علوم کشاورزی ایران
سال:1384 | دوره:36 | شماره:4 |تعداد مقالات:25

خاک مزارع آفتابگردان استان آذربایجان غربی جمع آوری شد، سپس بذر آفتابگردان در گلخانه در این خاکها کاشته شد و از ریزوسفر این گیاهان 45 جدایه سودوموناس فلورسانس با استفاده از محیط S1 جدا گردید. بررسی تاثیر جدایه های فوق در جلوگیری از تندش اسکلروت قارچ نشان داد که 26 جدایه مانع تندش اسکلروت قارچ گردیدند که برای آزمایشهای بعدی انتخاب شدند و جدایه های B29، B8 و B38 بیشترین تاثیر را در جلوگیری از تندش اسکلروت قارچ دارا بودند. همچنین بررسی تاثیر ریزوباکتریها در خاک غیر استریل و آلوده شده به قارچ نشان داد که قارچکش بنومیل و جدایه های B111، B120، B119 و B112 بیشترین تاثیر را در کنترل بیماری داشتند. بررسی میکروسکوپی نحوه تاثیر سودوموناسهای فلورسنت روی قارچ فوق نشان داد که در ناحیه بازدارندگی، از هیف مقدار زیادی محتویات سیتوپلاسم به خارج تراوش کرده و در اطراف هیف مجتمع شده و تشکیل لخته داد. همچنین در این ناحیه هیفهای غیرطبیعی مشاهده شد که شامل پیچش، نکروز و چند شاخه شدن هیف بودند. 68 درصد از ریزوباکتریهای مورد استفاده و همچنین جدایه CHA0 تولید سیانید هیدروژن کردند. کاربرد جدایه ها در شرایط آزمایشگاهی (کشت متقابل) نشان دادند که جدایه های B119، B112، CHA0 و B38 بیشترین تاثیر را در جلوگیری از رشد قارچ دارند. بررسی متابولیتهای فرار جدایه ها نشان داد که این متابولیتها به خوبی سبب ممانعت از رشد میسلیوم قارچ فوق می گردند و جدایه های B120 و B112 به میزان 100 درصد از رشد قارچ جلوگیری کردند. بررسی تاثیر جدایه ها در افزایش رشد گیاه آفتابگردان نشان داد که جدایه های B119، B112 و B111 بیشترین تاثیر را در افزایش وزن گیاه آفتابگردان دارند. همه جدایه های موثر در کنترل بیماری، باکتری Pseudomonas fluorescens تشخیص داده شدند.

تاثیر افزایش اسید آسکوربیک به عنوان مکمل غذایی کرم ابریشم، با غلظتهای 2، 1 و 3 درصد در رژیم غذایی لاروهای سن چهارم و پنجم کرم ابریشم مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل با دو تیمار شاهد که در یکی از هیچ ماده ای بعنوان تیمار استفاده نشده بود و یک تیمار آب مقطر مقایسه گردید. لاروها تا سن چهارم از برگ توت تازه از واریته شین ایچه نویسه تغذیه می شدند و از آغاز سن چهارم تا پایان دوره لاروی روزانه یک نوبت از برگهای غنی شده با اسید آسکوربیک تغذیه می کردند. گروهی از لاروها فقط در سن پنجم لاروی تحت تیمار اسید آسکوربیک قرار گرفتند. برای غنی سازی، محلولهای تهیه شده بر روی برگها اسپری گردید. نتایج نشان داد که بسیاری از خصوصیات زیستی و اقتصادی حشرات از جمله وزن لاروی، وزن پیله، وزن قشر ابریشمی و شفیره اختلاف معنی داری با شاهد داشتند، و این افزایش در حشرات ماده بیش از حشرات نر بود. وزن لاروی با 13.7 درصد افزایش نسبت به شاهد بیشترین درصد افزایش وزن را در روز پنجم سن 5 لاروی در تیمار اسید آسکوربیک 2% نشان داد. این ترکیب توانست حداکثر %4.7 افزایش وزن در پیله های استحصالی ایجاد نماید. تعداد و وزن تخم ها نیز در اکثر پروانه ها در مقایسه با شاهد اختلاف معنی داری نشان داد، ولی بطور نسبی این غلظتها نه تنها باعث افزایش درصد تفریخ تخمها نشدند بلکه در برخی از تیمارها موجب کاهش آن گردیدند.

بمنظور بررسی عمل ژن و وراثث پذیری بعضی از صفات مرتبط با کیفیت در ارقام مختلف برنج، پنج لاین خالص از ارقام اصلاح شده خارجی، داخلی و محلی شامل ارقام IR28 ، گیل 3، دم سیاه، غریب و سنگ جو در قالب یک طرح دای آلل ناقص با هم تلاقی داده شدند. در مرحله بعد تنوع صفات میزان آمیلوز دانه، دمای ژلاتینی شدن و قوام ژل دانه برنج برای همه ژنوتیپ ها (والدین و F1 ها) در قالب یک طرح کاملا تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس اختلاف معنی داری را برای تمام صفات مورد بررسی نشان داد به دلیل عدم تحقق فرضیات دای آلل برای صفت دمای ژلاتینی شدن تجزیه و تحلیل دای آلل در مورد این صفت انجام نگرفت. تجزیه ژنتیکی صفت میزان آمیلوز دانه بیانگر سهم بیشتر عمل افزایشی نسبت به عمل غالبیت ژنها بود، به علاوه وراثت پذیری خصوصی بالای برآورد شده برای صفت مذکور بیانگر پتانسیل بالای انتخاب برای این صفت بود. برای صفت قوام ژل دانه در ارقام برنج مورد مطالعه نقش عمل غالبیت ژنها بیشتر از عمل افزایشی ژنها بود، بنابراین بعنوان یک عامل مطلوب گزینش نمی تواند مد نظر به نژادگران نبات باشد و صرفا در رابطه با تولید رقم های هیبرید F1 می تواند حایز اهمیت باشد.

