مجله روانشناسی
سال:1385 | دوره:10 | شماره:2 (پیاپی 38) |تعداد مقالات:9

پژوهش حاضر به منظور بررسی و مقایسه توانش های نظریه ذهن و نگهداری ذهنی عدد در کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر و نیز مقایسه عملکرد آنها با کودکان عادی پیش دبستانی انجام شد. نمونه پژوهش مشتمل بر 30 کودک عقب مانده ذهنی و 30 کودک عادی پیش دبستانی می باشد. به منظور سنجش توانش نظریه ذهن از سه تکلیف «خانه عروسک ها»، «بازگویی داستان» و «آب نبات»، و برای سنجش توانش نگهداری ذهنی عدد از دو تکلیف «ژتون» و «گل و گلدون» استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از روش های آماری الگوی سلسله مراتبی لگاریتم خطی، آزمون خی دو و آزمون کوکران استفاده گردید. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که کودکان عقب مانده ذهنی به رغم همتا شدن در سن عقلی با کودکان عادی، نسبت به آنها عملکرد ضعیف تری در تکالیف نظریه ذهن از خود نشان دادند. از سوی دیگر در تکالیف نگهداری ذهنی تفاوت معنا داری بین دو گروه مشاهده نشد. همچنین نتایج نشان می دهد که عملکرد آزمودنی ها وابسته به نوع تکلیف می باشد و هر چه این تکالیف از سطح دشواری کمتری برخوردار باشد و با تجارب روزمره کودک هماهنگی بیشتری داشته باشد درصد موفقیت آنها بیشتر می باشد.

هدف این پژوهش تبیین دیدگاه های نوجوانان در مورد عوامل خانوادگی موثر بر سلامت بوده است. این تحقیق، کیفی (تجزیه و تحلیل محتوایی) بوده و با استفاده از مصاحبه های باز نیمه ساختار یافته با نوجوانان تا رسیدن به اشباع داده ها انجام شده است. مکالمات ضبط و سپس کلمه به کلمه دست نویس شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج به دست آمده که بیانگر نظرات نوجوانان در چهار محور «افزایش فاصله نسلی بین والدین و نوجوانان» (ناآگاهی از ویژگی ها و عوامل خطر نوجوانی، رابطه غیر دوستانه و تحقیرآمیز با فرزندان)، «نقش موثر والدین در تامین سلامت نوجوانان»، «کارکرد والدین» (اختلافات خانوادگی، لزوم آماده سازی نوجوانان برای زندگی اجتماعی در دنیای واقعی، مهار و قضاوت غیر منطقی توسط والدین) و «اقتصاد خانواده و سلامت نوجوان» است و طبقات اصلی و فرعی ارایه شده است. با توجه به این نتایج، می توان گفت خانواده ها نقش سرنوشت سازی در تامین سلامت نوجوانان خود دارند. امروزه عوامل اجتماعی توانسته است سلامت نوجوان و تاثیر خانواده بر آن را دستخوش تغییرات ناخواسته ای کند. به نظر می رسد والدین نیازمند آموزش هایی در زمینه تغییرات و ویژگی های دوره نوجوانی هستند تا فرزندان، گذار سالمی از این دوره داشته باشند و نگرانی های والدین کمتر، و کارکرد خانواده موثرتر باشد. آشنایی والدین با مسوولیتی که در آماده سازی فرزندان برای زندگی واقعی دارند و جلب مشارکت فرزندان در اداره خانواده می تواند آینده روشن تری را رقم زند.

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر روش مواجهه و بازداری از پاسخ به شیوه فردی و گروهی بر کاهش علایم اختلال وسواس بی اختیاری در بیماران سرپایی مراجعه کننده به مراکز خدمات روانشناختی اصفهان اجرا گردید. بدین منظور تعداد 18 بیمار مبتلا به اختلال وسواس بی اختیاری که نمره افسردگی آنها 22 یا کمتر بود و به اختلالات شخصیت دچار نبودند به روش تصادفی زمانی از میان جامعه پژوهش انتخاب شدند و به طور تصادفی در سه گروه 6 نفری شامل دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل قرار گرفتند. «سیاهه وسواس بی اختیاری مادزلی» به عنوان پیش آزمون در مورد هر سه گروه اجرا گردید. دو گروه آزمایشی به مدت یک ماه درمان مواجهه و بازداری به شیوه فردی و گروهی را دریافت کردند و آزمودنی های گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. فرض بر این بود که درمان گروهی و فردی مواجهه و بازداری از پاسخ باعث کاهش علایم اختلال وسواس بی اختیاری نسبت به گروه کنترل در مرحله پس آزمون و پیگیری می شود. همچنین فرض شده بود که بین روش فردی و گروهی در کاهش علایم اختلال وسواس بی اختیاری تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که درمان گروهی مواجهه و بازداری از پاسخ و درمان فردی در مقایسه با گروه کنترل منجر به کاهش معنی دار علایم اختلال وسواس بی اختیاری می شود (p<0.0001) ولی بین روش گروهی و فردی در کاهش علایم اختلال وسواس بی اختیاری در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنا داری وجود ندارد. این بهبودی در پیگیری یک ماه بعد همچنان مشهود بود (p<0.0001).

