گیاهان دارویی
سال:1390 | دوره:10 | شماره:38 |تعداد مقالات:25

مقدمه: دانه گیاه سیاه دانه در طب سنتی بسیاری از کشورها جهت پیشگیری و درمان بسیاری از اختلالات و بیماری ها از جمله سرفه، آسم، احتقان بینی، سردرد، دندان درد، کرم های روده ای، اختلالات قاعدگی، بیماری های گوارشی و ناتوانی جنسی مصرف می شود.هدف: در این مقاله هدف بررسی و جمع آوری گزارش های علمی منتشر شده در شبکه اطلاعات اینترنت مربوط به اثرات فارماکولوژیک دانه گیاه سیاه دانه جهت استفاده پژوهشگران بود.روش بررسی: با استفاده از پایگاه اطلاعاتی اینترنتی Medline و SID مقالاتی که در مورد اثرات فارماکولوژیک دانه گیاه سیاه دانه در محدوده سال های 1980 الی 2010 میلادی منتشر شده بود، بررسی و جمع آوری شد.نتایج: تحقیقات گسترده ای در سه دهه اخیر روی دانه گیاه سیاه دانه انجام شده است. در مقالات علمی خواص ضداکسایش، ضدالتهابی، تقویت کننده سیستم ایمنی و آنتی هیستامینی از ترکیبات متعدد موجود در روغن و عصاره هیدروالکلی دانه گیاه گزارش شده است. این خواص منحصر به فرد دانه گیاه باعث شده است که در مطالعات متعدد اثرات ضد سرطانی، کاهنده فشار، گلوکز و چربی خون، محافظت کبدی، کلیوی و قلب و عروق، بهبود اختلالات گوارشی و سیستم عصبی و همچنین اثرات ضد میکروب از گیاه گزارش شود. به علاوه این گیاه در دوز مصرفی در طب سنتی بدون عوارض جانبی است.نتیجه گیری: در مطالعات متعدد آزمایشگاهی اثرات محافظت کبدی، کلیوی، گوارشی، سیستم عصبی و قلب و عروق و همچنین اثرات ضد التهابی، ضد سرطانی، ضد میکروبی و انگلی از دانه گیاه سیاه دانه گزارش شده است. تاثیر مثبت دانه این گیاه در درمان افزایش فشار خون و دیابت و چربی خون بالا علاوه بر مطالعات آزمایشگاهی در آزمایش های بالینی بدون هیچ گونه عوارض جانبی نیز به اثبات رسیده است. لذا، با توجه به سودمندی دانه گیاه سیاه دانه در موارد خفیف فشارخون، اقزایش قند و یا چربی خون بالا تحقیقات بالینی کوتاه مدت بیشتری جهت بررسی اثرات بالینی و عوارض احتمالی دانه این گیاه پیشنهاد می شود.

مقدمه: آویشن، گیاهی است از تیره نعناع، که مصرف گونه های مختلف آن بر نظم دوران قاعدگی موثر بوده و مقادیر زیاد آن به خصوص در دوران بارداری نباید مصرف شود.هدف: بررسی اثر مصرف عصاره آویشن شیرازی در هفته دوم بارداری بر وضعیت جفت و جنین های موش سفید بزرگ آزمایشگاهی.روش بررسی: در این مطالعه تعداد 10 سر موش سفید بزرگ آزمایشگاهی حامله، به صورت تصادفی به 2 گروه 5 تایی آزمون و شاهد تقسیم شدند. به حیوانات گره آزمون در هفته دوم بارداری به جای آب، دم کرده آویشن داده شد. در روز بیستم بارداری، جنین ها از نظر مورفولوژی ظاهری و وجود ناهنجاری در اندام ها، ستون مهره ها و جمجمه بررسی شدند. همچنین وزن جنین ها و جفت ها، قد و قطر بین آهیانه ای جنین ها و قطر جفت به دقت اندازه گیری شد.نتایج: تعداد جنین های زنده در دو گروه برابر بود. هیچ جنین مرده یا جذب شده وجود نداشت. همچنین جنین های دو گروه از نظر وزن، قد و قطر بین دو آهیانه، یکسان بودند ولی میانگین طول دم در جنین های گروه آزمون بلندتر از جنین های گروه شاهد بود (P<0.05). وزن جفت، در دو گروه تفاوتی نداشت ولی میانگین قطر جفت در گروه آزمون به طور معنی داری کوچک تر از گروه شاهد بود (P<0.05).نتیجه گیری: هر چند یافته های این پژوهش موید این است که مصرف آویشن شیرازی در هفته دوم دوره بارداری تاثیری بر سقط جنین ندارد، ولی از آنجا که منجر به بروز تغییرات جزیی نظیر اندازه دم و قطر جفت شده است مصرف آن در دوران بارداری باید همراه با احتیاط صورت گیرد.

