علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی)
سال:1388 | دوره:13 | شماره:47 (الف) |تعداد مقالات:20

آنزیم های آرد گندم نقش مهمی در تولید مناسب محصولات مختلف به خصوص نان دارند. شناخت دقیق سیستم های آنزیمی آرد و بهینه سازی فعالیت آنها اساس بسیاری از تحقیقات در صنعت نانوایی است. در این تحقیق سه رقم گندم (مهدوی، کویر و M7318) منطقه اصفهان انتخاب شد. خصوصیات شیمیایی آرد و فعالیت های آنزیمی این سه رقم تعیین گردید. برای بررسی روند تغییرات فعالیت آنزیمی (آلفاآمیلاز، لیپاز و لیپواکسیژناز) در طی جوانه زنی، فعالیت این آنزیم ها بعد از ساعات مختلف جوان هزنی اندازه گیری شد و ارتباط بین طول ریشه و فعالیت آلفاآمیلازی و نیز ارتباط بین فعالیت لیپاز و لیپو اکسیژناز بررسی شد. نتایج آزمون های شیمیایی آرد نشان داد که از نظر جزء آردهای ضعیف و آرد ارقام کویر و مهدوی جزء آردهای متوسط قرار گرفته و در ضمن هر M درصد پروتئین و گلوتن، آرد رقم 7318 سه رقم از نظر فعالیت آلفاآمیلازی در سطح پایینی قرار دارند. گرچه رقم کویر از نظر سه آنزیم مورد نظر، فعالیت بیشتری نسبت به دو رقم دیگر داشت. نتایج آزمون جوانه زنی نشان داد که در اثر جوانه زنی تغییرات فعالیت آلفاآمیلاز و لیپاز روندی افزایشی داشته، در صورتی که فعالیت لیپواکسیژناز از روند افزایشی پیروی نکرد. نتایج آزمون هم بستگی ساده نشان داد که بین طول ریشه و عدد فالینگ هم بستگی منفی و معنی دار (تا 72 ساعت جوانه زنی) وجود دارد، که می تواند نشان دهنده وجود هم بستگی مثبت و معنی دار بین طول ریشه و فعالیت آلفاآمیلازی باشد. این آزمو ن هم چنین نشان داد که بین فعالیت لیپاز و لیپواکسیژناز یک هم بستگی مثبت و معنی دار در طی جوانه زنی وجود دارد.

میزان رطوبت و فعالیت آبی تعیین کننده فعالیت میکروبی و آنزیمی در نقاط متفاوت در داخل پنیر و به تبع آن کیفیت محصول نهایی است. می باشد. در این مطالعه به منظور پیش بینی تغییرات مقدار رطوبت در لایه های (D) یکی از اصلی ترین پارامترهای انتقال جرم، ضریب نفوذ پنیر طی آب نمک گذاری پنیر سفید ایرانی، ضریب نفوذ ثابت و متغیر آب با استف اده از داده های آزمایشگاهی غلظت - فاصله در نمونه های مکعب مستطیل شکل و با اطمینان از انتقال جرم نیمه محدود و یک بعدی در محلول آب نمک اشباع در دماهای مختلف (6، 14، 19 و 24°C) در زمان های آب نمک گذاری 6، 24 و 48 ساعت براورد گردید. نتایج نشان داد که با افزایش دما و مقدار رطوبت ضریب نفوذ آب افزایش می یابد. برای توصیف اثر دما روی ضریب نفوذ متغیر از رابطه آرنیوس استفاده گردیده و در پایان یک رابطه ریاضی ساده برای توصیف تغییرات ضریب نفوذ موثر آب به عنوان تابعی از دما و غلظت ارایه شد. مقایسه مقادیر ضرایب نفوذ پیش بینی شده توسط رابطه مذکور با ضرایب نفوذ آزمایشگاهی نشان داد که همبستگی بالایی مابین آنها وجود دارد.

ارزش و اهمیت ریشه شیرین بیان به دلیل تنوع مواد شیمیایی موجود در آن است که از بین این ترکیبات، اسید گلیسیریزیک به عنوان ماده موثره آن از اهمیت ویژه ای در صنایع غذایی، داروسازی و دخانیات برخوردار است. هدف از این مطالعه بررسی اثر فصل و منطقه برداشت بر ترکیبات شیمیایی شامل خاکستر، قند و اسید گلیسیریزیک و کیفیت ریشه شیرین بیان بود. در این پژوهش، ریشه های شیرین بیان در دو فصل تابستان و پاییز و از 3 منطقه (اقلید، بیضا و دشمن زیاری) در استان فارس، یک منطقه در استان کرمان (بافت) و یک منطقه در استان کرمانشاه (اسلام آباد) برداشت و آزمایش های شیمیایی تعیین صفات روی پودر عصاره آنها انجام شد. داده های آزمایش بر اساس طرح بلوک کامل تصادفی با 6 تکرار و به صورت مرکب تجزیه گردید. با توجه به نتایج حاصل، اثر فصل بر میزان قند قبل و بعد از هیدرولیز، اثر منطقه و اثر متقابل فصل و منطقه بر میزان خاکستر، قند قبل و بعد از هیدرولیز و میزان اسید گلیسیریزیک در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. نتایج نشان داد که کمترین میزان خاکستر در ریشه شیرین بیان منطقه اسلام آباد و در فصل تابستان ، بیشترین میزان قند قبل از هیدرولیز در ریشه های برداشت شده از منطقه اسلام آباد و بافت، بیشترین میزان قند بعد از هیدرولیز از ریشه های برداشت شده از منطقه اسلام آباد در فصل پاییز و بیشترین میزان اسید گلیسیریزیک در ریشه های برداشت شده از منطقه بیضا در فصل پاییز به دست آمد.

