روانشناسی مدرسه
سال:1394 | دوره:4 | شماره:1 (پیاپی 13) |تعداد مقالات:9

نوآوری، اساس توسعه و ماندگاری سیستم های اجتماعی بوده و دستیابی به نوآوری، نیازمند هوش و رفتار نوآورانه است. در میان انواع مختلف هوش و تاثیر نسبی و متفاوت آنها در ایجاد رفتار نوآورانه، هوش معنوی نیز نقش اساسی در بروز این چنین رفتارها دارد. بنابراین، تحقیق حاضر به بررسی و شناسایی رابطه هوش معنوی بر رفتار نوآورانه در میان معلمان مقطع راهنمایی می پردازد. تحقیق از نوع کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، معلمان مقطع راهنمایی مشگین شهر به تعداد 460 نفر است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده از میان آنها 210 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه استاندارد رفتار نوآورانه کانتر و هوش معنوی جامع (ISIS) استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که بین هوش معنوی و مولفه های آن با رفتار نوآورانه رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که از میان مولفه های هوش معنوی، مولفه توانایی برای سود بردن از منابع معنوی برای حل مسائل، ظرفیت برای تعالی و همچنین ظرفیت پرهیزگاری به ترتیب دارای بیشترین تاثیر در پیش بینی رفتار نوآورانه است. توسعه این مولفه ها در کنار پایش مستمر به کارگیری آنها در رفتارهای معلمان، می تواند در گسترش رفتارهای نوآورانه موثر واقع شود.

هدف این پژوهش، بررسی تاثیر گفتمان ریاضی (با شیوه بحث های کلاسی) بر توانایی استدلال ریاضی دانش آموزان بود. جامعه آماری این مطالعه تمام دانش آموزان پایه اول دوره دوم متوسطه (پایه 9 ام) شهر ری در سال تحصیلی 93-1392 بود. 57 دانش آموز با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و در دو گروه آزمایشی و کنترل گماشته شدند. ابزار این پژوهش آزمون سنجش توانایی استدلال ریاضی متشکل از سوالات ریاضی حیطه استدلال تیمز و میازاکی بود که پایایی آن 0.79 به دست آمد. برنامه طراحی شده در سه گام اقدام، کاوش و بحث و خلاصه سازی و با راهبردهای ده گانه تسهیل بحث های کلاسی سیریلو برای گروه آزمایشی در 16 جلسه به کار گرفته شد. نتایج به دست آمده از تحلیل کواریانس نشان داد: توانایی استدلال ریاضی و استدلال استنتاجی دانش آموزان گروه آزمایشی نسبت به گروه گواه افزایش یافته است. مقدار ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد: بین توانایی استدلال استنتاجی و استقرایی دانش آموزان در هر دو گروه آزمایش و گواه رابطه معناداری وجود دارد. به طوری که با تقویت توانایی استدلال استنتاجی و آشنایی با محدودیت استدلال های استقرایی، دانش آموزان در دلیل آوری کمتر از استدلال استقرایی استفاده کردند.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی عوامل سازمانی موثر بر ایده کارآفرینی در بین معلمان بود. این تحقیق توصیفی/ از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری آن را کلیه معلمان مدارس متوسطه شهرستان اردبیل تشکیل می دهد که از بین آنها تعداد 200 نفر به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است که سوالات در دو بخش عمومی و تخصصی مطرح می گردند. در تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی برای تبیین ویژگی های جمعیت شناختی و از آمار استنباطی در قالب ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t، آزمون فریدمن و رگرسیون چندگانه استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که هر پنج عامل مورد بررسی (ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، استراتژی سازمانی، مدیریت منابع انسانی، سیستم پاداش دهی و پشتیبانی مدیریتی) تاثیر معناداری بر ایده کارآفرینی در بین معلمان مدارس متوسطه شهرستان اردبیل دارد. همچنین نتایج آزمون رتبه بندی فریدمن و تحلیل رگرسیون نشان داد که سیستم پاداش دهی، حمایت مدیریتی و فرهنگ سازمانی از قدرت تبیین کنندگی بیشتری نسبت به سایر عوامل بر ایده کارآفرینی معلمان برخوردار است.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه میان ادراک از محیط کلاس، اهداف پیشرفت، تفکر تاملی با عملکرد دانش آموزان در درس ریاضی بود. بدین منظور 500 نفر از دانش آموزان دختر دوره متوسطه در رشته های ریاضی- فیزیک و علوم تجربی با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری این تحقیق شامل پرسش نامه اداراک از محیط کلاس فراسر و همکاران، پرسش نامه اهداف پیشرفت میگلی و همکاران و پرسش نامه تفکر تاملی کمبر و همکاران بود. عملکرد تحصیلی دانش آموزان نیز از طریق نمره درس ریاضی آن ها سنجیده شد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام تحلیل شد. نتایج ضرایب ماتریس همبستگی بین متغیرهای پژوهش نشان داد که رابطه بین محیط کلاس، اهداف تسلطی، تفکر تاملی با عملکرد ریاضی دانش آموزان مثبت و معنادار است و رابطه بین اهداف گرایش به عملکرد و اجتناب از عملکرد با عملکرد ریاضی دانش آموزان منفی و معنادار است.متغیرهای درگیری دانش آموزان، فهمیدن، تفکر انتقادی، اهداف تسلطی و جهت گیری وظیفه با عملکرد ریاضی رابطه داشت و در تعامل با هم 63 درصد از تغییرات عملکرد ریاضی را تبیین می کردند، که از میان آنها متغیر درگیری دانش آموزان بالاترین قدرت پیش بینی کنندگی را دارد. اما اهداف گرایش به عملکرد، اجتناب از عملکرد، وابستگی دانش آموزان، تامل و عمل عادی قادر به پیش بینی عملکرد ریاضی نبودند. بنابراین محیط های آموزشی باید به گونه ای باشد که درگیری دانش آموزان را در درس ریاضی به حداکثر برسانند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی (روایی و پایایی) مقیاس نیاز به خاتمه (NFCS) در میان دانش آموزان پایه سوم دبیرستان انجام داده شد. برای این منظور 392 نفر (168 پسر و 224 دختر) از دانش آموزان پایه سوم دبیرستان های شهر شیراز به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به مقیاس خودگزارشی نیاز به خاتمه (NFCS) دی بیکر و کراوسون پاسخ دادند. برای بررسی روایی سازه این مقیاس، روش تحلیل عاملی تاییدی دو عاملی و همسانی درونی و برای بررسی پایایی مقیاس، ضریب آلفای کرونباخ مورد استفاده قرار گرفت. به طور کلی مشخصه های برازندگی مدل تحلیل عاملی تاییدی پس از حذف برخی گویه ها حاکی از برازش نسبتا خوب داده های پژوهش با ساختار عاملی مقیاس نیاز به خاتمه بود و وجود دو مولفه ترجیح ساختار و ترجیح قطعیت را به عنوان مولفه های نیاز به خاتمه تایید نمود. به علاوه، روش همسانی درونی نیز بیانگر روایی سازه این مقیاس است. ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده نیز بیانگر ثبات اندازه گیری مقیاس نیاز به خاتمه است. بر مبنای این نتایج می توان مقیاس نیاز به خاتمه دی بیکر و کراوسون را به عنوان یک ابزار اندازه گیری مناسب در پژوهش های مربوط به دانش آموزان دبیرستانی در داخل کشور مورد استفاده قرار داد.