مقدمه: استفاده از عصاره های گیاهی به دلیل داشتن خواص دارویی، ضد قارچی، ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی متابولیت های ثانویه در کنترل عوامل میکروبی رو به پیشرفت است.هدف: بررسی فعالیت ضد قارچی و یافتن حلال مناسب در استخراج متابولیت های موثر گیاه نعناع فلفلی به منظور کنترل قارچ های بیماری زای گیاهی.روش بررسی: اندام های هوایی گیاه نعناع فلفلی پس از جمع آوری خشک شده و عصاره آن با استفاده از حلال های آب، متانول، اتانول، استون و کلروفرم استخراج شد. تاثیر عصاره ها بر روی چهار گونه قارچ بیماری زای گیاهی، شامل Rhizoctonia solani، Fusarium oxysporum،Phytophthora drechsleri  و sorokiniana Bipolaris به دو روش دیسک کاغذی و اختلاط با محیط کشت مورد بررسی قرار گرفت.نتایج: نتایج مطالعه برای دستیابی به بهترین حلال برای استخراج مواد بازدارنده رشد قارچ نشان داد که آب بهترین حلال برای استخراج مواد بازدارنده از نعناع فلفلی است. عصاره استخراج شده با حلال متانول و استون تاثیر کمی بر رشد میسلیومی قارچ  B. sorokiniana داشتند و عصاره اتانولی و کلروفرمی به کلی فاقد اثر قارچ ایستایی  Fungistatic بودند. در بررسی شیب غلظت عصاره، F. oxysporum و B. sorokiniana در غلظت دو میلی گرم بر دیسک کاغذی، تحت تاثیر قرار گرفتند، حال آنکه رشد میسلیومی دو قارچ دیگر در غلظت چهار میلی گرم بر دیسک کاغذی، تحت تاثیر قرار گرفت. در روش اختلاط با محیط کشت، عصاره آبی در غلظت 500 پی پی ام به طور کامل از رشد P. drechsleri و در غلظت 1000 پی پی ام از رشد B. sorokiniana جلوگیری کرد. حال آن که در مورد دو قارچ دیگر حتی در غلظت 2000 پی پی ام نیز رشد به طور کامل متوقف نشد.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق بیانگر قابلیت گیاه نعناع فلفلی در کنترل قارچ های بیماریزای گیاهی می باشد. همچنین می توان گفت که آب بهترین حلال برای استخراج مواد ضد قارچی از این گیاه می باشد.

مقدمه: به دلیل آنکه مصرف کودهای شیمیایی سبب آلودگی خاک، آب و محصولات کشاورزی شده است، امروزه کودهای زیستی یک جایگزین مطمئنی برای افزایش بهره روی خاک و رشد گیاه در کشاورزی پایدار مطرح می باشند.هدف: ارزیابی تاثیر کودهای زیستی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه بابونه شیرازی.روش بررسی: این تحقیق در سه تکرار و شش تیمار در سال 1389 انجام شد. تیمارهای این تحقیق عبارتند از A (شاهد یا بدون کاربرد کود)، B (کود زیستی نیتروکسین + 53 کیلوگرم در هکتار از کود کامل شیمیایی)، C (کود زیستی سوپر نیتروپلاس + 53 کیلوگرم در هکتار کود کامل شیمیایی)،D (مخلوط دو کود زیستی سوپر نیتروپلاس و نیتروکسین + 35 کیلوگرم در هکتار کود کامل شیمیایی)، E (کود زیستی بیوسولفور) و F (106 کیلوگرم در هکتار از کود کامل شیمیایی).نتایج: تیمارهای کودی اثرات معنی داری بر ارتفاع گیاه (P<0.05)، وزن خشک گیاه (P<0.05)، قطر کاپیتول (P<0.01) (P<0.01)، وزن تر کاپیتول در هکتار (P<0.01)، وزن خشک کاپیتول در هکتار (P<0.05)، عملکرد اسانس (P<0.01)، میزان کامازولن (P<0.01) و میزان فلاونوئید کل (P<0.01) داشت. کود شیمیایی اثر معنی داری بر عملکرد کمی و کیفی بابونه نداشت و کمترین عملکرد کمی و کیفی بابونه مربوط به تیمار شاهد و تیمار کود شیمیایی بود. اگرچه کودهای زیستی به طور معنی داری سبب افزایش کلیه صفت مورد مطالعه در بابونه شدند ولی بیشترین وزن خشک کاپیتول و میزان اسانس در تیمار بیوسولفور مشاهده شد.نتیجه گیری: کاربرد کودهای زیستی، عملکرد کمی و کیفی بابونه را افزایش داده و تیمار بیوسولفور بهترین تیمار بوده است. همچنین کاربرد این کودهای زیستی می تواند منجر به کاهش مصرف کودهای شیمیایی در اکوسیستم های کشاورزی شود که گامی در راستای به حداقل رسانیدن آلودگی محیط و کشاورزی پایدار است.

