 1/50000 ،نقشه فهرست منابع آبی منطقه تهیه شد. پس از به دست آوردن ارتفاع سطوح پیزومتریک از سطح دریا نقشه های پیزومتریک و هم عمق برخورد به سطح آبی زیرزمینی تهیه و نوسانات سالیانه آبخوان ها ارزیابی گردید. با استفاده از نتایج آزمایش پمپاژ، ویژگی های هیدرولیکی آبخوان ها شامل ضریب قابلیت انتقال آب T و ضریب ذخیره S با استفاده از روشهای تیس و جاکوب محاسبه شد. همچنین با استفاده از نتایج آزمایشهای پمپاژ پله ای، ضرایب افت خطی B و غیر خطیC تعدادی از چاه های عمیق منطقه محاسبه و معادلات این چاه ها تعیین گردید. پس از آشنایی با آبخوان ها و تعیین خطوط اصلی جریان آب های زیرزمینی، هیدروشیمی آبخوان ها وتغییرات کیفی آنها مورد بررسی قرار گرفت. غلظت کاتیون ها و آنویونهای اصلی شامل کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، کلر ، سولفات، کربنات، بی کربنات، فسفر، نیتروژن آمونیاکی، نیترژن نیتریت، نیتروژن نیترات، آهن،بعضی از فلزات سنگین وسمی نظیر سرب،کادیوم و جیوه، همچنین TDS,COD,BOD,pH,EC اندازه گیری شد. مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی نشان می دهد که منطقه مورد بررسی یکی از بهترین مناطق در جلگه گیلان از نظر ذخایر آب های زیرزمینی است و آبخوان ها شامل یک آبخوان آزاد با دبی ضعیف و تعداد زیادی آب خوان های تحت فشار معمولی و تحت فشار جهنده (آرتزین) بوده واز دبی قابل ملاحظه ای برخوردار هستند. همچنین مطالعات هیدورشیمی نشان میدهد که منابع آبهای سطحی و زیرزمینی منطقه در اغلب موارد از کیفیت خوبی جهت مصارف شرب، آبیاری و صنعتی برخوردار است. نتایج حاصل حاکی از افزایش تدریجی هدایت الکتریکی، سدیم و کلر در مسیر جریان زیرزمینی بوده و برای سایر اندازه گیریها تغییرات از روند مشخصی پیروی نمی کند. غلظت آهن در آبخوان های جنوبی (به ویژه منطقه فومن) نسبتا قابل ملاحظه بوده ولی در آب آبخوان های سایر نقاط آهن وجود ندارد. مشکل آلودگی نیترات در آبخوان ها مشاهده نگردید. یون های سرب، کادیوم و جیوه نیز در آبخوانها وجود نداشته و مقادیر BOD,COD نشان دهنده سالم بودن آب هاست.

ترکیب های فنولی و فعالیت پلی فنول اکسید از (PPO) در 5 رقم سیب در رابطه با حساسیت آنها به قهوه ای شدن اندازه گیری شدند. درجه قهوه ای شدن با اندازه گیری رنگدانه های قهوه ای پس از همگون سازی پالپ میوه تعیین شد. تجزیه واریانس سرعت قهوه ای شدن، میزان پلی فنولها و فعالیت پلی فنون اکسیداز نشان داد که تنها اثر رقم معنی دار است و برهم کنش جهت و رقم معنی دار نیست. مقایسه میانگین ها (دانکن) در سطح 1% رقم ها را ار لحاظ سرعت قهوه ای شدن به سه دسته قوی (رددلیشس)، ضعیف (ارنگه و گرانی اسمیت) ، (گلدان اسموتی) و متوسط (گلدان دلیشس) تقسیم کرد. ارنگه به علت داشتن بالاترین میزان مواد جامد محلول و کمترین سرعت قهوه ای شدن رقم برتر بود.