هدف اصلی از انجام این پژوهش، بررسی امکان استفاده از خمیرترش دارای کشت های آغازگر اختصاصی جهت فراوری نان بربری و کاهش بیاتی آن بود. ابتدا برای تهیه خمیرترش، سلول های تازه میکروبی با تعداد کلنی معین، توسط سانتریفوژ از کشت اولیه باکتری های اسید لاکتیک جدا شدند. سپس معادل 1.5% وزنی نسبت به آرد از این سلول ها و 0.25% وزنی از مخمر خشک فعال Saccharomyces cerevisiae، با مقادیر یکسانی از آب و آرد مخلوط گردید. تاثیر فاکتور زمان تخمیر در سه سطح 8، 16 و 24 ساعت، تاثیر فاکتور دمای تخمیر در سه سطح 28، 32 و 36 درجه سانتی گراد و تاثیر سه نوع کشت آغازگر 1- sanfransicencis Lactobacillus 2- Lactobacillus plantarum 3- مخلوط هر دو لاکتوباسیل به نسبت مساوی، بر تهیه خمیرترش ارزیابی شد. پس از فراوری یکسان نمونه ها جهت بررسی میزان بیاتی از آزمای ش های سفتی بافت و حجم مخصوص نان استفاده شد. حجم مخصوص نان های تولیدی و سفتی بافت آنها در تناوب های زمانی یک، 24، 48 و 72 ساعت پس از پخت، تعیین گردید. این آزمایش ها در قالب طرح پایه کاملا تصادفی، به روش فاکتوریل و با چهار تکرار انجام شدند. جهت بررسی رابطه بین عوامل موثر بر تخمیر با سفتی بافت و حجم مخصوص نان از رگرسیون چند متغیره استفاده شد و مدل های رگرسیونی بر حسب نوع کشت آغازگر به منظور پیش بینی میزان بیاتی ارایه گردید. نتایج حاصل نشان می دهند تاثیر خمیرترش در کاهش بیاتی نان بربری، در فواصل زمانی یک، 24، 48 و 72 ساعت پس از پخت در مقایسه با نمونه شاهد، معنی دار است (P£0.05). علاوه بر این در فاصله زمانی 72 ساعت پس از پخت، نمونه فراوری شده توسط L. plantarum در دمای تخمیر 32 درجه سانتی گراد و زمان تخمیر 24 ساعت دارای بیشترین مقدار افزایش حجم و کمترین میزان بیاتی بود.

کره پسته محصولی خمیری شکل است که مواد اصلی تشکیل دهنده آن مغز پسته بو داده و شکر می باشد. به منظور حفظ پایداری محصول اثر دو نوع امولسیون کننده (لسیتین و مونو - دی گلیسیرید) در سطوح صفر، 1.0 و 2.0 درصد (در سه تکرار) روی میزان جدا شدن روغن و به منظور افزایش ماندگاری اثر یک نوع ضد اکسنده (BHT) در سطوح صفر، 0.01 و 0.02 درصد (در سه تکرار) روی عدد پراکسید خمیر پسته و کره پسته پس از چهار ماه نگه داری در دمای 25 درجه سانتی گراد بررسی شد. در پایان تحقیق روی تیمارها آزمایش های بافت سنجی و حسی انجام گردید و نتایج حاصل بر اساس آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت مقایسه میانگین ها از آزمون دانکن در سطح آماری 5 درصد (P<0.05) استفاده شد. بر اساس نتایج تحقیق، دمای 110 درجه سانتی گراد و زمان 15 دقیقه، برای تهیه کره پسته مناسب تشخیص داده شد. هم چنین گروه ارزیاب، استفاده از 15 تا 25 درصد شکر را در فرمولاسیون مناسب تشخیص دادند. نتایج آزمون حسی نشان داد که در پایان زمان نگه داری، تیمار حاوی ترکیب لسیتین و مونودی گلیسیرید، کمترین جدا شدن روغن را داشته است. هم چنین، کره پسته تهیه شده در این تحقیق از نظر بافت و طعم و مزه امتیاز بیشتری را نسبت به کره پسته تجاری کسب کرد. این آزمون نشان داد که اثر افزودن ضد اکسنده BHT بر ماندگاری کره پسته معنی دار بود. نتایج آزمون بافت سنجی بیانگر این نکته بود که بافت کره پسته تولیدی در این تحقیق 1.5 برابر نسبت به کره پسته تجاری نرم تر بود. بر اساس نتایج به دست آمده، فرمول مناسب برای تولید کره پسته شامل 72.99 تا 82.99 درصد مغز پسته، 15-25 درصد شکر، 1 درصد لسیتین، 1 درصد مونودی گلیسیرید و 0.01 درصد BHT بود.

