آموزش و ارزشیابی (علوم تربیتی)
سال:1398 | دوره:12 | شماره:45 |تعداد مقالات:8

هدف اصلی این پژوهش، تعیین میزان اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی – فراشناختی بر تغییر سطح تاب آوری تحصیلی و تفکر ارجاعی دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر خرم آباد بود. این پژوهش به صورت شبه تجربی بود که در آن از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. نمونه پژوهش 40 آزمودنی بود که از میان دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر خرم آباد انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش(آموزش راهبردهای شناختی – فراشناختی) و گواه گمارده شدند. در مرحله مداخله گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 2 ساعته تحت آموزش راهبردهای شناختی – فراشناختی قرار گرفتند. در طی این مدت گروه کنترل هیچ نوع مداخله ای دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تفکر ارجاعی ارینگ(2010) و تاب آوری تحصیلی ساموئل(2003) در مراحل پیش آزمون و پس آزمون برای دو گروه آزمایشی و گواه استفاده شد. داده های پژوهش با روش تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند. تحلیل داده ها به کمک نرم-افزار(SPSS. 21) انجام گرفت. نتایج تحلیل کوواریانس تفاوت معنی داری بین دو گروه نشان داد. یافته ها حاکی از آن بود که آموزش راهبردهای شناختی – فراشناختی در افزایش سطح تفکر ارجاعی و میزان تاب آوری تحصیلی دانش آموزان، اثربخش است

هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر تدریس به روش مونته سوری بر خودانگاره و انگیزش در دانش آموزان پسر پایه اوّل ابتدایی شهر تبریز می باشد. روش تحقیق نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر پایه اوّل ابتدایی شهر تبریز از 665 مدرسه در سال تحصیلی 1395-1394 تشکیل می دهد. نمونه این پژوهش شامل 40 نفر دانش آموز پسر پایه اوّل ابتدایی(20 نفر گروه آزمایش و 20 نفر گروه کنترل) می باشد که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه خودانگاره و انگیزش لیو، ونگ و پارکینس که برای ارزیابی خودانگاره و انگیزش برای گروه سنی پیش دبستان و دبستان به صورت خود گزارش دهی طراحی شده است استفاده شد. جلسات تدریس به روش مونته سوری(به تعداد 40 جلسه) بر روی گروه آزمایش اجرا گردید و گروه کنترل در معرض آموزش رایج و سنتی قرار گرفتند. پس از برگزاری جلسات تدریس به روش مونته سوری و تحلیل داده ها با روش تحلیل کوواریانس، نتایج نشان داد که تدریس به روش مونته سوری بر خودانگاره و انگیزش دانش آموزان پسر پایه اوّل ابتدایی مؤثّر بوده است و این روش توانسته است باعث تقویت خودانگاره و افزایش انگیزش در دانش آموزان پسر شود.

پژوهش حاضر با هدف آزمون روایی عاملی نسخة فارسی پرسشنامة تعامل معلم (QTI؛ لارداسمی و کنی، 2001) در گروهی از معلمان ایرانی انجام شد. در مطالعه همبستگی حاضر، 200 معلم (100 مرد و 100 زن) به نسخة کوتاه پرسشنامة تعامل معلم پاسخ دادند. در این مطالعه، به منظور تعیین روایی عاملی و پایایی نسخة فارسی پرسشنامة تعامل معلم به ترتیب از روش های آماری تحلیل عاملی تأییدی و ضرایب همسانی درونی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی پرسشنامة تعامل معلم بر پایة نرم افزار AMOS نشان داد که در نمونة معلمان ایرانی ساختار هشت عاملی پرسشنامة تعامل معلم مشتمل بر رهبری، رفتار کمک کننده/دوستانه، درک کردن، مسئولیت پذیری/آزادی فراگیر، نامطمئن بودن، ناراضی بودن، تنبیه کردن و سختگیر بودن با داده ها برازش قابل قبولی داشت. ضرایب همسانی درونی مقیاس های چندگانة پرسشنامة تعامل معلم بین 55/0 تا 70/0 به دست آمد. در مجموع، نتایج مطالعة حاضر نشان داد که پرسشنامة تعامل معلم برای سنجش مدل رفتار رابطة بین فردی در نمونة معلمان ایرانی، ابزاری روا و پایا است.