مقدمه: گیاه شیرین بیان حاوی آنتی اکسیدان و فیتو استرول باخواص حفاظت کننده سلولی می باشد و مصرف آن در دوران بارداری ممکن است بر قابلیت های ذهنی تولدیافتگان تاثیر گذار باشد.هدف: بنابراین اثر مصرف عصاره شیرین بیان در دوران حاملگی بر توانایی یادآوری نسل دوم موش های کوچک آزمایشگاهی بررسی شد.روش بررسی: از 15 سر موش کوچک آزمایشگاهی ماده و 6 نر از نژاد ان ماری با وزن 20- 30 گرم استفاده و پس از آمیزش و مشاهده درپوش واژنی حاملگی مشخص شد، موش های حامله به طور تصادفی به 3 گروه مساوی تقسیم و در قفس های جداگانه نگهداری شدند. گروه ها شامل: کنترل، گروه شم (گاواژ حلال) و گروه تیمار که عصاره آبی ریشه شیرین بیان (با دوز 150 میلی گرم به طور خوراکی روزانه از روز 3 تا 19 بارداری)به آنها گاواژ می شد. 2 ماه پس از زایمان، تولد یافتگان به گروه های 10 تایی نر و ماده تقسیم و آزمون حافظه با استفاده از شاتل باکس انجام شد. تحلیل آماری داده ها با استفاده از آزمون ANOVA  و تست توکی توسط نرم افزار spss انجام شد.نتایج: زمان تاخیر ورود به اتاقک تاریک در موش های نر تولد یافته در معرض عصاره، نسبت به گروه کنترل افزایش یافت که در دوره زمانی 1 و 2 هفته پس از آموزش معنی دار بود (P<0.05) همچنین زمان تاخیر ورود حیوانات تولد یافته ماده در معرض عصاره نیز در مقایسه با گروه کنترل افزایش یافت که در دوره های زمانی 24 ساعت و 2 هفته پس از آموزش معنی دار بود (P<0.01، P<0.05).نتیجه گیری: مصرف عصاره شیرین بیان در دوران حاملگی می تواند میزان یادآوری حافظه را در نوزادان تولد یافته در هر دو جنس افزایش دهد.

مقدمه: جستجو برای جایگزینی آنتی اکسیدان های سنتزی منجر به بررسی آنتی اکسیدان های متعددی از منابع گیاهی شده است. بررسی ها نشان داده است که فعالیت آنتی اکسیدانی بعضی از میوه ها و سبزیجات به مقدار کل ترکیبات فنولی آنها بستگی دارد.هدف: مقایسه پایه های مختلف پرتقال تامسون از نظر میزان استخراج ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی در پوست و گوشت میوه و ارزیابی اثر آنتی اکسیدانی عصاره های انتخابی در روغن سویا.روش بررسی: در این تحقیق، پس از استخراج عصاره از دو بخش پوست و گوشت چهار پایه پرتقال تامسون مورد مطالعه، ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی عصاره ها اندازه گیری شدند. سپس برای بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های انتخابی، غلظت های مختلفی از عصاره ها به روغن سویای بدون آنتی اکسیدان اضافه شدند و از طریق اندازه گیری اعداد پراکسید و اسید تیوباربیتوریک مورد ارزیابی قرار گرفتند و با آنتی اکسیدان های سنتزی BHA و BHT مقایسه شدند.نتایج: نتایج نشان دادند که در بین پایه های مورد مطالعه، میزان ترکیبات فنولی در پایه پون سیروس بخش پوست میوه با 1.31 میلی گرم معادل اسید گالیک به گرم عصاره خشک بالاتر از بقیه بود و کمترین میزان ترکیبات فنولی مربوط به بخش گوشت میوه پایه سورونج بود که برابر با 6.9 میلی گرم معادل اسید گالیک به گرم عصاره خشک محاسبه شد. از نظر میزان ترکیبات فلاونوئیدی، کمترین و بیشترین میزان این ترکیبات به ترتیب مربوط به بخش گوشت پایه سیتروملو (1.4 میلی گرم معادل کوئرستین به گرم عصاره خشک) و بخش پوست پایه سیترنج (41.3 میلی گرم معادل کوئرستین به گرم عصاره خشک) بودند. به طور کلی مقدار ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی در بخش پوست نسبت به گوشت میوه بیشتر بود. در آزمون پایداری روغن با استفاده از آون، عصاره های انتخابی در بخش های پوست و گوشت میوه به ترتیب از پایه های پون سیروس و سیتروملو بودند. عصاره ها توانایی جلوگیری از تولید محصولات اولیه و ثانویه اکسیداسیون را در روغن سویای خام، در غلظت های بالا (600 و 1000 پی پی ام) داشتند و تنها عصاره بخش پوست با غلظت 1000 پی پی ام معادل با آنتی اکسیدان سنتزی BHT در سطح غلظت 200 پی پی ام بود.نتیجه گیری: نتایج نشان دادند که میزان ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی بسته به نوع پایه متفاوت است و عصاره های پوست و گوشت میوه پرتقال تامسون (به خصوص پوست) می توانند به عنوان آنتی اکسیدان طبیعی عمل نموده و پس از آزمایش های تکمیلی به مواد غذایی اضافه شوند.