سرریزهای جانبی از جمله سازه هایی می باشند که به طور گسترده ای در سیستم های آبیاری، زهکشی اراضی و فاضلاب شهری استفاده می گردند. در این تحقیق تاثیر شیب مایل تاج سرریز برروی ضریب دبی جزیی در جریانهای زیر بحرانی در کانالهای منشوری و غیر منشوری مستطیلی بررسی گردیده است. با انجام 600 آزمایش یک مدل ریاضی براساس در نظر گرفتن المانهایی در طول سرریز ارایه گردید. نتایج نشان میدهد که مدل ارایه شده بخوبی می تواند رفتار توزیع آب برروی سرریز را پیش بینی نماید.

با استفاده از یک نشانگر ریز ماهواره (ISSR) پنج جمعیت بومی کرم ابریشم ایران مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای هر جمعیت 30 نمونه از روز سوم سن پنجم لاروی از موسسه تحقیقات ابریشم (رشت- پسیخان) جمع آوری شد. با استفاده از روش بهینه شده سوزوکی و همکاران (1972) (فنل- کلروفرم) از غده ابریشم ساز آنها DNA استخراج شد. از سه آغازگر آنکورد استفاده شد که پس از تکثیر در واکنش زنجیره ای پلی مراز 211 باند تولید شد و از این تعداد، 208 باند (%98.58) چند شکل بودند. با استفاده از نرم افزار Popgene و روش UPGMA دندروگرام این جمعیتها رسم شد و جمعیتهای بومی در دو گروه مشخص قرار گرفتند. جمعیت صورتی و گیلانی بیشترین فاصله ژنتیکی نااریب و گیلانی و بغدادی کمترین فاصله را داشتند. گیلانی و بغدادی در یک گروه مجزا قرار گرفتند. متوسط تنوع ژنتیکی جمعیتها 0.3575 بود. بیشترین چند شکلی در جمعیت خراسانی و کمترین در جمعیتهای لیمویی و بغدادی قرار داشت. نتایج به دست آمده دلالت بر قابلیت بالای این نشانگر در مطالعات تنوع ژنتیکی و نقشه یابی ژنتیکی کرم ابریشم دارند.

تعیین خواص حرارتی- فیزیکی آب لیموترش جهت بررسی، کنترل، پیش بینی و مدلسازی عددی فرآیندهایی از قبیل خشک شدن لازم و ضروری است. این خواص با تغییر درصد ماده جامد و دما تحت تاثیر قرار می گیرند. از این رو، در این تحقیق خواص حرارتی- فیزیکی آب لیموترش شامل ضریب هدایت حرارتی، جرم حجمی، گرمای ویژه و ضریب انتشار حرارتی در هشت سطح دما و سه سطح درصد ماده جامد بررسی و تعیین گردید. ضریب هدایت حرارتی توسط استوانه های هم محور در شرایط پایا و جرم حجمی توسط پیکنومتر حجمی اندازه گیری شده و جهت ایجاد سطوح دمایی از حمام هم دما که پیکنومتر در آن مستقر می گردد، استفاده شد. گرمای ویژه توسط اسکن کالریمتر (DSC) و ضریب انتشارحرارتی به روش غیر مستقیم و با استفاده از رابطه بین ضرایب هدایت حرارتی، گرمای ویژه و جرم حجمی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل آماری داده ها نشان می دهد که هم درصد ماده جامد و هم دما بر خواص حرارتی- فیزیکی آب لیموترش تاثیر معنی داری دارند. با افزایش درصد ماده جامد، جرم حجمی افزایش یافته ولی گرمای ویژه، ضریب هدایت حرارتی و ضریب انتشار حرارتی کاهش می یابد. همچنین با افزایش دما جرم حجمی کاهش یافته ولی گرمای ویژه، هدایت حرارتی و ضریب انتشارحرارتی افزایش می یابد. با تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره، مدل تجربی پیش بینی خواص حرارتی- فیزیکی آب لیموترش بر حسب متغیرهای کاری به دست آمد. ضریب تعیین مدل های خطی جرم حجمی و گرمای ویژه 0.99، هدایت حرارتی 0.95 و ضریب انتشارحرارتی 0.92 است.

از غده ها و خاک مزارع سیب زمینی استانهای همدان، اصفهان، اردبیل و تهران، 170 جدایه از سودوموناسهای فلورسنت با استفاده از محیط کشت Pseudomonas agar F جداسازی گردید. پس از بررسی نقوش الکتروفورزی پروتئین های محلول سلولی آنها، 28 جدایه انتخاب و خصوصیات فنوتیپی آنها تعِِِِیین گردید. تمام جدایه ها روی محیط کشت Pseudomonas agar F تولید رنگ فلورسنت نمودند و قادر به هیدرولیز ژلاتین و تولید آرژنین دی هیدرولاز و اکسیداز بوده و اکثرا توانایی احیای نیترات را داشتند. رشد در 4 درجه سانتی گراد و تولید لیسیتیناز در همه جدایه ها مثبت و رشد در 41 درجه سانتی گراد در تعدادی از جدایه ها مثبت بود. اغلب جدایه ها از نظر تولید لوان منفی بودند و واکنش HR روی برگ توتون، تولید رنگ غیر فلورسنت و فعالیت پکتولیتیکی در تمام جدایه ها منفی بود. تمام جدایه ها از قندهای ال- آرابینوز، دی- زایلوز، دی – گالاکتوز و سوکروز تولید اسید و از اسیدهای دی- آلانین و ال- تارتاریک اسید تولید قلیا کردند. استفاده از آدونیتول، اتانول و ژرانیول در تمام جدایه ها منفی بود. استفاده از سوربیتول، ترهالوز، مزواینوزیتول، بوتیرات، والرات، فنیل استات، نیکو تینات و بوتیل آمین در تعدادی از جدایه ها مثبت و در تعدادی از آنها منفی بود. با توجه به ویژگیهای فنوتیپی بررسی شده، جدایه های مورد مطالعه به عنوان P. fluorescens شامل بیووارهای IV، III و V تشخیص داده شدند که بیووار III این باکتری بیشترین جمعیت را در میکروفلور گیاه سیب زمینی داشت. از لحاظ نقوش الکتروفورز پروتئین نیز بین جدایه هایی که در بیووارهای مختلف باکتریP. fluorescens قرار گرفتند اختلافات جزیی وجود داشت. نماینده های بیووارهای مختلف این باکتری در شرایط آزمایشگاهی تولیدکننده آنتی بیوتیک و سیدروفور بودند.

