پیاورد سلامت
سال:1396 | دوره:11 | شماره:4 |تعداد مقالات:13

زمینه و هدف: نمایه شدن نشریات علمی یک کشور در پایگاههای استنادی بین المللی می تواند به ارتقای رتبه علمی آن کشور و مشارکت در تولید علم جهانی منجر شود. هدف این مطالعه، بررسی مطابقت استنادات مجلات پزشکی انگلیسی زبان ایرانی با معیارهای عینی پذیرش مجلات در پایگاههای منتخب، بوده است.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بوده و به روش ارزیابانه انجام شده است. جامعه آماری شماره آخر تعداد 52 عنوان مجله انگلیسی زبان حوزه پزشکی ایران که در پایگاه های اطلاعاتی «وب آو ساینس»، «پاب مد» و «اسکوپوس» نمایه نشده اند و تعداد 465 عنوان مقاله مندرج در این شماره از آن ها به علاوه استنادات (مآخذ) مربوط به این مقالات به تعداد 11235 مورد بوده است. ابزار گردآوری داده ها چک لیست بوده و برای تحلیل داده ها از نرم افزار اکسل استفاده شد.یافته ها: 88.5 درصد از مجلات، دارای روش ماخذنویسی بودند که این روش در بیشتر مجلات، رعایت شده بود. میزان خوداستنادی، پایین بود. تنها 2.9 درصد از استنادات در سال انجام مطالعه، انجام شده بود. مجلات، با 87.2 درصد، بیشترین تعداد استنادات را دریافت کرده بودند. قدیمی بودن زمان استنادات و عدم تعادل در نوع منابع استناد شده از جمله مهمترین دلایل ضعف نشریات مورد بررسی و عدم نمایه شدن آنها در پایگاه های نامبرده بوده است.نتیجه گیری: ارایه روش های ماخذنویسی معتبر و کنترل دقیق استنادات، باید در دستور کار مجلات قرارگیرد. زمان استنادات می باید جدیدتر بوده و در نوع منابع استناد شده، تعادل نسبی برقرار شود.

زمینه و هدف: مدیریت صحیح تجهیزات پزشکی می تواند تاثیر بسزایی بر کاهش هزینه ها و افزایش کیفیت خدمات داشته باشد. لذا ضروری است که انتخاب تجهیزات به شیوه ای باشد که آن ها را بر طبق اهمیت شان طبقه بندی می کند. هدف از این مقاله انتخاب مناسب ترین تامین کننده بر اساس روش های تصمیم گیری چند معیاره است.روش بررسی: این پژوهش با متد ترکیبی است. ابزار جمع آوری داده های تحقیق شامل اسناد، مدارک و مصاحبه بود. شرکت کنندگان در پژوهش در سه گروه تیم مدیران ارشد، کاربران و کارشناسان فنی تجهیزات پزشکی می باشند و نمونه گیری به شکل گلوله برفی انجام شد. یافته ها: در روش تسلط تقریبی اولویت بندی گزینه ها از سمت راست به ترتیب شامل D، C و سپس A و B با امتیاز برابر هستند، در روش TOPSIS به ترتیب A، B، D و C هستند، در روش VIKOR ترتیب آن ها شامل D، B، A وC است. روش یک و دو در اکثر اولویت بندی موارد غیر از B و C شبیه هم هستند و در روش ویکور A تغییر رتبه داده و به اولین رتبه تبدیل شده و B و C در روش تاپسیس دارای رتبه یکسان هستند. نتیجه گیری: با توجه به سه روش انجام شده اولویت بندی گزینه ها در تمام روش ها شباهت هایی به هم دارند و در عین حال در مواردی هم با یکدیگر متفاوت هستند و هیچ گزینه ای در تمام روش ها جای ثابتی ندارد، برای تصمیم گیری نهایی باید از چندین روش دیگر هم به عنوان روش کمکی استفاده کرد.

