مجله تحقیقات مهندسی کشاورزی
سال:1380 | دوره:2 | شماره:7 |تعداد مقالات:8

به منظور تعیین مقادیر ضرایب انرژی و اندازه حرکت، اندازه گیری هایی در انهار آبیاری و زهکشی دارای علف هرز در دشت مغان انجام گردید. این اندازه گیری ها شامل سنجش سرعت جریان، مختصات نیمرخ عرضی مقاطع انهار و عمق آب در فاصله های مختلف از عرض مقطع و نمونه برداری از گیاهان روییده در جدار و کف نهرها بوده است. یافته های آزمایش ها و نتایج کاربرد روابطی که بر اساس توزیع لگاریتمی و توصیف احتمالاتی سرعت جریان ارایه شده، مقایسه شده است، برابر یافته ها، برای برآورد مقدار ضریب انرژی می توان از روابط انرژی و یا توزیع لگاریتمی سرعت و یا توصیف احتمالی سرعت جریان و برای تخمین مقدار ضریب اندازه حرکت می توان از روابط اندازه حرکت و یا توزیع لگاریتمی سرعت جریان استفاده نمود. در صورتیکه توزیع سرعت جریان لگاریتمی باشد، استفاده از روابط مربوط به این توزیع، آسانتر از کاربرد معادلات دیگر است.تحلیل آماری و بررسی توزیع احتمال مقادیر اندازه گیری شده ضرایب یاد شده نشان داد مقدار میانگین ضریب انرژی 1.2768، برای ضریب اندازه حرکت برابر 1.1005 بوده و توزیع لاگ نرمال سه متغیره، مناسب ترین توزیع برای مقادیر ضرایب انرژی و اندازه حرکت بود.

این بررسی در باغ آزمایشی ایستگاه گلمکان در استان خراسان روی درختان سیب رددلیشس (Red delicious) انجام گرفت. هدف از این پژوهش تعیین اثر غلظت و زمان محلول پاشی کلرور کلسیم بر کیفیت سیب و کنترل ناهنجاریهای این میوه بود. غلظت کلرور کلسیم شامل صفر (شاهد) 0.5، 1 و 1.5 درصد در نظر گرفته شد، هر تیمار در 2، 4 و 6 نوبت و چهار تکرار انجام پذیرفت.نمونه گیری برگ در تیرماه انجام گرفت و عناصر ازت، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، آهن، منگنز، روی، مس و بر در آزمایشگاه اندازه گیری شد. میوه ها در آخر تابستان برداشت گردید و قبل از انبار کردن آزمون های کیفی شامل تعیین میزان نشاسته و میزان کل مواد جامد محلول، اسید قابل تیتر، pH، سفتی بافت میوه و تجزیه کامل عناصر موجود در میوه انجام شد. کلیه تیمارها به سردخانه منتقل و در دمای صفر درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 60 درصد به مدت 5 ماه نگهداری شد. در مدت انبارداری هر ماه آزمونهای کیفی روی کلیه تیمارها انجام گردید. در اسفند ماه همه میوه ها از سردخانه خارج و آزمون های کیفی و آزمون چشایی بر آن انجام پذیرفت.اطلاعات حاصل از آزمون های شیمیایی و چشایی تجزیه و تحلیل آماری شد و نتایج حاصل نشان داد، 6 نوبت محلول پاشی با محلول کلسیم به غلظت 1 درصد، خصوصیات کیفی سیب را بهبود می بخشد.بر اساس یافته های این بررسی، ادامه پژوهش با تیمارهای مورد عمل در سطح تجارتی توصیه گردید.

تقریبا یک سوم جمعیت دنیا از برنج به عنوان یکی از مهمترین غذاهای اصلی استفاده می کنند. این غله مهم که در بیشتر نقاط دنیا از جمله ایران به عمل می آید و در مراحل انبارداری و گذر از فرایندهای مختلف تبدیل جهت حفظ کمی و کیفی احتیاج به مراقبت های ویژه ای دارد.مقدار رطوبت موجود در شلتوک یکی از عوامل مهمی است که باید در کلیه فرایندهای روی این محصول مد نظر باشد. شلتوک معمولا در زمان برداشت دارای رطوبت زیادی بوده (35%-25% خشک) و این رطوبت بالا بایستی به سطح مطمئن 14% خشک کاهش یابد. بنابراین به منظور آماده سازی شرایط رطوبتی مناسب برای برنج بایستی بخشی از رطوبت محصول گرفته شود. آگاهی از مقدار رطوبت تعادلی برنج در بررسی و تجزیه و تحلیل فرایند خشک شدن برنج در شرایطی است که نگهداری می شود.هدف اصلی این تحقیق دسترسی به ضرایب موجود در مدل ریاضی هندرسون (Handerson) و کاچرو (Kachru) بوده است تا با استفاده از آن مقدار رطوبت تعادلی برنج را برای سه رقم غالب در ایران به نام های رشتی دمسیاه، رشتی سالاری و چمپا مورد ارزیابی قرار گیرد.برای نیل به هدف فوق ارقام مختلف برنج به روش لایه های نازک در شرایط مهار شده ای خشک گردید و با استفاده از روش های مناسب آماری، نتایج حاصل از این آزمایش ها منجر به یافتن اعداد ثابت C و n در معادله هندرسون و a3، a2، a1،a0  در معادله کاچرو گردید.داده های آزمایشگاهی، همخوانی خوبی را با آنچه از معادلات ریاضی به دست می آمد نشان داد.بر اساس یافته های این تحقیق توصیه هایی در زمینه استفاده از مدل های ریاضی برای خشک کردن برنج و اثر آن در طراحی بهینه خشک کن های برنج عرضه شده است.

