پژوهش در آموزش علوم پزشکی
سال:1395 | دوره:8 | شماره:2 |تعداد مقالات:9

مقدمه: دانشگاه ها بیش از هر نهاد دیگر، وظیفه تولید دانش و تسهیم آن را بر عهده دارند و باید از ساختارهای سنتی فاصله گرفته و به سوی ساختارهای دانش محور حرکت کنند. لذا هدف اصلی این پژوهش بررسی ابعاد ساختاری سازمان های دانش محور (دانشگاه علوم پزشکی کاشان) بود.روش ها: نوع پژوهش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کاشان به تعداد 182 نفر بود که با استفاده فرمول کوکران، 114 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته ابعاد ساختاری با 24 سوال بسته پاسخ بر حسب طیف پنج درجه ای لیکرت بود. روایی پرسشنامه به صورت محتوایی و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ 0.93 تایید گردید. تحلیل داده ها در سطح توصیفی و استنباطی با نرم افزار آماری SPSS انجام گرفت.یافته ها: آزمون t تک نمونه ای نشان داد میانگین همه ابعاد ساختاری دانشگاه شامل پیچیدگی (3.83±0.47)، رسمیت (3.02±0.64)، تمرکز (3.07±0.54)، روابط مبتنی بر اعتماد (4±0.28)، روابط تعاملی برون گرا (3.88±0.38) و روابط عاطفی فراگیر (3.85±0.38) بالاتر از حد متوسط (3) بود که این رابطه ها از نظر آماری، معنی دار بود (P=0.001).نتیجه گیری: نتایج نشان داد که میانگین ابعاد پیچیدگی، رسمیت، تمرکز، روابط مبتنی بر اعتماد، روابط تعاملی برون گرا و روابط عاطفی فراگیر در دانشگاه بالا بود که این نشانگر وضعیت نسبتا مطلوب ابعاد ساختاری در دانشگاه علوم پزشکی کاشان است اما تا رسیدن به وضعیت مطلوب، نیاز به بهبود دارد.

مقدمه: سرزندگی تحصیلی و یادگیری خودراهبر از عوامل تاثیر گذار بر یادگیری هستند و در موفقیت تحصیلی دانشجویان نقش بسزایی دارند. هدف از پژوهش حاضر، نقش ابعاد یادگیری خودراهبر در پیش بینی سرزندگی تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان بود.روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل در سال تحصیلی94-1393 در دانشگاه علوم پزشکی لرستان بودند. روش نمونه گیری به صورت طبقه ای نسبی و تعداد 369 نفر به عنوان حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران تعیین شد. به منظور جمع آوری اطلاعات، از پرسشنامه یادگیری خودراهبر و سرزندگی تحصیلی استفاده گردید. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه و آزمون t گروه های مستقل به وسیله نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد که بین یادگیری خودراهبر (r=0.33) و ابعاد آن (خودکنترلی (r=0.38)، خودمدیریتی (r=0.27) و رغبت برای یادگیری (r=0.31)) با سرزندگی تحصیلی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد (P<0.01) و از بین ابعاد یادگیری خودراهبر، خودکنترلی و رغبت برای یادگیری پیش بینی کننده های معنی داری (P<0.01، F=36.02) برای سرزندگی تحصیلی دانشجویان بودند. همچنین مقایسه ابعاد یادگیری خودراهبر نشان داد که دانشجویان دختر نسبت به دانشجویان پسر از خودکنترلی و رغبت برای یادگیری بالاتری برخوردارند (P<0.01). در حالی که دانشجویان پسر سرزندگی تحصیلی بالاتری نسبت به دانشجویان دختر دارند (P<0.01).نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از اهمیت نقش یادگیری خودراهبر، در ارتقای سرزندگی تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوده و توصیه می گردد کارگاه هایی برای افزایش یادگیری خودراهبر دانشجویان برگزار شود.

