پژوهش در نظام های آموزشی
سال:1386 | دوره:1 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

در بیست سال گذشته، افراد بسیاری از کاربرد ساخت گرایی 1 در تدریس آگاه شده اند، آن را جانشین تدریس سنتی کرده اند و امروز پس از گذار از عصر رفتار گرایی و رشد شناختی به مقبولیت آن در عرصه آموزش و پرورش پی برده اند. با این وجود دلالت های معنایی و کاربردی ساخت گرایی برای یاددهی/ یادگیری و تدریس دروس مختلف بسیار متنوع، نامنظم و با شبهه و ابهام مواجه بوده است. نمونه های عملی کاربرد ساخت گرایی توسط معلمان و دانش پژوهان آنقدر شفاف نبوده که معنای واقعی آن در یاددهی/ یادگیری را بشناساند. در این مقاله، ذات گرایی در یادگیری به عنوان جانشین شفاف تر، کامل تر و مدلل تر ساخت گرایی معرفی شده و ادعا می شود که آن نظریه به دور از کم و کاست های ساخت گرایی می تواند ذات یادگیران را محور تلاش های آموزشی همه موضوع ها و رشته های درسی قرار دهد و موجب تاثیرات آموزشی و پرورشی عمیقی گردد. این مقاله با مقدمه ای کوتاه، پیشینه ای برای الگوی ذات گرایی در تدریس به جای معلم محوری و محتوا محوری فراهم می آورد، نمودهای عمده ذات گرایی را از تحلیلی برخی از زمینه های نظری موضوع کشف و فهرست می کند، به منظور عملیاتی کردن نمودهای ذات گرایی در یاددهی/ یادگیری نحوه استفاده از چهار خانواده الگوهای تدریس را معرفی می کند، حرکت به سوی استفاده از ذات گرایی در یاددهی/ یادگیری را آغاز می کند، برای نشان دادن اجرایی بودن الگوی ذات گرایی و بستر خیزش دارا بودن قابلیت تحول آموزشی آن، نمونه هایی از تدریس علوم تجربی سال های سوم و چهارم ابتدایی، جغرافیای پنجم ابتدایی، زبان انگلیسی و عربی و خواندن و نوشتن سال اول ابتدایی که در آنها از این الگو استفاده شده و با روش نیمه تجربی سنجیده شده اند را معرفی می کند. و سرانجام بیان پیشنهادها و توصیه ها پایان بخش مقاله می شود.نتایج کاربردی این الگو را با اصطلاحات آماری، همچون اندازه اثر بیش از دو انحراف استاندارد و یا صدک بیش از 80 درصد تفاوت نمرات با نمرات گروه کنترل می توان بیان کرد. این نتایج تحقیقات حامی این الگوی تدریس است و موفقیت آن را در محک تجربه تضمین می نماید و بر این امید است که آرزوی توسعه شناخت و رشد همه جانبه به سوی انسان کامل بر اساس شکوفایی استعدادهای ذاتی و نظم و توسعه ساخت شناخت دانش آموزان، در آموزش و پرورش سازمان یابد و بر اساس این الگو، آموزش مناسب در کلاس ها با بهره گیری از ذات گرایی و تسلط چیدمان تفکر معملمان جامه عمل بپوشد.