از عوامل طبیعی اثر گذار بر زراعت دیم، تغییرات بارندگی سال به سال، تغییرات مقدار و نحوه پراکنش نزولات جوی، تاخیر در وقوع اولین بارندگی موثر در پاییز و همزمان افت درجه حرارت، فقدان بارندگی یا کافی نبودن بارندگی موثر در بهار (به ویژه از اردیبهشت ماه) و... است. این موارد سبب می شود برنامه ریزی و مدیریت زراعی دچار اختلال گردد.این تحقیق برای مقابله، پیشگیری و مهار بسیاری از پیامدهای تنش زای طبیعی، در طول دو سال زراعی 77-76 (سال متعارف از نقطه نظر بارندگی) و سال زراعی 78-77 (سالی با شرایط خشکسالی) بر چهار رقم گندم دیم با مدیریت تک آبیاری (فقط یکبار آبیاری به میزان 50 میلیمتر در زمان کاشت و یکبار آبیاری به میزان 50 میلیمتر در زمان گلدهی) و مقایسه با شرایط دیم انجام گردید و کارایی مدیریت تک و آبیاری و به گزینی آن که هدف عمده این پژوهش بود، بررسی گردید.مدیریت تک آبیاری در زمان کاشت، بدلیل مهار بسیاری از شرایط نامساعد جوی، ایجاد سبز پاییزه و گذراندن بخشی از مراحل رشد و ایجاد توان بهره گیری مطلوب تر از بارشهای بهاری و درجه حرارت برای تسریع در رشد و توانایی گیاه در تحمل، گذر از خشکی اواخر دوره رشد سبب شد طی دو سال، بالاترین میزان علمکرد را به همراه داشته باشد به نحوی که عملکرد در سال اول 1000 و در سال دوم 550 کیلوگرم در هکتار نسبت به شرایط دیم برتری داشته است. نتایج نشان داد علی رغم تفاوت هایی که در میزان بارندگی دو سال دوره تحقیق (به ترتیب 351 میلیمتر و 202 میلیمتر) وجود داشت، نتایج به دست آمده کاملا همسو بوده است.از میان ارقام نیز، رقم آذر 2 و کراس سبلان در هر دو سال مطلوب ترین ارقام بوده است که با تک آبیاری در زمان کاشت نسبت به شرایط دیم، بیش از 1000 کیلوگرم در هکتار افزایش عملکرد داشته است (عملکردی بیش از 2.5 تن در هکتار). رقم آذر 2، به دلیل عملکرد مطلوب و افزایش عملکردی که تحت هر دو وضعیت مدیریت تک آبیاری (زمان کاشت و یا گلدهی) داشته است، در مقایسه با سایر ارقام مطلوب تر است و می توان آن را توصیه نمود.

با توجه به کمبود مواد غذایی در سطح جهان به خصوص در کشورهای جهان سوم مشاهده می شود، نیاز فراوانی برای تهیه مواد غذایی خصوصا مواد پروتئنی که قابل مصرف انسان یا دام باشد، وجود دارد. پروتئین تک یاخته به سلول های خشک ریز جاندارانی چون باکتری، مخمر، کپک، جلبک، اکتینومیست و به قارچهای عالیتری گفته می شود که در مقیاس وسیع کشت شده و به عنوان منبع پروتئین مورد استفاده انسان یا حیوان قرار میگیرد. هدف از این تحقیق تولید پروتئین تک یاخته از کشت یک گونه باکتری سلولولیتیک روی کاه به منزله یکی از ضایعات عمده کشاورزی بوده است. برای این منظور باکتری از ضایعات مختلف جمع آوری گردید و در تیمارهای گوناگون روی محیط کاه رشد داده شد و با استفاده از یک طرح آماری فاکتوریل و آزمون دانکن یافته ها عرضه گردید. وزن خشک سلول تولید شده 3.4 گرم، مقدار پروتئین قابل استفاده 1.2 گرم و درصد هضم کاه 52.3% اندازه گیری شد.میزان چربی، خاکستر و رطوبت نیز به ترتیب 3، 36 و 18 درصد تعیین گردید. همچنین آزمایشهایی برای تعیین بهترین دور بهمزن،pH  و زمان رشد سلول ها صورت گرفت که مشخص نمود بهترین دور بهمزن 140rpm، بهترین pH برای تولید پروتئین 7.5-6.5 و بهترین زمان برای رشد سلولها 72ساعت می باشد.