مقدمه: به نظر می رسد که زمان برداشت بر روی میزان ترکیبات طعم دهنده روغن پوست میوه (آلدئیدها، الکل ها و استرها) تاثیر داشته باشد.هدف: هدف کار حاضر، مطالعه ترکیبات طعم دهنده پوست نارنگی و مطالعه تغییرات آنها در طی یک فصل می باشد.روش بررسی: 10 عدد میوه بالغ در اواخر آذرماه و اواخر بهمن ماه سال 1387 برداشت شدند و روغن پوست آنها با فشار مکانیکی و توسط شستشو با هگزان نرمال استخراج شدند و سپس به وسیله دستگاه GC و GC/MS آنالیز شدند.نتایج: در اواخر آذرماه مقدار آلدئیدها، الکل ها و استرهای روغن پوست میوه به ترتیب 1.34، 1.87، 0.17 و در اواخر بهمن ماه مقدار آنها به ترتیب 0.46، 1.06، 0.04 بود.نتیجه گیری: ترکیبات اکسیژن دار به خصوص decanal و linalool با برداشت دیرهنگام میوه، کاهش چشم گیری را در غلظت نسبی نشان دادند، اگرچه غلظت لیمونن افزایش متقابل نشان داد.

مقدمه: برگ بو با نام علمیLaurus nobilis درختی است کوچک مخصوص نواحی مدیترانه ای که برگ های آن به عنوان چاشنی اغذیه و به منظور معطر ساختن برخی کنسروها و غیره به کار می رود.هدف: از آنجا که بازده اسانس و میزان ترکیب های تشکیل دهنده آن بیان کننده ارزش یک اسانس است، در این تحقیق، تاثیر روش های مختلف اسانس گیری برکمیت و کیفیت اسانس برگ بو مورد مطالعه قرار گرفت.روش بررسی: بدین منظور برگ این گیاه از باغ گیاه شناسی ملی ایران در تیر ماه 1388 جمع آوری و پس از خشک کردن در سایه به سه روش تقطیر با آب، تقطیر با بخار آب و تقطیر با آب و بخار آب اسانس آن استخراج شد. اسانس ها به کمک دستگاه های کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی مجهز به طیف سنج جرمی تجزیه و شناسایی شد.نتایج: بازده اسانس برگ بو (w/w) برای روش های تقطیر با آب، تقطیر با بخار آب و تقطیر با آب و بخار آب به ترتیب 2.64، 1.64 و 2.56 درصد بود. 25 ترکیب در اسانس شناسایی شد. از بین این ترکیبات 1، 8- سینئول (46.6، 37.8 و 49.1 درصد)، سابینن (10.7 درصد، 12.3 درصد و 12.13) و آلفا- ترپینیل استات (13.8، 19.3 و 11.0) به ترتیب اجزای عمده در اسانس حاصل از روش های تقطیر با آب، تقطیر با بخار آب و تقطیر با آب و بخار آب بودند.نتیجه گیری: تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که بازده اسانس و میزان 1، 8- سینئول در روش های تقطیر با آب و تقطیر با آب و بخار آب در یک سطح قرار گرفته و بالاتر از روش تقطیر با بخار آب می باشد. همچنین در بررسی آماری اختلاف معنی داری در میزان ترکیب های سابینن و آلفا- ترپینیل استات در اسانس های حاصل از روش های مختلف تقطیر به دست آمد.