کیفیت زعفران تا حد زیادی به فراوری آن پس از برداشت و شرایط نگه داری محصول بستگی دارد. در این پژوهش اثر دما (30، 20 و 40 درجه سانتی گراد)، فعالیت آبی (0.32±0.01، 0.52±0.01، 0.75±0.01) و زمان نگه داری (تناوب های زمانی 15 روزه در طی 12 هفته نگه داری) بر ویژگی های شیمیایی کلاله زعفران شامل رنگ، عطر و تلخی مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی اثر فعالیت آبی از نمک های کلرورمنیزیم، نیترات منیزیم و کلرور سدیم (برای دماهای 20 و 30 درجه سانتی گراد) و نمک های کلرور منیزیم، برمور سدیم و کلرور سدیم (برای دمای 40 درجه سانتی گراد به منظور اعمال شرایط تسریع شده) استفاده گردید تا میزان رطوبت نمونه های زعفران در داخل دسیکاتور به تعادل برسد. نتایج نشان داد که با افزایش درجه حرارت شدت رنگ به صورت معنی داری کاهش یافت. افزایش فعالیت آبی نیز باعث تجزیه بیشتر کروسین و در نتیجه کاهش رنگ گردید. کاهش رنگ در طی مدت 12 هفته نگه داری مشهود بود. در حالی که عطر زعفران (سافرانال) با افزایش دما در طی نگه داری شدت یافت. بیشترین عطر در نمونه های با aw=0.52 مشاهده گردید که باگذشت زمان در طی 12 هفته نگه داری بیشتر شد. تغییرات درجه حرارت تاثیری بر تلخی (پیکروکروسین) نمونه ها نداشت. ولی نمونه های زعفران نگه داری شده در aw=0.32 دارای حداکثر تلخی و نمونه های نگه داری شده در aw=0.52 دارای حداقل تلخی بودند. نتایج آماری حاکی از این است که اثرمتقابل دما و فعالیت آبی، دما و زمان، فعالیت آبی و زمان، هم چنین فعالیت آبی، دما و زمان بر رنگ، عطر و تلخی معنی دار بوده است (P<%5).

در این پژوهش ابتدا پوست و دانه ضایعاتی حاصل از تولید رب گوجه فرنگی جمع آوری، خشک و آسیاب گردید. سپس پودر پوست و دانه گوجه فرنگی به میزان 1، 2، 5، 7 و 10 درصد به سس کچاپ افزوده شد. به منظور بررسی تاثیر اضافه کردن پودر پوست و دانه گوجه فرنگی بر خواص فیزیکوشیمیایی و تغذیه ای نمونه های سس کچاپ خصوصیاتی مانند میزان لیکوپن، کل ماده خشک، بریکس، قند کل، قند احیا کننده، پروتئین، چربی، خاکستر، فیبر، ویتامین C، pH و رنگ (L و a/b) در نمونه های سس ارزیابی شد. هم چنین خواص رئولوژیک (قوام و ویسکوزیته) نمونه های سس کچاپ اندازه گیری و با نمونه های شاهد مقایسه گردید. ارزیابی حسی نمونه های سس کچاپ نیز پس از 1، 3، 5 ماه توسط گروه ارزیاب حسی صورت گرفت. افزودن پودر پوست و دانه گوجه فرنگی به نمونه های سس سبب افزایش مقدارکل ماده خشک، بریکس، فیبر، پروتئین و چربی و نیز قوام و ویسکوزیته در نمونه ها شد. آزمون های ارزیابی حسی اختلاف معنی داری را میان نمونه های سس کچاپ حاوی 1 و 2 درصد پودر پوست و دانه گوجه فرنگی و نمونه های شاهد از نظر رنگ، طعم، بافت و پذیرش کلی نشان نداد. هم چنین آزمون های ارزیابی حسی بروز تغییرات معنی دار را در طول نگه داری در نمونه های سس کچاپ نشان نداد. در مجموع از نتایج حاصل از این پژوهش می توان استنباط کرد که خواص رئولوژیک و اغلب خواص تغذیه ای سس کچاپ با افزودن پودر پوست و دانه گوجه فرنگی بهبود می یابد.

این پژوهش بر اساس معایب و مشکلات موجود در تولید سنتی نبات و هم چنین با توجه به مهم ترین پارامترهای موثر در تولید این محصول انجام گرفت. تیمارهای مورد استفاده برای شیره و نبات عبارت از درجه فوق اشباع در چهار سطح 1.3، 1.4، 1.5 و 1.6 و درجه حرارت در سه سطح 70، 80 و 90 درجه سانتی گراد در سه تکرار آزمایش های فیزیکوشیمیایی شامل تعیین رنگ، pH و درصد قند انورت برای تمام نمونه های سنتی و آزمایشگاهی انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که افزایش درجه فوق اشباع و دما برتمام مشخصه های شیره و نبات اثر معنی دار دارد (P<0.01) طوری که با افزایش دما و درجه فوق اشباع، رنگ و درصد قند انورت به طور معنی داری افزایش یافته و pH روند رو به کاهشی از خود نشان می دهد. اثر متقابل درجه فوق اشباع و دما نیز بر pH، درصد قند انورت و رنگ شیره و نبات معنی دار می باشد (P<0.01).

