مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال:1397 | دوره:17 | شماره:5 |تعداد مقالات:10

مقالات تصویری یکی از انواع مقالات آموزشی در علوم سلامت است که در آن، نویسندگان سعی می کنند با بهره گیری از تصاویر فراوان که استانداردهای لازم آموزشی را داشته باشند، پیرامون یک موضوع خاص، اطلاعات لازم را در اختیار خوانندگان خود قرار دهند. ...

زمینه و هدف: با وجود اینکه پاستوریزه شدن شیر خام و فرآورده های آن موجب بهبود کیفیت و بهداشت لبنیات مصرفی می گردد، بسیاری از افراد تمایل به مصرف شیر خام و فرآورده های آن دارند. هدف از مطالعه حاضر، طراحی پرسش نامه عوامل موثر در انتخاب نوع لبنیات مصرفی توسط مصرف مصرف کنندگان بر اساس تئوری عمل منطقی می باشد. مواد و روش ها: مطالعه توصیفی حاضر، در افراد مراجعه کننده به مجتمع سلامت دکتر شادپور شهرستان تبریز از شهریور ماه تا آبان ماه سال 1396 انجام گرفت. پرسش نامه حاضر از طریق مرور متون علمی، بحث های گروهی متمرکز و مصاحبه با اساتید خبره طراحی شد. از 14 فرد متخصص برای تعیین امتیازات اندازه گیری روایی محتوا و 15 فرد مراجعه کننده به مجتمع سلامت دکتر شادپور برای تعیین پایایی پرسشنامه، کمک گرفته شد. در نهایت شاخص روایی محتوا و نسبت روایی محتوا برای بررسی روایی و پایایی پرسش نامه با محاسبه آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی درون رده ای به کمک نرم افزار SPSS نسخه 23 محاسبه گردید. یافته ها: پرسشنامه اولیه شامل 101 سوال بود که پس از بررسی روایی و پایایی محتوا، تعداد آن به 32 سوال کاهش یافت. میانگین شاخص روایی محتوای پرسشنامه 0.88، نسبت روایی محتوا 0.68، ضریب آلفای کرونباخ 0.83 و ضریب همبستگی درون رده ای آن 0.80 با فاصله اطمینان (0.58-0.93) به دست آمد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج، به نظر می رسد که پرسشنامه حاضر از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است. لذا می توان از آن به عنوان ابزار مفیدی در جهت تعیین عوامل موثر در انتخاب نوع لبنیات مصرفی توسط مصرف کنندگان استفاده نمود.

زمینه و هدف: فاضلاب های بیمارستانی دارای ترکیبات مقاومی مثل عوامل میکروبی، دترژنت ها، ترکیبات آلی هالوژن دار، هورمون ها، آنتی بیوتیک ها، ایزوتوپ های رادیواکتیو است که از فعالیت های مختلف درمانی و تحقیقاتی تولید می گردد. هدف این مطالعه حذف اکسیژن مورد نیاز شیمیایی Chemical Oxygen Demand) COD) فاضلاب بیمارستانی توسط روش الکتروپرسولفات بهینه شده با استفاده از روش سطح پاسخ است. مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، از یک رآکتور الکتروشیمیایی مجهز به 4 الکترود میله ای آهنی، متصل به یک منبع برق مستقیم به منظور حذف COD فاضلاب استفاده شد. متغیرهای مستقل (دانسیته جریان، غلظت پرسولفات، غلظت پرکسید هیدروژن و pH اولیه) در برابر حذف COD به عنوان متغیر پاسخ، توسط نرم افزار 8.0.6 Design Expert با روش سطح پاسخ، بررسی و مدل پیشنهادی توسط آنالیز واریانس ANOVA تحلیل شد. یافته ها : کارآیی فرآیند حذف COD در شرایط بهینه در pH برابر با 5.2، غلظت پرسولفات 31 میلی گرم در لیتر، دانسیته جریان 40 میلی آمپر بر سانتی متر مربع و غلظت پرکسید هیدروژن 45 میلی مول بر لیتر برابر با 92.6 درصد به دست آمد. میزان بالای ضریب تعیین برابر با 92.4 درصد و مقدار پایین ضریب تغییرات برابر با 4.58 درصد به دست آمد. نتیجه گیری: روش سطح پاسخ نشان داد که بین مقادیر پیش بینی شده توسط مدل و نتایج حاصل از آزمایش ها تطابق وجود دارد. استفاده همزمان از دو واکنش گر (پرکسید هیدروژن و پرسولفات) راندمان حذف COD را افزایش می دهد. بنابراین به نظر می رسد، فرآیند الکتروپرسولفات با پرکسید هیدروژن یک روش کارآمد برای حذف COD فاضلاب باشد. طراحی آزمون به روش سطح پاسخ از طریق کاهش تعداد آزمون ها، بهترین شرایط حذف COD را نشان می دهد.

