مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی
سال:1388 | دوره:9 | شماره:1 (پیاپی 21) |تعداد مقالات:9

مقدمه: آیا آموزش های قبلی پذیرفته شدگان در دانشگاه بر اساس مهارت های تفکر انتقادی است و آیا توان علمی آنان با این طرز تفکر مرتبط است؟ پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مهارت های تفکر انتقادی و ارتباط آن با رتبه آزمون سراسری ورود به دانشگاه در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان طراحی گردید. روش ها: در یک مطالعه توصیفی، مهارت های تفکر انتقادی به صورت تصادفی در یک جامعه 89 نفری از دانشجویان ورودی سال تحصیلی 86-1385 دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و در ترم نخست تحصیلی ارزیابی شد. اطلاعات با برگزاری رسمی آزمون، با استفاده از آزمون استاندارد مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا (فرم ب) جمع آوری گردید. نمرات به دست آمده از آزمون، معیار مهارت تفکر انتقادی دانشجویان قرار گرفت و ارتباط آن با رتبه کسب شده توسط داوطلب در آزمون سراسری بررسی شد. داده های به دست آمده توسط نرم افزار SPSS و با آزمون t مستقل و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: میانگین نمرات مهارت های تفکر انتقادی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان 12.48±3.23 بود. بین رتبه آزمون سراسری با نمره کل تفکر انتقادی دانشجو همبستگی معناداری مشاهده نشد. در حیطه های زیرمجموعه تفکر انتقادی، صرفا نمره حیطه استنباط با رتبه دانشجو در آزمون سراسری با یک ضریب همبستگی نسبتا کم ارتباط معنی داری داشت. در دو گروه دانشجویان مقطع دکترای حرفه ای و مقطع کارشناسی، تنها در حیطه استدلال قیاسی بین رتبه آزمون سراسری و نمرات دانشجویان دوره دکترای حرفه ای همبستگی معناداری مشاهده شد. نتیجه گیری: نمرات آزمون مهارت های تفکر انتقادی در دانشجویان، در بدو ورود به دانشگاه چندان مطلوب نیست و رتبه داوطلب در آزمون سراسری هم نتوانسته است ارتباطی با این مهارت ها داشته باشد. نیاز است دانشگاه برای ترویج و آموزش این تفکر در برنامه ریزی های آموزشی به آن عنایت داشته باشد. 

مقدمه: داشتن تفکر انتقادی نیازمند شخصیتی هوشیار و با قدرت تصمیم گیری است که از شاخصه های عزت نفس می باشد. این مطالعه به منظور بررسی ارتباط گرایش به تفکر انتقادی و عزت نفس در دانشجویان سال سوم و چهارم کارشناسی پیوسته پرستاری انجام شد. روش ها: این مطالعه همبستگی با تعداد 170 نفر از دانشجویان سال سوم و چهارم کارشناسی پیوسته پرستاری دانشگاه های علوم پزشکی شهید صدوقی و آزاد اسلامی شهر یزد در سال 1387 بر اساس نمونه گیری طبقه ای انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای مشتمل بر سه بخش: بخش اول، مشخصات دموگرافیک؛ بخش دوم، پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی کالیفرنیا و بخش سوم، پرسشنامه عزّت نفس روزنبرگ (Rosenberg) بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آمار توصیفی (توزیع فراوانی مطلق و نسبی و میانگین و انحراف معیار) و ضریب همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج: نتایج نشان داد که اکثریت دانشجویان (81.8 درصد) دارای گرایش به تفکر انتقادی متزلزل بودند و عزت نفس آنان (73.5 درصد) در حد متوسط بود. بین گرایش به تفکر انتقادی و عزت نفس، ارتباط معنی داری وجود داشت. نتیجه گیری: دانشجویان با عزت نفس بالاتر از گرایش به تفکر انتقادی مطلوب تری برخوردار و ارتباط مستقیم و مثبتی بین این دو ویژگی وجود داشت. لازم است اعضای هیات علمی، عزّت نفس کافی برای انجام قضاوت و تصمیم گیری در شرایط مختلف بالینی را در دانشجویان پرستاری ایجاد نمایند.