مقاله حاضر، قصد بررسی عوامل موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط دبیران مدارس هوشمند شهر تهران را دارد. روش تحقیق، مدل یابی معادلات ساختاری و جامعه پژوهش، کلیه دبیران مدارس هوشمند شهر تهران (149 نفر) هستند که به صورت سرشماری در تحقیق حاضر مورد بررسی قرار گرفته اند، ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه 25 سوالی محقق ساخته بر اساس مطالعات پیشین بود. جهت تعیین پایانی و روایی ابزار، از آلفای کرانباخ و تحلیل عامل تاییدی استفاده شده است که میزان آلفای به دست آمده برابر با 0.813، نشانگر پایانی مناسب ابزار و مقادیر PGFI، AGFI، GFI، RMSEA به ترتیب برابر با 0.004، 0.94، 0.93، 0.77 که نشانگر روایی مورد تایید ابزار می باشد. تحلیل داده ها نیز با نرم افزار LISREL صورت گرفته است، نتایج به دست آمده بیانگر آن است که:1- متغیر برداشت ذهنی از آسانی استفاده از فناوری اطلاعات بر متغیر برداشت ذهنی از مفید بودن فناوری اطلاعات و نگرش نسیت به فناور اطلاعات، اثر معنادار دارد.2- متغیر برداشت ذهنی از مفید بودن فناوری اطلاعات، بر متغیر تصمیم به استفاده از فناوری اطلاعات اثر معنادار دارد.3- متغیر تصمیم به استفاده از فناوری اطلاعات بر متغیر استفاده از فناوری اطلاعات اثر معنادار دارد.

تدوین برنامه توسعه آموزشی، از جمله کارکردهای مدیریت آموزشی به شمار می رود. تحقیقات آموزشی، برنامه ریزی توسعه آموزشی و مدیریت آموزشی شرایط لازم برای دستیابی به وضعیت مطلوب نظام های آموزشی را فراهم می کند.دستیابی به وضع مطلوب در هر نظام آموزشی، اعم از خزد یا کلان، مستلزم آن است که الف) پژوهش و ارزیابی آموزشی درباره زمینه های مربوطه انجام پذیرد. ب) برنامه ریزی توسعه آموزشی به عمل آید. ج) مدیریت آموزشی اعمال شود.هدف کلی از انجام این پژوهش، ارزشیابی برنامه های آموزشی علوم پایه و بالینی برای بهبود و ارتقا کیفیت آموزش در دانشگاه علوم پزشکی تهران است. روش پژوهش توصیفی و تحلیلی است که با استفاده پرسش نامه های جمع آوری شده از 7 دانشگاه علوم پزشکی تهران، انجام شده، جامه آماری نیز 458 نفر آز دانش آموختگان بودند که به پرسشنامه های این بررسی پاسخ دادند. در تحلیل داده ها از نرم افزار(SPSS, 9, 10) بهره برداری و برای رسم نمودارها از هاروارد گرافیک (HG-3, 9) استفاده شده است.نتایج پژوهش نشان می دهد که، %71.34 از دانش آموختگان از برنامه های آموزشی دانشگاه خود رضایت دارند و بقیه از واحدهای اضافی و غیر مرتبط با رشته درسی، بی توجهی به دانشجویان، امکانات آزمایشگاهی، فضای آموزشی، دوره های کارورزی و مشکلات رفاهی ناراضی اند.از پژوهش به عمل آمده چنین نتیجه گیری می شود، استفاده از ارزشیابی در برنامه ریزی آموزشی فعالیت های آموزشی نمایانگر آن است که دست اندرکاران برنامه های آموزشی در اجرای برنامه های آموزشی، همچنین در استفاده از منابع بالقوه برای تحقق هدف ها و دستیابی به کیفیت آموزشی، کوشش لازم را به عمل می آورند.