همه چیز در جهان حرکت موزون دارد. با نگاهی دقیق به دنیای اطراف پی می بریم که حیات و زندگی به شکل فعالیت دوره ای با آهنگی منظم است. هدف این پژوهش بررسی رابطه بین ریتم های زیستی دانش آموزان دختر مقطع اول راهنمایی با هیجان های تحصیلی آنان بود. روش این پژوهش همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق دانش آموزان دختر اول راهنمایی منطقه 12 شهر تهران بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، نمونه ای به تعداد 70 نفر انتخاب شدند. برای سنجش ریتم های فراشبانه روزی دانش آموزان، از نرم افزار ریتم های زیستی و بر اساس تاریخ تولد دانش آموزان استفاده شد. هیجان های تحصیلی دانش آموزان نیز با استفاده از پرسش نامه پکران و همکاران سنجیده شد. از آزمون t جفت شده (همبسته) برای بررسی ارتباط ریتم های فراشبانه روزی با هیجان های تحصیلی استفاده شد. نتایج نشان داد که بین ریتم هیجانی فراشبانه روزی با هیجان ها تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع اول راهنمایی رابطه وجود دارد. نتایج این پژوهش از روزهای پر بازده و کم بازده دانش آموزان به منظور بهینه کردن فرایندهای یادگیری و یاددهی و برنامه ریزی تحصیلی به والدین اطلاعات مفیدی ارائه می دهد.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش هوش معنوی بر بهزیستی روان شناختی و مولفه های آن در دانش آموزان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی«ره» شهرستان اردبیل است. برای وصول به این هدف، از بین جامعه آماری که شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع دبیرستان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی«ره» شهرستان اردبیل در سال تحصیلی 94-1393 است، 40 دانش آموز (دارای میانگین پایین تر از نقطه برش در مقیاس بهزیستی روان شناختی) از میان جامعه آماری به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل پرسش نامه محقق ساخته و پرسشنامه بهزیستی روان شناختی بود. ضمن آنکه روش تحقیق پژوهش حاضر یک مطالعه آزمایشی با کار آزمایی بالینی است که با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه انجام شد. داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین دو گروه دانش آموزان تحت پوشش و گروه کنترل در خودمختاری، تسلط محیطی، رشد شخصی، ارتباط مثبت، هدفمندی در زندگی و پذیرش خود تفاوت معناداری وجود دارد (p£0.001). بدین معنا که در گروه آزمایش بعد از آموزش هوش معنوی، خودمختاری، تسلط محیطی، رشد شخصی، ارتباط مثبت، هدفمندی در زندگی و پذیرش خود افزایش یافته است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که از آموزش هوش معنوی می توان برای ارتقاء کیفیت زندگی دانش آموزان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی«ره» استفاده کرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی روابط ساختاری ادراک از جو مدرسه و اهداف پیشرفت با خودکارآمدی تحصیلی بود. در این پژوهش توصیفی (الگویابی علی) دانش آموزان سال اول دبیرستان شهر ارومیه جامعه آماری را تشکیل دادند. روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای بود که با این روش 380 نفر انتخاب و به پرسش نامه های خودکارآمدی تحصیلی، ادراک از جو مدرسه و اهداف پیشرفت پاسخ دادند. داده ها با روش معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج حاکی از این بود که الگوی خودکارآمدی تحصیلی در جامعه پژوهش معتبر است (RMSEA=0.027). مسیر مستقیم اهداف تبحری بر خودکارآمدی تحصیلی مثبت و معنا دار و اهداف عملکرد- اجتناب بر خودکارآمدی تحصیلی منفی و معنا دار بود. همچنین، مسیرهای مستقیم حمایت معلم، حمایت همسالان و ثبات قوانین بر اهداف تبحری، عملکرد-رویکرد و عملکرد – اجتناب مثبت و معنا دار بودند. در نتیجه با افزایش حمایت های محیطی در مدرسه و گرایش دانش آموزان به اهداف تبحری می توان خودکارآمدی تحصیلی را افزایش داد.

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و آموزش حل مساله بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان اهمال کار بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان پسر اهمال کار پایه اول متوسطه مدارس دولتی اشنویه بودند، که از بین آنها 60 نفر به عنوان نمونه به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. از پرسش نامه های اهمال کاری و انگیزش تحصیلی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. نتایج نشان داد آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و حل مساله در مقایسه با گروه کنترل بر انگیزش تحصیلی آزمودنی ها تاثیر داشته است (p£0.01). به علاوه آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در مقایسه با آموزش حل مساله تاثیر بیشتری بر انگیزش تحصیلی آزمودنی ها داشت (p£0.01). همچنین نتایج آزمون توکی نشان داد که آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی نسبت به آموزش حل مساله تاثیر بیشتری بر افزایش انگیزش درونی و انگیزش بیرونی و کاهش بی انگیزشی داشته است (p£0.01). بر اساس نتایج این یافته ها می توان گفت که آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و حل مساله به دانش آموزان کمک می کند تا فرایندهای تنظیم اهداف، خودکنترلی، خود ارزشیابی و خود انگیزشی را مدیریت کنند و با رشد جهت گیری هدف هایشان در یادگیری، انگیزه یادگیری خود را تقویت و تسهیل کنند.