مدیریت پرستاری
سال:1394 | دوره:4 | شماره:4 |تعداد مقالات:7

ضرورت حفظ حیات و سلامتی بیماران و از سویی لزوم حمایت از عملکرد پزشکان و پرستاران منصف و با اخلاقی که به درمان بیماران می پردازند ایجاب می نماید تا ضمن تعیین قواعد حاکم بر عملکرد متصدیان درمان، میزان و شرایط مسوولیت و یا عدم مسوولیت آنان تبیین شود. در قانون مجازات سابق، پزشک بر خلاف اصل برائت به عنوان مسوول مطلق شناخته می شد. قانون مجازات جدید (1392) با اختصاص 4 ماده (158، 495، 496، 497) به تنظیم مقررات حاکم بر کار پزشکان و پرستاران و میزان مسوولیت آنان پرداخته است. قانون مجازات جدید، مسوولیت مطلق پزشک را تنزل داده است به طور مثال در تبصره 1 ماده 496، که مورد بحث این مقاله است، قانونگذار در رویه ای جدید که در قانون قبلی به چشم نمی خورد پرستاران را در مورد آسیب های وارده به بیمار، ناشی از دستورات اشتباه پزشک به شرط آنکه از اشتباه آگاه بوده باشند ضامن دانسته است. حکم بیان شده در این تبصره تاکنون سابقه نداشته و از طرفی سبب برخی تنش ها در جامعه پرستاران شده و می تواند سبب ترک دستور درمانی توسط پرستاران و بروز عوارض جدی برای سلامت بیماران و نیز تهدید امنیت شغلی پرستاران شود. لذا در این مقاله سعی گردیده است حکم مندرج در تبصره 1 ماده 496 مورد بررسی قرار گیرد تا از این طریق درک بهتری از آن و راهکارهای پیش رو ایجاد گردد.

مقدمه: یادگیری کارکنان به عنوان کلید اصلی توسعه و یکی از ارکان مهم هر سازمان در جهت پویایی و اثربخشی آن محسوب می شود. پرستاران به عنوان یکی از منابع بزرگ دانش سازمانی و از عناصر مهم انتقال دانش در بیمارستان ها می توانند نقش اصلی در فرآیند یادگیری سازمانی را ایفا نمایند که باید توسط مدیران پرستاری تسهیل گردد.هدف:این مطالعه به منظور تعیین رابطه بین ابعاد یادگیری فردی و گروهی در پرستاران بیمارستان فارابی تهران انجام شده است.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی در طی سال های (1393- 1392) انجام شده که در آن (205) پرستار شاغل در بیمارستان فارابی تهران به صورت تمام شماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه استاندارد شده یادگیری فردی و گروهی بود. پایایی پرسشنامه یادگیری فردی (0.911) و یادگیری گروهی (0.904) از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 19 و روش های آماری توصیفی-تحلیلی تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان دادند که میزان یادگیری در ابعاد فردی و گروهی در این بیمارستان در سطح متوسط بوده، طوری که میانگین نمره کل قابلیت یادگیری در بعد فردی (65.78±11.78) و میانگین کل قابلیت یادگیری در بعد گروهی (43.56±8.12) بوده است. ارتباط بین آن ها بر اساس ضریب همبستگی پیرسون مستقیم است (r=0.556) و برازش رگرسیون خطی نشان داد که (31%) نمره یادگیری در بعد فردی توسط نمره یادگیری در بعدگروهی افراد تبیین می شود (E square=0.31).نتیجه گیری: مدیران پرستاری و بیمارستان می توانند با توسعه یادگیری پرستاران در بعد گروهی، میزان یادگیری را در بعد فردی آنها افزایش دهند. لذا، به آنها پیشنهاد می شود به اتخاذ روش های گروهی در آموزش و یادگیری پرستاران در دوره های آموزشی ضمن خدمت مبادرت شود.

