مجله علوم پایه پزشکی ایران
سال:1379 | دوره:3 | شماره:2 (پیاپی 7) |تعداد مقالات:12

مطالعات نشان داده اند که عصاره سیر دارای اثرات ضد باکتریایی و ضد سرطان می باشد. در این تحقیق اثر عصاره سیر به همراه انگل لیشمانیا بر روی فعالیت ماکروفاژ، از لحاظ تولید و ترشح نیتریک اکساید (NO) مورد مطالعه قرار گرفته است. سوسپانسیونی از سلولهای صفاقی موش به تعداد یک میلیون ماکروفاژ در میلی لیتر تهیه و به تعداد 1×106 ماکروفاژ در هر میلی لیتر RPMI 1640 در پلیت 24 حفره ای کشت داده شدند. در گروه کنترل هیچ ماده ای اضافه نگردید. به گروه دوم غلظتهای مختلف عصاره آبی و به گروه سوم غلظتهای مختلف عصاره کلروفرمی سیر، به گروه چهارم علاوه بر غلظتهای مختلف عصاره آبی تعداد 1×104 انگل و به گروه پنجم علاوه بر غلظتهای مختلف عصاره کلروفرمی تعداد 1×104 انگل نیز اضافه گردید. پلیت ها به مدت 24 ساعت در انکوباتور 37 درجه سانتی گراد و CO2 5%، انکوبه شدند. پس از مدت مذکور مایع رویی برداشته و سانتریفوژ شد تا سلولهای احتمالی موجود در آن ته نشین شوند. مقدار 50 میکرولیتر از مایع رویی را با هم حجم آن از ماده گریس مخلوط نموده و مقدار نیتریت به عنوان اندیکاتوری از NO اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد که مقدار نیتریت در گروه تست در غلظتهای مختلف عصاره سیر، بیشتر از گروه کنترل بود و بین دو گروه تست تفاوت معنی داری دیده شد. لذا به نظر می رسد اضافه نمودن انگل به عصاره سیر توانایی ماکروفاژ به تحریک را افزایش داده و از لحاظ تحریک در تولید و ترشح نیتریک اکساید تفاوتی بین عصاره آبی یا کلروفرمی سیر تنها یا همراه انگل وجود دارد.

مطالعات انجام شده در مورد اسیدهای چرب امگا-3 (ω3) موجود در روغن ماهی، بیانگر اثرات سودمند قلبی- عروقی و ضد التهابی آن است. بر این اساس مطالعه اثر رژیم غذایی حاوی روغن ماهی بر بهبود زخم حاصل از سوختگی مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه مداخله ای تجربی، روی دو گروه از موشهای سفید بزرگ آزمایشگاهی نر از نژاد Wistar با وزن330-270 گرم انجام شد. سوختگی تجربی، روی پوست پشت بدون موی موشهای سفید بزرگ آزمایشگاهی بیهوش، با استفاده از یک قالب صورت گرفت. بوسیله تماس پوست حیوان با آب جوش 100ºc ، به مدت 8 ثانیه سوختگی درجه 2 عمقی در 20% کل سطح بدن حیوان (در حالت بیهوشی) ایجاد شد. پس از اولین روز سوختگی، به حیوانات گروه تحت درمان با روغن ماهی، با استفاده از لوله دهانی حلقی (Ora-gastric tube)، به میزان 5% وزن رژیم غذایی روزانه، روغن ماهی منهادن خورانده شد. گروه کنترل هیچ گونه درمانی دریافت نکرد. از روز سوم پس از سوختگی، درصد بهبود زخم از طریق محاسبه سطح زخم در گروههای مورد نظر اندازه گیری شد و این عمل تا بهبودی کامل زخم ادامه داشت. نتایج نشان می دهد که مدت لازم برای بهبودی کامل زخم سوختگی در گروه کنترل 61 روز است و تفاوت معنی داری بین گروه تحت درمان با روغن ماهی و گروه کنترل وجود ندارد. علاوه بر این، خوراندن روغن ماهی منهادن به میزان 5% وزن رژیم غذایی روزانه، در کوتاه مدت، هیچ گونه تاثیری بر بهبود زخم حاصل از سوختگی ندارد.