فشردگی خاک باعث جلوگیری از رشد طولی ریشه، افزایش مقاومت و جرم مخصوص ظاهری خاک، کاهش خلل و فرج و نفوذ آب به خاک می شود که در نهایت منجر به کاهش تولید محصول می گردد. با هدف بررسی تاثیر عملیات زیرشکن بر خصوصیات فیزیکی خاک و عملکرد گندم، این مطالعه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل 5 تیمار در 4 تکرار از قرار: 1- S1P1- زیر شکنی خاک تا عمق 35-30 سانتیمتر + گاو آهن برگردان دار، 2- S2P2- زیر شکنی خاک تا عمق 45-40 سانتیمتر + گاو آهن برگردان دار، 3- S1P0- فقط زیرشکنی خاک تا عمق 35-20 سانتیمتر، 4- S2P0- فقط زیر شکنی خاک تا عمق 45-40 سانتیمتر و5- S0P1- فقط انجام شخم با گاوآهن برگردان دار (شاهد) انجام گرفت.پارامترهای جرم مخصوص ظاهری، شاخص مخروط، سرعت نفوذ آب در خاک و عملکرد گندم در کلیه تیمارها اندازه گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که زیرشکنی خاک باعث کاهش جرم مخصوص ظاهری و شاخص مخروط خاک و افزایش سرعت نفوذ آب در خاک و عملکرد نسبی گندم شده است. بهترین تیمار خاک ورزی به منظور کاهش تراکم خاک، تیمار S1P1 بود که سبب کاهش شاخص مخروط خاک به میزان 12.8 درصد، کاهش جرم مخصوص ظاهری خاک به میزان 4.1 درصد، افزایش سرعت نفوذ آب در خاک به اندازه 2.4 برابر و افزایش عملکرد گندم به میزان 3.8 درصد (از نظر آماری معنی دار نبوده) شده است.بر اساس یافته های این بررسی، عملیات زیر شکن به عمق 35-30 سانتیمتر با گاوآهن برگردان دار توصیه گردیده است.

اندازه گیری رطوبت خاک یکی از پارامترهای مهم و تعیین کننده در مدیریت آبیاری است. روش های متداول اندازه گیری رطوبت خاک یعنی روشهای وزنی و حجمی بسیار وقت گیر می باشد. در حال حاضر با استفاده از دستگاه بازتاب زمانی امواج (TDR) می توان رطوبت خاک را در مدت کوتاهی اندازه گیری نمود. اما گرانی لوله های دستگاه بازتاب زمانی امواج استفاده از این دستگاه را از نظر اقتصادی توجیه ناپذیر ساخته است. هدف این تحقیق جایگزینی لوله های پی وی سی ساخت داخل با لوله های هادی تکانات مخصوص استفاده در دستگاه بازتاب زمانی امواج نوع ترایم (TRIME) ساخت شرکت ایمکو (IMCO) و تاثیر این جایگزینی بر میزان دقت رطوبت سنجی توسط دستگاه بوده است. نتایج اندازه گیری رطوبت خاک با دستگاه ترایم در لوله های تکانات و پی وی سی و نمونه گیری حجمی دست نخورده، برای دو نوع خاک با بافت نسبتا سنگین (لوم رسی سیلتی) و بافت متوسط (لوم سیلتی)، هر کدام با دو تکرار مقایسه شد. اندازه گیری رطوبت در دو نوع خاک یاد شده به ترتیب در عمق های 130 و 90 سانتیمتر در لایه های متوالی به ضخامت 20 سانتیمتر انجام شد. نتایج آنالیز همبستگی بین داده های حاصل از دو روش ضریب (R2) را برای لوله های تکانات برابر 0.8 و برای لوله های پی وی سی برابر 0.75 نشان داد.با توجه به نتایج مقایسه لوله های پی وی سی و تکانات و با در نظر گرفتن اختلاف قیمت زیاد بین این دو نوع لوله، میتوان با استفاده از معادلات همبستگی لوله های پی وی سی را به جای لوله های تکانات به کار برد.