مقدمه: در طی دوران تحصیل تمامی دانشجویان به ویژه دانشجویان گروه علوم پزشکی علاوه بر داشتن مشکلات سایر دانشجویان، با مشکلات خاص رشته خود نیز مواجه می باشند به همین دلیل بیش از سایر دانشجویان در معرض خطر از دست دادن سلامت روانی بوده عزت نفس قطعی ترین عامل در روند رشد روانی فرد و یکی از مهم ترین عوامل موثر بر موفقیت تحصیلی دانشجویان است. این مطالعه با هدف تعیین ابعاد عزت نفس در بین دانشجویان علوم پزشکی گیلان انجام شد.روش ها:پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل 2866 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان بود که 537 نفر از طریق روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی در سال تحصیلی 94-93 انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه 58 سوالی استاندارد عزت نفس کوپراسمیت، شامل 4 بعد (عزت نفس عمومی، اجتماعی، خانوادگی و تحصیلی) و پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک جمع آوری گردید. سپس داده ها توسط نرم افزار آماری SPSS با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های من ویتنی و کروسکال والیس و فریدمن تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که میانگین و انحراف معیار عزت نفس در بعد عمومی (19.51±4.29)، بعد اجتماعی (5.35±1.29)، بعد خانوادگی (6.37±1.69)، بعد تحصیلی (5.62±1.68) و عزت نفس در کل (36.82±6.97) بود. هم چنین بین میانگین نمره عزت نفس با جنسیت دانشجویان (p=0.015)، رشته تحصیلی (p=0.023)، علاقه مندی به رشته تحصیلی (p=0.0001) و سابقه واحد درسی مردود (p=0.013) ارتباط معنی داری مشاهده شد.نتیجه گیری: بیشترین نمره مربوط به عزت نفس در بعد خانوادگی و کمترین نمره مربوط به بعد اجتماعی به دست آمد. با توجه به اهمیت و ضرورت عزت نفس در تعالی نفس پیشنهاد می گردد کارگاه های آموزشی تقویت عزت نفس با توجه به تاثیر عوامل متعدد بر آن برای دانشجویان برگزار گردد.

مقدمه: وجود سرمایه روانشناختی در دانشجویان، به عنوان یکی از مهم ترین عناصر نظام آموزشی، ضروری است. هدف از پژوهش حاضر نیز بررسی نقش سلامت معنوی و ذهن آگاهی در سرمایه روانشناختی دانشجویان بود.روش ها: این پژوهش از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه گیلان (2500 نفر) بود که تعداد 335 نفر در سال تحصیلی 93- 1392 به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه سرمایه روانشناختی لوتانز (Luthans)، فرم کوتاه پرسشنامه ذهن آگاهی فرایبورگ (Freiburg) و پرسشنامه سلامت معنوی پولوتزین و الیسون (Palutzian & Ellison) که از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار بودند، پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزارآماری SPSS و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج تحقیق حاکی از آن بود که بین سلامت معنوی و ذهن آگاهی با سرمایه روانشناختی (خودکارآمدی، تاب آوری، خوش بینی، امید) رابطه مثبت معنی دار وجود دارد (P<0.01). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که سلامت معنوی و ذهن آگاهی می توانند به طور معنی داری سرمایه روانشناختی را پیش بینی نمایند.نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشانگر اهمیت سلامت معنوی و ذهن آگاهی به عنوان متغیرهای معنوی و روانشناختی در تبیین سرمایه های روانشناختی است. بنابراین ارائه آموزش هایی مبتنی بر ارتقای سلامت معنوی و ذهن آگاهی در محیط های آموزشی، منجر به افزایش سرمایه روانشناختی در دانشجویان خواهد شد.

مقدمه: طراحی و اجرای واقع بینانه و اثربخش هر برنامه مستلزم تعیین دقیق نیازهاست تا با شناخت و تحلیل نیازهای آموزشی اطلاعات مفید برای تصمیم گیری و تعیین دقیق اهداف برنامه بدست آید. این مطالعه با هدف بررسی و تعیین نیازهای آموزشی در راستای توانمندسازی اعضای هیات علمی انجام شده است.روش ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- مقطعی است که در سال 1394 انجام شد. نمونه پژوهش شامل 196 نفر از مجموع 360 نفر عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی گیلان که بر اساس جدول مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی ساده تعیین شده بودند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای بود که به روش تل استار تدوین گردید. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوایی و پایائی آن از طریق ضریب آلفاکرونباخ a=0.95 تایید گردید. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون از طریق نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از مجموع 196 نفر نمونه آماری مورد مطالعه، 3.1 درصد دارای مرتبه استادی، 17.9 درصد دانشیار، 56.1 درصد استادیار و 23 درصد مربی بودند. نتایج نشان داد 92 نفر (46.9 درصد) از اعضای هیات علمی اولین اولویت نیاز آموزشی در حیطه آموزش: روش های نوین تدریس (PBL، CPC، EBL، EBM) و در حیطه پژوهش: مکالمه به زبان انگلیسی 87 نفر (44.4 درصد) و در حیطه ارزشیابی: روش های ارزشیابی بالینی 71 نفر (36.2 درصد) اعلام کردند. در حیطه های توسعه فردی و IT و فعالیت های مدیریتی به ترتیب: حقوق بیمار 66 نفر (33.7 درصد)، آشنایی با مهارت های IT و استفاده از نرم افزار 87 نفر (44.4 درصد) و قوانین و مقررات اداری و استخدامی 62 نفر (31.6 درصد) به عنوان اولویت های اول اعلام گردید. هم چنین بین سابقه کاری اعضای هیات علمی و نیازهای آموزشی آنان تفاوت معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری: اعضای هیات علمی بالاترین امتیاز را با استفاده از روش های نوین تدریس، آشنایی با مهارت های IT و مکالمه به زبان انگلیسی اختصاص دادند که بیانگر حساسیت آنان برای ارائه تدریس اثربخش و با کیفیت و ارتقاء مرتبه علمی آنان می باشد. لذا ضروری است مرکز مطالعات با استفاده از نتایج پژوهش، اقدام به برگزاری کارگاه های آموزشی نموده تا ضمن ارتقاء مرتبه علمی اساتید، زمینه های لازم جهت بهبود سطح کیفی آموزش در دانشگاه نیز فراهم نماید.

