روانشناسی مدرسه
سال:1391 | دوره:1 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط دست برتری با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان راهنمایی بوده است. بدین منظور 901 دانش آموز (441 پسر و 460 دختر) کلاس اول تا سوم راهنمایی با میانگین سنی 13 سال و 5 ماه (حداقل 11 و حداکثر 20 سال) و با انحراف استاندارد 1 سال و دو ماه که در منطقه 5 آموزش و پرورش تهران در مدارس عادی به تحصیل اشتغال داشتند، به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای سنجش دست برتری از پرسشنامه دست برتری چاپمن و برای پیشرفت تحصیلی از معدل دانش آموزان در امتحانات کتبی نوبت اول دروس دینی، جغرافی، اجتماعی، ریاضی، املا، علوم، تاریخ، املای زبان، عربی و حرفه و فن استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان غیر راست دستی (چپ دستی و دوسوتوانی) در دانش آموزان 16 درصد است و این میزان در دختران و پسران یکسان است. مقایسه میانگین کلی نمرات دانش آموزان راست دست و غیر راست دست با استفاده از آزمون t نشان داد که نمرات پیشرفت تحصیلی دو گروه تفاوت معناداری با یکدیگر ندارد. با این حال مقایسه معدل پیشرفت تحصیلی دو گروه در دروس دهگانه نشان داد که تنها در درس تاریخ پیشرفت تحصیلی دانش آموزان غیر راست دست بیشتر از دانش آموزان راست دست است (0.03=a). بنابراین دست برتری به خودی خود ارتباطی با پیشرفت تحصیلی در دوره راهنمایی ندارد و والدین و اولیای دانش آموزان نباید نگران راست دستی یا چپ دستی فرزندان خود باشند.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی یک برنامه موفقیت تحصیلی بر عملکرد تحصیلی، نگرش نسبت به مدرسه، خودپنداره تحصیلی، یادگیری شیوه موفقیت در مدرسه و سازگاری اجتماعی دانش آموزان بود. نمونه مورد مطالعه 52 دانش آموز پایه دوم راهنمایی اداره آموزش و پرورش ناحیه یک شهر اهواز بودند که به روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و به دو گروه آزمایش (26 دانش آموز) و کنترل (26 دانش آموز) تقسیم شدند. طرح پژوهش از نوع آزمایشی با پیش آزمون - پس آزمون بود. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارت بودند از: مقیاس خودپنداره تحصیلی دلاور، آزمون شخصیت سنج کالیفرنیا، مقیاس یادگیری شیوه موفقیت در مدرسه گرلر و مقیاس نگرش نسبت به مدرسه گرلر. میانگین نوبت اول و نوبت دوم نیز به عنوان شاخص عملکرد تحصیلی در نظر گرفته شد. نتایج تحلیل کواریانس چند متغیری (مانکوا) نشان داد که آموزش برنامه «موفقیت تحصیلی» باعث افزایش معنی دار نگرش نسبت به مدرسه، یادگیری شیوه موفقیت در مدرسه، عملکرد تحصیلی و سازگاری اجتماعی می شود. نتایج این پژوهش نشان داد که این برنامه می تواند به عنوان یک برنامه تکمیلی باعث بهبود عملکرد دانش آموزان پایه دوم راهنمایی شود.

این پژوهش به منظور بررسی میزان همخوانی روابط غیرکلامی با کلامی معلمان ابتدایی در جریان تدریس و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان انجام گرفت. بدین منظور از بین 1600 نفر معلم دوره ابتدایی شهرستان اردبیل، تعداد 400 نفر به شیوه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردید. دانش آموزان کلاس های این معلمان به تعداد 10831 نفر به عنوان نمونه بعدی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، اسناد و مدارک، فهرست وارسی بر اساس جدول طبقه بندی تحلیل تعاملی فلندرز و جدول همخوانی ارتباط غیرکلامی با کلامی گالووی و فرنچ بود. کمترین ضریب پایایی (میزان ثبات بین کدگذاری مشاهده گران) بر اساس فرمول اسکات برابر 0.84 محاسبه شد که مقدار پایایی مناسبی است. روش جمع آوری داده ها به صورت مشاهده حضوری و روش پژوهش از نوع تحقیقات همبستگی بود. داده های بدست آمده پس از توصیف، با استفاده از رگرسیون تحلیل گردید. نتایج پژوهش نشان داد: ارتباط غیرکلامی معلمان در جریان تدریس با ارتباط کلامی آنان متناسب بوده، برای دانش آموزان جنبه ترغیبی داشته است. اندازه های همخوانی مولفه های ارتباط غیرکلامی با ارتباط کلامی معلمان پیش بین معنی داری برای پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است، سهم تمامی مولفه ها به جز آرامبخشی - تنشی در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان معنی دار است.