در این پژوهش ابتدا ترکیبات آنتی اکسیدانی پوست انار توسط دو حلال اتانل و متانل به روش پرکولاسیون استخراج شده و سپس فعالیت آنتی اکسیدانی آنها به روش فسفومولیبدنیوم تعیین گردید. مشخص شد که عصاره متانلی فعالیت آنتی اکسیدانی بالاتری نسبت به عصاره اتانلی دارد. در مرحله بعد مقاومت حرارتی عصاره متانلی به روش رنسیمت در دماهای 90، 120 و 150ºC در مقایسه با α- توکوفرول و BHT ارزیابی گردید. در پایان مشخص شد که طول دوره القای نمونه حاوی 1000ppm عصاره متانلی پوست انار در هر سه دما به طور معنی داری بالاتر از سایر نمونه هاست. نتایج حاصل از آزمون پانل روی فراورده چیپس سیب زمینی نشان داد که استفاده از عصاره پوست انار در غلظت بالا هیچ گونه تاثیر منفی نسبت به نمونه شاهد روی خواص ارگانولپتیک محصول نداشته است.

به منظور بررسی اثر ال کارنیتین بر رشد و برخی فراسنجه های (پارامترهای) خونی ماهی قزل آلای رنگین کمان پرواری، آزمایشی با 144 قطعه ماهی با میانگین وزنی 130±5 گرم به مدت 8 هفته انجام گرفت. ماهی های آزمایشی در یک طرح کاملا تصادفی به 9 گروه 16 قطعه ای در 3 تیمار و سه تکرار تقسیم شدند. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح صفر، 1 و 2 گرم مکمل ال کارنیتین در کیلوگرم جیره بود. نتایج نشان داد که میزان رشد ویژه، وزن کل بدن، افزایش وزن و نسبت بازده پروتئین در سطح یک گرم ال کارنیتین در کیلوگرم جیره افزایش معنی دار یافت (P<0.05). به طور مشابه ضریب تبدیل غذایی نیز در اثر مصرف ال کارنیتین در سطح یک گرم، در مقایسه با جیره شاهد بهبود نشان داد. در همین سطح از ال کارنیتین جیره، میزان پروتئین خام گوشت فیله ماهی افزایش معنی دار (P<0.05) و چربی خام آن کاهش معنی داری (P<0.01) در مقایسه با جیره شاهد نشان داد. کلسترول، پروتئین تام، گلوبولین و آلبومین سرم خون نیز در پایان آزمایش تحت تاثیر ال کارنیتین جیره افزایش معنی دار یافت (P<0.05) در حالی که میزان گلوکز خون تحت تاثیر ال کارنیتین قرار نگرفت. مکمل ال کارنیتین سبب کاهش شاخص چربی محوطه شکمی و افزایش شاخص کبدی شد. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که افزودن یک گرم ال کارنیتین به هر کیلوگرم از جیره غذایی ماهی قزل آلای رنگین کمان سبب بهبود بازده و عملکرد ماهی در دوره رشد می شود.

به منظور بررسی اثر سطح و نوع علوفه بر خصوصیات فیزیکی جیره و رفتارهای خوردن گاوهای شیری ازتعداد 8 راس گاو شیرده هولشتین در قالب طرح مربع لاتین 4x4 با جیره هایی شامل 1) 40% یونجه + 16% سیلاژ ذرت 3) 20% یونجه خشک + 20% سیلاژ ذرت 4) 16% یونجه خشک + 24% سیلاژ ذرت استفاده شد. نسبت علوفه به کنسانتره 40:60 بود. جیره 4 نسبت به دیگر جیره ها دارای بیشترین ذرات 19< میلی متر و فاکتور موثر فیزیکی و دارای کمترین میزان ذرات <1.18 میلی متر بود (P<0.05). با افزایش میزان سیلاژ ذرت، میزان NDF و peNDF بین جیره ها افزایش پیدا کرد. جیره 4 نسبت به جیره های 1 و 2 حاوی NDF (P<0.05) و peNDF بیشتری بود. با افزایش سطح سیلاژ ذرت و میزان peNDF  بین جیره ها، میزان NDFI و peNDFI و مدت زمان جویدن و نشخوار افزایش یافت. جیره 4 نسبت به دیگر جیره ها دارای peNDFI بیشتری بود (P<0.05). جیره 1 نسبت به دیگر جیره ها مدت زمان کمتری صرف خوردن و جویدن کرده بود (P<0.05). گاو های جیره 1، به مصرف انتخابی علیه ذرات بلند روی آورده بودند. چربی شیر و شکمبه بین جیره ها تفاوت معنی داری نداشت، اما با تغذیه جیره های 1 تا 4 اسیدیته شکمبه از 5.6 به 5.87، 5.95 و در نهایت به 6.0 رسید. بنابراین، افزایش سطح سیلاژ ذرت تا سطح 60 درصد بخش علوفه ای جیره از سویی سبب افزایش مصرف ماده خشک و از سوی دیگر با بهبود محتوای دیواره سلولی، محتوای دیواره سلولی فیزیکی موثر و ساختار فیزیکی جیره سبب افزایش در میزان فعالیت جویدن و pH شکمبه و در نهایت حفظ درصد چربی شیر شد.

