آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ایران
سال:1397 | دوره:6 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

هدف و زمینه: سالمندی مرحله ی تکاملی و یکی از مهم ترین مراحل حیات هر انسان است و ورزش نقش مهمی در سلامت جسم و روان سالمندان دارد. با توجه به اهمیت موضوع، هدف این پژوهش شناسایی راهبردهای ارتقای سلامت سالمندان با استفاده از فعالیت های ورزشی است. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع کیفی است که با روش تحلیل محتوا انجام گرفت. مشارکت کنندگان به روش هدفمند انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه ی نیمه ساختاریافته بود. محقق پس از انجام 12 مصاحبه با سالمندان و 16 مصاحبه با مطلعان کلیدی به اشباع نظر رسید و پس از جمع آوری داده ها، از روش تحلیل محتوای کیفی برای تجزیه وتحلیل آنها استفاده شد. یافته ها: با مرور و تحلیل مصاحبه ها، تعداد 10 درون مایه ی اصلی و 21 زیرطبقه استخراج شد. درون مایه های اصلی شامل تأسیس سازمان ورزش سالمندی، تدوین برنامه ی راهبردی و عملیاتی توسعه ی ورزش سالمندی، وضع قوانین ورزش سالمندی، راهبردهای توسعه ی اماکن و فضاهای ورزشی مختص سالمند، راهبردهای تأمین نیروی انسانی متخصص، راهبرد ایجاد واحد تحقیق و توسعه ی ورزش سالمندی، راهبرد توسعه ی تبلیغات، راهبرد توسعه و بهبود کیفیت خدمات، راهبرد توسعه ی فرهنگ ورزش سالمندی، راهبرد تخصیص بودجه به ورزش سالمندی هستند. نتیجه گیری: درنهایت این پژوهش تعداد 10 راهبرد ارتقای سلامت سالمندان با فعالیت های ورزشی را شناسایی کرد. بنابراین با توجه به یافته ها، به مسئولان پیشنهاد می شود هنگام برنامه ریزی برای ارتقای سلامت سالمندان این راهبردها را در نظر داشته باشند.

زمینه و هدف: یکی از عمده ترین مشکلات جامعه های درحال توسعه چاقی است و شیوع آن پیوسته در حال افزایش است. این پژوهش با هدف مقایسه ی اثربخشی درمان شناختی رفتاری و رژیم درمانی بر کاهش وزن و ارتقای خودکارآمدی سبک زندگی در افراد مبتلا به چاقی انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون بود. از میان افراد مبتلا به چاقی مراجعه کننده به مراکز مشاوره ی روان شناختی و کلینیک های تغذیه ی شهر تهران، 30 فرد 40-20 ساله با روش دردسترس انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه جایگزین شدند. گروه ها 10 جلسه (هفته ای یک جلسه) آموزش دیدند و شاخص توده ی بدنی و خودکارآمدی سبک زندگی Clark و همکاران در مراحل پیش آزمون و پس آزمون اندازه گیری شد. داده ها با روش های تی-تست و تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که هر دو روش درمان شناختی رفتاری و رژیم درمانی در کاهش وزن و ارتقای خودکارآمدی سبک زندگی افراد مبتلا به چاقی مؤثر هستند. همچنین روش درمان شناختی رفتاری در مقایسه با رژیم درمانی باعث کاهش معنادار وزن و ارتقای معنادار خودکارآمدی سبک زندگی افراد مبتلا به چاقی می شود (0/001>P). نتیجه گیری: نتایج حاکی از اهمیت هر دو روش به ویژه روش درمان شناختی رفتاری در کاهش وزن و ارتقای خودکارآمدی سبک زندگی افراد مبتلا به چاقی است. بنابراین مشاوران و درمانگران می توانند هر دو روش را برای کاهش وزن و ارتقای خودکارآمدی سبک زندگی افراد مبتلا به چاقی استفاده کنند.