هدف از پژوهش حاضر بررسی روایی و اعتبار آزمون نظریه ذهن )فرم 38 سوالی( در گروهی از دانش آموزان عقب مانده ذهنی خفیف و عادی شهر شیراز بود. در راستای این هدف آزمون مزبور بر روی 80 نفر 40) عقب مانده و 40 عادی( از دانش آموزان 7 تا 9 ساله شهر شیراز انجام شد. برای بررسی روایی آزمون از روش های روایی محتوا، همبستگی خرده آزمون ها با نمره کل و روایی هم زمان استفاده شد. روایی هم زمان از طریق همبستگی آزمون با تکلیف خانه عروسک ها 0.89 برآورد گردید که در سطح یک صدم معنی دار بود. ضرایب همبستگی خرده آزمون ها با نمره کل آزمون نیز در تمام موارد معنی دار و بین 0.82 تا 0.96 متغیر بود. اعتبار آزمون یاد شده نیز به وسیله سه روش دوباره سنجی (باز آزمایی)، آلفای کرونباخ و ضریب اعتبار نمره گذاران بررسی گردید. اعتبار دوباره سنجی آزمون بین 0.70 تا 0.94 متغیر بود و کلیه ضرایب در سطح یک صدم معنی دار بودند. ثبات درونی آزمون با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای کل آزمون و هر یک از خرده آزمون های اول، دوم و سوم به ترتیب 0.86، 0.72، 0.80 و 0.81 محاسبه گردید. همچنین ضریب اعتبار نمره گذاران 0.98 به دست آمد که در سطح یک صدم نیز معنی دار بود. در مجموع، نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که آزمون نظریه ذهن از خصوصیات روان سنجی بسیار رضایت بخشی برای استفاده در ایران برخوردار می باشد.

هدف تحقیق حاضر، مقایسه پردازش اطلاعات اولیه بینایی در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و افراد به هنجار می باشد. بدین منظور، 32 بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی (15 بیمار حاد و 17 بیمار مزمن(، بیمار مبتلا به افسردگی اساسی (14 بیمار همراه با علایم روان پریشی و 18 بیمار همراه بدون علایم روان پریشی( و 32 نفر از افراد به هنجار با دامنه سنی 19 تا 51 سال انتخاب گردیدند. هر سه گروه آزمودنی بر اساس متغیرهای، جنس، سن و سطح تحصیلات همتا سازی شده و توسط آزمایه پوشش معکوس بینایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود که بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی در مقایسه با بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و افراد به هنجار در تمام فواصل بین تحریکات (ISI) 100, 80, 60, 40, 20) هزارم ثانیه) آزمایه پوشش معکوس بینایی به طور معنا داری ضعیف تر عمل کرده بودند. همچنین، بیماران مبتلا به افسردگی اساسی در مقایسه با افراد به هنجار در تمام فاصله بین تحریکات 100, 80, 60, 40, 20) هزارم ثانیه) آزمایه پوشش معکوس بینایی به طور معنا داری دارای عملکرد ضعیف تری بودند. مقایسه میانگین های سه گروه آزمودنی در حالت بدون پوشش نشان داد که بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی در مقایسه با بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و افراد به هنجار نمرات ضعیف تری را کسب کرده بودند. ولی بین بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و افراد به هنجار از این لحاظ تفاوت معنا داری مشاهده نگردید. نتایج تحلیل واریانس با تدابیر مکرر نشان داد که با افزایش فاصله بین تحریکات، عملکرد پوشش معکوس بینایی در هر سه گروه آزمودنی بهبود می یابد. در کل، نتایج تحقیق حاضر با نتایج سایر تحقیقات در فرهنگ های مختلف همسو می باشد و از اصول کلی حاکم بر پوشش معکوس بینایی حمایت می کند.

