پاستورلوز طیور پرندگان اهلی و وحشی را در بسیاری از نقاط جهان مبتلا می سازد. پژوهش حاضر با هدف جداسازی و بررسی ویژگی های فنوتیپی و ژنوتیپی باکتری پاستورلا مولتوسیدا از جمعیت مرغ، بوقلمون، غاز و اردک های مناطق مختلف استان های مازندران، گیلان، آذربایجان شرقی و خوزستان طراحی گردید. بدین منظور بعد از جمع آوری تعداد 701 نمونه سوآب نایی، با استفاده از روش های مبتنی بر کشت، 12 (%1.7) جدایه ی مظنون به پاستورلا مولتوسیدا از این نمونه ها جداسازی گردید که با به کارگیری پرایمرهای اختصاصی ژن kmt1، 7 (%0.99) جدایه تایید مولکولی شدند. آزمایش های تعیین بیوتیپ، تمامی جدایه ها را متعلق به پاستورلا مولتوسیدا تحت گونه مولتوسیدا نشان دادند. بر اساس نتایج آزمایش های تعیین تیپ کپسولی و شناسایی عوامل حدت جدایه ها با استفاده از پرایمرهای اختصاصی، 5 (%71.4) جدایه به عنوان سروتیپ A و 2 (%28.5) جدایه نیز به عنوان غیرقابل تیپ-بندی شناسایی شدند. همچنین این آزمایش ها نشان داد که %71.4 جدایه ها دارای ژن های حدت sodC، hgbA، hgbB، nanB، nanH و ptfA و %57.1 از آن ها دارای ژن های حدت ompH، oma87، exBD-tonB و pfhA بوده ولی هیچ کدام از آن ها حاوی ژن های toxA و soda نبودند .نتایج آزمایش تعیین الگوی مقاومت دارویی جدایه ها به روش انتشار دیسک، نشان داد همه ی جدایه ها (100%) نسبت به سفالکسین، فلومیکوئین، فلورفنیکل، تری متوپریم- سولفامتوکسازول، سولتریم و فسفومایسین حساس بوده ولی نسبت به کلوگزاسیلین مقاومت نشان دادند. نتایج بررسی حاضر بیانگر شیوع پایین پاستورلا مولتوسیدا در میان طیور موردبررسی در محدوده های جغرافیایی تحت مطالعه است (p<0.05)، بااین همه در مقایسه با پژوهش های پیشین، مقاومت سویه های جداشده نسبت به برخی عوامل ضدمیکروبی از جمله آنتی بیوتیک های پنی سیلینی افزایش یافته است.