مقدمه: فاصله دانش نظری با مراقبت های بالینی یکی از مشکلات اساسی در رشته پرستاری است که در جهت رفع آن راهکار های زیادی ارائه شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی راهکار های کاهش شکاف بین دانش نظری با عملکرد بالینی از دیدگاه دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1393 انجام شد.روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است که بر روی 200 نفر از دانشجویان دوره کارشناسی پرستاری دانشگاه علوم پزشکی تبریز به روش نمونه گیری در دسترس صورت گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته ای بود که پس از تایید روایی و پایایی به بررسی راهکار های کاهش شکاف بین دانش نظری با عملکرد بالینی از دیدگاه دانشجویان پرستاری در سه بعد مربی، دانشجو و برنامه ریزی آموزشی پرداخت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های t مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه انجام گردید.یافته ها: میانگین نمره کل کسب شده برای راهکار های ارائه شده در جهت کاهش شکاف دانش نظری با عملکرد بالینی 3.75±0.36 بود. نتایج نشان داد که در میان عوامل مربوط به مربی، دانشجو و برنامه ریزی آموزشی به ترتیب، استفاده از روش های نوین آموزشی توسط مربیان پرستاری با میانگین نمره 4.2±0.98، داشتن علاقه به رشته پرستاری با میانگین نمره 3.87±0.74 و به کار گیری مربیان با صلاحیت بالینی و علمی در بالین با میانگین نمره 4.4±1.07 به عنوان مهم ترین راه کارها عنوان شدند.نتیجه گیری: با توجه به شکاف بین دانش نظری با عملکرد بالینی، اتخاذ راهکار های مناسب در سه بعد مربی، دانشجو و برنامه ریزی آموزشی در جهت حذف یا کاهش فاصله بین دانش نظری و عملکرد بالینی در رشته پرستاری ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: یکی از چالش های عمده تحصیلی، تحلیل رفتن و فرسودگی تحصیلی در دانشجویان است که انگیزه و اشتیاق تحصیلی آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین مطالعه پیرامون فرسودگی تحصیلی و پیامدهای مرتبط با آن از اهمیت خاصی برخوردار است. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین فرسودگی تحصیلی با اشتیاق و عملکرد تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان بود.روش ها: روش پژوهش حاضر توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانشجویان رشته های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، پرستاری، بهداشت، و پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی لرستان که در سال تحصیلی 94-1393 مشغول به تحصیل بودند (2600 نفر). به همین منظور از بین دانشجویان دانشکده های مختلف تعداد 335 نفر به عنوان نمونه و با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های اشتیاق تحصیلی شوفلی و فرسودگی تحصیلی برسو استفاده شد. عملکرد تحصیلی نیز با استفاده از معدل دانشجویان اندازه گیری شد. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه به روش گام به گام با بهره گیری از نرم افزار SPSS انجام گرفت.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که مقادیر میانگین متغیرهای پژوهش برای فرسودگی تحصیلی 41.8، اشتیاق تحصیلی 50.97 و عملکرد تحصیلی 15.93 بود. هم چنین نتایج نشان داد که بین فرسودگی تحصیلی و اشتیاق تحصیلی (P<0.001، r=-0.17) و بین فرسودگی تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانشجویان رابطه منفی و معنی داری (P<0.001، r=-0.17). وجود دارد. نتایج رگرسیون خطی به روش گام به گام بیانگر آن بود که مولفه های فرسودگی تحصیلی قادر به پیش بینی اشتیاق تحصیلی (P<0.001) و عملکرد تحصیلی (P<0.01) می باشند.نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از وجود رابطه فرسودگی تحصیلی دانشجویان بر اشتیاق و عملکرد تحصیلی آن ها بود، این نتایج نشان داد که کنترل فرسودگی تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی می تواند موجب بهبود و افزایش اشتیاق و عملکرد تحصیلی آن ها گردد. لذا در همین راستا پیشنهاد می گردد مدیران آموزشی دانشگاه علوم پزشکی در برنامه ریزی های آموزشی به فرسودگی تحصیلی در دانشجویان و افزایش علاقه و اشتیاق آنان به تحصیل توجه نمایند.