مقدمه: گیاه ریحان به عنوان گیاهی دارویی در طب سنتی برای درمان انواع مختلفی از بیماری ها کاربرد دارد، علاوه بر آن این گیاه به عنوان یک ماده غذایی و چاشنی غذا استفاده می شود. بررسی ها نشان می دهند که همزیستی قارچ های میکوریزی با ریشه گیاهان، سبب بهبود و افزایش رشد و محصول دهی گیاه میزبان می شود.هدف: بررسی تغییرات رشد و برخی پارامترهای فیزیولوژیگ ریحان در اثر تلقیح با یک قارچ میکوریزی بومی Glomus etunicatum.روش بررسی: این تحقیق به صورت گلخانه ای انجام شد و چگونگی همزیستی ریشه و اثرات آن بر برخی پارامترهای رشد و فیزیولوژیک گیاه ریحان در دو کولتیوار سبز و بنفش در مرحله رویشی مورد بررسی و مقایسه با گروه شاهد قرار گرفت.نتایج: بررسی ها نشان داد که ریشه ریحان در دو کولتیوار با قارچ مذکور در حد قابل قبول بین 70- 60 درصد همزیستی ایجاد نموده است. از طرفی تلقیح قارچ با ریشه گیاه به طور معنی داری سبب افزایش شاخص های رشد، کلروفیل a و b، فنول کل، و آنتوسیانین در مقایسه با بوته های شاهد شد.نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاکی از تاثیر گذاری سویه بومی قارچ Glomus etunicatum بر رشد و پارامترهای فیزیولوژیک بررسی شده گیاه ریحان می باشد که زمینه را برای بررسی امکان کاربرد آن در بهبود رشد این گیاه دارویی فراهم می سازد.

مقدمه: خرفه و بادرنجبویه گیاهانی هستند که در بخش های مختلف ایران زیاد می رویند. در مطالعات قبلی خواص آرام بخشی، ضد تشنجی، ضد دردی آنها گزارش شد.هدف: هدف مطالعه حاضر تعیین اثر عصاره آبی گیاهان مزبور در دوزهای مختلف بر تعدیل دوره خواب در موش سوری می باشد.روش بررسی: در این مطالعه برای ارزیابی دوره خواب از روش Angle بر روی 70 سر موش سوری نر به وزن 30- 25 گرم استفاده شد. گروه های آزمایش دوز های مختلف عصاره خرفه (25، 50 و 75 میلی گرم بر هر کیلوگرم وزن بدن ) و بادرنجبویه (5، 10 و 25 میلی گرم بر هر کیلوگرم وزن بدن) به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. در گروه کنترل نیز محلول نرمال سالین تزریق شد.نتایج: نتایج به دست آمده نشان می دهد که تزریق هر سه دوز عصاره خرفه و دوزهای 10 و 25 میلی گرم عصاره بادرنجبویه دوره خواب را در مقایسه با گروه کنترل به صورت معنی داری افزایش می دهد (P=0.000).نتیجه گیری: یافته های فوق نشان می دهد که عصاره خرفه و بادرنجبویه احتمالا دارای اثر خواب آوری می باشند.

مقدمه: شناسایی و کاربرد اسانس های گیاهان دارویی می تواند در مقابله با مقاومت دارویی به عفونت ها مفید باشد.هدف: ارزیابی اثر ضد قارچی اسانس مورت (Myrtus communis L.) بر کاندیدیازیس دهانی در رت های ایمونوساپرس.مواد و روش ها: اسانس مورت سبز به روش تقطیر با آب استخراج شد و نوع و میزان ترکیب های تشکیل دهنده اسانس نیز توسط دستگاه GC/MS و GC مشخص گردید. MIC اسانس مورت و نیستاتین با استفاده از روش ماکرودایلوشن (رقت لوله ای) تعیین شد. 35 سر رت با وزن 20±200 گرم در 5 گروه درمانی7 تایی شامل (1) گرو دارونما، (2) گروه درمان شده با اسانس مورت سبز (2 برابر MIC)،(3) گروه درمان شده با نیستاتین، (4) گروه غیر ایمنوساپرس ولی آلوده، و (5) گروه ایمنوساپرس اما غیر آلوده، به طور تصادفی قرار گرفتند. عامل بیماری از یک ایزوله کاندیدا آلبیکنس با خصوصیات بیماری زایی قوی از یک بیمار مبتلا به واژینیت حاد تهیه شده بود. سطح عفونت و تعیین اثرات درمانی توسط روش های میکروبیولوژیکی و هیستوپاتولوژیکی و معاینات بالینی ارزیابی شد.نتایج: آلفا پینن، لیمونن، 1 و 8 سینئول، لینالول، آلفا ترپینول و لینالئول استات از ترکیبات عمده اسانس مورت سبز بودند. MIC اسانس مورت سبز برابر mg/ml 2 وMIC نیستاتین برابر µgr/ml 4 تعیین شد. ارزیابی های میکروبیولوژیک و هیستوپاتولوژیک نشان داد که اسانس مورت دارای به طور معنی داری (P<0.01) تاثیر بازدارنده بر Candida albicans داشته است. البته کانون های محدودی از عفونت در برخی از نقاط مخاط پشت زبان وجود داشته که ممکن است به صورت نهفته باقی مانده و باعث عود بیماری شوند.نتیجه گیری: درمان توسط اسانس مورت سبز با غلظت دارویی معادل 2 برابر MIC برای ریشه کنی کاندیدیازیس دهانی در رت های ایمنوساپرس کافی نبوده است. بنابراین، بایستی دوزهای بیشتر از 2 برابر MIC از اسانس برای کنترل مناسب کاندیدیازیس مورد ارزیابی قرار گیرد.