به منظور مطالعه صفت خواب و دوره پس از رسیدگی، تعداد 30 رقم گندم نان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران در سال 1380 کشت گردید. صفات تاریخ خوشه دهی، تاریخ گلدهی و مرحله رشدی زادکس 92 در طی فصل رشد یادداشت برداری شدند. خوشه ها در مرحله رشدی زادکس 92 جمع آوری شدند و بلافاصله درصد رطوبت بذر آنها اندازه گیری شد. آزمون خواب بذر در دو شرایط حرارتی 10oC و 20oC انجام گردید و با توجه به نتایج، شاخص خواب تعریف شد. به علاوه جهت تعیین دوام خواب در بذر، آزمون دوره پس از رسیدگی به مدت شش هفته انجام شد. برای تعیین فعالیت آنزیم آلفا-آمیلاز عدد فالینگ نیز تعیین گردید. نتایج نشان داد که تنوع ژنتیکی در میان ارقام ایرانی به لحاظ صفات مطالعه شده وجود دارد که می تواند در برنامه های اصلاحی مقاومت به جوانه زنی قبل از برداشت مورد استفاده قرار گیرد. همچنین جهت شناخت هر چه بیشتر اساس مولکولی حفظ یا شکستن خواب بذر، الگوی الکتروفورزی پروتئینی جنین گندم های خواب و غیرخواب در مراحل اولیه جذب آب و تحت تیمارهای حرارتی متفاوت مطالعه گردید. نتایج تفاوتهایی را در سنتز پروتئین ها و همچنین شدت بیان آنها در میان ارقام خواب و بدون خواب نشان داد.

به منظور بررسی اثر بور و دو منبع روی بر رشد و ترکیب شیمیایی برنج (Oryza sativa L.) در یک خاک آهکی(fine، mixed، mesic،Fluventic Haploxerepts)، آزمایشی در گلخانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با هفت سطح بور (40، 20، 10، 5، 2.5، 0 و80 میلی گرم بور در کیلوگرم خاک به صورت اسید بوریک)، سه سطح روی (5، 0 و 10 میلی گرم روی در کیلوگرم خاک از دو منبع سولفات و اکسید روی) و در سه تکرار بر روی برنج رقم قصرالدشتی انجام گرفت. کاربرد روی باعث افزایش معنی دار تعداد پنجه، عملکرد ماده خشک و نیز غلظت روی، بور و پتاسیم در بافت گیاهی برنج گردید. غلظت فسفر با مصرف روی کاهش قابل توجه ای یافت ولی غلظت آهن تحت تاثیر قرار نگرفت. مصرف بور باعث افزایش غلظت بور ، فسفر و پتاسیم در گیاه شد ولی غلظت آهن را کاهش داد. در صورت عدم کاربرد روی، مصرف بور در سطح 2.5 میلی گرم باعث افزایش قابل توجه عملکرد ماده خشک گردید. در حضور مقادیر مناسب روی از هر کدام از دو منبع افزایش ماده خشک تا سطح 5 میلی گرم بور در کیلوگرم ادامه یافت. نتایج همچنین نشان می دهند که کاربرد روی در خاکهای با بور نسبتا زیاد قادر به کاهش اثرات سوء سمیت بور و درنتیجه افزایش عملکرد برنج می باشد.

طی مطالعات و نمونه برداری هایی که از تابستان 1380 تا زمستان 1381 در منطقه تهران انجام شد کنه های خاکزی بالاخانواده Uropodoidea از خاک باغها و پارک های مناطق مختلف تهران جمع آوری و شناسایی گردید. نتایج بدست آمده حاکی از وجود 10 گونه کنه از 4 جنس و 3 خانواده مربوط به بالاخانواده مذکور می باشد. نمونه Trichouropoda sp. بدلیل اینکه تنها یک کنه نر از آن یافت شد شناسایی آن مقدور نگردید. گونه های جمع آوری شده عبارتند از:Nenteria sp.  ،N. breviunguiculata Willmann، 1949، N. stylifera (Berlese، 1904)، Trichouropoda sp. و T. cf. elegans Kramer، 1882 از خانواده Trematuridae و Uroobovella fimicola Berlese، 1903، U. marginata (Koch، 1839)، U. obovata Can. & Berlese، 1884 و U. cf. pulchella (Berlese، 1904) از خانواده Urodinychidae و گونه Uropoda orbicularis Muller، 1776 از خانواده Uropodidae. نتایج این تحقیق نشان داد که در خاک های دارای مواد آلی فراوان، تنوع و فراوانی این کنه ها زیاد می باشد.

بیست و پنج هیبرید ذرت دانه ای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار، به منظور بررسی تنوع و روابط موجود بین صفات زراعی با عملکرد و اجزای آن، در تاریخ 10 اردیبهشت سال 1377 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران ارزیابی گردیدند. هر کرت آزمایشی شامل 4 ردیف کاشت به طول 7 متر و فواصل بین ردیف 75 و بین بوته ها 20 سانتی متر بود. در این تحقیق، 27 صفت زراعی با استفاده از 10 بوته تصادفی رقابت کننده، در 2 ردیف میانی هر کرت اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین هیبریدها در مورد تمام صفات اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1 درصد وجود دارد. رقم هیبرید SC 715 با میانگین عملکرد 13860 کیلوگرم در هکتار و رقم SC 716 با میانگین عملکرد 8416 کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین میزان تولید را داشتند. عملکرد بوته با ارتفاع بوته بیشترین همبستگی را داشت. در تجزیه رگرسیون گام به گام، ارتفاع بوته، وزن 300 دانه، تعداد دانه در بوته، تعداد روز از کاشت تا ظهور کاکل و تعداد کل برگ در مجموع 72.5 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه نمودند. در تجزیه عاملی صفات، هفت عامل مستقل، مجموعا 79.5 درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه نمودند. خصوصیات فنولوژیکی و برگ بلال به عنوان عاملهای اول و دوم در مجموع 40 درصد از تغییرات را توجیه کردند. بطور کلی می توان چنین نتیجه گیری کرد که در بین خصوصیات فنولوژیک، صفاتی نظیر برگ بلال، ضخامت ساقه، ارتفاع گیاه و همچنین تعداد دانه در ردیف شاخص های مهم تری برای گزینش هیبرید های ذرت با عملکرد بالا هستند. در درجه بعدی، صفات عمق دانه، قطر بلال، تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در بوته و وزن 300 دانه قرار دارند. صفاتی نظیر قطر چوب بلال، درصد چوب بلال، فاصله آزاد کردن گرده تا ظهور کاکل ها و تعداد بلال از اهمیت کمتری برخوردار هستند.