آموزش عالی به واسطه نقشی که در تربیت نیروی انسانی متخصص و تولید دانش دارد در ارتباط با تسریع و تسهیل توسعه کشور از اهمیت بالایی برخوردار است. در مراحل مختلف اجرای برنامه توسعه دانشگاه، نقش ارزیابی کیفیت در آموزش عالی انکار ناپذیر است. تجربیات ملی و بین المللی حاکی از آن است که فرآیند ارزیابی درونی، به ویژه در سطح گروه آموزشی، می تواند به عنوان یکی از ساز و کارهای موثر، در تضمین کیفیت دانشگاه نقش بسزایی ایفا کند.اهداف پژوهش حاضر عبارت است از: تعیین کیفیت عوامل تشکیل دهنده گروه شیمی دارویی و تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها جهت بهینه سازی فعالیت ها در گروه مورد مطالعه در این ارزیابی عوامل نه گانه 1- رسالت ها و اهداف؛ 2- ساختار سازمانی و مدیریت؛ 3- هیات علمی؛ 4- دانشجویان؛ 5- فرآیند تدریس و یادگیری؛ 6- دوره های آموزشی و برنامه درسی؛ 7- دانش آموختگان؛ 8- امکانات و تجهیزات آموزشی و پژوهشی؛ و 9- پژوهش، توسط 61 ملاک و 172 نشانگر از نظر میزان مطلوب بودن مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت نمره دهی به سوالات پرسشنامه، از مقیاس پنج گزینه ای لیکرت 1 (1- 1.75= نامطلوب، تا 5-4.2= کاملا مطلوب) استفاده شد. در نهایت داده های حاصله با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و با استفاده از ابزار نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت.در یافته ها مطلوبیت رسالت ها و اهداف 2.15؛ ساختار سازمانی و مدیریت 2.81؛ هیات علمی 3.33؛ دانشجویان 2.98؛ فرآیند تدریس و یادگیری 2.39؛ دوره های آموزشی و برنامه درسی 2.77؛ دانش آموختگان 3.22؛ امکانات و تجهیزات آموزشی و پژوهش 3.51؛ و پژوهش 2.54 حاصل شد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته ها گروه شیمی دارویی در وضعیت نسبتا مطلوبی قرار دارد. این ارزیابی در مقایسه با ارزیابی های بعدی همچنین در قیاس با دانشگاه های بین المللی می تواند مفید فایده واقع شود.

مدیریت به عنوان حلقه ارتباطی مهم بهره وری، در نظام های اجتماعی، اعم از بزرگ و کوچک، نقش استراتژیک و سرنوشت سازی به عهده دارد، به همین مناسبت در کشورهای پیشرفته سرمایه گذاری های متنابهی در پرورش و تقویت توانایی ها و مهارت های مدیران به کار گرفته می شود. هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل توسعه و پرورش مدیران میانی پژوهشگاه صنعت نفت 1، با استفاده از نتایج حاصل از بررسی وضعیت موجود آنان از نظر مولفه های پرورش مدیراست. پژوهش درصدد پاسخ به دو سوال مهم است: اول، وضعیت موجود مدیران میانی پژوهشگاه صنعت نفت بر اساس مدل مفهومی پرورش مدیر چگونه است؟ دوم، برنامه پرورش مدیران میانی پژوهشگاه صنعت نفت برای پر کردن شکاف بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب از چه ویژگی ها و ابعادی باید برخوردار باشد؟در این پژوهش، پس از مطالعه قابلیت ها و شایستگی های مدیریتی شناخته شده، در پژوهش های صورت گرفته و ادبیات توسعه و پرورش مدیر، شش مولفه به عنوان قابلیت های مدیریتی لازم برای پرورش مدیر در نظر گرفته شده که عبارت اند از:1) نقش های مدیریتی، 2) مهارت های مدیریتی، 3) توانایی های مدیریتی، 4) ویژگی های شخصیتی، 5) ذهنیت فلسفی و 6) دانش مدیریتی. برای بررسی وضعیت موجود مدیران میانی پژوهشگاه صنعت نفت از پرسشنامه ( با مقیاس درجه بندی لیکرت) استفاده شد که توسط 150 نفر در 3 گروه (مدیران ارشد، میانی و عملیاتی) در مورد وضعیت موجود مدیران میانی (روسای واحدها و طرح ها) – از نظر مولفه های مورد نظر – تکمیل شد.یافته های به دست آمده نشان داد که به طور کلی، وضعیت موجود مدیران میانی پژوهشگاه صنعت نفت تهران از نظر مولفه های پرورش مدیر در وضعیت نسبتا مطلوبی است و با توجه به نظر سنجی صورت گرفته و نتایج آزمون کروسکال والیس تفاوت معنا داری در نظرات سه گروه (مدیران ارشد، میانی و عملیاتی) در مورد وضعیت موجود مدیران میانی در کلیه مولفه ها – به جز مولفه های ذهنیت فلسفی و دانش مدیریتی – مشاهده می شود. در پایان، با استفاده از نتایج حاصل از بررسی وضعیت موجود، به طراحی مدلی جهت توسعه و پرورش مدیران میانی پژوهشگاه صنعت نفت پرداخته شده است.