مقدمه: باریجه یکی از گیاهان مهم دارویی، صنعتی و آروماتیک ایران است. شیرابه و اسانس این گیاه در صنایع مختلف از جمله داروسازی، غذایی، عطرسازی، چسب سازی و نظامی مورد استفاده قرار می گیرد.هدف: این تحقیق به منظور بررسی تنوع زنتیکی بین اکوتیپ های باریجه جمع آوری شده از مناطق مختلف کشور که در ایستگاه تحقیقات همند آبسرد کشت شده بودند، صورت گرفت.روش بررسی: در این بررسی DNA از برگ ها استخراج شده و با استفاده از 10 ترکیب آغازگری AFLP تنوع ژنتیکی مورد بررسی قرار گرفت.نتایج: در مجموع 296 آلل قابل نمره دهی مشاهده شد که 89 درصد چندشکل بودند و تعداد آلل برای هر آغازگر از 20 تا 43 مشاهده شد. میزان تشابه ژنتیکی بین ژنوتیپ ها از 0.56 تا 0.87 متغیر بود. کمترین تشابه بین آردینه- دره اشک ریزه 3200 و نمدکوثر لار مشاهده شد. بیشترین تشابه نیز بین ژنوتیپ های آردینه- گردنه ولار و پلور مشاهده شد. تجزیه کلاستر، مشخص کرد که تنوع ژنتیکی بالایی بین اکوتیپ های باریجه وجود دارد و همچنین معلوم شد که بین تنوع مولکولی و پراکنش جغرافیایی ارتباطی وجود ندارد.نتیجه گیری: نتایج این بررسی حاکی از وجود تنوع بالا در بین اکوتیپ های موجود باریجه است. با توجه به اینکه اکوتیپ های باریجه از مناطق مختلف جغرافیایی هستند و ترکیبات اسانس آنها متفاوت است، وجود تنوع ژنتیکی تاییدکننده این مطلب می باشد که اختلافات فیتوشیمیایی نمونه ها تنها به واسطه اثر محیطی نمی باشد، بلکه توسط عوامل ژنتیکی هم کنترل می شوند و این نتایج در مدیریت ژرم پلاسم باریجه می تواند مفید باشد.

مقدمه: در طب قدیم، از ریشه و ریزوم سنبل الطیب (والریان) در درمان اسپاسم های روده ای، کولیک و حالت های عصبی گوارشی به عنوان آرام کننده حرکات سیستم گوارش استفاده می شده و جهت تخفیف تهوع نیز توصیه شده است.هدف: هدف از این مطالعه بررسی اثر ضدتهوعی عصاره آبی- الکلی ریشه و ریزوم والریان در راستای مستندسازی گزارش های موجود در طب سنتی بوده است.روش بررسی: اثر ضدتهوعی عصاره آبی- الکلی ریشه و ریزوم والریان بر علیه تهوع ایجاد شده توسط سولفات مس 60 (میلی گرم بر کیلوگرم، خوراکی) و ایپکا (600 میلی گرم بر کیلوگرم، خوراکی) بررسی شد. تعداد تهوع به مدت 50 دقیقه بعد از تجویز سولفات مس و 20 دقیقه پس از تجویز اپیکا ثبت شد.نتایج: تجویز داخل صفاقی عصاره در دوزهای 0.28، 0.49 و 0.7 گرم بر کیلوگرم اثر مهاری قابل توجهی در مقابل تهوع ناشی از سولفات مس و ایپکا نشان داد. به طوری که عصاره در بالاترین دوز یعنی 0.7 گرم بر کیلوگرم، تعداد تهوع ناشی از سولفات مس و تهوع ناشی از ایپکا در گروه کنترل منفی (نرمال سالین) را به ترتیب 65.704 درصد و 79.88 درصد کاهش داد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، اثر ضدتهوعی ریشه و ریزوم سنبل الطیب قابل توجه بوده و مستندات و گزارش های طب سنتی مبنی بر آن را تایید می کند.