صبرزرد (Aloe barbadensis Mill.) از جمله گیاهان مهم دارویی است که کشت و تکثیر آن در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس آزمایشی جهت بررسی ریز ازدیادی گیاه آلوئه با استفاده از ریزنمونه نوک شاخساره انجام شد. از میان 22 محیط کشت اولیه، 7 محیط برتر از نظر پرآوری انتخاب و شاخساره ها 3 مرتبه با فاصله یک ماه به منظور عادت پذیری روی همان محیط کشت لیکن تازه بازکشت شدند و در بازکشت چهارم، بر اساس طرح کاملا تصادفی، شاخص های ارتفاع شاخساره، تعداد شاخساره و قهوه ای شدن محیط ارزیابی شدند. بر اساس نتایج حاصل، حداکثر ارتفاع شاخساره در استفاده از محیط کشت MS دارای kinetin (1 mg/l)، IAA (1 mg/l) و BA (1 mg/l) بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که حداکثر تعداد شاخساره با متوسط 5.67 عدد به ازای هر ریزنمونه و حداقل میزان قهوه ای شدن محیط با استفاده از محیط کشت MS دارای IAA (1 mg/l) و kinetin (1.5 mg/l) و MS دارای BA (1 mg/l)، Kinetin (1 mg/l) و IBA (1 mg/l) حاصل شد که بر این اساس بکارگیری این دو محیط کشت جهت حداکثر پرآوری در ریزازدیادی آلوئه توصیه می شود.

برنج یکی از مهمترین گیاهان زراعی بوده و دارای نقش تعیین کننده ای در اقتصاد کشور می باشد. عطر و طعم یکی از صفات مهمی است که نقش اساسی در بازارپسندی و قیمت برنج داراست. در تحقیق حاضر سعی گردید تا کارآیی نشانگر مولکولی (OPAG-08) رپید همبسته با ژن کنترل کننده عطر و طعم برنج در نسل در حال تفکیک F2 مورد ارزیابی قرار گیرد و از آن در انتخاب بوسیله نشانگرهای مولکولی MAS)) استفاده گردد. برای تحقق این موضوع، در سال اول رقم معطر رشتی در رقم غیر معطر IR28 تلاقی داده شد. سپس نسل F1 را در سال زراعی بعد (سال دوم) کشت کرده و بذر توده F2 از آن بدست آمد و در سال سوم بذر F2 کشت گردید. از DNA تک بوته های نسل دوم برای انتخاب گیاهان معطر به کمک نشانگر OPAG-08)) رپید استفاده گردید. بذور حاصل از آن (بذور F3) نیز برای تست آللی استفاده شدند. نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل فنوتیپی عطر و طعم برنج در نسل F2 نشان داد که این صفت با دو ژن به نسبت 15:1 (به ترتیب ارقام معطر:غیر معطر) با احتمال 95 درصد کنترل می شود. گیاهان هموزیگوس معطر F2 در آزمایشگاه از طریق تست آللی بذور F3 (فنوتیپینگ) مشخص گردیدند. سپس آزمون گیاهان هموزیگوس معطر نسل F2 از طریق نشانگر مولکولی رپید (ژنوتیپینگ) صورت گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که میزان کارآیی این نشانگر در انتخاب مولکولی (MAS) برابر با 70.62 درصد می باشد.

مشخص نمودن ترکیب پذیری ها و اجزای واریانس ژنتیکی یکی از مهمترین مراحل در برنامه به نژادی لاین های اینبرد ذرت است. برای این منظور، نتاج حاصل از تلاقی 22 لاین زودرس ذرت دانه ای با دو تستر تجاری زودرس K1263/1 و K2816 در دو تراکم بالا (110 هزار بوته در هکتار) و تراکم معمولی (75 هزار بوته در هکتار) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی مشهد در سال 1380 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل، اختلاف معنی دار بین هیبریدها را برای کلیه صفات مورد بررسی در دو شرایط نشان داد. اختلاف معنی دار بین لاین ها برای همه صفات اندازه گیری شده در هر دو تراکم و در مورد تسترها برای ارتفاع گیاه، تعداد روز تا ظهور کاکل، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، تعداد دانه در ردیف و تعداد ردیف دانه در بلال در تراکم بالا و ارتفاع گیاه، تعداد روز تا ظهور کاکل، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، عمق دانه، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه در بلال و عملکرد دانه در تراکم معمولی مبین وجود نقش اثرات افزایشی ژنی در کنترل صفات مذکور بود. میانگین مربعات لاین × تستر نیز برای صفات ارتفاع گیاه، تعداد روز تا ظهور کاکل، تعداد کل برگ، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، عمق دانه، تعداد دانه در ردیف و وزن 300 دانه در تراکم بالا و ارتفاع گیاه، عمق دانه، تعداد ردیف دانه در بلال در تراکم نرمال معنی دار برآورد گردید که حاکی از نقش اثر غالبیت در کنترل این صفات بود. برآورد نسبت بیانگر اهمیت بیشتر واریانس غیر افزایشی نسبت به واریانس افزایشی در کنترل صفات ارتفاع گیاه، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، روز تا ظهور کاکل و تعداد دانه در ردیف در تراکم بالا و ارتفاع گیاه، عمق دانه، تعداد دانه در ردیف و ردیف دانه در بلال در تراکم نرمال بود، در حالیکه برای سایر صفات در هر دو تراکم واریانس افزایشی نقش مهمتری نسبت به واریانس غیر افزایشی نشان داد. این وضعیت نشان دهنده تغییر بیان ژن کنترل کننده صفات مذکور تحت شرایط مختلف است. بین ترکیب پذیری عمومی لاین ها و تسترها و ترکیب پذیری خصوصی تلاقی های گوناگون اختلاف معنی دار مشاهده شد. جهت غربال لاین ها برای مرحله بعدی خویش آمیزی، لاین های L42، L20، L9، L6 و L45 که در هر دو تراکم و یا حداقل در تراکم بالا عملکرد بالایی داشتند و همچنین برای اکثر صفات موثر بر عملکرد ترکیب پذیری عمومی معنی دار مطلوبی داشتند، انتخاب گردیدند.