زمینه و هدف: کلستریدیوم پرفرینجنس یکی از عوامل اصلی بروز مسمومیت های غذایی در انسان در سراسر جهان است. این بررسی برای تشخیص و ردیابی توکسین های باکتری کلستریدیوم پرفرینجنس در تعدادی از مواد غذایی با منشا خام دامی انجام گرفت.روش بررسی: در این مطالعه، تعداد 100 نمونه از کشک های صنعتی و سنتی و 43 نمونه از گوشت های گاو و گوسفند، از مراکز فروش شهرستان شهرکرد به روش تصادفی جمع آوری شد. برای شناسایی باکتری مورد نظر در نمونه ها، از روش های کشت و واکنش زنجیره ای پلی مراز استفاده شد.یافته ها: هیچ نمونه مثبتی در روش کشت میکروبی از نمونه ها جداسازی نشد. با این وجود فراوانی باکتری کلستریدیوم پرفرینجنس در نمونه های کشک صنعتی و سنتی، گوشت گاو و گوسفند به ترتیب 6، 10، 25 و13 درصد با استفاده از روش PCR، گزارش گردید. فراوانی ژن های cpi، cpe، cpb، cpa و etx در فرآورده های کشک مذکور به ترتیب 37.5، 25، 75، 12.5 و 12.5 درصد و در گوشت ها به ترتیب 75.5، 50، 62، 37.5 و 25 درصد تشخیص داده شد. نتایج این تحقیق نشان دهنده وجود اختلاف معنی دار آماری بین میزان شیوع باکتری در نمونه های مختلف و توکسین های جداسازی شده از آنها بود (p<0.05).نتیجه گیری: با توجه به آلودگی این مواد غذایی به کلستریدیوم پرفرینجنس و انتقال آلودگی از مواد غذایی به انسان، کاهش آلودگی مواد غذایی به این باکتری از جنبه سلامت عمومی ضروری است.

زمینه و هدف: با گسترش و ورود فناوری اطلاعات به کتابخانه های دانشگاهی، کارکرد ها و خدمات آنها تحت تاثیر قرار گرفته است. با توجه به فلسفه وجودی کتابخانه های دانشگاهی در پیشبرد برنامه های آموزشی و پژوهشی دانشگاه، برای انجام رسالت خود به صورت مطلوب، باید از نیروی متخصص با مهارت های فناورانه بهره مند باشد. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط کتابداران کتابخانه های دانشگاهی دولتی اصفهان بر اساس مدل پذیرش فناوری تم (TAM) بود.روش بررسی: روش پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه طراحی شده بر اساس مدل تم بود. جامعه پژوهش 151 نفر از کتابداران دانشگاهی شهر اصفهان و روش نمونه گیری سرشماری بود. روایی توسط متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات تایید و پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ (0.89) به دست آمد. نوع آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار تجزیه و تحلیل داده ها 20 SPSS بود.یافته ها: مدل پذیرش فناوری با کسب ضریب تعیین نهایی 0.282 قابلیت کاربرد در جامعه مورد مطالعه را دارد، این بدان معنی است که قابلیت کاربرد مدل (TAM) برای مطالعه کتابداران کتابخانه های دانشگاهی اصفهان تا حدودی مناسب بود. اولویت ها برای اثرات متغیرهای مدل پذیرش فناوری بر استفاده واقعی از فناوری اطلاعات، به ترتیب، تمایل به استفاده (0.39)، برداشت ذهنی از سهولت استفاده (0.21)، برداشت ذهنی از سودمندی (0.15) و نگرش به استفاده از فناوری اطلاعات (0.12) بود.نتیجه گیری: تامین زیر ساخت های لازم فناوری اطلاعات و سپس آموزش های لازم در راستای استفاده کارآمد از فناوری برای کتابداران لحاظ شود. همچنین در سرفصل های این رشته تخصصی، به آشنایی با فناوری های اطلاعات کتابخانه ای توجه شود.