دیابت قندی شایع ترین بیماری آندوکرین است. علاوه بر درمانهای معمول، استفاده از روغن ماهی در رژیم غذایی این بیماران توصیه شده است. به نظر میرسد، روغن ماهی حاوی 25 تا 30% اسیدهای چرب امگا-3، بر میزان قندخون این بیماران موثر باشد. از این رو، هدف این مطالعه بررسی اثر رژیم غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا-3 بر میزان قندخون در موش بزرگ آزمایشگاهی مبتلا به دیابت قندی بود. این مطالعه مداخله ای تجربی، روی گروهی از موشهای صحرایی نر از نژاد Albino با وزن 330-270 گرم انجام شد. ابتدا حیوانات به طور تصادفی به دو گروه کنترل و گروه درمان با روغن ماهی تقسیم شدند که در هر گروه 15 سر موش قرار داشت. در ابتدای آزمایش حیوانات هر دو گروه، توسط آلوکسان (180mg/kg، زیرجلدی) دیابتی شدند. قندخون حیوانات در شروع آزمایش، 6، 7، 10، 15 و 20 روز پس از آن اندازه گیری شد. اندازه گیری قندخون به روش اورتوتولوییدین صورت گرفت. ملاک ایجاد دیابت، قندخون بالاتر از 300 mg/dl پس از تزریق آلوکسان قرار گرفت. اندازه گیری قند خون در روز ششم آزمایش، القا دیابت را نشان داد. حیوانات گروه کنترل هیچ نوع دارویی دریافت ننموده و از رژیم غذایی معمولی (Pelet Chow) استفاده می کردند. به حیوانات گروه درمان با روغن ماهی، روزانه با استفاده از لوله دهانی – حلقی (Ora-gastric tube) روغن ماهی منهادن، حاوی 25 تا 30% اسیدهای چرب امگا-3 خورانده شد. خورانش به میزان 10% وزن غذای روزانه حیوانات گروه کنترل، معادل با 1.4ml/day از روز دهم آزمایش و به مدت 10 روز انجام شد. نتایج مربوط به اندازه گیری قندخون نشان داد که: الف – اختلاف میانگین قندخون در گروههای مورد آزمایش بین زمانهای قبل از القا دیابت و زمانهای پس از آن معنی دار بود (P<0.01). ب – اختلاف میانگین قندخون بین گروه کنترل و گروه درمان با روغن ماهی در هیچ یک از زمانهای اندازه گیری قندخون پس از القا دیابت، معنی دار نبود (P>0.05). نتیجه نهایی حاصل از این مطالعه آنست که رژیم غذایی حاوی روغن ماهی در کوتاه مدت، تاثیری بر میزان قندخون موش بزرگ آزمایشگاهی مبتلا به دیابت قندی حاصل از آلوکسان ندارد.

گانگلیونهای ریشه پشتی اعصاب نخاعی از سلولهای نورال کرست مشتق می شوند. بخشی از این سلولها بعد از شروع مهاجرت، در مسیر شکمی جنین طی مسیر کرده و در طرفین نخاع، تراکمی از سلولها را به وجود می آورند که تعدادی از آنها تمایز پیدا کرده و کانگلیون های ریشه پشتی اعصاب نخاعی را تشکیل می دهند. نحوه مهاجرت و عواملی که سلولها را در مسیر خاصی هدایت می کنند، مورد مطالعه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است، اما تکامل و تمایز سلولها در محل استقرار گانگلیونهای ریشه پشتی کمتر مورد توجه محققین بوده است. در این تحقیق با استفاده از لکتین های اختصاصی برای ظهور قندهای انتهایی سطح سلولها و ماده خارج سلولی، نحوه و مسیر مهاجرت تکامل سلولها در جنین رت، از روز نهم حاملگی تا روز زایمان و چند روز بعد از تولد، مشخص شده است. در حین مهاجرت مشخص شد قند انتهایی Gal Nac که با لکتین SBA به طور اختصاصی واکنش می دهد، احتمالا در مهاجرت و تعیین مسیر آنها و تکامل بعدی سلولها دخیل است. در محل گانگلیون قند انتهایی فوکوز با اتصال 1→6 به قند ماقبل آخر با لکتین OFA به طور اختصاصی واکنش نشان می دهد. این مطالعات نشانگر این واقعیت علمی هستند که گلیکوکونجرگیت ها احتمالا نقش کلیدی در تکامل و مورفوژنز گانگلیون های ریشه پشتی اعصاب نخاعی دارند.