مقدمه: بیماری تب برفکی یک بیماری ویروسی با واگیری بسیار سریع در دام است که موجب بروز خسارات فراوان در صنعت دامپروی می شود. اصلی ترین ضایعه این بیماری ایجاد تاول و زخم در ناحیه دهانی است.هدف: ارزیابی بالینی تاثیر اسانس گیاه مورد بر روی ضایعات دهانی ناشی از بیماری تب برفکی در گاو.روش بررسی: تعداد 76 راس گاو و گوساله با سن بین یک تا پنج سال و با وزن بین 80 تا 600 کیلو گرم با علایم بالینی بیماری تب برفکی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه درمانی دریافت کننده اسانس مورد و گروه کنترل قرار گرفتند. ثبت داده ها با معاینات بالینی طی سه مرحله قبل از درمان، روز دوم و روز چهارم بعد از درمان انجام گرفت.نتایج: نتایج نشان داد میزان بهبودی ضایعات دهانی با اسانس مورد در مقایسه با گروه کنترل پیشرفت قابل ملاحظه ای داشت و این اختلاف در دو مرحله پس از درمان در سطح بسیار معنی داری بود (P<0.001) موارد بهبود یافته از ضایعات دهانی در گروه درمان شده با اسانس مورد در روزهای دوم و چهارم به ترتیب 80.9 و 93.6 درصد و در گروه کنترل این میزان به ترتیب 7.20 و 58.6 درصد بود. همچنین این نتایج نشان داد که موارد بهبودی از ترشحات چرکی در گروه دریافت کننده اسانس مورد پس از روزهای دوم و چهارم درمان به ترتیب 68.1 و 89.4 درصد بوده است و این مقادیر برای گروه کنترل به ترتیب 48.3 و 62.1 درصد بود.نتیجه گیری: در مجموع می توان نتیجه گرفت مصرف اسانس مورد بر روی ضایعات دهانی ناشی از بیماری تب برفکی موجب بهبود سریع تر زخم های دهانی و کاهش ترشحات چرکی آن می شود.

مقدمه: مطالعات زیادی نشان دادند که عصاره گیاهان دارای اثرات متنوع بیولوژیکی از قبیل خواص ایمونومدولاتوری می باشند.هدف: در این تحقیق، خواص ایمونومدولاتوری عصاره گیاه اسطوخودوس بر تکثیر لنفوسیتی و سایتوکاین فاکتور نکروز دهنده تومور الفا، بررسی شد.روش بررسی: آزمایش ورود تیمیدین نشاندار بر سلول های تک هسته ای خون محیطی تحریک شده با میتوژن فیتوهماگلوتینین جهت اثر بر تکثیر لنفوسیتی و تولید سایتوکاین فاکتور نکروز دهنده تومور الفا با روش الایزا بررسی شدند.نتایج: عصاره گیاه در غلظت 50 میکروگرم بر میلی لیتر و کمتر از آن، سبب تحریک تکثیر لنفوسیت های خون محیطی تحریک شده با میتوژن شد اما در غلظت های بیشتر اثر معنی داری بر تکثیر لنفوسیتی مشاهده نشد. عصاره گیاه اسطوخودوس در غلظت های 50  میکروگرم بر میلی لیتر و بیشتر از آن سبب کاهش تولید سایتوکاین فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا شد.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق، اثر ایمونومدولاتوری عصاره گیاه اسطوخودوس را با تحریک تکثیر لنفوسیتی در غلظت های کمتر از 50 میکروگرم بر میلی لیتر و کاهش تولید سایتوکاین التهابی فاکتور نکروز دهنده تومور الفا درغلظت های بیشتر از 50 میکروگرم بر میلی لیتر نشان داد. بررسی جهت شناسایی اثرات میانجیگر ایمونومدولاتوری عصاره این گیاه می تواند مفید باشد.

مقدمه: عصاره برخی از گیاهان به دلیل دارا بودن ترکیبات خاص دارای خواص ضد قارچی می باشند.هدف: این مطالعه، با هدف بررسی اثر ضد قارچی عصاره اندام های مختلف گیاهان بابونه، اکالیپتوس، فرفیون، مارچوبه و گلرنگ وحشی علیه چهار گونه بیماری زای گیاهی شامل Rhizoctonia solani،Fusarium oxysporum ،Phytophthora dershleri و sorkiniana Bipolaris به اجرا در آمد.روش بررسی: عصاره گیری با استفاده از سه حلال مختلف شامل آب مقطر، متانول و اتانول صورت گرفته و اثر بازدارندگی بر اساس روش دیسک کاغذی با استفاده از مقدار 5 میلی گرم عصاره خام بر دیسک کاغذی ارزیابی شد.نتایج: عصاره های متانولی گلرنگ وحشی در مرحله بذردهی و برگ اکالیپتوس، بیشترین تاثیر بازدارنده را بر رشد B. sorkiniana قارچ نشان دادند. در مورد گونه P. drechsleri بیشترین تاثیر بازدارنده مربوط به عصاره آبی اندام هوایی و ریشه گلرنگ وحشی در مرحله بذردهی و عصاره آبی گل بابونه بود. عصاره متانولی برگ اکالیپتوس و عصاره اتانولی گلرنگ در مرحله بذردهی نیز بیشترین تاثیر بازدارنده را بر رشد میسیلیومی F. oxsysporum نشان دادند. در مورد قارچ R. solaniنیز  بیشترین اثر مربوط به عصاره اتانولی گلرنگ وحشی بود.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه بیانگر طیف وسیع بازدارندگی عصاره گلرنگ وحشی، اکالیپتوس و بابونه علیه قارچ های بیماری زای گیاهی است. جالب توجه اینکه کلیه عصاره های به دست آمده از گلرنگ در مرحله 10-12 برگی فاقد خاصیت بازدارندگی بودند.