این تحقیق با هدف مطالعه اثر چند سویه کاملا موثر (se>100) باکتری بردی ریزوبیوم ژاپنیکوم روی کارایی سیستم همزیستی وهمچنین سهم موجودی نیتروژن از تثبیت بیولوژیک نیتروژن در سه رقم سویا که کشت آنها در ایران بیشتر متداول است انجام پذیرفت. به این منظور، 5 سویه خالص باکتری بردی ریزوبیوم ژاپنیکوم شامل هلی نیترو، ریزوکینگ، بیودز، سی بی 1809 وگلدکت به شکل کشت شده روی سطح شیبدار محیط غذایی ریزوبیوم YMA از موسسه تحقیقات خاک و آب تهیه گردید. پس از کسب اطمینان از خلوص و توانایی ایجاد همزیستی هر یک از آنها Infectiveness، کارایی همزیستی symbiotic effectivenss هر یک با ارقام سویا بررسی و سه سویه گلدکت، ریزوکینگ و هلی نیترو به عنوان سویه های برتر انتخاب شدند. برای انجام کشت گلدانی، یک نمونه خاک فاقد باکتری بومی همزیست و دارای نیتروژن کم انتخاب و به مقدار کافی جمع آوری شد. سپس آزمایشی فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار در آن صورت پذیرفت. در این آزمایش فاکتور رقم سویا شامل ارقام سحر، ویلیامز و کلارک 63 و فاکتور باکتری در 4 سطح شامل تلقیح با سه سویه برتر و تیمار بدون باکتری (شاهد) بود. درهر گلدان به میزان 5/3 کیلوگرم خاک یکنواخت شده توزیع و با رعایت تیمارها هر بذر با یک میلی لیتر از مایه تلقیح سویه مورد نظر با غلظت شماره 43 استانداردهای مک فارلند تلقیح گردید. در طی مدت 4ماه کشت، رطوبت گلدانها با آب مقطر در حدود 80 درصد ظرفیت مزرعه FC نگه داشته شد. پس از مدت مذکور در مرحله دانه بندی کامل سویا R6 سیزده شاخص رشد گیاه اندازه گیری و با استفاده از نرم افزار کامپیوتری MSTATC مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج حاصل بیانگر آن است که اثرات ساده و متقابل تیماریهای مذکور بر روی شاخص های بررسی شده معنی دار هستند. دراکثر شاخص های مطالعه شده رقم سحر نسبت به دو رقم دیگر برتری محسوس و معنی داری نشان داد که این موضوع احتمالا با دیررسی و همچنین خصوصیات ژنتیکی مطلوب آن از نظر سازگاری بهتر با باکتری همزیست واستفاده بهینه از شرایط محیطی مرتبط میباشد. تمامی تیمارهای تلقیح با باکتری نسبت به شاهد در شاخصهای بررسی شده افزایش معنی دار نشان دادند. سویه هلی نیترو به رغم ایجاد همزیستی و توان گره زایی خوب، به طور ذاتی کارایی ضعیف تری برای انجام فرایند تثبیت نیتروژن مولکولی و همچنین تامین نیتروژن مورد نیاز گیاه نسبت به دو سویه دیگر که وضعیت تقریبا مشابه و مطلوبی داشتند، نشان داد. از طرف دیگر بررسی مقادیر نیتروژن جذب شده ازمنابع مختلف در ارقام مذکور به روش تفاوت نیتروژن نشان داد که حدود 90-80 درصد کل نیتروژن مورد نیاز سویا از طریق همزیستی با باکتری مذکور تامین شده است.

در این تحقیق تمایلات ریسکی گندم کاران منطقه رامجرد استان فارس با استفاده از روش اقتصاد سنجی ساختاری پیشنهاد شده به وسیله آنتل 1987، تخمین زده شد. براساس یافته های این مطالعه، میانگین ریسک گریزی مطلق ارو- پرات AP و ریسک گریزی مطلق به سمت پایین DS گندم کاران منطقه رامجرد به ترتیب 578/2 و 988/2 به دست آمد که نشان دهنده ریسک گریز بودن جامعه مورد مطالعه از نقطه نظر هر دو معیار میباشد. علاوه بر این انحراف معیار هر دو معیار ضریب ریسک گریزی، بیانگر ناهمگنی قابل توجهی از تمایلات ریسکی در جمعیت مورد مطالعه است.