ارقام خربزه محلی گرمسار و سوسکی در مرحله 3-2 برگی با جمعیت های مختلف نماتد (2000، 5000، 4000، 3000 نماتد در یک کیلوگرم خاک استریل شده) مایه زنی و دو هفته بعد با غلظت 2 ´ 105 اسپور در میلی لیتر قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی مایه زنی شدند. میزان ترکیبات فنلی در مراحل 30، 20، 10 روز پس از مایه زنی قارچ مورد بررسی قرار گرفت. ده روز پس از مایه زنی تنها در رقم گرمسار میزان ترکیبات فنلی در تیمار قارچ + نماتد (جمعیت 5000) تفاوت معنی داری را با شاهد نشان داد (p≤0.05). در 20 و 30 روز پس از مایه زنی قارچ میزان ترکیبات فنلی در تیمار قارچ + نماتد جمعیت 5000 با شاهد در رقم گرمسار و سوسکی در سطح 5% تفاوت معنی داری و نسبت به شاهد بیشتر بود.

جهت تعیین نیاز آمونیومی گوجه فرنگی گلخانه ای رقم حمراء (Lycopersicon lycopersicum cv. Hamra)، تاثیر 5 نوع محلول غذایی و 6 نوع بستر کاشت در سیستم آبکشت بر روی صفات کمی و کیفی گوجه فرنگی گلخانه ای رقم "حمراء" مورد بررسی قرار گرفت. تفاوت عمده محلولهای غذایی در نوع نیتروژن و نسبت نیتروژن آمونیومی به نیتروژن کل (NH4+/NH4++NO3-) آنها بود. همچنین بعنوان شاهد از محلول غذایی کوئیک استفاده گردید. نتایج تجزیه مرکب داده های آزمایش در دو فصل مختلف نشان داد که افزایش نیتروژن آمونیومی سبب کاهش عملکرد، ویتامین ث، اسیدیته، مواد جامد قابل حل میوه و ماده خشک برگ می گردد. محلولهای غذایی شاهد و S2 (فاقد نیتروژن آمونیومی) حداکثر عملکرد را داشتند و محلول حاوی 0.1 میلی اکی والان نیتروژن آمونیومی بیشترین مقدار ویتامین ث را بخود اختصاص داده بود. همچنین طبق نتایج، بستر خاک و بسترهایی که در ترکیب آنها خاک بکار رفته بود روی اکثر صفات کمی و کیفی گیاه اثر معنی دار داشتند.

در برنامه های اصلاحی به روش تلاقی برای دستیابی به نتایج مطلوب، انتخاب منطقی و آگاهانه والدین براساس تعیین قابلیت ترکیب پذیری عمومی و خصوصی و چگونگی اثرات ژن می باشد. براین اساس دراین تحقیق با استفاده از 6 لاین بعنوان پایه مادری و 3 تستر بعنوان پایه پدری و با استفاده ازتلاقی لاین × تستر در قالب طرح آماری بلوک کامل تصادفی اهداف فوق بررسی گردید. تعداد 9 والد (6 لاین و 3 تستر) به همراه 18 نتاج F1 حاصل از آنها مورد ارزیابی قرارگرفت و صفاتی مانند ارتفاع بوته، طول وعرض برگ پرچم، تعداد دانه پر و پوک در خوشه، طول و عرض دانه تعداد پنجه مفید، طول خوشه، وزن هزار دانه، روز تا رسیدگی و عملکرد دانه اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که واریانس تلاقی ها برای کلیه صفات به جز برای صفت تعداد پنجه در سطوح 1% و 5% معنی دار شدند، واریانس لاینها برای اکثر صفات بجز صفات طول دانه وعملکرد دانه معنی داربود. واریانس تسترها برای صفات ارتفاع بوته، طول برگ پرچم، طول خوشه، دانه پر درخوشه، وزن هزاردانه وعملکرد دانه معنی داربوده و برای بقیه غیرمعنی داربود. واریانس لاین × تستر برای صفات عملکرد دانه، ارتفاع بوته و تعداد دانه پوک در خوشه، عرض برگ پرچم، طول خوشه، تعداد دانه پر در خوشه معنی دار بوده برای بقیه غیرمعنی دارمی باشد. برآورد ترکیب پذیری عمومی نشان داد که لاین شماره 1 و تستر شماره 3 بهترین ترکیب شونده عمومی برای طول خوشه می باشد، لاین 4 برای صفات دانه پر در خوشه بود. برآورد ترکیب پذیری خصوصی نشان داد که هیبرید شماره 8 برای صفت عملکرد دانه و هیبرید شماره 12 برای صفت تعداد دانه پر در خوشه و هیبرید شماره 15 برای صفت طول خوشه SCA مثبت و معنی داری داشتند.