زمینه و اهداف: امروزه با افزایش سطوح استرس در زندگی شخصی و شغلی افراد و مشاهده ی پیامدهای زیان بار آن بر سلامت جسمی و روانی، تلاش های زیادی از سوی فعالین حوزه ی سلامت برای مهار آن صورت گرفته است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوه ی شناختی رفتاری، بر کاهش استرس شغلی و افزایش ابعاد به زیستی روان شناختی در کارکنان بود. مواد و روش ها: این پژوهش، تجربی و از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. شرکت کنندگان این پژوهش 36 نفر از کارکنان یک شرکت صنعتی بودند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و به گروه آزمایش و گروه کنترل تقسیم شدند. هر دو گروه در دو مرحله ی زمانی پیش آزمون و پس آزمون مورد سنجش قرار گرفتند و سپس گروه آزمایش به مدت 11 جلسه تحت آموزش مدیریت استرس به شیوه ی شناختی رفتاری قرار گرفت. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسش نامه ی استرس شغلی Parker و Dacotiis و پرسش نامه ی به زیستی روان شناختی Ryff استفاده شده است. داده های پژوهش با نرم افزار SPSS و آزمون تحلیل کوواریانس و تی تست وابسته تحلیل شدند. یافته ها: نشان داد که آموزش مدیریت استرس با رویکرد شناختی رفتاری موجب افزایش ابعاد به زیستی روان شناختی گروه آزمایش و کاهش استرس شغلی شده است (0/001>P). نتیجه گیری: بر این اساس این آموزش را می توان به عنوان روشی عملی و مقرون به صرفه برای کاهش استرس شغلی و افزایش به زیستی روان شناختی کارکنان و درنهایت بالابردن فاکتورهای سلامت جسمی و روانی آنها در این سازمان در نظر گرفت.

زمینه و هدف: استئوپروز نوعی بیماری است که با کاهش توده ی استخوانی همراه است. حداکثر توده ی استخوانی تا 30 سالگی ساخته می شود. مطالعه ی حاضر با هدف بررسی تأثیر مداخله ی آموزشی براساس نظریه ی خودکارآمدی بر خودکارآمدی رفتار پیشگیرانه از استئوپروز در نوعروسان مراجعه کننده به مرکز آموزش حین ازدواج شهرستان زنجان در سال 1396 انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه ی مداخله ای نیمه تجربی، بعد از ورود 138 نفر از نوعروسان به روش نمونه گیری دردسترس، افراد انتخاب شده به طور تصادفی به سه گروه (دو گروه مداخله و یک گروه کنترل) تقسیم شدند. بعد از تکمیل پرسش نامه ی محقق ساخته در سه گروه، محتوای آموزشی در گروه مداخله ی اول به صورت حضوری و در گروه مداخله ی دوم از طریق تلگرام آموزش داده شد. دو ماه بعد، گروه های مداخله و کنترل ارزیابی شدند و داده ها در نرم افزار SPSS نسخه ی 23 وارد و با استفاده از آزمون تحلیلی واریانس تحلیل شدند. یافته ها: پس از مداخله، در گروه مداخله ی حضوری میانگین نمرات خودکارآمدی تغذیه (3/82± 29/1) و خودکارآمدی فعالیت فیزیکی (1/59± 6/35) و در گروه مداخله تلگرام میانگین نمرات خودکارآمدی تغذیه (2/76± 29/2)، خودکارآمدی فعالیت فیزیکی (1/41± 6/71) بود که تفاوت آماری معنی داری با میانگین نمرات خودکارآمدی تغذیه (5/25± 23/59) و خودکارآمدی فعالیت فیزیکی (2/77± 5) در گروه کنترل داشت. این اختلاف میانگین در گروه تلگرام نسبت به گروه مداخله ی آموزش حضوری بیشتر بود. نتیجه گیری: آموزش های مبتنی بر نظریه ی خودکارآمدی به صورت حضوری و از طریق شبکه های اجتماعی (تلگرام) در افزایش خودکارآمدی رفتارهای پیشگیری کننده از استئوپروز مؤثرند. تأثیر استفاده از شبکه ی اجتماعی تلگرام بیش از آموزش حضوری است.