زمینه و هدف: چاقی باعث افزایش شاخص های التهابی و ایجاد مقاومت به انسولین می شود و انجام تمرینات ورزشی منظم در بهبود این شاخص ها موثر است. لذا در پژوهش حاضر، اثر هشت هفته تمرینات پیلاتس بر واکنش گر C (C-reactive protein; CRP)، مقاومت به انسولین و ترکیب بدنی زنان میانسال چاق بررسی شده است. مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده، 20 زن میانسال چاق به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمون تقسیم شدند. گروه آزمون در برنامه تمرینات پیلاتس به مدت هشت هفته (سه جلسه در هفته و هر جلسه 60 دقیقه) شرکت کردند و گروه کنترل، فعالیت ورزشی خاصی انجام ندادند. در کلیه آزمودنی ها، شاخص های ترکیب بدن شامل وزن، درصد چربی بدن، شاخص توده بدنی، محیط کمر و لگن، نسبت دور کمر به لگن، مقاومت به انسولین (Homeostasis model assessment of insulin resistance; HOMA-IR) و CRP پیش و پس از دوره تمرین ارزیابی شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری t مستقل و t زوجی تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: هشت هفته تمرینات پیلاتس باعث کاهش شاخص های درصد چربی بدن، وزن و شاخص توده بدنی در گروه آزمون شد (p<0.05). به علاوه، بهبود معنی دار در شاخص HOMA-IR بعد از تمرینات در گروه آزمون (p=0.019) مشاهده شد. هم چنین غلظت CRP در گروه آزمون (p=0.007) در مقایسه با گروه کنترل (p=0.534) پس از انجام تمرینات پیلاتس به طور معنی داری کاهش پیدا کرد. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که تمرینات پیلاتس باعث بهبود ترکیب بدن، مقاومت به انسولین و شاخص های التهابی در زنان میانسال چاق می شود.

زمینه و هدف: دود سیگار حاوی ترکیبات سرطان زا (شامل Nicotine-derived nitrosamine ketone, NNK) است که با فعال سازی Vascular endothelial growth factor, VEGF در افزایش التهاب ریه موثر است. از آن جا یی که سیاه دانه نقش مهمی در درمان سرطان از طریق تعدیل مسیرهای سیگنالی سلولی دارد، هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر یک دوره مصرف نانوکپسول سیاه دانه بر ساختار هیستوپاتولوژیک و سطوح فاکتور رشد اندوتلیال عروق بافت ریه موش های صحرایی در معرض نیتروز آمین کتون مشتق از تنباکو، می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 45 سر موش صحرایی نر و ماده بالغ نژاد ویستار با میانگین وزنی و انحراف معیار 103.83±23.48 گرم به صورت تصادفی به پنج گروه کنترل، حلال، NNK، مکمل و مکمل+ NNK تقسیم شدند. گروه های تحت القاء NNK، میزان 12.5 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن NNK را به صورت زیر جلدی، 1 بار در هفته طی 12 هفته دریافت کردند. گروه های مکمل نیز به مدت 12 هفته نانوکپسول سیاه دانه را دریافت کردند. سطوح VEGF بافت هموژنیزه شده ریه با روش الایزا اندازه گیری شد. تحلیل داده ها توسط آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی Tukey انجام شد. یافته ها: تزریق NNK موجب افزایش معنی دار سطوح VEGF در مقایسه با گروه حلال شد (P=0.001). هم چنین یک دوره مصرف نانوکپسول سیاه دانه موجب کاهش معنی دار سطوح VEGF گروه مکمل + NNK در مقایسه با گروه NNK شد (P=0.001). نتیجه گیری: با توجه با یافته ها، به نظر می رسد مصرف نانوکپسول سیاه دانه از طریق کاهش سطوح VEGF، بتواند در کاهش التهاب ریوی ناشی از دود سیگار مفید باشد.