میزان رو به افزایش فرار دختران از خانه، نشان دهنده لزوم مطالعه بیشتر این پدیده و بررسی علمی با رویکرد مداخله ای برای درمان آن است. هدف مطالعه حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارت های روانی-اجتماعی بر افزایش صمیمیت اجتماعی و کاهش احساس تنهایی در دختران فراری ارجاع شده به مراکز ارشاد سازمان بهزیستی استان اصفهان بوده است. این مطالعه یک پژوهش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و کنترل در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون بوده است. نمونه و روش نمونه گیری شامل 40 نفر از دختران فراری 14 تا 20 سال ساکن در مراکز ارشاد وابسته به سازمان بهزیستی استان اصفهان است که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش بسته آموزشی مهارت های روانی-اجتماعی ویژه دختران فراری و پرسشنامه صمیمیت اجتماعی)آقا محمدی و همکاران، 1390) و مقیاس احساس تنهایی)راسل، رپلو و فرگوسن، 1978 (بوده است. این بسته آموزشی که با تکیه بر روش کیفی(تحلیل موضوعی) تدوین شده است برای اولین بار در ایران اجرا شد. نتایج کمی تحلیل کواریانس نشان داد آموزش مهارت های روانی-اجتماعی در 7 بعد و 13 جلسه آموزشی تاثیر معناداری بر افزایش صمیمیت اجتماعی وکاهش احساس تنهایی دختران فراری در گروه آزمایش داشته است (001/0>p).

هدف از پژوهش حاضر، ارائه الگوی برنامه درسی تربیت دینی مبتنی بر یادگیری هیجانی-اجتماعی از دیدگاه معلمان زن ناحیه ی یک کرمان بود. این پژوهش از بعد هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی-پیمایشی است. جامعه ی آماری پژوهش را دبیران زن درس دینی دوره ی متوسطه دخترانه که در سال تحصیلی 95-96 در مدارس ناحیه ی یک شهر کرمان مشغول به تدریس بوده اند (188 نفر) تشکیل می دادند. نمونه ی پژوهش برابر با 126 نفر بود که با نمونه گیری تصادفی خوشه ای تک مرحله ای مدارس و سپس معلمان دینی زن انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ی محقق ساخته بود که پایایی آن با روش کرونباخ 95% محاسبه شد. روایی صوری ابزار نیز با نظر متخصصان علوم تربیتی تایید شد. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی با استفاده از نرم افزار SPSS23 و روش الگو یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار AMOS23 انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که قدرت رابطه بین عامل(برنامه درسی تربیت دینی مبتنی بر یادگیری هیجانی-اجتماعی) و متغیرهای قابل مشاهده آن (اهداف، محتوا، فعالیت های یاددهی-یادگیری و ارزشیابی مبتنی بر یادگیری هیجانی-اجتماعی) مطلوب است. لذا می توان گفت این چهار مؤلفه توانسته اند متغیر پنهان را به خوبی بسنجند. در این میان از بین چهار مؤلفه، فعالیت های یاددهی-یادگیری، با بیشترین ضریب مسیر (95/0) و اهداف با کمترین ضریب مسیر (51/0) تبیین کننده مدل است.

با وجود اهمیت ارزشیابی برای ایجاد بازخورد و بهبود فرایند یادگیری، هنوز طراحان نظام های یادگیری الکترونیکی نتوانسته اند یک چارچوب منسجم را برای اطمینان از دسترسی یادگیرنده به اهداف برنامه درسی و به کارگیری آن ها، ارائه دهند. هدف پژوهش حاضر تدوین استانداردهای آموزشی و شاخص های آنهاست تا بر پایه آن ها بتوان چارچوبی را طراحی نمود که از دست یابی یادگیرنده به سطوح عالی اهداف یادگیری اطمینان پیدا نمود. رویکرد پژوهش کیفی و از راهبرد طرح پدیدارشناسی بهره گرفته شده است. جامعه پژوهش کلیه متخصصین و مدرسین مراکز یادگیری الکترونیکی دانشکده های علوم تربیتی دانشگاه های دولتی شهر تهران و سه مرکز یادگیری الکترونیکی ایلینویز، خان و هاروارد در آمریکا هستند. که تعداد 12 نفر از آن ها به روش نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع داده انتخاب شده اند. برای جمع آوری اطلاعات از شیوه مصاحبه های نیمه ساختار یافته استفاده شد. برای تحلیل داده ها و تعیین مقوله ها و استانداردها از الگوی کدگذاری کیفی کراسول با استفاده از نرم افزار ماکس کیودا اقدام شد. نتایج حاصل از پژوهش به تدوین 4 استاندارد آموزشی و 27 شاخص ضروری بر اساس طبقه بندی بلوم – اندرسون، برای طراحی یک ارزشیابی جامع در حوزه یادگیری الکترونیکی انجامید. نتایج پژوهش می تواند به عنوان راهنمای عمل در طراحی ارزشیابی های پایانی در محیط های یادگیری الکترونیکی مورد استفاده طراحان و فناوران آموزشی قرار گیرد و یا بر اساس نتایج بدست آمده می توان به ارزیابی دوره های یادگیری الکترونیکی در بعد ارزشیابی پرداخت.