اثرات منابع جیره غذایی حاوی نسبت های مختلف اسیدهای چرب n-3 به n-6 بر عملکرد و پاسخ اولیه تولید آنتی بادی جوجه های گوشتی در قالب یک طرح کاملا تصادفی مرود بررسی قرار گفت. هفت صد قطعه جوجه گوشتی به طور تصادفی بین 35 قفس تقسیم شدند واز 6 روزگی با جیره های غذایی یکسان به لحاظ انرژی و پروتئین با سطوح مختلف روغن ماهی و یا پنیه دانه 075/0 ،5/1 و25/2 درصد و یا بدون روغن (گروه شاهد) تغذیه گردیدند. برای تعیین تیتر آنتی بادی علیه بیماری نیوکاسل، در13 روزگی 5 جوجه به ازای هر قفس به طور تصادفی انتخاب، خونگیری وسپس واکسینه شدند. خونگیری های بعدی در روزهای 6 و 11 و 18 پس از واکسیناسیون انجام گرفت. به منظور تعیین تیتر آنتی بادی علیه گلبول قرمز گوسفند SRBC، در 36 روزگی 6 جوجه به ازای هر قفس به طور تصادفی انتخاب و خونگیری شدند. سپس به آنها 1 میلی لیتر سوسپانسون 5% SRBC تزریق گردید و خونگیری های بعدی در روزهای 3،7،10، 13 پس از تزریق به عمل آمد. وزن بدن و مصرف خوراک در روزهای 21،42، 49 اندازه گیری شد. تیمارهای غذایی بر عملکرد جوجه ها در طی دوره های آغازین و رشد تاثیر معنی داری نداشتند، اما مصرف خوراک در وره پایانی در جوجه های تغدیه شده با تیمارهای 25/2% روغن ماهی و یا پنبه دانه نسبت به سایر گروه ها بیشتر بود (P<0/01). جوجه های تغذیه شده با جیره 25/2% روغن ماهی، بیشترین آنتی بادی را در روزهای 3،7،10، 13 پس از تزریق SRBC تولید کردند به (ترتیب P<0/05، P<0/01 ، P<0/05، و P<0/01) تیتر آنتی بادی علیه نیوکاسل در گروه های شاهد و 25/2% روغن پنبه دانه، در روز 18 واکسیناسیون نسبت به سایر گروه ها بیشتر بود (p<0/01) . همبستگی منفی معنی داری بین وزن بدن و تیتر آنتی بادی علیه SRBC در روزهای 3 و 7 پس از تزریق مشاهده شد (به ترتیب r=-0/246 , -383/0 ). نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که نسبت بالای اسیدهای چرب n-3/n-6 در جیره غذایی باعث بهبود تیتر آنتی بادی علیه SRBC میشود؛ در حالیکه نسبتهای متوسط آن اثر مطلوبتری بر تیتر بادی علیه نیوکاسل دارد.

در این تحقیق محلول پاشی با بوریک اسید و سولفات روی در بهار سال 1377 روی بادام رقم شاهرودی در باغ تحقیقاتی گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران در کرج انجام گرفته است. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصاد فی اجرا شد که در آن سه سطح بوریک اسید (2000، 1000 و 0 میلی گرم در لیتر) و سه سطح سولفات روی (5000 ، 3000 و 0 میلی گرم در لیتر) مورد استفاده قرار گرفت. محلول پاشی در بهار در مرحله قبل ازباز شدن جوانه های گل انجام گرفت. در موقع برداشت صفت فیزیکی طول وعرض میوه، وزن میوه، وزن مغز، درصد پوست سبز، درصد پوست سخت و درصد مغز و میزان جذب عناصر در برگ و میوه های اندازه گیری شد. نتایج نشان میدهد که محلول پاشی با بر (2000 میلیگرم در لیتر) و روی (5000 میلی گرم در لیتر) بیشترین تاثیر را بر افزایش طول میوه داشته است. همچنین عرض میوه در تیمار روی (5000 میلی گرم در لیتر) بیشترین میزان را داشته و نسبت به تیمار شاهد معنی دار شده است. هیچ یک از تیمارها اثر معنی داری بر وزن میوه، وزن مغز، درصد پوست سخت و درصد پوست سبز نداشته اند. محلول پاشی، میزان عناصر بر و روی را در برگ و میوه ها به طور معنی داری افزایش داده است. همبستگی مثبت و معنی داری بین طول میوه با میزان بر و روی موجود در میوه به دست آمده است.