اختلالات اضطرابی خصوصا هراس اجتماعی از مهم ترین اختلالات در مدارس هستند که باید مورد توجه قرار گیرند با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش باورهای فراشناخت و خودکارآمدی در پیش بینی هراس اجتماعی دانش آموزان انجام گرفت. برای انجام پژوهش حاضر نمونه ای به حجم 140 نفر از دانش آموزان پسر سال سوم مقطع متوسطه شهر کرمانشاه (با میانگین سنی 18 سال) به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. ابزار پژوهش عبارت بودند از: پرسشنامه هراس اجتماعی لیبویتس، پرسشنامه باور های فراشناخت و باورهای خودکارآمدی. طرح پژوهش از نوع همبستگی بود و برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آماری همبستگی و تحلیل رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین مولفه های باورهای مثبت در مورد نگرانی، اعتمادشناختی و خودآگاهی شناختی، فراشناخت کل و خودکارآمدی با هراس اجتماعی همبستگی منفی معناداری وجود دارد، اما بین مولفه باورهایی درمورد نیاز به افکار کنترل و هراس اجتماعی همبستگی مثبت معناداری بدست آمد. با توجه به نتایج پژوهش می توان نتیجه گرفت که باورهای فراشناخت و خودکارآمدی در پیش بینی هراس اجتماعی موثر هستند.

اختلال کمبود توجه/بیش فعالی زندگی بسیاری از دانش آموزان را تحت تاثیر قرار داده است. هدف پژوهش حاضر تعیین ارتباط احساس پیوستگی و نارسایی هیجانی با رضایت از زندگی در دانش آموزان دارای نشانه های ADHD می باشد. این پژوهش یک مطالعه همبستگی است. نمونه پژوهش شامل 94 دانش آموز دختر دارای نشانه های ADHD بود که از میان 600 دانش آموز به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس نقص توجه/بیش فعالی، مقیاس احساس پیوستگی، مقیاس نارسایی هیجانی و مقیاس رضایت از زندگی استفاده شده است. داده های پژوهش با روش های ضریب همبستگی و رگرسیون چند متغیری تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که احساس پیوستگی (r=0.33) و نارسایی هیجانی (r=-0.26) با رضایت از زندگی رابطه معنی داری دارند. همچنین نتایج رگرسیون چند متغیری نشان داد که 20 درصد از واریانس مربوط به رضایت از زندگی دانش آموزان توسط احساس پیوستگی و نارسایی هیجانی تبیین می شود. این نتایج بیان می کنند که احساس پیوستگی پایین و نارسایی هیجانی بالا، رضایت از زندگی دانش آموزان دارای نشانه های ADHD را کاهش می دهد. این نتایج در زمینه پیشگیری و آسیب شناسی و درمان دانش آموزان دارای نشانه های ADHD کاربرد دارد.

این پژوهش به منظور فراتحلیل تحقیقات و پایان نامه های انجام یافته در ارتباط با نقش الگوهای تدریس بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان انجام گرفت. بدین منظور از بین 851 سند پژوهشی اعم از طرح های پژوهشی و پایان نامه های انجام یافته کارشناسی ارشد و دکتری موجود در پژوهشکده معلم سازمان آموزش و پرورش استان اردبیل: (انجام یافته در استان اردبیل یا سایر استان ها) 513 سند دریافتی از سایت های اینترنتی مختلف تا تاریخ 21/10/1390 اعم از طرح های پژوهشی و یا پایان نامه های دانشجویی با محوریت نقش الگوهای تدریس بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، تعداد 30 فقره سند شناسایی گردید. از بین این آثار تعداد 21 فقره سند معادل 70 درصد ویژگی ورود به فراتحلیل را داشتند که مورد بررسی بیشتر قرار گرفتند. نتایج حاصل از ترکیب مطالعات و ضرایب اثر نشان داد که ترتیب اثربخشی الگوها به شرح زیر بوده است: الگوی کاوشگری علمی، الگوی کاوشگری سازمان یافته، الگوی یادیاری، الگوی همیاری، الگوی بدیعه پردازی، الگوی تفکر استقرایی، الگوی پیش سازماندهنده، الگوی دریافت مفهوم، الگوی یادگیری اجتماعی.

تحقیق حاضر به منظور مقایسه سبک های تفکر در دانش آموزان نابینا و بینا انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه دانش آموزان نابینا و بینا در دامنه سنی 18-12 ساله بود که در سال تحصیلی 88-1387 مشغول به تحصیل در مدارس راهنمایی و دبیرستان شهر اردبیل بودند. تعداد 60 (30 پسر و 30 دختر) نفر نابینا و 60 (30 پسر و 30 دختر) نفر بینا از میان دانش آموزان انتخاب شدند. زیرمقیاس های سبک تفکر درونی و بیرونی فرم کوتاه پرسشنامه استرنبرگ - واگنر به عنوان ابزار جمع آوری داده ها به صورت انفرادی و در محل آموزشگاه بر روی آنها اجرا شد. ضمن آنکه روش تحقیق مطالعه حاضر با توجه به موضوع آن، از نوع علی - مقایسه ای بوده است. برای تجزیه و تحلیل دادها از تحلیل واریانس چندمتغیری (MANOVA) استفاده شده است. نتایج مطالعه نشان داد که بین سبک تفکر دانش آموزان نابینا و بینا تفاوت آماری معناداری وجود دارد. بطوریکه میانگین دانش آموزان نابینا در سبک تفکر درونی بیشتر از دانش آموزان بینا می باشد ولی در سبک تفکر بیرونی میانگین دانش آموزان بینا بیشتر است. همچنین تفاوت آماری معناداری بین سبک تفکر (درونی - بیرونی) دانش آموزان دختر و پسر مشاهده نشد. بر مبنای نتایج این پژوهش می توان به متخصصان تعلیم و تربیت پیشنهاد کرد که اقدام به تدوین و اجرای برنامه های درمانی ترکیبی برای دانش آموزان نابینا همراه با اختلال های هیجانی کنند.