در این بررسی نشان داده شد که انتقال تصاویر از مانیتور فلورسکپ به کامپیوتر با استفاده از یک کارت ویدیویی Frame Graber با قدرت تفکیک 480×680، 16 Bit(RGB) و 2 Mbyte حافظه، با سرعت 30 فریم در ثانیه امکان پذیر می باشد. به منظور استفاده از این تصاویر در آنژیوگرافی می توان آنها را به مدت 10 ثانیه در 36 Mbyte حافظه کامپیوتر ذخیره سازی نمود. حداقل کنتراست قابل تشخیص در این تصاویر پس از پردازش در کامپیوتر بیشتر از فیلم رادیولوژی می باشد. همچنین تصاویر خطوطی با فرکانس 1.6 Lpmm (ضخامت 0.3 mm) بر روی فیلم رادیولژی، با تصاویر ثبت شده در کامپیوتر (پس از پردارش) با فرکانس فضایی 1 Lpmm (ضخامت 0.5 mm) دارای قدرت تفکیک فضایی یکسانی (و یا MTF=0.8) است. این بدان معناست که برای نشان دادن عروق با حداقل ضخامت 0.5 میلیمتر می توان تکنیک ثبت تصاویر فلوروسکپ در کامپیوتر و پردازش آنها را، به جای استفاده از فیلم رادیولوژی، بکار برد و اطمینان داشت که قدرت تفکیک فضایی تصاویر حاصله مانند زمانی است که عروق با حداقل ضخامت 0.3 میلیمتر در فیلم رادیولوژی مشاهده می شوند. به علاوه چون تصاویر در کامپیوتر به صورت دیجیتال ذخیره می شوند، با استفاده از این تکنیک ضمن حذف رادیوگرافی های قبل و بعد از تزریق ماده حاجب و کاهش پرتوگیری بیمار، امکان انجام تفریق لگاریتمی تصاویر بدون مشکلات موجود در تفریق کلیشه های رادیوگرافی، نیز فراهم می گردد.

آنچه امروزه موضوع تحقیقات برخی از دانشمندان را به خود اختصاص داده است، بررسی تاثیر تاموکسیفن به عنوان یک ضد استروژن در بعضی از بافتها و به عنوان یک استروژن در بافتهای دیگر می باشد. در این تحقیق سعی شده است نقش احتمالی استروژنی تاموکسیفن بر (Thyroid Bindang Globulin) TBG ساخته شده در داخل کبد به عنوان پروتیین حامل هورمونهای تیروییدی و همچنین پیامدهای ناشی از این تغییر روی سطح آزاد هورمونهای تیروییدی و TSH مورد بررسی قرار گیرد. به همین منظور مقادیر TSH, FT4, FT3, T3up-take سرمی در 20 رات نژاد اسپراگ داولی که به وسیله DMBA و به روش گاواژ تومور بدخیم در غدد شیری آنها القا گردیده بود، اندازه گیری شد. راتها به دو گروه 10 تایی کنترل و تحت درمان با تاموکسیفن (با دوز 200 µg/0/1ml، به صورت یک روز در میان، تزریق زیر جلدی) تقسیم گردیدند. پس از 4 هفته کاهش معنی داری در مقادیر T3uptake (P=0.002)، FT3 (P=0.01)، FT4 (P=0.02) و افزایش معنی داری در TSH (P=0.008) مشاهده گردید. نتایج نشان می دهد کاهش T3up-take که بیانگر افزایش ظرفیت اتصال TBG سرمی می باشد منجر به کاهش FT3 , FT4 و به دنبال آن افزایش TSH سرمی گردیده است.