مقدمه: در راستای اصلاحات در نظام سلامت و جهت کاهش تصدی گری و رفع مشکل کمبود نیرو در ارائه خدمات پرستاری، دولت هشتم اقدام به برون سپاری بخشی از خدمات پرستاری بصورت تامین خدمات پرستاری از طریق شرکتهای خصوصی نمود، اما این برنامه در عمل موفق نبود. لذا، بررسی موانع آن میتواند در فعالیتهای اتی پرستاران راهگشا باشد.هدف: بررسی موانع خصوصی سازی در پرستاری بیمارستانهای شهر تهران بوده است.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی مقطعی در سال (1392) انجام شده که در آن کلیه پرستاران شرکتی 2 بیمارستان از کل 3 بیمارستانی که در تهران بخشی از خدمات پرستاری خود را برون سپاری نموده بودند در آن شرکت نمودند. (n=71). ابزار گردآوری داده ها عبارت بود از پرسشنامه ای روا و پایا با 40 گویه. که روایی ان با بررسی روایی محتوی و اعتبار آن با محاسبه الفای کرونباخ در حد (0.9) تایید گردید. داده ها با نرم افزار SPSS10 با استفاده از آمار توصیفی و آزمون من ویتنی تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: بالاترین امتیازات مربوط به نگرانی پرستاران در مورد امنیت شغلی (93%)، فقدان مجموعه قوانین جامع برای توسعه بخش خصوصی در پرستاری (90 %)، تبعیض قابل توجه بین پرسنل شرکتی با دیگران (90%) تعیین گردید. ضعف برنامه ریزی (37%)، ضعف کنترل و نظارت (32%) و ضعف اجرا (31%)، به عنوان بخش دیگری از موانع خصوصی سازی در پرستاری شناخته شدند.نتیجه گیری: با توجه به این موانع پیشنهاد می شود مدیران پرستار در راستای همراهی با سیاستهای کلان کشوری با ارائه طرح های سنجیده به رفع مسائل عدم مشارکت یا ضعف در آن برای پرستاران در تمامی مراحل فرایند برون سپاری بویژه امنیت شغلی و تسهیل مشارکت بدون نبعیض پرستاران همت گمارند.

مقدمه: کمبود نیروی کار حرفه ای پرستاری به چالشی جدی در کشور ما تبدیل شده است، لذا حفظ کادر پرستاری متعهد و وفادار، عرصه رقابت مدیران پرستاری و مسوولان بیمارستانی است.هدف: بررسی متغیرهای پیش بین تعهد سازمانی در پرستاران، هدف این مطالعه بوده است.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-همبستگی، 400 پرسشنامه به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، در بین پرستاران شاغل در 15 بیمارستان دانشگاهی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران، در سال 1391 توزیع گردید. ابزار گردآوری داده ها «پرسشنامه تعهد سازمانی لینز» (2003)، «پرسشنامه رضایت شغلی آلترمن و همکاران» (2007) و «مقیاس عدالت سازمانی نیهوف و مورمن» (2005) بودند که روایی به روش محتوا وپایایی درونی ار طریق آلفای کرونباخ بترتیب (0.75، 0.77، 0.88) مورد تایید قرار گرفت. با استفاده از آمار توصیفی، ضریب همبستگی و رگرسیون چند گانه گام به گام در قالب نرم افزار SPSS نسخه18، در سطح خطای (a>0.05) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد که رضایت شغلی 28 درصد و عدالت رویه ای 11 درصد (در مجموع 39 درصد) از واریانس تعهد به بیمارستان را در پرستاران تبیین می کند که هر دوی این مقادیر از نظر آماری معنادار بود (p<0.001). البته عدالت سرپرستاران و مدیران پرستاری در اجرای رویه ها از دیدگاه پرستاران در سطح «نسبتا نامطلوب» و پایین تر از میانگین (2.85±0.96) و میانگین رضایت شغلی (3.37±0.76) و تعهد سازمانی (3.36±0.8) در سطح «نسبتا مطلوب» بود. همبستگی مثبت و معنادار آماری بین رضایت شغلی (r=0.52) و عدالت رویه ای (r=0.53) با تعهد سازمانی مشاهده گردید. (p<0.01).نتیجه گیری: به مسوولان و مدیران بیمارستانی به منظور حفظ کادر پرستاری پیشنهاد می شود که زمینه های رضایتمندی بهتر پرستاران را فراهم نموده و با برخورد و عملکرد منصفانه تر در عرصه ها و موقعیت های مختلف، درک پرستاران از وجود عدالت در سازمان را بهبود بخشند.