زمینه و هدف: استرس، اضطراب و افسردگی از عوامل مهم بسیاری از آسیب های روانی و اجتماعی هستند. با توجه به آسیب پذیری سالمندان در برابر اثرات منفی این عوامل، برای کنترل این عوامل، مطالعه ی حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده بر مؤلفه های بهداشت روان در سالمندان صورت گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه ی تجربی، 100 سالمند (دو گروه 50نفره) با سن بالای 60 سال شرکت کردند. سالمندان به صورت تصادفی به دو گروه مداخله و مقایسه تقسیم شدند. اطلاعات براساس پرسش نامه ی استاندارد DASS نسخه ی 21 و پرسش نامه ی محقق ساخته، که روایی و پایایی آن تأیید شده، جمع آوری شد. طی 10 جلسه ی 70دقیقه ای، متناسب با سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده، به گروه مداخله آموزش داده شد. داده های دو گروه قبل و 8 هفته پس از مداخله ی آموزشی جمع آوری شد. سپس داده ها به وسیله ی نرم افزار SPSS نسخه ی 20 و آزمون های آماری کای اسکوئر، مان ویتنی، t مستقل و t زوجی تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: در این پژوهش میانگین نمره ی تمامی سازه ها (آگاهی، نگرش، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده) 8 هفته پس از آموزش در گروه مداخله به طور معناداری بیشتر و میانگین نمره ی DASS (استرس، اضطراب، افسردگی) کمتر از گروه مقایسه بود (0/001>P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش و تأثیر مثبت برنامه ی آموزشی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده درخصوص کنترل اضطراب، استرس و افسردگی، انتظار می رود با گنجاندن برنامه های آموزشی کارآمد در مراقبت از سالمندان، گامی در جهت ارتقای سلامت روان سالمندان و درنتیجه سلامت جامعه برداشته شود.

زمینه و هدف: دیابت از جمله بیماری های مزمن شایع و پرعارضه ای است که عوامل مختلفی در خودمراقبتی و کنترل آن نقش دارند. بررسی ها نشان می دهد که مراقبت های سنتی، که تاکنون انجام می شده، کافی نیست. هدف از مطالعه ی حاضر تعیین تأثیر آموزش الکترونیک بر رفتار خودمراقبتی افراد مبتلا به دیابت نوع دو عضو انجمن دیابت شهرستان بابل است. مواد و روش ها: این پژوهش مطالعه ای مداخله ای از نوع شاهددار است که در مورد 180 نفر از افراد مبتلا به دیابت انجام شد. این بیماران به روش نمونه گیری تصادفی ساده به دو گروه 90 نفری مورد و کنترل تقسیم شدند. فقط به گروه مورد به روش الکترونیک به مدت سه ماه آموزش داده شد. قبل و بعد از مداخله، داده های مربوط به خودمراقبتی به وسیله ی پرسش نامه ی استاندارد خودمراقبتی دیابت (SDSCA) جمع آوری شد و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمون های آماری توصیفی (تعداد، درصد، میانگین و انحراف معیار) و تحلیلی (آزمون کای اسکوئر و t زوجی) تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: بین میانگین نمرات خودمراقبتی، قبل و بعد از مداخله ی آموزشی تفاوت معنی داری وجود داشت (0/001>P). میانگین نمره ی خودمراقبتی سه ماه بعد از مداخله ی آموزشی در گروه مورد افزایش یافت؛ به ‍ طوری که از نظر آماری دارای اختلاف معنی دار بود (0/001>P). میانگین نمره ی خودمراقبتی در گروه کنترل سه ماه بعد از مداخله ی آموزشی کاهش یافت، به طوری که در جهت عکس از نظر آماری دارای اختلاف معنی دار شد (0/001>P). نتیجه گیری: آموزش الکترونیک بر خودمراقبتی افراد مبتلا به دیابت در کنترل بیماری تأثیر مثبت دارد، به طوری که میانگین نمره ی خودمراقبتی افراد بهبود می یابد.