زمینه و هدف: دست اندرکاران مواد غذایی سهم زیادی در آلودگی مواد غذایی دارند. این پژوهش روایی و پایایی پرسشنامه های سازمان جهانی بهداشت برای سنجش دانش، نگرش و عملکرد دست اندرکاران مواد غذایی را در مورد پنج اصل ایمنی مواد غذایی تعیین می کند.روش بررسی: در استانداردسازی پرسشنامه ها این مراحل انجام شد: 1) کسب اجازه از سازمان جهانی بهداشت 2) ترجمه پرسشنامه ها دو بار به فارسی و مجدد به انگلیسی 3) به کارگیری نظر متخصصان امر و تعیین میزان توافق عمومی یا (IRA)، مناسبت و شفافیت برای هر سوال و برای کل ابزار 4) سنجش پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی درون خوشه ای حاصل از آزمون مجدد به فاصله یک ماه.یافته ها: شاخص کلی IRA با رویکرد محافظه کارانه و مناسبت کلی برای سه پرسشنامه دانش، نگرش و عملکرد به ترتیب 81، 90 و 90 درصد و شاخص کلی شفافیت 95، 80 و 90 درصد تعیین شد. آلفا کرونباخ کلی برای پرسشنامه دانش 0.70، پرسشنامه نگرش 0.73 و برای پرسشنامه عملکرد 0.99 همبستگی درون خوشه ای یا ICC کلی به ترتیب 0.69، 0.75 و 0.99 می باشد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش روایی و پایایی قابل قبولی را در پرسشنامه های دانش، نگرش و عملکرد نشان می دهد و به دلیل پوشش مطالب کلیدی ایمنی مواد غذایی، مفاهیم ساده و شفاف می تواند مورد استفاده پژوهشگران و شاغلان در این عرصه قرار بگیرد.

زمینه و هدف: با توجه به گستردگی وظایف و نقش بیمارستان های آموزشی در ارتقای سطح سلامت جامعه، توجه به پاسخ گویی آنها به عنوان یکی از اهداف سه گانه هر نظام سلامت ضروری است، لذا در این مطالعه سطح و اهمیت حوزه های هشت گانه پاسخ گویی در بیمارستان های آموزشی از دیدگاه خانوارهای شهر مشهد بررسی شده است.روش بررسی: مطالعه حاضر توصیفی_ مقطعی بود. ابزار پژوهش، پرسشنامه ای استاندارد بود که توسط سازمان جهانی بهداشت جهت سنجش پاسخ گویی در بیمارستان ها تدوین شده است. تعداد 561 خانوار دارای سابقه مراجعه به بیمارستان های آموزشی، از طریق نمونه گیری چند مرحله ای از بین خانوارهای ساکن در دو منطقه منتخب شهر مشهد انتخاب شدند. تحلیل داده ها بر اساس الگوی سازمان جهانی بهداشت به تفکیک آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت. یافته ها: حدود 50 درصد از خانوارها پاسخ گویی حوزه های مختلف را در بیمارستان های آموزشی خوب و خیلی خوب گزارش کردند. حوزه محرمانگی اطلاعات بهترین و حوزه کیفیت امکانات رفاهی و حمایت اجتماع و خانواده، بدترین عملکرد را از دیدگاه خانوارها داشتند. بیشترین و کمترین اهمیت به ترتیب به حوزه های کیفیت امکانات رفاهی و حمایت اجتماعی و خانواده تعلق داشت.نتیجه گیری: با توجه به پاسخ گویی نسبتا پایین حوزه های مختلف و وجود شکاف بین اولویت های خانوارها با عملکرد بیمارستان های آموزشی، توجه بیشتر سیاستگذاران به اولویت های بیماران ازجمله کیفیت امکانات رفاهی و ایجاد محتواهای آموزشی مرتبط برای فراگیران علوم پزشکی، همچنین ارزیابی دوره ای پاسخ گویی، می تواند در ارتقای پاسخ گویی بیمارستان های آموزشی مفید باشد.