بذر 72 لاین جو مضاعف شده جو (DH) حاصل از تلاقی رقم Steptoe با رقم Morex همراه والدین دریافتی از دانشگاه تولوز فرانسه در پاییز سال 79 در گلخانه کاشته شد و بذر کافی برای آزمایشهای بعدی به دست آمد. این لاین ها در سالهای زراعی 81 – 80 و 82 – 81 در یک طرح بلوکهای کامل تصادفی، در سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران در خطوط 2 متری به تعداد 40 بذر کشت شدند. پس از سبز شدن به منظور تجزیه کواریانس، تعداد بوته ها در هر خط ثبت گردید. صفات مورد اندازه گیری عبارت بودند از: عملکرد دانه، تاریخ گلدهی، تاریخ ظهور سنبله، ارتفاع بوته، تاریخ رسیدن، تعداد دانه در سنبله، تعداد پنجه در بوته، وزن هزار دانه، طول سنبله و درصد پروتئین دانه. ابتدا برای تمام صفات تجزیه کواریانس انجام شد و صفات عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد پنجه در بوته و طول سنبله معنی دار شدند. مشاهدات تصحیح شده صفات برای تجزیه مرکب داده ها مورد استفاده قرار گرفت و صفات فوق در نتایج تجزیه آماری، تفاوت معنی داری نشان دادند. همبستگی عملکرد دانه با صفات ارتفاع بوته (r=0.325**)، تعداد دانه در سنبله (r=0.324**)، تعداد پنجه در بوته (r=0.447**) و وزن هزار دانه (r=0.307**) مثبت و در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود و ضریب تبیین برای این چهار صفت براساس مدل به ترتیب برابر %20, %10.5, %10.6 و %9.4 برآورد شدند. ضریـب تغییـرات صفات مورد اندازه گیری فوق الذکر به ترتیب 14.7, 11.7, 26.8, 13.5, 1.7, 8, 3.6, 3.3, 40.5 و 9.9 درصد بود. بیشترین ضریب تغییرات در صفات «عملکرد دانه» و «تعداد پنجه هر بوته» و کم ترین ضریب تغییرات در صفات «تاریخ رسیدن» و «تاریخ گل دهی» مشاهده شد. رگرسیون چند متغیره خطی نشان داد که 71% تغییرات عملکرد دانه (Y) توسط 4 صفت تعداد پنجه در بوته (x7)، ارتفاع بوته (x4)، تعداد دانه در سنبله (x6) و وزن هزار دانه (x8) توجیه می شود. بهترین معادله متوسط عملکرد دانه بر مبنای رگرسیون مرحله ای به شرح زیر برآورد شد.Y = -428.8 + 17.22x7 + 5.82x8 + 3.52x6 + 1.70x4نتایج تجزیه علیت نشان داد که اثر مستقیم متوسط تعداد پنجه، وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله بر متوسط عملکرد دانه، مثبت و بالاست؛ ولی صفت ارتفاع بوته فقط اثر غیرمستقیم مثبت و بالایی از طریق متوسط تعداد پنجه بر متوسـط عملکرد دانه دارد. میانگین داده های صفات مربوط به تکرارهای 1 و 2 با هم و 3 (مربوط به دو سال) به طور جداگانه برای تجزیه کلاستر استفاده شد و مشخص شد که والدین با فاصله اقلیدسی دور از هم قرار گرفته اند. ضمنا برای مقایسه میانگینهای صفات مورد مقایسه از T2 هتلینگ استفاده شد و مقادیر T2=178.5 و F=16.8** به دست آمد که نشان دهنده این واقعیت است که دو گروه (بدون آبیاری و با آبیاری) از لحاظ صفات مورد مطالعه، تفاوت معنی داری دارند. نتایج این بررسی در هر دو گروه حاکی از آن است که خصوصیاتی مانند تعداد پنجه، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه را می توان به عنوان شاخصهایی برای گزینش در جهت بهبود عملکرد دانه و حتی علوفه دام در ارقام جو مورد مطالعه توصیه نمود

به منظور بررسی تنوع کاریوتیپی درون گونه ای در Ae. triuncialis سیزده جمعیت از این گونه که از مناطق جغرافیایی مختلف در شمال غرب ایران جمع آوری شده بودند، با استفاده از تکنیک اسکواش مطالعه شدند. همه جمعیت ها دارای تعداد کروموزوم 2n=28 بودند اما خصوصیات کاریولوژیکی از قبیل طول کل کروموزوم ها، نسبت بازوهای کروموزومی، تعداد و طول ساتلیت ها، فرمول کاریوتیپی و شاخص های تقارن، تنوع زیادی نشان دادند. همچنین ضریب همبستگی پیرسون برای صفت طول مطلق کروموزوم ها در بین جمعیت های این گونه در سطح 1% معنی دار بود، ولی برای صفات طول بازوی بلند، طول بازوی کوتاه و نسبت بازوی بلند به بازوی کوتاه، کاهش زیادی نشان داد. همه نتایج به دست آمده نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی زیاد بین جمعیت های گونه Ae. triuncialis می باشد. از این تنوع می توان در برنامه های اصلاحی گندم های پلی پلوئید اهلی و همچنین برای وسیع کردن تنوع ژنتیکی در خزانه ژنی استفاده نمود.

بررسی ساختار و میزان تنوع ژنتیک در ذخایر توارثی گیاهی، یکی از قدم های اولیه در اکثر برنامه های اصلاحی می باشد. در این تحقیق تنوع و ساختار ژنتیک 6 جمعیت یونجه زراعی (Medicago sativa L.) از مناطق یزد، کرمان، اصفهان، خراسان، لرستان و همدان با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره مورد ارزیابی قرار گرفت. دی ان آی ژنومی استخراج شده از نمونه های گیاهی با آغازگرهای مربوط به 8 جایگاه ریزماهواره تکثیر و محصولات حاصل با استفاده از ژل پلی آکریل آمید واسرشته ساز الکتروفورز شدند. مجموعا 66 باند یا آلل چندشکل در جمعیت های مورد مطالعه مشاهده شد که میانگین تعداد آلل در هر گیاه و جایگاه برابر 2.26 بود. میانگین تنوع ژنتیک درون جمعیتی از 0.82 در جمعیت کرمان تا 0.93 در جمعیت قره یونجه ( با منشا همدان) متغیر بود و دو جمعیت خراسان و لرستان میانگین تنوع ژنتیک درون جمعیتی یکسانی (0.92) داشتند. سهم و درصد تنوع ژنتیک بین گیاهان درون جمعیت ها و بین جمعیت ها با استفاده از تجزیه واریانس مولکولی ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین جمعیت ها و گیاهان داخل هر جمعیت وجود دارد. تمایز ژنتیک جمعیت ها با استفاده از شاخص تثبیت (Fst) بعنوان معیاری از فاصله ژنتیک بررسی گردید و بر اساس فاصله دوبه دوی جمعیت ها، تفاوت معنی داری بین جمعیت قره یونجه همدان با دیگر جمعیت ها مشاهده شد. روابط ژنتیک بین جمعیت ها با استفاده از تجزیه خوشه ای (روش UPGMA) بر اساس ماتریس ضریب هم نسبی مورد بررسی قرار گرفت و دندروگرام حاصله تصویر واضحی از روابط بین جمعیت ها را نشان  داد. در کل نتایج حاصله نشان داد که میزان تنوع درون جمعیت ها به مراتب بیشتر از تنوع بین جمعیت ها می باشد، بطوریکه گیاهان داخل جمعیت ها از هتروزیگوسی بالایی برخوردار بوده و جمعیت های مختلف ناهمگن یا هتروژن بودند. بنابراین می توان اظهار کرد که جمعیت های زراعی یونجه ایران یک منبع ژنتیک غنی برای مطالعات اصلاح نباتی می  باشند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که نشانگرهای ریزماهواره ابزار بسیار قدرتمندی برای برآورد میزان تنوع ژنتیک درون و بین جمعیت ها و ارزیابی روابط خویشاوندی آنها، و همچنین تمایز ژنتیک و شناسایی جمعیت ها می باشند که می توانند برای مدیریت ذخایر توارثی از طریق شناسایی نمونه های تکراری، ارزیابی خلوص بذور و نمونه های هم نام مورد استفاده قرار گیرند.