زمینه و هدف: با توجه به اینکه سیاست گذاری در زمینه ی آموزش ایمنی غذایی سازوکارهای ورود عموم مردم به سیستم کنترل موادغذایی را تقویت می کند و در تحقق همه جانبه و فراگیر ایمنی غذایی در جامعه مؤثر است، این پژوهش به تبیین ساختار سیاست آموزش در زمینه ی ایمنی غذایی برای درک فرایندها در موقعیت های اجتماعی و واقعی می پردازد. مواد و روش ها: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع داده ها، کیفی است و مبتنی بر رویکرد گراندد تئوری است. گردآوری داده ها با ابزار مصاحبه ی نیمه ساختاریافته و روش نمونه گیری هدفمند به شیوه ی گلوله برفی انجام پذیرفت. جامعه ی آماری شامل 25 مدیر حوزه ی ایمنی غذایی با تجربه ی سیاست گذاری است که با آنها مصاحبه شد. همزمان با نمونه گیری، داده ها در نرم افزار MAXQDA. v2010 تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: نتایج نهایی تحقیق در هفت طبقه ی مفهومی بررسی شد که عبارت اند از طیف گسترده ی ذی نفعان در سیاست آموزشی و خلق محیط کلان پشتیبان آموزشی به عنوان زمینه، رویکرد همه جانبه و یکپارچه ی سیاست آموزشی ایمنی غذایی به عنوان پدیده، توسعه ی ایمنی غذایی مبتنی بر دانایی به عنوان شرایط علی، برآورده ساختن نیازهای منابع به عنوان استراتژی عملیاتی، بومی گرایی به عنوان شرایط واسطه ای و ارتقای فرهنگ و سواد تغذیه ای جامعه به عنوان پیامد. نتیجه گیری: در این مطالعه با تبیین الگوی مبتنی بر نظریه ی زمینه ای، ساختار سیاست آموزش ایمنی غذایی به دست آمد.

زمینه و هدف: نوجوانان آسیب پذیرترین قشر جامعه در برابر رفتارهای پرخطر هستند. با توجه به ضرورت بررسی رفتارهای پرخطر نوجوانان برای تدوین برنامه های پیشگیرانه، هدف از این مطالعه تعیین عوامل مرتبط با رفتارهای پرخطر دانش آموزان شهر سنندج براساس الگوی اعتقاد بهداشتی است. مواد و روش ها: این مطالعه ی توصیفی تحلیلی در میان 363 نفر از دانش آموزان پسر شاغل به تحصیل در مقطع دوم دبیرستان انجام شد که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه ای مشتمل بر سؤالات دموگرافیک و سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی، آگاهی و رفتار استفاده شد. داده ها با بهره گیری از آمار توصیفی و آزمون های کای اسکوئر و کروسکال والیس تحلیل شدند. یافته ها: در این مطالعه شیوع رفتارهای پرخطر در دانش آموزان مورد مطالعه 63/1درصد (229 نفر) بود. تفاوت آماری معنی داری بین آگاهی و سازه های حساسیت درک شده، راهنمایی برای عمل، موانع درک شده و خودکارآمدی درک شده (0/05>P) در افراد با رفتار پرخطر و افراد بدون رفتار پرخطر وجود داشت و بین منافع درک شده و شدت درک شده در دو گروه دانش آموزان تفاوت آماری معنی دار وجود نداشت (0/05