مقدمه: پیشرفت تحصیلی تحت تاثیر متغیرهای زیادی است. برخی از مهم ترین آن ها باورهای انگیزشی و منبع کنترل هستند. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط میان باورهای انگیزشی و منبع کنترل با پیشرفت تحصیلی انجام شد.روش: روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری شامل تمام دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در سال تحصیلی 93-94 (2621 نفر) بودند، که نمونه های مورد بررسی بر اساس جدول کرجسی و مورگان 335 نفر برآورد و به روش نمونه گیری تصادفی – طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه 47 سوالی MSLQ پینتریچ و دی گروت و پرسشنامه 29 سوالی منبع کنترل راتر و معدل کل دانشجویان به عنوان مولفه پیشرفت تحصیلی استفاده شد. داده ها از طریق آزمون t مستقل، همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یک طرفه و تحلیل رگرسیون و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: نتایج بر اساس تحلیل رگرسیون نشان داد که بین باورهای انگیزشی و منبع کنترل با پیشرفت تحصیلی دانشجویان رابطه معنی داری وجود دارد (r=0.452 و P=0.013). هم چنین بین میزان منبع کنترل دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنی داری وجود نداشت (t=1.06 و P=0.12). اما بین میزان پیشرفت تحصیلی دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنی داری مشاهده شد. (t=2.136 و P=0.04).نتیجه گیری: نتایج بیانگر وجود رابطه بین باورهای انگیزشی و منبع کنترل با پیشرفت تحصیلی دانشجویان رابطه بود. لذا پیشنهاد می گردد با گذاشتن کارگاه های آموزشی ویژه دانشجویان در این زمینه، این دو عامل مهم را می توان در دانشجویان بهبود بخشید.

مقدمه: آموزش بالینی از مقاطع حساس آموزش پزشکی است که در شکل دهی توانمندی های حرفه ای فراگیران نقش عمده ای دارد. با توجه به اهمیت این امر، آموزش عملی پزشکی طی دو دهه اخیر دستخوش تحولات چشمگیر شده و به سمت گسترش مراکز آموزش مهارت های بالینی رفته است. لذا، مطالعه حاضر با هدف تعیین کیفیت آموزش های ارائه شده در مرکز مهارت های بالینی از دیدگاه کارآموزان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گیلان انجام شد.روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی در مرکز مهارت های بالینی دانشگاه علوم پزشکی گیلان و بر روی کلیه کارآموزان رشته پزشکی که در سال تحصیلی 94-1393 برای گذراندن دوره آموزشی به مرکز مهارت های بالینی معرفی شده بودند، انجام شد. نمونه گیری به شیوه سرشماری و شامل 50 نفر بود. گردآوری از طریق پرسشنامه محقق ساخته شامل 20 سوال برای 8 گروه آموزشی (داخلی، کودکان، ارولوژی، زنان، ارتوپدی، بیهوشی، ENT و جراحی عمومی) انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری توصیفی و استنباطی (آزمون کولموگروف اسمیرنوف، آزمون من ویتنی یو و اسپیرمن) صورت گرفت.یافته ها: اکثریت دانشجویان کیفیت آموزش گروه داخلی (90.8 درصد)، کودکان (68.2 درصد)، ارولوژی (100 درصد)، جراحی (68.2 درصد)،ENT (90.9 درصد)، ارتوپدی (77.3 درصد) و بیهوشی (86.4 درصد) را خوب و گروه زنان (54.5 درصد) را ضعیف می دانستند، هم چنین 68.2 درصد از دانشجویان کیفیت کلی آموزش کلیه گروه ها را در سطح خوب ارزیابی نمودند. بین متغیر های سن (P=0.52)، جنس (P=0.55) و نمره آزمون OSCE (P=0.19) با کیفیت آموزش های ارائه شده ارتباط آماری معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری: از آنجایی که دانشجویان از کیفیت آموزش در برخی از گروه ها رضایت چندانی نداشتند، پیشنهاد می گردد که بررسی های بیشتر جهت رفع مشکلات و ارتقاء کیفیت آموزش های ارائه شده در این مراکز به عنوان اولین مکان تبدیل آموخته های تئوری به عملی دانشجویان صورت گیرد.