آبدهی رودخانه به عنوان ورودی به سیستم از پارامترهای مهم در مدیریت بهره برداری از مخازن سدها می باشد. شبیه سازی و پیش بینی آبدهی در مقیاس سالانه را می توان با استفاده از روشهای استوکاستیکی انجام داد. در مقیاس ماهانه که در مدیریت سد حایز اهمیت بیشتری است به علت نگرش فصلی و پریودیک روشهای استوکاستیکی، تعداد پارامترها افزایش یافته و در نتیجه خطای برآورد بیشتر می شود. در روش جدیدی که توسط شارما و همکاران (1997) ارایه شده است، دبی جریان به صورت متغیری تصادفی که به مقادیر پیشین خود وابسته است در نظر گرفته شده و این وابستگی در قالب یک تابع چگالی احتمال مشترک بیان می شود. روش ناپارامتری برآورد هسته ای چگالی برای تقریب این تابع به کار رفته و با استفاده از تابع چگالی احتمال شرطی، شبیه سازی آبدهی رودخانه انجام می گیرد. در این مقاله، بر اساس تئوری یاد شده، مدلی کامپیوتری برای شبیه سازی دبی جریان توسعه داده شد و به منظور ارزیابی مدل در شرایط واقعی، در شبیه سازی آبدهی رودخانه کارون در ورودی به سد کارون 1 (شهید عباسپور) مورد استفاده قرار گرفت. از بین سریهای شبیه سازی شده، بهترین آن با استفاده از میانگین قدر مطلق خطا انتخاب گردید. مقایسه سری شبیه سازی شده و مشاهده شده نشان داد که در اکثر ماهها تفاوت اندکی بین مقادیر آبدهی ها وجود دارد. با توجه به نتایج این تحقیق، می توان این مدل را برای شبیه سازی آبدهی رودخانه در ورودی به مخازن سدها پیشنهاد کرد.

در این مطالعه برشهای نازک سیب (به قطر22 میلیمتر و ضخامت 4 میلیمتر) واریته زرد لبنانی با استفاده از روش ترکیبی پوشش دادن، خشک کردن با هوای داغ و انرژی مایکروویو، تحت فرآیند قرار گرفتند. جهت جلوگیری از قهوه ای شدن آنزیمی نمونه ها در حین فرایند، روش آنزیم بری حرارتی با آب داغ (1 دقیقه، 80oC)، مورد استفاده قرار گرفت. به منظور ایجاد محصولی با بافت حجیم و متخلخل از محلولهای 2% نشاسته، پکتین و کربوکسی متیل سلولز به همراه 1% کلسیم کلراید استفاده شد. برای ارزیابی ساختار میکروسکوپی از میکروسکوپ الکترونی (SEM) و برای سنجش بافت از دستگاه اینسترون استفاده شد. پس از فرایندهای آنزیم بری، پوشش دادن (1 دقیقه، در دمای اتاق)، خشک کردن با هوای داغ (70oC و سرعت جریان 1 متر بر ثانیه) و نهایتا خشک کردن با انرژی مایکروویو (300 وات، 10 ثانیه)، محصولی با بافت حجیم و متخلخل بدست آمد که از لحاظ ویژگی های کیفی هم ارز محصولات خشک شده با روش انجمادی می باشد. ارزیابی های میکروسکوپی نشان دهنده بهبود ساختار میکروسکوپی در نتیجه استفاده از انرژی مایکروویو در حضور پوشش های پکتین و نشاسته به همراه کلسیم کلراید بوده است. استفاده از انرژی مایکروویو موجب افزایش ظرفیت جذب مجدد آب نمونه ها شده اما در مقابل از استحکام بافت کاسته است که هر دوی این پدیده ها در نتیجه بوجود آمدن فضاهای بین سلولی و بروز گسستگی در دیواره سلولهاست.