مقدمه: یکی از مشکلات عمده در سیستم های آموزشی، مشروط شدن دانشجویان در طول تحصیل است. با توجه به اهمیت شناسایی عوامل موثر در بروز مشروطی، این مطالعه با هدف تعیین وضعیت وقوع مشروطی و عوامل مرتبط با آن در کلیه دانش آموختگان دانشکده پرستاری و مامایی کاشان انجام گرفت. روش ها: در این مطالعه مقطعی، کلیه دانش آموختگان دانشکده پرستاری و مامایی کاشان (1174 نفر) در سال های 1360 تا 1382 بطور سرشماری انتخاب و داده ها به وسیله پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و وضعیت مشروطی (سابقه مشروطی، ترم مشروطی و تعداد ترم های مشروطی) جمع آوری گردید. وقوع مشروطی محاسبه و برای تجزیه و تحلیل وضعیت عوامل مرتبط احتمالی از نسبت شانس (Odds ratio) و درصد تفاوت استفاده شد. نتایج: سابقه مشروطی در 46 نفر (3.9 درصد) مطرح بود که از آنها 26نفر (2.2 درصد) فقط یک ترم، 11 نفر (0.9 درصد) دو ترم و 8 نفر (0.7 درصد) سه ترم و یک نفر (0.1 درصد) چهار ترم مشروط شده بودند. بیشترین فراوانی مربوط به ترم دوم تحصیلی و پس از آن ترم اول بود. بیشترین خطر وقوع مشروطی مربوط به سهمیه غیر مناطق، سابقه مهمان شدن در سایر دانشگاه ها، جنس مذکر و انتقال از دانشگاه های دیگر و نیز معدل دیپلم بود. نتیجه گیری: ویژگی های فردی، پیشینه تحصیلی و معیارهای پذیرش از عوامل مشروطی هستند. ضروری است با توجه به نقش آنها، این گونه دانشجویان در معرض خطر، شناسایی و مورد حمایت قرار گیرند.

مقدمه: اهمیت استفاده از راهبردهای یادگیری مورد استفاده دانشجویان در موفقیت تحصیلی آنان مطرح شده است. در این مطالعه، اثر یک دوره آموزش کارگاهی مهارت های مطالعه بر استفاده از راهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان استعداد درخشان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بررسی گردید. روش ها: این پژوهش شبه تجربی به صورت دو گروهی قبل و بعد از آموزش روی 40 نفر از دانشجویان استعداد درخشان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1387 انجام شد. دانشجویان پرسشنامه راهبردهای مطالعه و یادگیری را تکمیل نمودند. گروه تجربی در یک دوره آموزشی کارگاهی 20 ساعته در مورد مهارت های مطالعه و یادگیری شرکت کرده و گروه کنترل آموزشی دریافت ننمودند. این پرسشنامه مجددا توسط کلیه دانشجویان تکمیل گردید. اطلاعات مربوط به تجربه دانشجویان در بکارگیری راهبردهای آموخته شده در دوره آموزشی، یک ماه بعد، از طریق مصاحبه جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS و آزمون های t دانشجویی و زوجی و مجذور کای استفاده شد. نتایج با نمرات هنجاری دانشجویان آمریکا نیز مقایسه گردید. نتایج: نمرات دانشجویان در 5 حیطه انتخاب ایده اصلی (P=0.019)، راهنمای مطالعه (P=0.000)، پردازش اطلاعات (P=0.021)، خودآزمایی (P=0.006) و استفاده از راهبردهای آزمون (P=0.042) پس از شرکت در دوره آموزشی نسبت به گروه کنترل افزایش یافت. نمرات دانشجویان در این 5 حیطه بعد از شرکت در دوره آموزشی نسبت به قبل افزایش معنی داری داشت. در مقایسه با نمرات هنجاری دانشجویان آمریکا، نمره دانشجویان ما در مقیاس انگیزش پایین و معادل صدک 25 بود که پس از شرکت در کارگاه به صدک 45 رسید. مهارت دانشجویان در مطالعه، مدیریت زمان، استفاده از فنون یادسپاری، سرعت و میزان یادگیری، پس از شرکت در دوره آموزشی بطور محسوسی بهبود یافت. نتیجه گیری: مهارت های فکری و راهبردهای ذهنی قابل آموزش و یادگیری هستند. برنامه آموزشی تهیه شده را می توان برای بهبود راهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان در حیطه های انتخاب ایده اصلی، راهنمای مطالعه، پردازش اطلاعات، خودآزمایی و راهبردهای آزمون بکار گرفت. با استفاده از نتایج این مطالعه، یک درس دو واحدی اختیاری برای آموزش مهارت های مطالعه و کمک به یادگیری دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان طراحی شده است.