به منظور بررسی اثرات استفاده از رو غن ماهی کیلکا در جیره مرغ تخم گذار روی صفات عملکردی، ترکیب اسیدهای چرب امگا- 3 زرده تخم مرغ و نسبت بین اسیدهای چرب امگا- 6 و امگا- 3 زرده تخم مرغ، تعداد 72 قطعه مرغ تخم گذار لگهورن W -36 با سن 26 هفته انتخاب شدند و به منظور مطالعه صفات فوق، به جیره مرغان تخم گذار سطوح 0، 2 و 4 درصد روغن ماهی کیلکا اضافه شد. صفات مقدار خوراک مصرفی، درصد تولید تخم مرغ، ضریب تبدیل غذایی، گرم تخم مرغ تولیدی، میانگین وزن تخم مرغ، شاخص تخم مرغ، شاخص ارتفاع زرده، شاخص رنگ زرده، و وزن زرده به عنوان درصدی از وزن تخم مرغ تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفتند (P>0.05). مقادیر اسیدهای چرب اشباع (اسیدهای میریستیک، پالمیتیک و استئاریک)، اسیدهای چرب امگا- 7 (اسید پالمیتولئیک)، اسیدهای چرب امگا- 9 (اسید اولئیک)، اسید آراشیدونیک و اسید لینولنیک زرده تحت تاثیر سطوح روغن ماهی قرار نگرفتند. ولی درصد اسید لینولئیک زرده به طور معنی داری کاهش یافت (P<0.05). سطح اسیدهای چرب امگا- 3 غیراشباع بلندزنجیر مانند ایکوزاپنتانوئیک و دوکوزاهگزانوائیک اسید در زرده با افزایش سطح روغن ماهی در جیره بیش از 323 و 524 درصد افزایش یافت (P<0.05). نسبت اسیدهای چرب امگا- 6 به امگا- 3 از مقدار 18 در تیمار شاهد به 3.8 و 2.31 به ترتیب در تیمارهای حاوی 2 و 4 درصد روغن ماهی کیلکا کاهش یافت.

18 راس گاو هلشتاین با میانگین روزهای شیردهی 289±35، میانگین تعداد زایش 2.76±1.14، میانگین روزهای آبستنی 171±15، و میانگین نمره وضعیت بدنی 4.12±3.35 به منظور مطالعه اثر جایگزینی تفاله چغندر قند (ماده خوراکی لیپو ژنیک) با جو (ماده خوراکی گلوکوژنیک) بر توان تولیدی، نمره وضعیت بدنی و متابولیت های خون در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد آزمایش قرار گرفتند. گاوها بر اساس تعداد زایش بلوک بندی شدند و به طور تصادفی به سه تیمار که حاوی 1) 23.47 درصد جو (بدون تفاله)، 2)14.87 درصد جو (به همراه 8.6 درصد تفاله) و 3) 6.27 درصد جو (به همراه 17.2 درصد تفاله) بودند، اختصاص داده شدند. میانگین تولید شیر تصحیح شده بر اساس 3.5 درصد چربی در تیمارهای یک تا سه به ترتیب 18.10، 18.08 و 20.08کیلوگرم در روز بود. درصد چربی شیر در تیمارهای یک تا سه به ترتیب 4.37، 4.91 و 5.18 درصد بود و تفاوت معنی داری داشت (P<0.003). درصد پروتئین، لاکتوز، کل مواد جامد، و مواد جامد بدون چربی تفاوت معنی داری بین تیمارها نداشتند. انرژی شیر در تیمارهای یک تا سه به ترتیب 0.76، 0.82 و 0.84 مگاکالری در کیلوگرم بود (P<0.02). یک تمایل به کاهش نمره وضعیت بدنی (0.13، 0.09- و 0.12- واحد) و ضخامت چربی پشت (2.5، 0.4- و 1.6- میلی متر) تشخیص داده شد. تغییر گلوکز پلاسما (65.83، 85 و 57.16 میلی گرم در دسی لیتر (P<0.01))،کلسترول پلاسما (157.33، 122.4 و 120.8 میلی گرم در دسی لیتر (P<0.003))، و کل پروتئین پلاسما (6.42، 7.32 و 7.7 گرم در دسی لیتر (P<0.04)) به ترتیب در تیمارهای یک تا سه معنی دار بود. سایر متابولیت های پلاسما از جمله اسیدهای چرب غیر استریفه و انسولین تغییر معنی داری نداشتند. با توجه به نتایج این آزمایش به نظر می رسد که با گنجاندن مواد خوراکی لیپو ژنیک در جیره گاوهای چاق در اواخر دوره شیردهی میتوان تا حدی نمره وضعیت بدنی را کاهش داد و نیز از کاهش تولید ملازم با رقیق کردن جیره جلوگیری نمود.

