روشها و مدلهای روان شناختی
سال:1393 | دوره:5 | شماره:17 |تعداد مقالات:7

هدف از این پژوهش، ساخت و اعتباریابی پرسشنامه اراده بر مبنای فرهنگ ایرانی- اسلامی است که به روش پژوهش توصیفی و به شیوه تحلیل محتوا تهیه شده است. اعتبار محتوا و سازه های این پرسشنامه، توسط جمعی از اساتید علوم اسلامی و روانشناسی تایید شده است. روایی و پایایی سوالات پرسشنامه توسط 400 نفر از دانشجویان دانشگاه های تهران، علوم پزشکی تهران و دانشجویان دانشگاه پیام نور تهران تایید گردیده که با روش نمونه گیری تصادفی با شیوه خوشه ای انتخاب شده اند. ساختار پرسشنامه به روش تحلیل عاملی، با روش مولفه های اصلی و چرخش واریمکس مورد بررسی قرار گرفت که نتایج حاکی از به دست آمدن 6 عامل انگیزشی، عبادی، شناختی، فراشناختی، هیجانی و رفتاری می باشد. روایی مقیاس کل با دو شاخص بارتلت و KMOبررسی و مقدار شاخص برابر 0.910 با ضریب معناداری 0.0001 به دست آمده است که نشان از مناسب بودن روایی تحلیل عاملی می باشد. جهت ارزیابی مجدد روایی، ضریب همبستگی پارامتریک پیرسون بین این پرسشنامه با پرسشنامه خودکارآمدی شرر بررسی و مقدار 0.321 با ضریب معناداری 0.044 و ضریب همبستگی غیرپارامتریک بین آن دو، مقدار 0.437 با ضریب معناداری 0.005 محاسبه گردید که نشان از معناداری روایی بین این دو پرسشنامه می باشد. پایایی مقیاس کل پرسشنامه با آلفای کرانباخ 0.933 به دست آمد. جهت ارزیابی مجدد پایایی از روش بازآزمایی در دو مرحله با فاصله زمانی دو هفته، ضریب همبستگی پارامتریک پیرسون، 0.572 با ضریب معناداری 0.0001 و ضریب همبستگی غیرپارامتریک اسپیرمن، 0.443 با ضریب معناداری 0.004 به دست آمد که نشان از همبستگی مثبت و معنادار و پایایی این پرسشنامه می باشد. بر این اساس پرسشنامه ی ارزیابی اراده با 37 سوال تایید شده، از روایی و پایایی مناسبی برخوردار بوده و واجد شرایط لازم جهت پژوهش های روانشناختی و فعالیت های تشخیصی و کلینیکی می باشد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش مدیریت شناختی- رفتاری(CBM) بر کیفیت زندگی دانشجویان انجام شد. طرح پژوهش، آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و گمارش تصادفی بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان در پاییز 1391 تشکیل می دادند که از میان آنها 40 نفر به شیوه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه کیفیت زندگی SF-36بود. در 10 جلسه (هر جلسه 90 دقیقه طی 5 هفته و هر هفته 2 جلسه) آموزش مدیریت شناختی- رفتاری بر روی گروه آزمایش اجرا گردید. یافته ها نشان داد که آموزش مدیریت شناختی- رفتاری تاثیر معناداری بر 5 بعد از کیفیت زندگی شامل خستگی یا نشاط، سلامت عاطفی، عملکرد اجتماعی، درد و سلامت عمومی دارد (P<0.01) اما درسه بعد از کیفیت زندگی (عملکرد جسمانی، محدودیت ایفای نقش ناشی از مشکلات هیجانی و محدودیت ایفای نقش ناشی از مشکلات جسمانی) بین دو گروه تفاوت معناداری (P>0.05) به دست نیامد. بر این اساس بدیهی است که از طریق آموزش های گروهی مبتنی بر مدیریت شناختی رفتاری بتوان ضمن آموزش شناخت و درک شرایط روانی بهتر کیفیت زندگی دانشجویان را ارتقا بخشید.