پرورش انبوه و انبارداری تخم های سن شکار گر آنرالوس در شرایط آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین مناسبترین نسبت جنسی برای تولید بیشرین تعداد و تفریخ تخم در پرورش انبوه، نسبت های جنسی 3:1 و 2:1 به نفع نر، 3:1 و 2:1 به نفع ماده و 1:1 در ظروفی به حجم6/5 لیتر و شرایط حرارتی 2±25 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5±75% و دوره نوری 16L:8D در 4 تکرار و در قالب طرح کاملا تصادفی بررسی گردید. نتایج نشان داد که نسبت جنسی 2:1 به نفع نر با متوسط 7/431عدد تخم, متوسط تخم گذاری قابل ملاحظه ای را درمقایسه با سایر نسبت ها موجب شد و درصد تفریخ تخم در میزان 7/87% تفاوت قابل ملاحظه ای در مقایسه با سایر تیمارها نشان نداد. با رها سازی 8 عدد حشره نر و 4 عدد حشره ماده (به نسبت 2:1) در ظروفی به حجم 7/11 لیتر، متوسط کل تخم گذاری و درصد تفریخ تخم سن های ماده آندرالوس به ترتیب 3/1134 و 16/85 رسید. در این مطالعه انبارداری تخم های سن آندرالوس در حرارت های 4،8،12،16،25 درجه سانتیگراد نیز انجام شد. تخمها در هر یک از حرارت های ذکر شده به مدت 2،6،10،15،20،25،30 روز نگهداری شده و سپس خارج و وارد شرایط اتاقک رشد (حرارت 2±25 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5±75 درصد و دوره نوری 16L:8D )شدند. تنها در حرارت 16 درجه سانتیگراد با 2 روز نگهداری، 8/15% از پوره های سن 5 به مرحله حشره کامل انتقال یافته و طول دوره جنینی در این تیمار در مقایسه با شاهد (تخم هایی که از ابتدا در اتاقک رشد نگهداری شدند) به حدود 10 روز افزایش یافت. سایر تیمارها از لحاظ بقای پوره ها و یا طول دوره جنینی قابل توجه نبودند.

مقاومت گیاهان در برابر دامنه وسیعی از بیماریهای گیاهی بستگی به ژن غیر بیماریزایی در عامل بیماری و ژن مقاومت در میزبان دارد. در این تحقیق ژن غیر بیماریزایی avr Pto جدایه pt23 باکتری Pseudomonas، syringae pv. Tomato در پلاسمید نوترکیب (pLA(avrPto کلون گردید و سپس این پلاسمید از طریق الکتروپوریشن به داخل سلولهای جدایه های وحشی p.s.pv.syringae, P.s.pv.phaseolicola, P.s.pv. tomato منتقل شد . رقم حساس کانریرور (فاقد ژن مقاومت Pto) و رقم مقاوم کاستون (واجد ژن مقاومت Pto) گوجه فرنگی به وسیله جدایه های وحشی و جدایه های حاوی پلاسمید نوترکیب ( pLA (avrPto مایه زنی شدند. نتایج حاصله نشان داد که هیچگونه اختلاف معنی داری بین جدایه های وحشی و جدایه های حاوی پلاسمید نوترکیب از نظر میازن تکثیر باکتری بر روی رقم حساس وجود ندارد در صورتیکه در رقم مقاوم میزان تکثیر باکتری در جدایه های حاوی پلاسمید نوترکیب PLA (avrPto) از نظر آماری به طور معنی درای پایین تر از جدایه های وحشی (فاقد پلاسمید نوترکیب) بود. تاثیر تئوری ژن از برای ژن همچنین بر روی میزان رشد طولی گیاه نیز قابل مشهود بود. رشد طولی در گیاهان رقم مقاوم که با جدایه های حاوی پلاسمید نوترکیب( pLA(avrPto مایه زنی شده بودند از نظر آماری به طور معنی داری کمتر از گیاهانی بود که با جدایه وحشی مایه زنی شده بودند. در مجموع چنین استنباط میشود که درهر دو حالت سازگاری و ناسازگاری کلنیزاسیون باکتری روی گیاه صورت می گیرد ولی کلنیزاسیون اپی فیت باکتری در شرایط مزرعه در حالت سازگاری به میزان بالاتری نسبت به حالت ناسازگاری در گیاه صورت میگیرد.