زمینه و هدف: دانش آموزانِ با اختلال ریاضی با عوامل متعدد عصب شناختی مواجه هستند که بر کیفیت زندگی آنان تأثیر می گذارد. با توجه به ارتباط کارکردهای عصب شناختی با خودتنظیمی، یکی از روش هایی که می تواند بر دانش آموزان با اختلال ریاضی کمک کند، آموزش توانمندسازی خودتنظیمی است. هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر آموزش برنامه ی توانمندسازی خودتنظیمی بر کارکردهای عصب شناختی دانش آموزان با اختلال ریاضی بود. مواد و روش ها: طرح تحقیق نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه بود. نمونه ی پژوهش 26 نفر از دانش آموزان با اختلالِ ریاضی شهرستان رشت در سال تحصیلی 97-1396 بودند که به طور دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از آزمون برج هانوی، آزمون استروپ، آزمون اِن بَک، و آزمون دسته بندی کارت ویسکانسین در مراحل قبل و بعد از آموزش استفاده شد. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه، تحت آموزش گروهی برنامه ی توانمندسازی خودتنظیمی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری و از طریق نرم افزار SPSS نسخه ی 24 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که در میانگین نمرات گروه های آزمایش و گواه در هر چهار کارکرد عصب شناختی تفاوت معنی داری وجود دارد؛ به عبارت دیگر آموزش برنامه ی توانمندسازی خودتنظیمی باعث ارتقای معنادار برنامه ریزی اجرایی، توجه انتخابی، عملکرد حافظه ی فعال و انعطاف پذیری شناختی دانش آموزان با اختلال ریاضی شد (0/001>P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، برنامه ی توانمندسازی خودتنظیمی می تواند در بهبود مهارت های شناختی دانش آموزان با اختلال ریاضی، از کارایی لازم برخوردار باشد؛ بنابراین پیشنهاد می شود که این مداخله در آموزش دانش آموزان با اختلال ریاضی به کار گرفته شود.

زمینه و هدف: حفظ سلامت جسمانی بازیکنان، به عنوان رکن اصلی ورزش فوتبال، اهمیت بسزایی دارد. مفاصل مچ و زانو از جمله پرآسیب ترین نواحی آناتومیکی در بازیکنان فوتبال هستند. بروز آسیب در این مفاصل عواقبی مثل افزایش ریسک استئوآرتریت و تخریب صفحات رشد مفصل را به همراه دارد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی یک دوره برنامه ی گرم کردن خاص شامل دویدن، کشش های پویا، تمرینات پلایومتریک و تقویت عضلات پیرامون مفاصل مچ و زانو (DSP) برای پیشگیری از بروز آسیب در این نواحی بود. مواد و روش ها: دو تیم حاضر در مسابقات فوتبال امیدهای کشور در فصل (96-97)که حاضر به مشارکت در پژوهش بودند به صورت تصادفی به دو تیم تجربی (25=N) و کنترل (29=N) تقسیم شدند. گروه تجربی در طول مدت پژوهش، برنامه ی گرم کردن را 3 جلسه در هفته، پیش از تمرین و مسابقه اجرا کردند. گروه کنترل نیز گرم کردن متداول خود را دنبال کردند. ساعات تمرین و مسابقه ی تیم ها به همراه ساعات استفاده از برنامه ی DSP و همچنین آسیب های رخ داده، با تأیید پزشک در فرم مخصوص ثبت شد. برای مقایسه ی میزان بروز آسیب، روش خی دو به کار رفت. یافته ها: بازیکنان گروه تجربی در ناحیه ی زانو به صورت معناداری کمتر از بازیکنان گروه کنترل آسیب دیدند (P=0/029)؛ اما بین فراوانی بروز آسیب در ناحیه ی مچ پای دو گروه، تفاوت معناداری مشاهده نشد (P=0/518) نتیجه گیری: استفاده ی حداکثری از تمرینات پلایومتریک در کنار تقویت عضلات عمل کننده بر مفاصل زانو و مچ در غالب یک برنامه ی گرم کردن نظام مند، اثرات سودمندی بر پیشگیری از بروز آسیب های ناحیه ی زانو دارد.