اجزای واریانس و فراسنجه های ژنتیکی وزن بدن گوسفندان مهربان با استفاده از مدل های تک متغیره و تابعیت تصادفی (RR) از تجزیه و تحلیل 9507 رکورد وزن بدن مربوط به 2746 بره مهربان که در طی سال های 1369 الی 1384 از گله های تحت پوشش معاونت امور دام سازمان جهاد کشاورزی استان همدان جمع آوری شده بود براورد گردید. در هر دو روش، براورد اجزا واریانس با روش حداکثر درستنمایی محدود شده بدون مشتق گیری (DF-REML) به ترتیب با استفاده از برنامه های DFUNI و DXMRR از نرم افزار و DFREML 3.1  انجام شد. اجزای واریانس براورد شده از طریق مدل RR (به استثنای واریانس باقی مانده) برای برخی سنین بالاتر از مقادیر براورد شده از طریق مدل تک متغیره بود. وراثت پذیری مستقیم (h2) حاصل از مدل های RR و تک متغیره تا سن شیرگیری (90 روزگی) تقریبا با هم برابر بودند، ولی به طور کلی مقادیر براورد شده توسط مدل RR بالاتر از مقادیر براورد شده از طریق مدل تک متغیره بود. وراثت پذیری مادری (m2) براورد شده از طریق مدل RR بالاتر از مقادیر ببراورد شده از طریق مدل تک متغیره بود و در ضمن با افزایش  RR سن روند تغییرات متفاوتی را نشان داد. هم بستگی ارزش های اصلاحی پیش بینی شده از دو روش مذکور برای وزن تولد و شیرگیری به ترتیب 72% و 70% براورد گردید. نتایج نشان داد که براورد اجزای واریانس و فراسنجه های ژنتیکی توسط مدل RR تحت تاثیر ساختار RR اطلاعات قرار می گیرد و تحت شرایط اخیر، در صورت نیاز به فراسنجه های ژنتیکی به ویژه فراسنجه های مربوط به سنین پایانی، بهتر است از مقادیر براورد شده توسط مدلهای تک متغیره استفاده شود.

در این آزمایش از هشت راس گاو اصیل هلشتاین چند شکم زایش با 634±44 کیلوگرم وزن زنده، 57±6 روز شیردهی، و میانگین تولید شیر روزانه 47±3 کیلوگرم استفاده شد. آزمایش در قالب طرح مربع لاتین 4x4 با 2 تکرار، هر دوره 21 روز (14 روز عادت پذیری و 7 روز رکورد برداری)، انجام گرفت. جیره های آزمایشی شامل 1) صفر درصد (جیره شاهد)، 2) 5 درصد، 3) 10 درصد و 4) 15 درصد فراورده فرعی پسته در ماده خشک جیره بودند، که فراورده فرعی پسته جایگزین سیلاژ ذرت در جیره شاهد شدند. متابولیت های خونی (2 ساعت پس از مصرف خوراک)، مصرف ماده خشک روزانه، تولید شیر روزانه و درصد ترکیبات آن به طور معنی داری تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفتند. تولید شیر تصحیح شده اقتصادی (ECM) و تصحیح شده بر اساس 4 درصد چربی (FCM) با افزایش سطح فراورده فرعی پسته در جیره به طور خطی کاهش یافتند، به طوری که کاهش ECM در تیمار 4 نسبت به سایر تیمارها معنی دار بود (P<0.05). هم چنین با افزایش سطح فراورده فرعی پسته در جیره، قابلیت هضم ظاهری ماده خشک، ماده آلی، NDF و ADF با یک روند خطی کاهش یافتند و این کاهش در تیمار 4 نسبت به تیمار 3 معنی دار شد (P<0.05). زمان فعالیت نشخوار و جویدن نیز به تنهایی یا به ازای مصرف روزانه ماده خشک، دیواره سلولی یا ADF با افزایش سطح فراورده فرعی پسته در جیره به صورت خطی و در تیمار 4 نسبت به تیمار 3 به طور معنی داری کاهش یافتند (P<0.05). با توجه به نتایج این آزمایش، به نظر می رسد این خوراک نمی تواند جایگزین کاملی برای بخش علوف ای جیره باشد، اما همراه با سایر علوفه های خوش خوراک تا سطح 10 درصد ماده خشک جیره می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

کلزای روغنی یکی از مهم ترین محصولات غیرغله ای می باشد که روغن حاصل از آن به طور عمده مصرف غذایی دارد. غلاف های این محصول هنگام برداشت، بسیار شکننده و شاخه های آن در هم فرو رفته اند. برداشت کلزا با کمباین های مرسوم می تواند سبب کشیده شدن شاخه ها و ریزش زیاد در ناحیه جداکننده کنار دماغه کمباین گردیده و در نهایت منجر به ضرر و زیان اقتصادی کشاورزان گردد. در تحقیق حاضر طراحی، ساخت و ارزیابی یک جداکننده دوار هیدرولیکی قابل نصب کردن روی کمباین های معمولی هنگام برداشت کلزا مد نظر بود، این وسیله دارای دو استوانه می باشد که در جهت عکس هم می چرخند و با کمک تعدادی انگشتی که به طور خارج از مرکز داخل هر یک از استوانه ها قرار گرفته و قابلیت حرکت رفت و برگشتی دارند، شاخه های کلزا را به آرامی از هم باز می نماید. چرخش استوانه ها توسط یک موتور هیدرولیکی که از سیستم هیدرولیک کمباین تغذیه می گردد، تامین می شود. پس از نصب دستگاه روی کمباین، عملکرد آن در یک آزمایش کرت های خرد شده در سرعت پیشروی کمباین 1.5 کیلومتر بر ساعت بررسی شد. آزمایش ها در سه سطح سرعت دورانی استوانه ها (50، 75 و 100 دور در دقیقه)، در سه سطح تعداد انگشتی ها (16، 12 و 8)، و در دو وضعیت با چرخ فلک و بدون چرخ فلک انجام گرفت. مکانیزم حرکتی انگشتی ها به گونه ای طراحی شد که محلی از مسیر که در بیشترین خروج انگشتی از سیلندر اتفاق می افتاد، قابل تغییر بود. این متغیر نیز در دو سطح بررسی شد. در ادامه نتایج با داده های تیمار شاهد (جداکننده معمولی کمباین) مورد مقایسه قرار گرفت. در هر آزمایش، وزن دانه ریخته شده در ناحیه جداکننده، اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد در سرعت دورانی میانه (75 دور در دقیقه) کمترین میزان ریزش حاصل شد. سایر نتایج حاکی از آن است که افزایش تعداد انگشتی ها سبب کاهش میزان ریزش گردیده است. استفاده از چرخ و فلک نیز کاهش ریزش دانه را موجب گردید و تغییر مسیر حرکت انگشتی ها نسبت به استوانه، تاثیر معنی داری در میزان ریزش نداشت. در یک جمع بندی می توان گفت چنانچه سرعت دورانی برابر 75 rpm، تعداد انگشتی برابر با 16 و در صورتی که از چرخ و فلک استفاده گردد، میزان ریزش در ناحیه جداکننده به میزان 20% نسبت به جداکننده معمولی کاهش خواهد یافت.