به منظور بررسی اثر ژن برای صفات مختلف از 5 لاین اینبرد ذرت و تلاقیهای یک طرفه آن ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار استفاده شد. تجزیه به وسیله روش هیمن نشان داد که نحوه اثر ژن در رابطه با صفات عملکرد، تعداد روزهای تا ظهور 50% کاکل، تعداد روزهای تا شروع گرده دهی، ارتفاع بوته، تعداد روزهای تا رسیدن فیزیولوژیک، تعداد روزهای تا رسیدن کامل، طول بلال، قطر بلال، تعداد دانه در ردیف، عمق دانه، وزن هزار دانه و ارتفاع بلال از سطح زمین به صورت فوق غابلیت است ولی برای تعداد برگهای بالای بلال، تعداد ردیف دانه و درصد چوب غابلیت نسبی وجود دارد. ظهور کاکل زودهنگام شروع گرده دهی زود هنگام، رسیدن فیریولوژیک سریع، افزایش عملکرد و طول بلال، قطر بلال، تعداد دانه در ردیف، عمق دانه و ارتفاع بلال از سطح زمین و کاهش میزان درصد چوب همگی تحت تاثیر ژنهای غالب می باشند ولی افزایش تعداد برگ های بالای بلال، ارتفاع بوته، تعداد ردیف دانه و وزن هزار دانه تحت تاثیر ژنهای مغلوب می باشند.

به منظور بررسی تاثیر تراکم انرژی قابل متابولیسم و پروتئین خام بر روی عملکرد شترهای نر جوان پروری درحال رشد آزمایش با سه سطح انرژی قابل متابولیسم 56/2، 19/2 و 85/1 مگاکالری در کیلوگرم ماده خشک و سه سطح پروتئین خام 4/14 ،6/12 ،8/10 درصد به روش فاکتوریل 3×3 به مدت 80 روز بر روی 36 نفر شتر نر یک تا دو ساله بومی جنوب سبزوار با میانگین وزن 182کیلوگرم صورت گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که افزایش سطح انرژی و پروتئین جیره اثر معنی داری بر روی مصرف ماده خشک نداشت اما موجب بهبود افزایش وزن روزانه و بازده غذایی گردید. نتایج حاصل از تجزیه لاشه نشان داد که تیماری که حاوی کمترین سطح انرژی و پروتئین بود در درصد لاشه، گوشت لخم و چربی و درصد و وزن استخوان با بقیه تیمارها اختلاف معنی داری (p<0/05) داشت و بین بقیه تیمارها اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که جیره حاوی 56/2 مگاکالری انرژی قابل متابولیسم در کیلوگرم ماده خشک و6/12 درصد پروتئین خام بهترین جیره برای شترهای نر 1 تا 2 ساله بومی منطقه سبزوار خراسان به شمار می رود تغذیه این جیره سبب افزایش وزن روزانه معادل 688 گرم و بازده غذایی184/0 ، درصد لاشه3/54%، درصد گوشت با چربی 24/77% و درصد 8/22% گردید.