مقدمه: ایفای ضعیف نقش آموزشی پرستاران، رایج ترین منبع شکایات بیماران است، از این رو در سیستم های بهداشتی و درمانی جهت برنامه ریزی و نهادینه سازی نقش آموزشی پرستاران باید از مدل های مدیریتی مناسب و پویا که هم راستا با چرخه ممیزی بالینی است، استفاده گردد.هدف: نهادینه سازی نقش آموزشی پرستاران به روش چرخه مدیریتی دمینگ (PDCA) مبتنی بر سنجش رضایت بیماران است.روش اجرا: این مطالعه اقدام پژوهی یک ساله (1393-1392) بوده و بر اساس مدل دمینگ با همکاری دانشکده پرستاری بجنورد و دو بیمارستان آموزشی به اجرا در آمده است. در ابتدا محققین بر اساس تکنیک (5Whys) مشکلات آموزش به بیمار را شناسایی نمودند، سپس مراحل برنامه ریزی و حل مشکل بر اساس اصول PDCA برای بهبود آغازشد. در این مدل برای ارزیابی از فرم ها و ابزار (سنجش رضایت، تعیین موانع، تعیین سطح خوانایی با فرمول SMOG و PEMAT) استفاده گردید. طی پژوهش ارزیابی رضایت بیماران از آموزش های ارائه شده در 5 مرحله، موانع آموزش به بیماراز دیدگاه پرستاران و دانشجویان در دو مرحله و تعیین سطح سواد 500 بیمار بستری قبل از تغییر و تعیین سطح خوانایی آنها در پمفلت های آموزشی قبل و بعد از تغییر انجام شد. در گام بعدی تغییرات بر اساس شناسایی موانع اجرا شد. پس ازبرنامه ریزی، تنظیم تغییر و اجراء مجددا بررسی سطح رضایت بیماران در 5 نوبت که هر کدام شامل 200 بیمار بود انجام گردید. برای تجزیه تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS20 و آزمون های آماری ANOVA و T-test استفاده شد.یافته ها: از دیدگاه پرستاران و مدیران کمبود آگاهی در زمینه اصول آموزش به بیمارو از دیدگاه دانشجویان بالا بودن سطح محتوی پمفلتهاهای آموزش به بیمار مهم ترین موانع بودند. میانگین سطح سواد 500 بیمار (6.72±4.34) بدست آمد. سطح خوانایی پمفلت ها قبل و بعد از اصلاح سازی طبق شاخص SMOG و PEMAT تفاوت قابل توجهی کرد که طبق آزمون تی زوجی با (p>0.05) معنا داربود. میانگین سطح رضایت مندی بیماران در رابطه با آموزش به بیمار در طی 5 مرحله به ترتیب (10.33±2)، (11.52±3.25)، (14.11±4.41)، (16.59±3.78) و (16.94±4.1) بود که آزمون ANOVA با (p>0.05) بهبود را نشان داد.نتیجه گیری: استفاده از مدل دمینگ و ایجاد تغییر در محیط آموزش بالینی به مدیران آموزش و بالینی پرستاری پیشنهاد می گردد زیرا که اثر مستقیمی بر آموزش دانشجویان و آمادگی آنها بر پذیرش نقش آموزشی در آینده دارد و محیط های آموزشی هم توانمند شده سبب پیشرفت و شایستگی در اعضای هیات علمی، پرسنل بیمارستان و از همه مهم تر تاثیر بسیار زیادی بر افزایش رضایت آنان خواهد داشت.