به منظور نقشه یابی نواحی ژنومی موثر در کمیت و کیفیت علوفه جو، دو آزمایش در سال 1386 با 72 لاین هاپلوئید مضاعف جو به همراه والدین آنها (استپتو و مورکس)، در مزارع تحقیقاتی دانشکده علوم زراعی و دامی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، در طرح بلوک کامل تصادفی با دو تکرار اجرا گردید. هر کرت آزمایشی شامل شش ردیف به طول 3 متر و فاصله بین ردیف 25 سانتی متر بود. تجزیه QTL به روش نقشه یابی فاصله ای مرکب (CIM) برای هر صفت در هر محیط (CIM) به طور مجزا انجام گرفت. اثر اصلی ژنوتیپ برای کلیه صفات مورد مطالعه بسیار معنی دار بود. برای کلیه صفات مورد بررسی، تفکیک متجاوز از والدین در دو جهت مثبت و منفی دیده شد. هم بستگی بین صفات مربوط به کیفیت با کمیت علوفه منفی بود. برای صفات مورد مطالعه در مجموع سی و سه QTL شناسایی شد. واریانس فنوتیپی توجیه شده به وسیله این QTL ها از 7.07 تا 39.04 درصد متغیر بود. بیشترین مقدار LOD برای نسبت برگ به ساقه، روی کروموزوم 2H به دست آمد. QTL های مربوط به شاخص های کیفیت علوفه (مواد مغذی قابل هضم کل، قابلیت هضم مواد آلی خشک، نسبت برگ به ساقه، نسبت دانه به علوفه و تعداد پنجه در بوته) و کمیت آن (ارتفاع بوته، وزن تر و خشک علوفه) روی کروموزوم های 1H، 2H، 3H، 4H، 5H، 6H و 7H نقشه یابی گردیدند. اکثر QTLهای نقشه یابی شده از پایداری خوبی برخوردار بودند و می توانند در برنامه های گزینش به کمک نشانگر مورد استفاده قرار گیرند.

در این تحقیق پاسخ به کشت بساک سه هیبرید برنج ایندیکا × ایندیکای هتروتیک (بهار 1، IR75221H وIR69688H ) روی چهار محیط کشت کالوس زا (N6،N6 تغییریافته،Chu و Chu تغییریافته) در موسسه تحقیقات برنج کشور بررسی شد. هیبرید های مورد مطالعه از طریق تعیین درصد کالوس های ایجاد شده از بساک های مرحله اواسط تک هسته ای تا اوایل مرحله دو هسته ای و تعداد گیاهچه های باززایی شده از کالوس ها در محیط های کشت فوق، مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ، ترکیب محیط کشت و اثر متقابل آنها روی درصد کالوس زایی، باززایی گیاه سبز، باززایی گیاه آلبینو و باززایی کل به طور معنی داری اثر داشتند. مقایسه میانگین ها نشان داد که بهترین هیبرید از نظر عکس العمل به تولید کالوس، هیبرید IR75221H (%1.64) و به باززایی کل (12.24%) و گیاه سبز (3.43%)، هیبرید بهار 1 بودند. بیشترین گیاه آلبینو را هیبرید IR75221H (10.66%) و کمترین آن را هیبرید IR69688H (6.45%) تولید نمودند. بهترین محیط کشت کالوس زایی برای تولید کالوس محیط کشت N6 تغییریافته (2%) و برای باززایی کل (21.82%)، تولید گیاه سبز (5.6%) و آلبینو (16.22%) محیط کشت Chu تغییریافته بودند. هر چند ژنوتیپ ها در محیط های کشت مختلف نتایج گوناگونی نشان دادند و پاسخ به کشت بساک آنها کم بود ولی با تغییر در محیط های کشت می توان پاسخ به کشت بساک را افزایش داد.