پارامترهای ژنتیکی صفات تولید شیر و چربی جمعیت گاوهای هلشتاین ایران، با استفاده از رکوردهای جمع آوری شده توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور در طی سالهای 1371 تا 1378 برآورد شدند. برآوردها با روش حداکثر درستنمایی محدود شده و براساس مدلهای حیوانی یک متغیره، رکوردهای تکرار شده و چند متغیره انجام گرفت. تعداد رکوردهای مورداستفاده برای دوره های شیردهی اول، دوم و سوم به ترتیب 60589 ،31367 و 14265 بود. براساس تجزیه و تحلیل یک متغیره، برای دوره های شیردهی اول، دوم و سوم، وراثت پذیری صفت تولید شیر بترتیب 27/0،23/0 و 14/0 و برای چربی به ترتیب23/0 ، 21/0 و 14/0 بر آورد گردید. برآورد وراثت پذیری و تکرارپذیری حاصل از تجزیه و تحلیل رکوردهای تکرار شده برای تولید شیر به ترتیب 22/0, 47/0 و برای تولید چربی به ترتیب 22/0 و 43/0 بود. میانگین برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات تولید شیر و چربی دوره های شیردهی اول و دوم براساس تجزیه و تحلیل دو متغیره مشابه با مقادیر حاصل از تجزیه و تحلیل یک متغیره بود. اما در تجزیه و تحلیل دو متغیره این میانگین برای دوره سوم شیردهی در هر دو صفت بزرگتر از نتایج تجزیه و تحلیل یک متغیره بود. همبستگی ژنتیکی افزایشی بین دوره های مختلف شیردهی صفات تولید شیر و چربی بسیار زیاد بوده و مقادیر آن از85/0 (بین دوره شیردهی اول و دوم صفت تولید چربی) تا 98/0 (بین دوره شیردهی دوم و سوم هر دو صفت) متغیر بود. این برآوردها برای همبستگی های فنوتیپی مثبت و متوسط، و برای همبستگی های محیطی مثبت و کم بود.

دستیابی به بهترین روش کنترل علفهای هرز چه از نظر پایداری محیط زیست و چه از نظر افزایش عملکرد محصول زراعی ضروری است. بدین منظور آزمایشی با ده تیمار شامل، آترازین + لاسو، آترازین + لاسویک بار کولتیواسیون +توفوردی، آترازین + لاسو+دوبار کولتیواسیون، EPTC,EPTC + یکبار کولتیواسیون + توفوردی، EPTC +دو بار کولتیواسیون، یک بار کولتیواسیون +تو فوردی، دوبار کولتیواسیون + توفور دی و دو تیمار شاهد شامل بدون کنترل علفهای هزر و کنترل کامل علفهای هزر، در یک طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1379 در مزرعه تحقیقاتی مجتمع عالی کشاورزی رامین، دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید. پیچک، اویارسلام وسوروف مهمترین علف های هرز مزرعه بودند. علفهای هرز خارشتر، پنیرک و تاج خروس وحشی اهمیت کمتری داشتند. تلفیقی ازعلفکشهای پیش کاشت به همراه دو بار کولتیواسیون به نحو موثری علفهای هرز را کنترل نمود. لکن تیماری که پیش کاشت آترازین+لاسو بود به دلیل کنترل طیف وسیعتر علفهای هرز و قابلیت کنترل در تمام فصل رشد نسبت به اردیکان کنترل مطلوبتری ارائه نمود. این تیمار قابلیت کنترل سوروف، اویار سلام، پیچک و سایر علفهای هرز را به ترتیب 93 و 83/78 و 88 و 99 درصد دارا بود و مناسبترین تیمار برای کنترل علفهای هرز در شرایط مشابه می باشد.

فندق و بادام زمینی دارای مقادیر زیادی روغن هستند که این روغن نسبت به اکسیداسیون حساس می باشد. در جریان برشته کردن این مواد، به دلیل انجام واکنش میلارد، ترکیباتی با خواص آنتی اکسیدانی ممکن است به وجود آیند. در این تحقیق نمونه هایی از بادام زمینی و فندق در دماها و زمان های مختلف برشته شدند و تحت دمای خاصی نگهداری گردیدند. سپس در فواصل زمانی مشخص روغن آنها استخراج و میزان پیشرفت اکسیداسیون در این روغنها از طریق سنجش عدد پراکسید مشخص گردید. نتایج به دست آمده نشان دهنده اثر برشته کردن در جلوگیری از اکسیداسیون روغن بوده که در دمای بالا همراه با زمان بیشتر این افزایش می یابد. البته علی رغم این اثر مثبت، افزایش دما و زمان برشته کردن نباید از حد خاصی تجاوز کند. زیرا به خصوصیات کلی ارگانولپتیک این مواد آسیب می رساند. اگر چه عمل برشته کردن سبب کاهش چشمگیر میزان اکسیداسیون روغن در بادام زمینی میشود، اما درمورد روغن فندق اثر آن چندان قابل توجه نیست.