مقدمه: کیفیت مراقبت از بیمار به واسطه ارتباط موثر پرستار ارتقاء می یابد. یکی از مهمترین راهکارهای مدیریتی در افزایش کیفیت مراقبت پرستاران، بکارگیری صحیح روش های تقسیم کار در ارایه مراقبت پرستاری توسط مدیران پرستاری خصوصا سرپرستاران است.هدف: هدف از این پژوهش مقایسه تاثیر روش های تقسیم کار پرستاری پرایمری و موردی بر کیفیت ارتباط پرستار- بیمار در بخشهای ویژه قلبی است.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است که به صورت همزمان در چهار بخش سی سی یو بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1393 انجام گردید. دو بخش به گروه روش تقسیم کار پرایمری (33 بیمار) و دو بخش به گروه روش تقسیم کار موردی (26 بیمار) تخصیص تصادفی شدند. ابتدا پرستاران با اجرای استاندارد هر دو روش آشنا شدند. در روش پرایمری به هر پرستار (3) بیمار اختصاص داده می شد که تا زمان ترخیص مسوول آنها بود و در شیفتهای عصر و شب نظارت مستقیم بر همکاران خود داشت. در روش موردی هم در هر شیفت (3) بیمار برای پرستار در نظر گرفته می شد. کلیه خط مش های بخش با همکاری سرپرستار تدوین شده بود. هر دو روش در هریک از بخش ها به مدت (2) ماه اجرا شد. پرسشنامه استاندار کیفیت مراقبت: (QUAL-PAC: Quality of patient care) بود که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ (0.89) تعیین شد. داده ها از طریق نرم افزار SPSS16 با استفاده از آزمون من- ویتنی یو، کای اسکوئر و آمار توصیفی تجزیه تحلیل گردید.یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد بین دو گروه تقسیم کار پرایمری و موردی برحسب میانگین نمره کیفیت مراقبت در بعد ارتباطی تفاوت معنی داری وجود داشت بطوریکه در گروه پرایمری، میانگین نمره کیفیت دربعد ارتباطی مراقبت بالاتر (35.3±8.3) از تقسیم کار موردی (24.4±5.7) بود (p>0.0001). همچنین بین میزان سابقه کارپرستار و میانگین نمره بعد ارتباطی کیفیت مراقبت ارتباط معناداری وجود نداشت (p=0.17).نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی روش پرایمری در ارتقاء کیفیت ارتباطی بین پرستار-بیمار به مدیران پرستاری پیشنهاد می شود که از الگوی اجرایی این مطالعه برای بهبود ارتباط پرستار و بیماران در بخش های ویژه استفاده نمایند.

مقدمه: فرآیند دارودهی به بیمار نقش به سزایی در فرآیند درمان بیمار در بیمارستان دارد که از چهار مرحله نسخه نویسی، نسخه برداری از دستورات پزشک، توزیع و پخش دارو و در نهایت مصرف یا تزریق دارو تشکیل شده است. شناخت خطای های رایج در هر مرحله برای حفظ ایمنی بیمار مهم است.هدف: این مطالعه با هدف شناخت بروز خطا و طبقه بندی آ نها و همچنین شناسایی انواع خطاهای در فرآیند دارودهی و عوامل اصلی ایجاد کننده آنها در سال (1394) انجام شده است.مواد و روش ها: این مطالعه روش با مرور نظامندی در سال (1394) با استفاده از پایگاه های داده ای همچون Embase، Medline و Pubmed انجام شده است. معیارهای ورود در این تحقیق، بررسی مطالعاتی در محدوده سالهای (1990-2015) و با زبان های فارسی و انگلیسی بوده و خطاهای فرآیند دارودهی، عوامل ایجادکننده این خطاها در طول فرآیند درمان در بخش نوزادان و یا بزرگسالان و اقداماتی که برای کاهش خطاهای فرآیند دارودهی مفید بوده را شناسایی کرده انتخاب شده اند. در نهایت 70 مطالعه مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: در این تحقیق 70 مطالعه مورد بررسی قرار گرفت که در آن 17 مطالعه (%24) خطای مرحله نسخه نویسی، 5 مطالعه (%7) خطای مرحله نسخه برداری از دستورات پزشک، 9 مطالعه (%13) خطای مرحله توزیع و پخش دارو، 9 مطالعه دیگر (%13) خطای مرحله مصرف یا تزریق دارو را بررسی کرده اند و در 30 مطالعه (%43) هم به بررسی اقدامات انجام شده در زمینه کاهش خطاهای فرآیند دارودهی پرداخته شده است. رایج ترین خطاهای مرحله نسخه نویسی در این مطالعات، اشتباه در دوز دارو، فراوانی دارو و اشتباه در انتخاب دارو بوده است.نتیجه گیری: با توجه به یافته ها به مدیران بیمارستانی و پرستاری پیشنهاد می شود که به استفاده از سیستم های الکترونیکی در ثبت دارو در نسخه نویسی و اجرای آموزش های اثربخش به رفع کمبود اطلاعاتی و اگاهی پرستاران همت گمارند تا خطاها در در مرحله تجویز کاهش یابد.