این پژوهش با هدف بررسی اثر اضطراب اجتماعی بر عملکرد در کارکرد بازداری حافظه فعال، در دو شرایط عادی و القای اضطراب طرح شده است. عملکردی که افراد در تکلیف مربوط به کارکرد بازداری داشتند، از دو بعد کارآمدی پردازش و اثربخشی عملکرد بررسی شده است. بدین منظور 24 نفر بیمار مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی و 24 فرد بهنجار به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و مصاحبه بالینی، پرسشنامه اضطراب اجتماعی کانور، مقیاس میزان تلاش ذهنی صرف شده و آزمون استروپ رنگ-کلمه اجرا گردید. نتایج با استفاده از طرح اندازه گیری مکرر مختلط، آزمون مقایسه های جفتی با بن فرنی اصلاح شده و آزمون T مستقل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین دو گروه در شرایط عادی و القای اضطراب در کارآمدی پردازش (p<0.26) و (p<0.79) و اثربخشی عملکرد (p<1) تفاوت معناداری وجود ندارد. اما در شرایط القای اضطراب اجتماعی، بین دو گروه مضطرب اجتماعی و بهنجار در دو بعد کارآمدی پردازش (p<0.001) و اثربخشی عملکرد (p<0.001) تفاوت معناداری وجود داشت. این نتایج حاکی از این بود که افراد مضطرب اجتماعی در کارکردهای اجرایی شان نقص هایی را نشان می دهند. این نقص ها می تواند منطبق با مدل های شناختی تبیین کننده این اختلال باشد؛ به خصوص این تبیین که این افراد نمی توانند توجه شان را به سمت محرک های بیرونی در موقعیت اجتماعی تغییر دهند.

هدف پژوهش حاضر ارائه مدل ساختاری پیش بینی ابعاد فرسودگی شغلی مدیران دانشگاه آزاد منطقه یک براساس کیفیت زندگی کاری، تعهد سازمانی و مدیریت دانش است. جامعه آماری مورد بررسی این تحقیق شامل 660 نفر از مدیران دانشگاه آزاد اسلامی منطقه یک بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای و با استفاده از جدول مورگان تعداد 250 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. برای جمع آوری داده های تحقیق از سه پرسشنامه فرسودگی شغلی، کیفیت زندگی کاری، تعهد سازمانی و مدیریت دانش استفاده گردید که با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ پایایی تمامی پرسشنامه ها محاسبه گردید. نتایج ضریب همبستگی، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر نشان داد که 1- بین کیفیت زندگی کاری و دو بعد فرسودگی شغلی (خستگی عاطفی و مسخ شخصیت) رابطه منفی و معنی دار وجود دارد و کیفیت زندگی کاری به ترتیب متغیرهای خستگی عاطفی و مسخ شخصیت را پیش بینی نمود. 2- تعهد سازمانی تنها قادر به پیش بینی عملکرد فردی در فرسودگی شغلی مدیران بود. 3- مدیریت دانش قادر به پیش بینی ابعاد فرسودگی شغلی نبود؛ به جز بعد عملکرد فردی که یک رابطه مثبت و مستقیمی با مدیریت دانش را نشان داده و بالاخره مدل مورد تایید قرار گرفت.

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه علی ویژگی های شخصیت با فرسودگی تحصیلی با میانجی گری خودکارآمدی تحصیلی و تنیدگی تحصیلی ادراک شده در دانشجویان دختر و پسر کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز بود. شرکت کنندگان در این پژوهش 280 نفر از دانشجویان در سال تحصیلی 1393-1392 بودند که به روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه شخصیتی نئو- فرم کوتاه (NEO-FFI)، پرسشنامه تنیدگی تحصیلی ادراک شده، پرسشنامه فرسودگی تحصیلی و مقیاس کارآمدی تحصیلی بود. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام گرفت. جهت آزمون روابط غیرمستقیم از روش بوت استراپ (نرم افزارAMOS-21 ) استفاده شد. بر اساس نتایج این پژوهش، تمام مسیرها از لحاظ آماری معنی دار بودند. همچنین نتایج نشان داد که مسیر های غیرمستقیم برون گرایی، وظیفه شناسی، باز بودن به تجربه و روان رنجوخویی از طریق خودکارآمدی تحصیلی روی فرسودگی تحصیلی معنی دار بود. به علاوه تمام مسیر های غیر مستقیم برون گرایی، وظیفه شناسی، باز بودن به تجربه و روان رنجور خویی از طریق تنیدگی تحصیلی ادراک شده روی فرسودگی تحصیلی معنی دار بود.