با توجه به اینکه مایه پنیر مورد نیاز صنعت پنیر سازی کشور به طور عمده از خارج تامین میشود، دراین پژوهش مایه پنیر تهیه شده از کپک M.miehei با یک مایه پنیر حیوانی و یک مایه پنیر وارداتی به نام رنیلاز مورد مقایسه قرار گرفت. میزان تولید نیتروژن محلول SN و نیتروژن غیر پروتئینین NPN در پنیرهای ساخته شده با مایه پنیر حاصل از کپک M.miehei به طور معنی داری بالاتراز دو مایه پنیر دیگر بود. این دو شاخص نشاندهنده بالا بودن خاصیت پروتئولیتیکی این مایه پنیر نسبت به مایه پنیر حیوانی و رنیلاز میباشد. در طول 60 روز نگهداری دلمه ها در آب نمک، روند تغییرات اسیدیته، ماده خشک و مواد معدنی از قبیل فسفر، کلسیم و نمک طعام در پنیرهای ساخته شده با مایه پنیر حاصل از M.miehei به طور معنی داری متفاوت از دو مایه پنیر حیوانی و رنیلاز بود.

گسترش دامنه تنوع ژنتیکی ارقام زراعی از جمله ارقام مختلف برنج که درتولید بذر هیبرید (لاینA، لاین B، و لاین ‏R) مورد استفاده قرار میگیرند بسیار حائز اهمیت است. تولید بذر هیبرید برنج هنوز درکشور رایج نشده و این مهم بستگی کامل به وارد کردن لاین های نر عقیم، لاین های نگهدارنده و لاین های اعاده کننده باروری، بررسی سازگاری آنها و انتقال خصوصیت نر عقیمی سیتوپلاسمی به ارقام اصلاح شده پر محصول و سازگار داخلی دارد. در این خصوص از یکی از لاین های نر عقیم سیتوپلاسمی موسسه بین المللی برنج (ایری) واقع درکشور فیلیپین، به نام IR58025A به عنوان والد مادری استفاده گردید. در یک برنامه مطالعاتی، تعداد 7 رقم اصلاح شده و محلی (نعمت، ندا، دشت ، آمل 3، چمپا، طارم محلی و رشتی صدری) را با آن تلاقی داده و نسل اول آنها را در سال زراعی بعد مورد بررسی قرار دادیم. مطالعات ژنوم هسته ای از نظر باروری دانه گرده و یا عقیمی آنها از طریق رنگ آمیز کیسه باک و دانه گرده بامحلول یدید یدور پتاسیم یک درصد صورت گرفت. نتیجه آزمایش بررسی دانه های گرده نسل اول نشان داد که هیبریدهای نعمت، ندا، آمل 3 و چمپا در IR58025A کاملا عقیم (>99%) ، تلاقی دشت در IR58025A عقیم 98% و تلاقی های طارم محلی ورشتی درصدری در IR58025A دارای عقیمی نسبی بین 60-30 درصد بوده اند. علاوه بر این ظهور خوشه از غلاف در کلیه تلاقی ها صد در صد بوده است واز نظر طبقه بندی دارای خروج کامل خوشه میباشند واز نظر مقبولیت فنوتیپ نیز ارقام یاد شده دارای مقیاس 1 از 9 یا به عبارتی مقبولیت عالی نشان دادند. نتیجه این تحقیق دو ساله نشان داد که ارقام نعمت، ندا، دشت، آمل 3 و چمپا دارای ژنوم هسته ای rfrf (هموزایگوس مغلوب) برای کنترل عقیمی دانه گرده و سیتوپلاسم N نرمال میباشند. لذا چنین ارقامی می توانند به عنوان منابع جدید نگهدارنده نر عقیم سیتوپلاسمی به کار رونند. با انتقال سیتوپلاسم S (کنترل کننده عقیمی) رقم IR58025A از طریق تلاقی برگشتی به لاین های نگهدارنده میتوان ارقام جدید نر عقیم سیتوپلاسمی سازگار با منطقه را اصلاح و معرفی نمود. از آنجایی که ارقام یاد شده دارای پتانسیل بالای عملکرد هستند قطعا میتوانند در تکنولوژی تولید بذر هیبرید بسیار موثر باشند. چون ارقام طارم محلی و رشتی صدری در تلاقی با IR58025A عقیمی نسبی نشان داده اند،اردور مطالعات حذف شدند.