مقدمه: سبک یادگیری در آموزش پرستاری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این مطالعه با هدف جستجو، توصیف و تفسیر درک و تجارب دانشجویان پرستاری از سبک یادگیری انجام شده است. در این مقاله چند گانگی سبک یادگیری دانشجویان در دروس نظری ارایه می گردد. روش ها: در این مطالعه کیفی با روش نمونه گیری هدفمند، 16 نفر از دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد در ترم های مختلف تحصیلی انتخاب و از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته استفاده شد. کلیه مصاحبه ها ضبط و سپس به صورت مکتوب درآمد و با استفاده از روش تحلیل مقایسه ای مداوم، مطابق روش استراوس و کوربین، تحلیل شدند. نتایج: سبک یادگیری دانشجویان در دروس نظری به عنوان طبقه اصلی دارای هشت زیرطبقه و شامل: یادگیری با پرسش و پاسخ، یادگیری از مثال، داستان و مصادیق عینی (تجسم یا شکل سازی در ذهن)، یادگیری مشاهده ای و دیداری، یادگیری از طریق سازمان دهی محتوا، یادگیری از طریق تمرین و تکلیف، یادگیری از طریق مشارکت فعال و همکاری (مشارکت داده شدن)، یادگیری از طریق به فکر وا داشته شدن و برانگیخته شدن، یادگیری از طریق گوش دادن و یادداشت برداری بود. نتیجه گیری: بر حسب نوع محتوا، محیط و شرایط آموزش، دانشجویان از سبک های گوناگون و در مواردی ترکیبی از آنها استفاده می کنند. سبک یادگیری دانشجویان تا حد زیادی تحت تأثیر سبک یاددهی مربیان است و آنها بیشتر بر روی سبک یاددهی خود و کامل کردن سرفصل های برنامه ریزی شده تمرکز دارند. مربیان، دانشجویان و برنامه ریزان پرستاری می توانند از سبک های معرفی شده در این مطالعه برای اصلاح و بهبود کیفیت آموزش پرستاری استفاده نمایند.

مقدمه: تقاضا برای برنامه های درسی که دربرگیرنده بازتاب های اجتماعی و مشارکت افراد در شکل دهی مستمر اجتماع است، رو به افزایش گذاشته است. این مطالعه، به طراحی و اعتباربخشی الگوی برنامه درسی تجربه شده با تاکید بر دیدگاه های اندیشمندان پدیدارشناس می پردازد. روش ها: پژوهش حاضر در دو سطح انجام شد. در سطح اول با استفاده از روش مطالعه نظری و تاکید بر دیدگاه های ون منن (van Manen) و تد آئوکی (Ted Aoki) به طراحی الگو اقدام گردید. در سطح دوم یک پژوهش کیفی از نوع تجربه زیست شده - پدیدارشناختی انجام شد. دانشجویان رشته تحصیلی دندان پزشکی و کارشناسی ارشد پرستاری در دانشگاه های آزاد خوراسگان اصفهان و علوم پزشکی اصفهان مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند و نتایج به دست آمده با استفاده از الگوی ون منن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: سطوح الگوی طراحی شده عبارت بودند از: برنامه درسی مورد انتظار، برنامه درسی تصوری، برنامه درسی نهفته، برنامه درسی تعاملی (فعالیت پداگوژیک، روابط والدینی، برنامه درسی مستورشده) تاثیرات پداگوژیک و خودفکوری. نتیجه گیری: استفاده از الگوی برنامه درسی تجربه شده، با توجه به سطوح پیشنهادی آن، امکان تفکر و تامل و خودارزیابی را در یادگیرنده فراهم، و با شناخت تجارب فردی دانشجویان و توجه به فرایند تدریس - یادگیری، تاثیر برنامه درسی را بیشتر می کند.