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی- عضلانی ناشی از کار درصد بالایی از مشکلات جسمی و روحی به ویژه در کارکنان درمانی را تشکیل می دهد. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش اصول ارگونومی و ورزش بر میزان درد گردن پرستاران بیمارستان توحید سنندج می باشد.روش بررسی: این مطالعه نیمه تجربی و مداخله ای، بر روی 60 نفر از پرستاران بیمارستان توحید سنندج که در طول سه ماه پایان سال 1394 به درد گردن مبتلا بوده و به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و به دو گروه مداخله و شاهد تقسیم شدند، صورت گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد Modified Qswestry Neck Pain Questionnaire و مقیاس ارزیابی شدت دردNumeric Rating Scale جمع آوری شد. پس از آموزش ارگونومی و تمرینات ورزشی به گروه مداخله، ارزیابی مجدد انجام و نتایج با گروه شاهد مقایسه شد. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار Mini tab16 و آمار توصیفی و تحلیلی از طریق آزمون t زوجی، ضریب همبستگی و رگرسیون خطی انجام شد.یافته ها: میانگین سن در گروه شاهد و مداخله به ترتیب 35 و 33 سال، و میانگین سابقه کار به ترتیب 13 و 12.9 سال بود. بین سه متغیر سن، سابقه کار و تاهل و متغیر شدت درد قبل و بعد از مداخله ارتباط معناداری وجود دارد (0.05>P-value)، اما جنسیت تاثیری بر شدت درد ندارد (0.128=P-value). نتیجه گیری: استانداردسازی روش های انجام کار و اجرای تمرینات ورزشی، موجب کاهش درد گردن و افزایش توانایی جسمی کارکنان شده است که می تواند موجب کاهش روزهای غیبت از کار و افزایش انگیزه کارکنان گردد.

زمینه و هدف: فرسودگی شغلی یکی از جنبه های مخاطرات روانی کار است. از مهم ترین عواملی که می تواند آن را پیش بینی کند، عامل هوش هیجانی است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر هوش هیجانی بر فرسودگی شغلی مدیران بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی و مقطعی در سال 1393 انجام گردید. جامعه پژوهش، مدیران ارشد، میانی و اجرایی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران بود. در این پژوهش از سرشماری استفاده شد، مطابق حجم جامعه تعداد 90 پرسش نامه توزیع گردید. برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه فرسودگی شغلی مازلاک (پایایی و ضریب بازازمایی به ترتیب 0.71 تا 0.9 و 0.6 تا 0.8) پرسش نامه هوش هیجانی برادبری و گریوز (پایایی و روایی به ترتیب 0.83 و 0.67) و پرسش نامه مشخصات دموگرافیک استفاده گردید. تجزیه و تحلیلهای آماری با استفاده از نرم افزار Spss انجام گرفت.یافته ها: فرسودگی شغلی با متغیرهای سن، سابقه کار، سابقه مدیریت، تحصیلات، جنسیت، وضیت تاهل و موقعیت شغلی ارتباط معناداری نداشت. هوش هیجانی کلی مدیران و زیر مقیاس های آن در سطح بالایی قرار داشتند. بالاترین و پایین ترین نمره هوش هیجانی به ترتیب به مدیریت رابطه و آگاهی اجتماعی اختصاص داشت. هوش هیجانی و فرسودگی شغلی در سطح خطای 5 درصد با 0.63 = P-value ارتباط معناداری با یکدیگر نداشتند.نتیجه گیری: از آنجایی که آگاهی اجتماعی مدیران در سطح پایینی قرار داشت، می توان با بهبود آن به افزایش هوش هیجانی مدیران و هم چنین با شناسایی عوامل تاثیر گذار بر فرسودگی شغلی مدیران بیمارستان به کاهش فرسودگی کمک کرد.