تاریخ کاشت مهمترین عاملی است که اغلب خصوصیات فیزیولوژیک و مرفولوژیک گیاه را تحت تاثیر قرار میدهد. تاریخ کاشت مطلوب باعث میشود که شرایط محیطی حادث در زمان سبز شدن، استقرار وبقای گیاهچه مناسب گیاه باشد. ارقام ساحل، دلتا پاین و سای اکرا در تاریخ های 4 و 19 اردیبهشت، 4 و 19 خرداد در آزمایش کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار که فاکتور اصلی تاریخ کاشت و فاکتور فرعی شامل ارقام بود، کاشته شدند. 5 مرحله فنولوژی گیاه (کاشت تا 100 درصد سبز شدن، 100 درصد سبز شدن تا 50 درصد غنچه دهی، 50 درصد غنچه دهی تا 50 درصد گل دهی، 50 درصد گلدهی تا 50 درصد قوزه دهی و 50 درصد قوزه دهی تا 50 درصد باز شدن قوزه ) براساس تعداد روز و درجه روز رشد GDD مورد مطالعه قرار گرفتند. با تاخیر در کاشت تعداد روزهای لازم را کاشت تا سبز شدن، سبز شدن تا غنچه دهی کاهش یافت ولی تعداد روزهای لازم از غنچه دهی تا گلدهی و گلدهی تا قوزه دهی افزایش یافت. دوره قوزه دهی تا باز شدن قوزه حدودا در تمام تارخی های کاشت یکسان بود. با تاخیر درکاشت درجه- روز رشد از کاشت تا 100 درصد سبز شدن کاهش یافت ولی درمراحل فنولوژی دیگر با تاخیر در کاشت درجه- روز رشد افزایش یافت. تاریخ کاشت اثر معنی داری بر تعداد شاخه رویا و ارتفاع گیاه نداشت ولی تعداد شاخه های زایا تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفت و با تاخیر در کاشت تعداد شاخه های زایا افزایش یافت. همچنین ازلحظا ارتفاع و تعداد شاخه زایا اختلاف معنی داری مابین ارقام وجود نداشت ولی در بین ارقام از نظر تعداد شاخه رویا اختلاف معنی داری وجود داشت و رقم سای اکرا دارای بیشترین شاخه رویا بود.

قدرت تولید مثل دو گونه از زنبورهای براکونید، Apanteles subandinus و Orgilus lepidus پارازیتوئیدهای داخلی لارو بید سیب زمینی، Phthorimaea operculella مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایشها، کارایی دوگونه را در مقایسه با یکدیگر به شرح زیر نشان داد که: 1) تولید مثل واقعی گونه lepidus O. در جمعیت های مختلف میزبان و در 24 درجه سانتیگراد بیشتر از گونه subandinus A. است، 2) زنبور ماده lepidus O. تعداد اواریول بیشتری نسبت به subandinus A. دارد و تعداد تخم بیشتری تولید میکند. 3) حشرات ماده هر دو گونه از اولین روز ظهور زاد و ولد خود را شروع میکنند، 4) زنبور ماده O. lepidus در نسل های مختلف آزمایشگاهی کاهش اندازه بدن نشان نمی دهد، درحالیکه ماده A.subandinus به علت تولید مثل داخلی، در طی نسل های آزمایشگاهی کوچکتر می شود، 5) زنبورA.subandinus از برتری رشد و نمو سریع برخوردار است و تعداد نسل آن در سال بیشتر از o.lepidus است، 6) هر دو گونه قدرت تولید مثل بالاتری نسبت به میزبان خود دارند. نتایج این آزمایش ها نشان داد که این دو گونه با هم مرگ ومیر بیشتری را در بید سیب زمینی ایجاد می کنند و کارایی مبارزه بیولوژیکی را افزایش می دهند تا اینکه هر یک به تنهایی به کار گرفته شوند.