مقدمه: میزان شیوع عمل سزارین در کشور ما روند رو به رشدی دارد. هدف ما تعیین تاثیر آموزش و نگرش کادر درمانی زنان و زایمان مراکز آموزشی - درمانی منتخب تهران نسبت به روش زایمان ترجیحی بود. روش ها: در این مطالعه توصیفی - مقطعی، تعداد 350 نفر به صورت نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی از بین کارورزان، دستیاران رشته زنان، متخصصین زنان، دانشجویان رشته مامایی و ماماهای شاغل در بخش های زایمان در پنج بیمارستان منتخب شهر تهران انتخاب شدند. پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافیک بیماران، نگرش افراد به روش های زایمان و تمایل آنها به سزارین، سنجش آگاهی افراد و دانش آنان نسبت به روش های زایمان، رضایت آنان از سطح آموزش و میزان این آموزش در طول دوران تحصیل بود. داده ها با روش های آماری مجذور کای، دقیق فیشر، ANOVA، من ویتنی در نرم افزار SPSS تحلیل گردید. نتایج: تعداد 52 مورد سزارین از 103 زایمان، تقریبی از نرخ سزارین در جامعه پزشکی به دست می دهد که حدود 50.5 درصد بود. هفده و هفت دهم درصد افراد میزان آموزش در حین دوره تحصیلات خود را جامع و کامل و 26.4 درصد زایمان طبیعی را روش بهتری برای زایمان می دانستند.نتیجه گیری: افزایش تمایل افراد جامعه پزشکی به سزارین در مقایسه با کشورهای دیگر، به مقیاس غیر قایل باور، آگاهی ضعیف این افراد از مزایا و معایب سزارین، نارضایتی این افراد بخصوص دانشجویان و دانش آموختگان رشته های پزشکی از آموزش های داده شده در این زمینه محسوب می شود. مسوولین آموزش پزشکی و مامایی باید این امر را جدی تلقی کنند.

مقدمه: پیشرفت تحصیلی دانشجویان پزشکی، به رغم استعداد ذاتی و دستاوردهای تحصیلی قابل توجه، تحت الشعاع انگیزش تحصیلی قرار می گیرد. مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش انگیزش تحصیلی در پیشرفت تحصیلی دانشجویان پزشکی (دوره بالینی) دانشگاه علوم پزشکی اصفهان پرداخته است. روش ها: در این مطالعه مقطعی - همبستگی، از 422 دانشجوی پزشکی سال های چهارم تا آخر در سال تحصیلی 1386 تا 1387 دانشگاه علوم پزشکی، 344 نفرشان مقیاس انگیزش تحصیلی را که دارای 43 سوال و 8 خرده مقیاس می باشد، تکمیل نمودند. معیار پیشرفت تحصیلی، گزارش معدل دوره علوم پایه و معدل کل دوره بالینی آنها بود. اطلاعات خام به وسیله SPSS و با اجرای آزمون های توصیفی و تحلیلی، از جمله ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t مستقل صورت گرفت. نتایج: انگیزش تحصیلی با معدل علوم پایه و همچنین معدل کل بالینی ارتباط مستقیم و معنی دار داشت. به علاوه، سه مولفه رقابت جویی، کوشش، علاقه اجتماعی و معدل کل بالینی و علوم پایه، همبستگی مثبت دیده شد ولی مولفه قدرت اجتماعی، تنها با معدل کل بالینی آزمودنی ها همبستگی مثبت داشت. همچنین انگیزش گرایش به کوشش و رقابت جویی در پسران بالاتر از دختران بود. نتیجه گیری: نتایج حاکی از این است که پیشرفت تحصیلی دانشجویان مستلزم هماهنگی و تعامل بین ابعاد مختلف انگیزشی است.