زمینه و هدف: ارزیابی دوره ای پایگاه های اطلاعاتی علوم پزشکی، یک اصل در فرایند ارتقای این پایگاه ها می باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی تطبیقی ساختار پایگاه های اطلاعاتی علوم پزشکی مدلیب، سامانه دانش گستر برکت، اس آی دی، مگ ایران، ایران داک و پابمد با معیار گالیور بود.روش بررسی: پژوهش حاضر به روش پیمایشی منطبق با ابزار ارزیابی گالیور 2002 انجام شد. 12 بخش ابزار مذکور عبارتند از: مدخل، جستجو، محدود کردن، مشاهده و دستکاری رکوردها، تصاویر، بازیابی مدارک، خدمات اشاعه اطلاعات گزینشی، طراحی کلی، اصطلاح شناسی، طراحی و جای گذاری آیکون ها، کمک و مشخصات پیشرفته. مطالعه، بر روی پنج پایگاه اطلاعاتی فارسی و یک پایگاه اطلاعاتی خارجی انجام شد. یافته ها: به ترتیب، پایگاه پابمد در کل پایگاه ها رتبه اول با امتیاز 89.16 درصد را کسب کرد و اس آی دی جدید با امتیاز 57.5 درصد امتیاز رتبه اول در میان پایگاه های داخلی، ایران داک با 56.25 درصد، مگ ایران با امتیاز 54.58 درصد، سامانه دانش گستر برکت با 52.91 درصد، مدلیب با 51.25 درصد و تارگاه قبلی اس آی دی با 47.5 درصد رتبه های بعدی بودند.نتیجه گیری: به رغم بهبود شاخص های مورد بررسی در به روزرسانی اخیر پایگاه های داخلی هنوز در بسیاری از شاخص ها فاصله زیادی با پایگاه های معتبر مانند پابمد وجود دارد. توصیه می گردد که در طراحی پایگاه های داخلی مواردی از جمله جستجو، راهنما، خدمات اشاعه اطلاعات گزینشی (SDI)، صفحه مدخل، مشخصات پیشرفته و بازیابی مدارک بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

زمینه و هدف: از آنجاکه سلامت انسان ها برای همه جوامع از اولویت های استراتژیک می باشد، سرمایه گذاری در این بخش بسیار مهم خواهد بود. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی کارایی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران و رتبه بندی آن ها، و ارایه چشم اندازی برای مدیران پویا در این حوزه می باشد.روش بررسی: این مطالعه کاربردی بوده و از لحاظ ماهیت، توصیفی محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش 13 بیمارستان زیر پوشش این دانشگاه بود. در این تحقیق، کارایی بیمارستان ها طی سال های 1391 تا 1393 از طریق تحلیل پوششی داده ها به روش خروجی محور ارزیابی شد. با بررسی دقیق تحقیقات جهانی، شاخص های ورودی و خروجی مشخص گردید. شاخص های ورودی تعداد تخت فعال و تعداد پزشک (عمومی، رزیدنت و متخصص) در نظر گرفته شد و شاخص های خروجی نیز کل روزهای بستری، تعداد مراجعان سرپایی و تعداد تخت روز کل لحاظ گردید. یافته ها: برطبق مدل مطالعه، بیمارستان های دانشگاه از کارایی بالا به کارایی پایین به ترتیب عبارتند از: آرش، بهرامی، جامع زنان، روزبه، امیراعلم، ضیاییان، بهارلو، رازی، ولیعصر، سینا، فارابی، امام خمینی و شریعتی.نتیجه گیری: طبق روش خروجی محور با محاسبه میانگین کارایی بیمارستان ها در طی سال های مورد مطالعه، بیمارستان های آرش، بهرامی و جامع زنان کاراترین بودند و بیمارستان های فارابی، امام خمینی و شریعتی از کارایی کمتری برخوردار بودند.