مقدمه: جنس بومادران از تیره آفتابگردان شامل حدود 115 گونه در سراسر جهان می باشد. در کشور ایران 19 گونه از این جنس رویش دارد که دارای خواص دارویی بوده و در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرند.هدف: بررسی اجزای تشکیل دهنده اسانس گل و برگ گونه بومادران تماشایی (Achillea nobilis L. subsp. neilreichii) می باشد.روش بررسی: در این تحقیق گونه بومادران تماشایی از محل رویش خود واقع در روستای داماش، شرق رودبار گیلان، جمع آوری شد. از گل و برگ این گونه به طور جداگانه به روش تقطیر با آب اسانس گیری شد و اجزای اسانس با استفاده از دستگاه های GC و GC/MS آنالیز و شناسایی شدند. شناسایی ترکیب های تشکیل دهنده اسانس، به کمک طیف جرمی، تزریق همزمان نمونه های استاندارد، شاخص بازداری آنها و مقایسه با شاخص های بازداری گزارش شده در منابع، صورت گرفت.نتایج: بازدهی اسانس برای گل و برگ گونه A. nobilis L. subsp. neilreichii، به ترتیب 1.8 و 1.0 درصد وزنی- وزنی به دست آمد. تعداد 44 ترکیب (86.8 درصد) در اسانس گل، و تعداد 42 ترکیب (93.4 درصد) در اسانس برگ این گونه شناسایی شد. ترکیب های اصلی در اسانس نمونه گل عبارتند از: -cineole 1.8 (10.3 درصد)،geranyl isovalerate (8.4 درصد) و ترکیب های اصلی اسانس نمونه برگ نیز عبارتند از:-cineole 1.8 (17.0 درصد) وtrans-verbenol  (14.1 درصد).نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که در نمونه گل و برگ گیاه، مونوترپن ها به ترتیب (59.8 و 72.2 درصد) و سزکویی ترپن ها به ترتیب (22.2 و 12.6 درصد) اسانس را به ترتیب، تشکیل می دادند.

مقدمه: در دهه های اخیر عفونت های ناشی از اثر قارچ فرصت طلب کاندیدا که توسط گونه های مختلف آن نظیر کاندیداآلبیکنس ایجاد می شود سبب افزایش چشمگیری در میزان بروز بیماری بوده است.هدف: وجود محدودیت هایی در درمان بیماری های قارچی از قبیل کمبود و گرانی داروهای ضد قارچی، عوارض جانبی آنها و نیز مقاومت داروها و یا کاهش حساسیت قارچ ها به این نوع داروها موجب شده تا توجه پژوهشگران به جستجوی داروهای ضد قارچی جدید خصوصا داروهای گیاهی معطوف شود.روش بررسی: 17 اسانس و 172 عصاره از 50 گیاه دارویی مورد استفاده در طب سنتی ایران جهت بررسی اثرات ضد کاندیدایی مورد آزمایش قرار گرفت. بر اساس آزمایش روی سویه استاندارد 5027PTCC (ATCC10231)مخمر کاندیدا آلبیکنس با استفاده از روش دیسک گذاری و انتشار در آگار نشان داد که اسانس و عصاره 16 گیاه دارای اثرات ضد کاندیدایی هستند. افزون بر این داروهای نیستاتین، آمفوتریسین B وکتوکونازول نیز به عنوان سه داروی موثر بر سویه استاندارد کاندیدا آلبیکنس به عنوان مقایسه و کنترل مثبت مورد استفاده قرار گرفتند.نتایج: 16 گیاه (32 درصد) از 50 گیاه مورد مطالعه دارای فعالیت ضد کاندیدایی بودند. نتایج نشان داد که اسانس گیاهان آویشن کوهی، آویشن شیرازی، اسطوخودوس، درمنه، زیره سبز، مرزه و نعناع دارای اثرات ضد کاندیدایی بسیار قوی و اسانس گیاهان اکلیل کوهی، سیاه دانه و مورد دارای اثرات قوی بودند. در حالی که اسانس گیاهان اکالیپتوس، انیسون، رازیانه، گلپر اثرات ضدکاندیدایی متوسطی از خود نشان دادند.نتیجه گیری: با توجه به مشکلات روزافزون بیماری های قارچی یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که با تحقیقات بیشتر بر روی گیاهان مورد آزمایش که اثرات ضد کاندیدایی خوبی از خود نشان داده اند می توان امیدوار بود که در آینده بتوان به دارو های گیاهی و احتمالا به ترکیباتی جدیدی جهت درمان عفونت های کاندیدایی دست یافت.