در این مطالعه، به بررسی اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی-عاطفی بر مؤلفه های عملکرد تحصیلی یعنی خودکارآمدی، برنامه ریزی، تأثیرات هیجانی، فقدان کنترل پیامد و انگیزش در دانش آموزان پرداخته شده است. روش پژوهش، از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش دانش آموزان دختر منطقه ی 1 تهران بودند که در سال تحصیلی 97-1396 در پایه ی هشتم تحصیل می کردند و با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و به روش تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. در پیش آزمون و پس آزمون آزمودنی ها، با استفاده از سیاهه ی مهارت اجتماعی ایندربیتزن و فوستر (1992)، و پرسشنامه ی عملکرد تحصیلی فام و تیلور (1999) مورد ارزیابی قرار گرفتند. به گروه آزمایشی در یازده جلسه مهارت های اجتماعی-عاطفی با روش YCDI آموزش داده شد. در حالی که، در این مدت، گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. نتایج پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس نشان داد که مداخله ی آموزشی بر روی همه ی مؤلفه های عملکرد تحصیلی (خودکارآمدی، برنامه ریزی، تأثیرات هیجانی، فقدان کنترل پیامد و انگیزش) مؤثر است. از بین مؤلفه های عملکرد تحصیلی، آموزش مهارت های اجتماعی-عاطفی بر روی مؤلفه ی انگیزش بیشترین اثر و بر روی مؤلفه های اثر هیجانی و فقدان کنترل پیامد کمترین اثر را داشته است. توصیه می شود معلمان در کنار آموزش مهارت های شناختی به دانش آموزان به آموزش مهارت های عاطفی-اجتماعی نیز اقدام نمایند.

اعداد اعشاری یکی از موضوعات مهم و پرکاربرد در آموزش ریاضی است. با این وجود، دانش آموزان در کار با اعداد اعشاری با سختی هایی مواجه هستند. یک روش جهت بررسی علت سختی کار با اعداد اعشاری برای دانش آموزان، تحلیل خطاهای آنها است؛ اما تشخیص خطاها در مهارت های رویه ای به خاطر ذات بی ثباتشان کار دشواری است. این مطالعه، مسئله تشخیص خطاهای رویه ای دانش آموزان را در زمینه جمع و تفریق اعداد اعشاری، توسط پیشنهاد و ارزیابی یک رویکرد مبتنی بر احتمال با استفاده از شبکه های بیزی مورد بررسی قرار می دهد. این رویکرد، یک شبکه علّی بین خطاهای رویه ای در جمع و تفریق اعداد اعشاری با سؤالات آزمون در نظر می گیرد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات، کمی می باشد. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان پایه ششم شهر بیرجند در سال تحصیلی 97-96 بودند که از بین آنها تعداد 407نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. عملکرد شبکه با استفاده از دو نوع از موقعیت های آزمون، یکی استفاده از داده های دوتایی (نمره گذاری صحیح-غلط) و دیگری استفاده تشخیصی از پاسخ های غلط توسط یک آزمون چندگزینه ای مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد شبکه بیزی با استفاده از داده های دوتایی عملکرد ضعیفی در تشخیص خطاها داشت اما استفاده تشخیصی از پاسخ های غلط دانش آموزان، عملکرد شبکه را به طور قابل ملاحظه ای بهبود بخشید که ضریب توافق کاپا برای آن در جمع و تفریق اعداد اعشاری به بالای 90 درصد رسید. این نتایج پیشنهاد می کند تشخیص قابل اعتماد خطاهای رویه ای در جمع و تفریق اعداد اعشاری می تواند با استفاده از چارچوب شبکه های بیزی با استفاده از پاسخ های غلط دانش آموزان به دست آید.