ترفنادین یکی از آنتاگونیستهای گیرنده H1 است که در درمان رینیت آلرژیک، کهیر و آسم جایگزین اسلاف خود شده، به دلیل عوارض بسیار کم روی سیستم عصبی مرکزی، مصرفش رواج گسترده ای یافته است. در این تحقیق 11 فرمولاسیون مختلف برای تهیه یک قرص 60 میلی گرمی ترفنادین به سه روش گرانولاسیون مرطوب، خشک و تراکم مستقیم با استفاده از مواد جانبی مختلف از قبیل دی بازیک کلسیم فسفات، سوربیتول، کلسیم کربنات و میکروکریستالین سلولز (به عنوان رقیق کننده)، پوویدون، خمیر نشاسته، متیل سلولز و ویگوم (به عنوان چسباننده)، سدیم استارچ گلیکولات، سدیم بیکربنات و نشاسته (به عنوان باز کننده)، تالک، سدیم لوریل سولفات و منیزیم استئارات (به عنوان روان کننده) تهیه گردید. آزمایشهای کنترلی مرتبط با مخلوط پودری، قبل از تراکم و آزمایشهای کنترلی فیزیکوشیمیایی و آزمایشهای تسریع شده پایداری (به روش آرنیوس) روی قرصهای ساخته شده نیز انجام گرفت. با توجه به نتایج حاصل از آزمایشها چنین به نظر می رسد که پس از انجام اصلاحات لازم روی پودر ترفنادین، یکی از فرمولاسیونهای ساخته شده به روش تراکم مستقیم، در مقایسه با سایر فرمولاسیونهای تهیه شده در آزمایشگاه و همچنین نمونه های ژنریک داخلی و تجارتی خارجی، مناسب تر بوده، از نظر خصوصیات فیزیکوشیمیائی و اقتصادی، نظیر تغییرات وزن، سختی زمان باز شدن، سرعت انحلال و آزادسازی دارو و همچنین قیمت تمام شده اجزا و امکانات مصرفی از مطلوبیت بیشتری برخوردار می باشد.

پلت ها به دلیل دارا بودن مزایایی همچون شکل و جریان یابی مطلوب، توزیع یکنواخت در دستگاه گوارش و کاهش تغییرات سطح پیک پلاسمائی، نسبت به سایر اشکال داروئی آهسته رهش خوراکی، برتری دارند. در این تحقیق، پس از تهیه پلت های بی اثر و ارزیابی خصوصیات آنها، با بکارگیری دستگاههای "پن" و "فلویدبدکوتر" و استفاده از روش "لایه سازی با اسپری سوسپانسیون دارو و محلول روکش بر روی پلت های بی اثر" پلت های آهسته رهش دیلتیازم کلراید تهیه گردید. در طی فرمولاسیون مشخص گردید که نوع وسیله مورد استفاده جهت تهیه پلت ها، نوع مواد، تنظیم اندازه ذره ای و نسبت قطر هسته های مرکزی به قطر ذرات دارو جهت تهیه پلت های مطلوب، از اهمیت زیادی برخوردار می باشند. نهایتا فراورده فرموله شده از نظر کنترلهای کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت و جهت تعیین بهترین مدل آزادسازی دارو، داده های حاصل از آزمایش انحلال با معادلات ریاضی متداول مطابقت گردید. نتایج حاصل از بررسی خصوصیات پلت های بی اثر فرموله شده، ارتباط مستقیمی مابین دانسیته توده پلت های بی اثر و پلت های داروئی حاصل از آنها نشان می دهد. در صورتی که این ارتباط در مورد دانسیته حقیقی پلت های بی اثر با اندازه های ذره ایی مختلف، از نسبت معکوس برخوردار بوده است. تعیین مقدار ماده موثر و نیز آزمایش پلت های آهسته رهش، شرایط مطلوبی را برای پلتهای تهیه شده نشان میدهد؛ بطوریکه دوز اولیه دارو مطابق با منوگراف دیلتیازم هیدروکلراید در فارماکوپهUSP XXIII  در 2 ساعت اول آزمایش آزاد گردیده ولی دوزهای بعدی دارو، به آرامی و در طی 24 ساعت آزاد می شوند عامل پلاستی سایزر نیز تاثیری در چگونگی آزاد شدن دارو از نمونه فرموله شده نداشته است. همچنین نتایج حاصل از بررسی مدلهای ریاضی مختلف در رابطه با نحوه آزاد شدن دیلتیازم هیدروکلراید از فراورده فرموله شده نشان می دهد که روند آزادسازی دارو با معادله ریشه سوم "Hixson-crowell"  مطابقت بیشتری دارد.