زمینه و هدف : ویژگی های اختصاصی نانولوله های کربن ممکن است اثرات سوء بر محیط ایجاد کند. در تحقیق حاضر اثر این نانوذرات بر ایجاد استرس اکسیداتیو و اختلال در عملکرد کبد موش های صحرایی نر نژاد ویستار مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، نانولوله های کربن چند دیواره عامل دار شده با گروه کربوکسیل به موش های صحرایی چهار گروه تیمار (دوز 10 و 20 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن با دو زمان خون گیری متفاوت) تزریق گردید وگروه های شاهد سرم فیزیولوژیک دریافت کردند. خون گیری در دو مرحله، 24 و 144 ساعت پس از آخرین تزریق انجام شد، سپس میزان فعالیت آنزیم های ALP (Alkaline phosphatase)، (Alanine aminotransferase) ALT، (Aspartate aminotransferase) AST، LDH (Lactate dehydrogenase) و مقدار مالون دی آلدئید و گروه های تیول پلاسما اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی Duncan تجزیه و تحلیل شد. در اولین خون گیری، فعالیت آنزیم LDH در دوز mg/Kg 20 و مقدار گروه های تیول در دوز mg/Kg 10 نسبت به سایر گروه ها به ترتیب به طور معنی دار کاهش (p=0.006) و افزایش (p=0.011) یافت. در دومین خون گیری، فعالیت آنزیم ALP (p=0.020) و LDH (p=0.007) در دوز 20 و فعالیت آنزیم ALT (p=0.033) در دوز mg/Kg 10 نسبت به گروه شاهد کاهش معنی دار نشان داد. مقدار مالون دی آلدئید نیز در هر دو دوز نسبت به گروه شاهد افزایش یافت (p=0.023).نتیجه گیری: احتمالا نانولوله های کربن چنددیواره کربوکسیلیک حتی در دوزهای پایین پس از گذشت 6 روز از آخرین تزریق، با تولید رادیکال های آزاد و ایجاد استرس اکسیداتیو سبب اختلال در فعالیت کبد می گردد.

زمینه و هدف: اگرچه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری (Cognitive behavioral treatment) در درمان اختلال اضطراب فراگیر (Generalized anxiety disorder) توسط محققین حمایت شده است، اما مطالعات کنترل شده نشان می دهند که هر یک از این روش ها فقط تا حدی در درمان این اختلال موثر هستند. بنابراین، این مطالعه با هدف دست یابی به اندازه اثر مداخلات شناختی-رفتاری در درمان اختلال اضطراب فراگیر و بررسی سایر عوامل موثر در اثربخشی این درمان انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه مروری (Systematic review) از نوع فرا تحلیل (Meta-analysis) می باشد. به این منظور، تعداد 480 مقاله با عناوین مرتبط و با استفاده از کلید واژگان درمان شناختی-رفتاری اختلال اضطراب فراگیر (به صورت جداگانه و ترکیب با یکدیگر)، از طریق جستجو در پایگاه های معتبر علمی به دست آمد. تعداد 21 مطالعه، از طریق چک لیست فراتحلیل انتخاب شدند و داده های مستخرج از متن این مقالات به روش فراتحلیل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میزان اندازه اثر مداخلات شناختی - رفتار (Cohen’s d=1.018) طبق جدول cohen (Cohen’s d³0.8)، بزرگ می باشد. هم چنین تفاوت آماری معنی داری در مقایسه اندازه اثرهای ناشی از کاربرد ابزارهای مختلف، فردی یا گروهی بودن درمان و گروه های سنی مشاهده نشد (p>0.05). نتیجه گیری: یافته های این فراتحلیل نشان داد که اندازه اثر مداخلات شناختی-رفتاری در درمان اختلال اضطراب فراگیر «زیاد» است. هم چنین، طبق نتایج تحلیل های فرعی می توان درمان شناختی-رفتاری گروهی را به عنوان اولین خط درمانی در اختلال اضطراب فراگیر افراد میان سال و درمان شناختی-رفتاری فردی را به عنوان اولین خط درمانی افراد کهن سال به کار برد.

موتور محاسبه گر دانش ولفرام آلفا، بر خلاف موتورهای جستجوی معمولی، سعی می نماید تا بر اساس دانش موجود، بهترین پاسخ را برای سوال پرسیده شده و یا صحیح ترین جواب را برای معادله مطرح شده پیدا نماید. بنابراین، با توجه به خصوصیت منحصر به فرد و کاربردهای شایان توجه ولفرام آلفا، هدف از نگارش مقاله حاضر، آشنا ساختن متخصصین علوم سلامت با توانایی های این موتور محاسبه گر دانش می باشد.

زمینه و هدف: یکی از اولویت های مهم بهداشت حرفه ای در صنعت، تناسب شغل فرد با توانایی ها و نیازهای وی می باشد. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط شاخص توانایی انجام کار با ویژگی های فردی کارکنان شرکت سیمان زابل صورت گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی، تعداد 128 نفر از کارکنان شرکت سیمان زابل به روش سرشماری در سال 1396 مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها توسط پرسش نامه اطلاعات دموگرافیک و شاخص توانایی انجام کار جمع آوری و با استفاده از آزمون هم بستگی Spearman، آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون ناپارامتری Kruskal-Wallis تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: در این مطالعه، میانگین و انحراف معیار شاخص توانایی کار 41.69±7.58 بود. نتایج ارتباط معنی دار و مستقیمی را بین سن (p=0.003) و سابقه کار (p=0.023) با شاخص توانایی کار نشان داد. نتیجه گیری: در این مطالعه امتیاز شاخص توانایی کار در د قابل قبولی قرار داشت. به نظر می رسد از این شاخص بتوان به عنوان مکمل معاینات بدو استخدام و دوره ای کارگران جهت تعیین توانایی آن ها استفاده نمود.