با توجه به مشکل وجود مرغ خوشه قرمز (Eleusine indica) در چمن فتان بلند (Festuca arundinacea) و با درنظرگرفتن این که تاکنون بررسی جامعی درباره کنترل شیمیایی علف های هرز مشکل ساز چمن از جمله این علف هرز در ایران انجام نشده، آزمایشی در تهران در فضای سبز منطقه 2 ناحیه 3 واقع در بزرگراه شیخ فضل اله، زیر پل جلال آل احمد در چمنی با قدمت 15 ساله اجرا شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 11 تیمار و 4 تکرار در کرت های 1x1 مترمربعی انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از علف کش های دیکلوفوپ متیل 2.5 و 3 لیتر در هکتار، فنوکساپروپ پی اتیل 0.8 و 1 لیتر در هکتار، کلودینافوپ پروپارژیل 0.6 و 0.8 لیتر در هکتار، ترالکوکسیدیم 1 و 1.2 لیتر در هکتار، سولفوسولفورون 27 و 35 گرم در هکتار و شاهد بدون کنترل. تیمارهای علف کش سه بار تکرار شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که پس از آخرین سمپاشی، دیکلوفوپ متیل 2.5 و 3 لیتر در هکتار، فنوکساپروپ پی اتیل 0.8 و 1 لیتر در هکتار و کلودینافوپ پروپارژیل 0.6 و 0.8 لیتر در هکتار بدون تفاوت معنی دار با یک دیگر به ترتیب باعث 81، 83.64، 81.26، 78.58، 80.27 و 81.26 درصد کاهش زیست توده و 82.5، 83.13، 79.38، 79.38، 78.75 و 80.63 درصد کاهش تراکم مرغ خوشه قرمز شدند. تیمارهای ذکر شده پس از 2 بار سمپاشی مرغ خوشه قرمز را بیش از 80 درصد کنترل کردند. تیمارهای ترالکوکسیدیم پس از آخرین سمپاشی باعث حدود 70 درصد و سولفوسولفورون باعث حدود 60 درصد کاهش زیست توده و تراکم مرغ خوشه قرمز شدند. یک هفته پس از آخرین سمپاشی، تیمارهای دیکلوفوپ متیل، فنوکساپروپ پی اتیل و کلودینافوپ پروپارژیل با شاهد تفاوت معنی داری نداشتند و از زیست توده چمن فتان بلند نکاستند و خسارتی به آن وارد نکردند. ترالکوکسیدیم 1 و 1.2 لیتر در هکتار و سولفوسولفورون 27 و 35 گرم در هکتار باعث به ترتیب 37.54، 36.79، 40.48 و 48.55 درصد کاهش زیست توده چمن و 49.38، 48.75، 48.75 و 50.63 درصد خسارت ظاهری به چمن شدند. در مجموع، به علت عدم تفاوت معنی دار بین مقادیر مصرف هر علف کش، مسایل زیست محیطی و صرفه های اقتصادی که باعث تمایل به سمت کاهش مصرف علف کش می شود، دیکلوفوپ متیل 2.5 لیتر در هکتار، فنوکساپروپ پی اتیل 0.8 لیتر در هکتار و کلودینافوپ پروپارژیل 0.6 لیتر در هکتار به دلیل عدم خسارت این علف کش ها به چمن فتان بلند برای کنترل مرغ خوشه قرمز قابل توصیه به نظر می رسند.

تاثیر غنی سازی برگ توت سفید (Morus alba L.) با ویتامین ریبوفلاوین در غلظت های 7، 37، 77 و 127 پی پی ام روی رشد و نمو لاروها، ویژگی های پیله و باروری کرم ابریشم Bombyx mori L. هیبرید 104×103 مورد مطالعه قرار گرفت. لاروهای کرم ابریشم روزانه در یک وعده با برگ های تازه توت شین اینچه نویسه غنی سازی شده با ویتامین ریبوفلاوین تغذیه شدند. تمامی پارامترهای بیولوژیکی و اقتصادی بر اساس روش های رایج در نوغانداری اندازه گیری شد. وزن لاروی در روز هفتم سن پنجم در تیمار 77 پی پی ام بیشترین مقدار را در بین تیمارها دارا بود که در مقایسه با شاهد 47 درصد افزایش داشت. بیشترین وزن پیله و شفیره ماده در تیمار 127 پی پی ام برابر 1.62 و 1.17 گرم و برای جنس نر در تیمار 37 پی پی ام برابر 1.17 و 0.9 گرم ثبت شد. تیمار 77 پی پی ام بیشترین میزان وزن قشر پیله و در صد قشر پیله را برای ماده 0.32 گرم و 21.46 درصد و نر 0.31 گرم و 26.06 درصد دارا بود. بیشترین وزن 50 تخم در تیمار 127 پی پی ام برابر 0.027 گرم ثبت شد در حالی که تیمار 77 پی پی ام بیشترین تعداد تخم و در صد تفریخ آن را دارا بود. نرخ مؤثر پرورش دارای بیشترین میزان در تیمار شاهد، 72 درصد بود، ولی این افزایش در مقایسه با سایر تیمارها اختلاف معنی داری نداشت. نتایج نشان داد که ریبوفلاوین می تواند در غلظت 77 پی پی ام برای افزایش تولید پیله و تخم کرم ابریشم B.mori استفاده شود.