زمینه و هدف: ورزش یا فعالیت بدنی یکی از راه های ارتقای سلامت و داشتن سبک زندگی سالم است. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر شش هفته تمرین تناوبی با شدت بالا بر ماسلین و انسولین در دانشجویان دختر دارای اضافه وزن است. مواد و روش ها: در سال 1396 تعداد 20 دانشجوی دختر جوان دارای اضافه وزن دانشگاه الزهرا (با دامنه ی سنی 20 تا 28 سال) انتخاب و به دو گروه تمرین با شدت بالا و کنترل تقسیم شدند. طی شش هفته، گروه تمرین، تمرینات تناوبی دایره ای خود را (60-40 ثانیه فعالیت/40-30 ثانیه ریکاوری فعال، سه روز در هفته) با شدت بالا و به صورت دایره ای برای شش حرکت انجام داد، در حالی که گروه کنترل به زندگی روزمره ی خود ادامه می داد. نمونه های خونی، قبل و بعد از شش هفته دوره ی تحقیق گرفته شد و ماسلین، گلوکز و انسولین آن اندازه گیری شد. از آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری برای بررسی آماری استفاده شد. یافته ها: تفاوت معنی داری در تغییرات سرمی ماسلین بین دو گروه بعد از شش هفته مشاهده نشد (0/89₌ P). نتایج مشابهی هم برای گلوکز (0/54₌ P) و مقاومت به انسولین (0/15₌ P) دیده شد در حالی که این تغییرات در مقادیر انسولین معنی دار بود (0/008₌ P). نتیجه گیری: شش هفته تمرین تناوبی دایره ای با شدت بالا تأثیری بر سطوح ماسلین در دانشجویان دختر دارای اضافه وزن نداشت و به دلیل مشاهده نشدن ارتباط بین تغییرات ماسلین و مقاومت به انسولین، احتمالا نمی توان این مایوکاین را عاملی مؤثر در فرایند مقاومت به انسولین و سلامت در نظر گرفت.

زمینه و هدف: مطالعه ی حاضر با هدف بررسی تأثیر برنامه ی آموزش شهروندی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده در دبیرستان های دخترانه ی شهر اسدآباد انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه ی نیمه تجربی، سه مدرسه به صورت تصادفی از بین دبیرستان های دخترانه ی شهر اسدآباد انتخاب شدند. به طور تصادفی یکی از آنها به عنوان گروه مداخله (80 دانش آموز) و دو مدرسه ی دیگر به عنوان گروه کنترل (120 دانش آموز) در نظر گرفته شدند. ابزار پژوهش پرسش نامه ی پژوهشگرساخته مشتمل بر 67 سؤال است. برنامه ی آموزشی به شیوه ی سخنرانی، بحث گروهی، پرسش وپاسخ و بارش افکار به صورت مستقیم و حضوری و فعالیت های یادگیری هدایت شده با استفاده از منابع آموزشی اجرا شد، سپس پس آزمون در فاصله ی زمانی یک ماه و شش ماه بعد از اجرای مداخله ی آموزشی برگزار شد. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که در گروه مداخله در مرحله ی پیش آزمون، سطح آگاهی (2/00± 7/44)، نگرش (7/14± 74/19)، هنجارهای انتزاعی (4/41± 22/33)، قصد رفتاری (2/69± 18/44) و کنترل رفتاری درک شده (2/71± 17/98) نسبتا پایین بودند. در پس آزمون اول، افزایش سطح آگاهی (1/72± 11/17) و نگرش (5/42± 80/21) مشاهده شد. هنجارهای انتزاعی (3/64± 25/48)، قصد رفتاری (3/04± 21/08) و کنترل رفتاری درک شده (3/04± 20/77) نیز در مقایسه با پیش آزمون به طور بارزی بالاتر بودند. نتیجه گیری: مداخله ی آموزشی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده در ارتقای رفتار شهروندی نوجوانان مؤثر بوده است. یافته های مطالعه بر لزوم لحاظ کردن آموزش شهروندی در برنامه های درسی مدارس تأکید می کند.