در این مقاله به بررسی جایگاه ارتباط سازمانی در دانشگاه ایلام پرداخته، همچننی جنبه های مختلف ارتباطات سازمانی شامل روش ها، رویه ها و مهارت های ارتباطی مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه، تلاش شده است که با توجه به مبانی نظری و دیدگاه های اندیشمندان و صاحبنظران ارتباطات سازمان، جنبه های مختلف این موضوع در دانشگاه ایلام بررسی شود. در این تحقیق، پاسخ دهی به سه سوال زیر مد نظر است:1) تا چه میزان کارکنان از ارتباطات سازمانی احساس رضایت می کنند؟2) اثر بخش ترین نوع ارتباطات سازمانی کدام اند؟3) کدام نوع ارتباط سازمان دردانشگاه ایالم از نظر نیروی انسانی از اهمیت بیشتری برخوردا است؟جامعه آماری تحقیق، کلیه اعضای هیات علمی، مدیران و کارکنان دانشگاه ایلام هستند. در انتخاب نمونه آماری، به علت محدود بودن جامعه، از روش تمام شماری استفاده شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته می باشد که توسط پژوهشگران تهیه شده است. اعتبار به دست آمده طریق آلفای کرونباخ 0.85 بوده و همچنین برای تعیین روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات افراد ذی صلاح، اصلاحات لازم انجام و به تایید رسیده است. در این تحقیق، جهت توصیف داده ها از آمار توصیفی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه ایلام به طور اعم، تا حدودی از ارتباطات سازمانی رضایت دارند، همچنین آنان اثر بخش ترین نوع ارتباط را ارتباطات نوشتاری/ کتبی دانشته اند. و بالاخره با اهمیت ترین نوع ارتباطات سازمانی از نظر اعضای هیات علمی و کارکنان، ارتباطات نوشتاری ذکر شده است. از تجزیه وتحلیل داده ها این گونه استنباط می شود که مدیران و مسوولان دانشگاه باید در روند ارتباطات سازمانی، تغییرات عمده ایجاد کرده و با ایجاد کارگاه های آموزشی، مهارت های ارتباطی آنان را تقویت نمایند.

اینکه جایگاه کنونی آموزش عالی و انتظارات توده ها از آن، نسبت به دهه های گذشته دستخوش تغییراتی بزرگ شده، یک واقعیت است. این مطلب می تواند تا حدی مربوط به این واقعیت باشد که امروزه بسته به اولویت ها، سیاست ها و منابع موجود و دیگر عوامل تاثیر گذار در کشورهای مختلف، آموزش عالی هم زمینه ساز فرصت ها و هم به وجود آورنده چالش هاست.اگر مساله را از دیدی انتقادی بنگریم، مهم ترین چالش های آموزش عالی، به ویژه برای کشورهای در حال توسعه، به تضمین کیفیت، امکان دسترسی برابر به آموزش عالی، اثبات آنکه برنامه های تعیین شده برای آموزش عالی پاسخگوی نیازهای جامعه (نیازهای اجتماعی، اقتصادی، صنعتی و غیره) هستند یا خیر، حفظ هویت و فرهنگ ملی و تضمین اینکه دولت ها آموزش عالی را به عنوان یکی از اهداف خود در تعیین سیاست های ملی در نظر داشته باشند، مربوط است.به بیان دیگر اهمیت و جایگاه آموزش عالی، هم به پارامترهای درونی (کیفیت، کمیت، برابری و التزام اجتماعی) و هم به پارامترهای بیرونی (دانشگاه، صنعت و روابط دولتی) بستگی دارد. این پارامترها با ملاحظات مربوطه در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.