اختلال شخصیت مرزی یکی از شایع ترین اختلالات محور دو روانپزشکی می باشد که یکی از مهم ترین مشکلات مبتلایان مربوط به حوزه روابط بین فردی آنها می باشد. لینهان معتقد است که مشکلات مبتلایان به این اختلال بیشتر مربوط به بدکارکردی در تنظیم هیجان می باشد و بدتنظیمی هیجانی نیز ناشی از تاثیرگذاری عوامل زیستی به ویژه کارکرد لوب فرونتال و ابعاد شخصیتی نابهنجار می باشد. در همین راستا، تعداد 130 نفر از بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ضمن تکمیل پرسشنامه ابعاد سرشت منش کلونینجر و پرسشنامه ارزیابی شخصیتی-الگوهای مرزی، تکلیف رابانه ای تمایز هیجانی را نیز انجام دادند. همچنین فعالیت قشری آنها نیز توسط EEG ثبت شده و با استفاده از QEEG مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که توان مطلق آلفا در لوب فرونتال و ابعاد سرشتی (نوجویی، آسیب پرهیزی و وابستگی به پاداش و منش همکاری) توان پیش بینی توانایی تمایز هیجانی و مشکلات بین فردی مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی را دارند. همچنین توانایی تمایز هیجانی نیز توانست تا مشکلات بین فردی مبتلایان را پیش بینی نماید. مجموع یافته های پژوهش نشان داد که توانایی تمایز هیجانی به عنوان یک متغیر واسطه ای الگوی تعاملی بین ابعاد سرشت منش و توان مطلق آلفای فرونتال با مشکلات بین فردی مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی تاثیر می گذارد.

هدف کلی از پژوهش حاضر، ارائه مدل توضیحی باورهای معرفت شناختی و باورهای تدریس دبیران متوسطه ریاضی منتخب کشور بود. جامعه تحقیق شامل تمامی دبیران متوسطه ریاضی منتخب کشور سال 92- 1391 بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، در همایش تجلیل از دبیران متوسطه ریاضی منتخب کشور که در فروردین ماه سال جاری برگزار گردید، 150 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه باورهای معرفت شناختی و پرسشنامه باورهای تدریس بود که پس از محاسبه روایی و پایایی، توزیع و جمع آوری شد. نتایج پژوهش نشان داد که 1) از نظر دبیران مرد، بالاترین میانگین باورهای معرفت شناختی مربوط به منبع دانش و از نظر دبیران زن، مربوط به توانایی یادگیری می باشد. 2) از نظر دبیران کم سابقه، بالاترین میانگین باورهای معرفت شناختی مربوط به توانایی یادگیری و از نظر دبیران با سابقه متوسط و دبیران با سابقه نیز بالاترین میانگین باورهای معرفت شناختی مربوط به منبع دانش می باشد. 3) از نظر دبیران مرد، بالاترین میانگین باورهای تدریس مربوط به بعد اجتماعی و از نظر دبیران زن نیز بالاترین میانگین باورهای تدریس مربوط به بعد اجتماعی می باشد. 4) از نظر دبیران کم سابقه، بالاترین میانگین باورهای تدریس مربوط به بعد اجتماعی و از نظر دبیران با سابقه متوسط نیز بالاترین میانگین باورهای تدریس مربوط به بعد اجتماعی و از نظر دبیران با سابقه نیز بالاترین میانگین باورهای تدریس مربوط به بعد اجتماعی می باشد. 5) بین باورهای معرفت شناختی دبیران ریاضی منتخب کشور و باورهای تدریس آنان، رابطه معنی داری وجود دارد. 6) باورهای معرفت شناختی دبیران پیش بینی کننده مثبت و معنادار باورهای تدریس آنان می باشد. نتایج تحلیل مدل مطالعه نشان داد دبیرانی که معتقد به توانایی یادگیری تدریجی دانش آموزان بوده و منبع یادگیری چندگانه را به جای یک منبع ترجیح می دهند، به وجود شایستگی های چهارگانه در تدریس باورهای قوی تری دارند.