زمینه و هدف: مهارت های هوش هیجانی در موفقیت شغلی و ایفای مسوولیتهای حساس، بسیار مهم تلقی می شوند. روان شناسان معتقدند 20% از موفقیت های شخص به بهره هوشی (IQ) و 80% به هوش هیجانی (EQ) بستگی دارد. هدف از این پژوهش رابطه هوش هیجانی و عملکرد شغلی کارکنان در بیمارستان شریعتی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1395 می باشد.روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی، جامعه آماری 1030 نفر از کارکنان بیمارستان شریعتی بود. با استفاده از فرمول کوکران 280 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و جهت اندازه گیری اطلاعات مورد نیاز از پرسش نامه هوش هیجانی (Schering Siberia (1990 و پرسش نامه عملکرد شغلی (Patterson (1975 استفاده شد. هر دو پرسش نامه از نظر روایی (نظر خبرگان و متخصصان) و پایایی (مقدار آلفای کرونباخ هوش هیجانی 0.734 و عملکرد شغلی 0.768) تایید گردید و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی، آزمون همبستگی پیرسون تحلیل و با آزمون فریدمن به رتبه بندی مولفه ها پرداخته شد.یافته ها: کارکنان مورد بررسی از لحاظ هوش هیجانی میانگین 182 و انحراف معیار 34 و از لحاظ عملکرد شغلی میانگین 109 و انحراف معیار 22 را کسب نمودند. پاسخ دهندگان 73% زن، 62% متاهل و 67% دارای تحصیلات دانشگاهی بوده اند. یافته ها نشان داد بین هوش هیجانی و مولفه های آن با عملکرد شغلی کارکنان مورد مطالعه همبستگی معنی دار (p=0.030) وجود داشته، ازطریق آزمون فریدمن فرضیه برابر بودن رتبه مولفه های هوش هیجانی رد، خودآگاهی رتبه اول و مهارت اجتماعی رتبه چهارم شد.نتیجه گیری: با آموزش و ارتقای مهارت های هوش هیجانی، می توان روند انتخاب و گزینش کارکنان را بهبود بخشید و سطح عملکرد آنان را ارتقا داد.

زمینه و هدف: تصاویر و ویدئوهای تخصصی در یادگیری مباحث مختلف در رشته های علوم پزشکی اهمیت بسزایی دارند. این مطالعه به منظور تعیین نقش تصاویر و ویدئوها در یادگیری از نظر دانشجویان و نیز مشکلات آنها در دستیابی به تصاویر و ویدئوهای تخصصی صورت گرفته است.روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی بوده و داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده اند. جامعه پژوهش عبارتند از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی قزوین در نیمسال اول سال تحصیلی 95-94.یافته ها: بیش از نیمی از دانشجویان نقش تصاویر و فایل های ویدئویی را در دستیابی به اهداف آموزشی شان متوسط و بیشتر دانسته اند. رابطه معناداری بین رشته تحصیلی و احساس نیاز به تصاویر و ویدئوهای تخصصی وجود ندارد. دانشجویان برای دستیابی به تصاویر از جست و جوی تصاویر گوگل بیشتر از هر گزینه دیگری استفاده می کنند و برای دریافت راهنمایی، بیش از کتابداران به استادان و دوستانشان مراجعه می کنند. بسیاری از پاسخ دهندگان تاکنون نام پایگاه های اطلاعاتی تصاویر و ویدئوهای تخصصی را نشنیده اند و یا هرگز از آنها استفاده نکرده اند. سرعت کم اینترنت و فیلتر بودن سایت ها ازنظر دانشجویان مهمترین عوامل ناکامی در دستیابی به تصاویر و ویدئوهای مورد نیازشان است. حال آنکه عدم آشنایی با پایگاه های اطلاعاتی تخصصی ازنظر آنها در رتبه چهارم اهمیت قرار دارد.نتیجه گیری: دانشجویان به اهمیت تصاویر و ویدئوهای تخصصی در دستیابی به اهداف آموزشی واقفند، اما چون پایگاه های اطلاعاتی تخصصی را نمی شناسند و ارتباط مناسبی با کتابداران ندارند، به موتورهای جست و جوی عمومی متوسل می شوند و در نتیجه با فیلتر بودن بسیاری از سایت ها مواجه می شوند و در نهایت از دستیابی به آنچه واقعا می خواستند باز می مانند.