پژوهش حاضر «تاثیر روش های موسیقی درمانگری فعال را بر اختلالات رفتاری کودکان بی سرپرست و بد سرپرست» دو مرکز خدمات بهزیستی در شهر تهران بررسی نموده است. در این مطالعه با در نظر گرفتن شرایط موجود و تعداد مورد نظر کودکان در چند مجتمع و همسان سازی گروه ها، دو مرکز انتخاب شدند و برای هر کدام آنها «مقیاس کانزز» معلمین توسط مربیان تکمیل گردید. سپس آن دسته از کودکانی که بیشترین نمرات را در این مقیاس داشتند، به صورت تصادفی ساده به دو گروه 14 نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش به صورت جداگانه در برنامه های موسیقی درمانگری در 10 جلسه 90 دقیقه ای شامل شنیدن آهنگ های کودکانه، خواندن آوازهای کودکانه، نواختن فی البداهه سازها، آموزش نواختن سازهای فلوت ریکوردر، بلز و زیلوفون، سرودن ترانه های دلخواه، همخوانی و همنوازی شرکت کردند. بعد از پایان جلسات از طریق مقیاس کانرز معلمین، ارزیابی مجدد از مشکلات رفتاری کودکان توسط همان مربیان به عمل آمد و نتایج مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که برنامه های موسیقی درمانگری بر کاهش اختلالات رفتاری کودکان در سطح معنا داری 0.05 موثر بوده و تاثیرات معنا داری بر خرده مقیاس های «اضطراب»، «غیر اجتماعی بودن» و «اختلال رفتاری» داشته است. اما در مورد رابطه بین میزان تاثیر موسیقی درمانگری با سن و سطح تحصیلات کودکان همبستگی معنا داری به دست نیامد. یافته های پژوهش با تعداد زیادی از پژوهش های قبلی همخوانی دارد، هر چند که با توجه به برخی محدودیت ها و رفع آنها در پژوهش های بعدی می توان به نتایج قابل قبول تری دست یافت و از این شیوه درمانگری و توانبخشی در موارد گسترده تری استفاده نمود.

از مسایلی که در دهه گذشته در حوزه گفتمان سیاسی ایران مطرح بوده، پدیده «فرار مغزها» است که نه تنها در مورد کشور ما صدق می کند بلکه گریبان گیر اکثر کشورهای در حال توسعه است و زیان های جبران ناپذیری را به دنبال داشته است. از طرف دیگر میزان نارضایتی مغزها یا نخبگان دانشگاهی به طور مستقیم بر میزان عملکرد آن ها تاثیر دارد به طوری که با توجه به کارآیی مورد انتظار از نخبگان دانشگاهی و نتایج مترتب بر به کارگیری آنان از حساسیت بسیاری برخوردار است که باید به آن توجه شود. به دلیل اهمیت مساله پژوهشگران با هدف بررسی میزان رضایت مندی نخبگان از مولفه های آموزشی به تحقیق پرداختند. روش تحقیق از نوع توصیفی با جامعه آماری 103 نفر از نخبگان دانشگاهی دانشگاه اصفهان بود که از بین آنان به صورت نمونه گیری تصادفی ساده 48 نفر انتخاب شدند و با پرسشنامه محقق ساخته با ضریب اعتبار %85 و روایی مورد نظر کارشناسان داده ها جمع آوری گردید. سپس داده ها با استفاده از آمارهای توصیفی و آزمون استنباطی نظیر آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون توکی ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین رضایت مندی دانشجویان و مولفه های چهارگانه «سازمانی»، «فردی»، «محیطی» و «آموزشی»، رابطه وجود دارد. مقایسه مولفه ها نشان داد که بالاترین رضایت مندی مربوط به مولفه «سازمانی» و کم ترین آن ها از مولفه «فردی» بود. هم چنین بین جنس سابقه تحصیل و رشته، با رضایت مندی رابطه معنا دار مشاهده شد. نتایج نشان داد که بین وضع موجود و مطلوب نیز فاصله وجود دارد که این فاصله در مورد مولفه ها متفاوت است.