تنش رطوبتی در هر مرحله از نمو گیاه می تواند عملکرد بذر سویا را کاهش دهد. اما مقدار تحمل به خشکی و به دنبال آن کاهش عملکرد در نتیجه تنش آب با مرحله نمو گیاه، تاریخ کاشت، گروه رسیدگی و مدت دوام خشکی تغییر می کند. این مطالعه بمنظور بررسی عکس العمل ارقام تجارتی سویا از گروه های مختلف رسیدگی (IV, III و V) به تنش کمبود آب در اواخر مرحله زایشی (R5 تا R8) در قالب طرح بلوکهای متعادل گروهی با چهار تکرار و در دو محیط تنش و بدون تنش انجام شد. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد بررسی در محیط تنش و بدون تنش، تفاوت معنی داری را برای اکثر صفات بجز، ارتفاع گیاه، تعداد غلاف در بوته، وزن 100 دانه، و تعداد بذر در گیاه بین گروه های رسیدگی و همچنین ارقام داخل گروه های رسیدگی نشان داد. از نظر عملکرد بذر تنها در محیط تنش بین گروههای رسیدگی اختلاف معنی داری دیده شد. بیشترین آسیب ناشی از تنش آبی مربوط به صفت عملکرد بذر، وزن100 دانه، تعداد غلاف در گیاه و طول دوره پر شدن دانه بود. شدت تنش (SI) برای ارقام گروه های رسیدگی III و IV بالا (0.62) و برای ارقام گروه رسیدگی V پایین (0.28) بود بنابراین تجزیه های بعدی برای ارقام در گروه های رسیدگی III و IV با همدیگر و مجزای از گروه رسیدگی V انجام گرفت. در محیط بدون تنش، براساس نتایج همبستگی ساده صفات، رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت، صفات شاخص برداشت و تعداد غلاف در گیاه برای ارقام گروه های رسیدگی III و IV و صفات طول دوره پر شدن دانه و شاخص برداشت برای ارقام گروه رسیدگی V به عنوان صفات موثر مرتبط با عملکرد بذر شناسایی شدند. در محیط تنش، برای ارقام گروه های رسیدگی III و IV و همچنین ارقام گروه رسیدگی V، صفات شاخص برداشت و تعداد غلاف در گیاه به عنوان موثرترین صفات بر عملکرد بذر شناسایی گردیدند.

در این مقاله روشی ساده و موثر برای باززایی گیاهان تراریخته یونجه چندساله Medicago sativa var. Rgsy27 (2n=4x=32) و یونجه یکساله Medicago truncatula var. R108-1(c4) (2n=2x=16) توسط ژن Sn و ژن گزارشگر gus شرح داده شده است. با اجرای این روش که بستگی به نوع نژاد آگروباکتریوم و ژنوتیپ های مورد استفاده دارد، گیاهان تراریخته (transgenic) ایجاد شده با هر نوع ریزنمونه از برگ در مدت 1.5 تا 2 ماه بدست خواهند آمد، و از نظر سطوح پلوئیدی و باروری نیز هیچگونه تغییری مشاهده نخواهد شد. از عوامل موثر و کلیدی که نقش بسزایی در رسیدن به گیاه یونجه تراریخته در مدت زمان کوتاه دارد، می توان محیط های کشت مناسب مورد استفاده جهت کال زایی و باززایی ریزنمونه ها، نژاد آگروباکتریوم و ژنوتیپ های یونجه مورد استفاده را نام برد. لذا این دستورالعمل موثرترین و سریعترین روشی است که برای جنس Medicago بدست آمده است. عمل تراریزش ریز نمونه ها توسط Agrobacterium tumefaciens ، حامل پلاسمیدهای pBI121.1 (ناقل دوتایی ژن gus) و PBI121.Sn صورت گرفته است. ژن Sn یک ژن bHLH در گیاه ذرت است که در مسیر بیوسنتز آنتوسیانین ها و پروآنتوسیانیدین ها (condensed tannins) نقش تنظیم کنندگی دارد. توانایی پرو آنتوسیانیدین ها در تشکیل کمپلکس با پروتئین ها سبب شده که تاثیر زیادی بر ارگانیسم های تجزیه کننده پروتئین و در نهایت کاهش خطر نفخ در حیوانات داشته باشند. از ریز نمونه های حاصل از لاین های Rgsy27 و R108-1(c4) بیش از 90 درصد کالوس های پیش جنین زا تولید شد و بیش از 85 درصد جنین های باززایی شده به گیاه کامل تبدیل شدند. کارایی تراریزش لاین Rgsy27 با نژادهای Agrobacterium tumefaciens مورد استفاده ارتباط داشت، در حالیکه در مورد لاین R108-1(c4) این وابستگی وجود نداشت. اثر ژن Sn انتقال یافته به گیاه یونجه در برگها و ریشه ها به دو صورت کاهنده و افزاینده پروآنتوسیانیدین قابل بیان بود.

زاویه حمله یا نفوذ تیغه ادوات خاک ورز، عامل نفوذ وسیله خاک ورز بداخل خاک می باشد. تعیین زاویه حمله بهینه، با توجه به تاثیر آن در مقاومت کششی و نفوذ بهتر در خاک، در هر وسیله ضروری بـه نظر می رسد. به منظور بررسی اثر عمق و زاویه حمله در زیرشکن تیغه مورب، آزمایشات مزرعه ای به صورت کرت های خرد شده فاکتوریل، با سه تکرار در مزارع تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی فارس، زرقان در خاک لوم رسی با رطوبت 10 درصد بر اساس وزن خشک اجرا گردید. عمق به عنوان فاکتور اصلی در سه سطح 350, 250 و 450 میلی متر و چهار زاویه حمله 22.5, 15, 7.5 و 30 درجه به عنوان فاکتورهای فرعی در نظر گرفته شد. مقاومت کششی، سطح مقطع خاک بهم خورده و شاخص مخروط خاک از جمله متغیرهای مورد بررسی بود. سرعت پیشروی تراکتور نیز 3.5 کیلومتر بر ساعت در تمام طول آزمایش ثابت در نظر گرفته شد. تجزیه واریانس مقادیر مقاومت کششی نشان داد که عمق و زاویه حمله در سطح یک درصد، تاثیر معنی داری بر مقاومت کششی زیرشکن تیغه مورب داشت. مقایسه میانگین حاکی از افزایش مقاومت کششی با افزایش عمق و زاویه حمله بود. با افزایش عمق کار، سطح مقطع بهم خورده خاک در اکثر تیمارها افزایش یافت، اما زاویه حمله تاثیری برسطح بهم خورده خاک نداشت. با افزایش عمق کار، شاخص مخروط خاک کاهش یافت، اما افزایش زاویه حمله تاثیری در کاهش این شاخص نداشت. از آنجایی کـه میانگین متغیرها تفاوت معنی داری مابین زاویه حمله 7.5 درجه و 15 درجه نشان نداد و نفوذ زیرشکن تیغه مورب در زاویه حمله 15 درجه بهتر بود؛ این زاویه به عنوان زاویه حمله بهینه زیرشکن تیغه مورب معرفی گردید.