پژوهش در برنامه ریزی درسی (دانش و پژوهش در علوم تربیتی-برنامه ریزی درسی)
سال:1390 | دوره:8 | شماره:29-28 |تعداد مقالات:13

هدف این پژوهش بررسی موانع و مشکلات دوره های آموزشی ترویج کشاورزی از دیدگاه کشاورزان شرکت کننده در دوره های ترویج شهرستان دزفول است. روش پژوهش توصیفی - پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش 5060 نفر از کشاورزان شرکت کننده در دوره های ترویج شهرستان دزفول در سال 1388 بودند، که از این جامعه آماری 466 نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای - نسبتی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای بررسی موانع و مشکلات، از پرسشنامه محقق ساخته با درجه بندی لیکرت استفاده گردید. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه در حد مطلوب گزارش گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرانباخ (0.85) به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری T مستقل، ضریب KMO و تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که از نظر کشاورزان شرکت کننده، این دوره ها با موانع و مشکلاتی از قبیل؛ استفاده کم از مروجان باتجربه و آگاه نسبت به مسائل روز کشاورزی، استفاده کم مروجان از وسایل آموزشی و کمک آموزشی، تناسب نداشتن زمانی دوره های برگزار شده با شرایط زمانی کشاورزان، دسترسی نداشتن کشاورزان به محتوای آموزشی دوره ها در قالب جزوه های آموزشی و سی دی، تناسب نداشتن محتوای ارائه شده در دوره ها با نیازهای آموزشی کشاورزان، روبه رو بودند.

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر الگوی برنامه درسی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بر عملکرد شناختی، عاطفی و مهارتی دانش آموزان مقطع متوسطه در حوزه فاوا بود. با توجه به ماهیت موضوع، روش این پژوهش از دو بخش زمینه یابی و شبه آزمایشی از نوع طرح آزمون مقدماتی و نهایی با دو گروه آزمایش و گواه تشکیل شد. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه دانش آموزان (128934 نفر) و دبیران (12890 نفر) و متخصصان برنامه درسی و فاوای شهر تهران (60 نفر) در سال 1387 بود. حجم نمونه شامل 120 دانش آموز، 120 دبیر و 60 متخصص فاوا و برنامه درسی با استفاده از شیوه نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها الف) از پرسشنامه 97 سوالی 5 گزینه ای در 10 مولفه مبانی فلسفی، اجتماعی، روان شناختی، مفاهیم و اصطلاحات، حوزه دانش، توانش و نگرش، اصول انتخاب و سازماندهی در محتوا، شیوه های آموزش و تدریس و شیوه های ارزشیابی، ب) آموزش الگوی برنامه درسی فاوا بر روی دانش آموزان استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین) و آمار استنباطی (آزمون تحلیل واریانس تک عاملی، آزمون تعقیبی توکی و آزمون t گروههای مستقل) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین دیدگاه دانش آموزان، دبیران و متخصصان در مبانی فلسفی، اجتماعی، روان شناختی تفاوت وجود دارد. بین دیدگاه آنان در مفاهیم و اصطلاحات اساسی الگوی برنامه درسی فاوا، در دانش و مهارت اساسی و اصول انتخاب و سازماندهی محتوا تفاوت وجود دارد. بین دیدگاه سه گروه آزمودنی در نگرش اساسی، شیوه آموزش و ارزشیابی تفاوت وجود ندارد. سطح مبانی، مفاهیم و اصطلاحات، دانش، نگرش و مهارت دانش آموزانی که الگوی برنامه درسی فاوا را آموزش دیده اند به طور معناداری بالاتر است از دانش آموزانی که این آموزش را دریافت نکرده اند.

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر سبک های تفکر بر میزان یادگیری مبانی فناوری اطلاعات و ارتباطات بود. جامعه آماری این پژوهش تمامی دانش آموزان سال سوم هنرستان های فنی و حرفه ای ناحیه 1 استان چهارمحال و بختیاری است که در حال گذراندن درس مبانی فناوری اطلاعات و ارتباطات بودند. در این پژوهش از همه جامعه آماری به عنوان نمونه استفاده شد. تعداد حجم نمونه در این پژوهش 358 نفر بود که شامل 142 دانش آموز دختر و 216 دانش آموز پسر بود. ابزار اندازه گیری در این پژوهش شامل پرسشنامه سبک های تفکر استرنبرگ و واگنر و آزمون محقق ساخته مبانی فناوری اطلاعات و ارتباطات بود. داده های این پژوهش با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی (میانگین، انحراف معیار و انحراف استاندارد، آزمون t مستقل) تحلیل شد، نتایج به دست آمده نشان داد که سبک تفکر اجرایی، تفکر قضایی، تفکر قانون گذارانه بر میزان یادگیری مبانی فناوری اطلاعات و ارتباطات موثر است.

هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه مهارت های تدریس معلمان فارغ التحصیل از دانشگاههای آزاد اسلامی، دولتی و پیام نور بود. جامعه آماری تمامی معلمان زبان و ادبیات فارسی است که در استخدام رسمی آموزش و پرورش بوده و از مراکز آموزشی دانشگاههای آزاد اسلامی، دولتی و پیام نور فارغ التحصیل شده و در سال تحصیلی 86-87 در دوره های متوسطه و پیش دانشگاهی نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شهر شیراز به تدریس درس ادبیات مشغول بودند. نمونه گیری به شکل طبقه ای تصادفی انجام شد. تعداد نمونه 90 معلم (38 مرد و 52 زن) و تعداد آزمودنی ها 900 دانش آموزان بودند که اطلاعات مربوط به نمونه از آنان جمع آوری شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای شامل 28 سوال در چهار مقیاس (پیش از آموزش، پیش و ضمن آموزش، ضمن آموزش و ضمن و پس از آموزش) از نوع پنج گزینه ای لیکرت بود. نتایج نشان داد که در تمام مهارت های پیش از آموزش، پیش و ضمن آموزش، ضمن آموزش و ضمن و پس از فرایند آموزش، معلمان فارغ التحصیل از دانشگاه آزاد اسلامی دارای بیشترین میانگین بوده اند. این تفاوت در میانگین، بین مهارت های ضمن آموزش در سطح 0.005، ضمن و پس از فرایند آموزش در سطح 0.009 بین معلمان فارغ التحصیل از دانشگاههای آزاد اسلامی، دولتی و پیام نور معنادار شد. بین مهارت های پیش از آموزش، پیش و ضمن آموزش معلمان فارغ التحصیل از دانشگاههای آزاد اسلامی، دولتی و پیام نور، تفاوت معنادار آماری به دست نیامد.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر فراشناخت بر عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشکده تربیت معلم دانشگاه آزاد اسلامی در درس متون تخصصی بود. بدین منظور پس از انجام آزمون نهایی در این درس از میان 128 دانشجوی 4 کلاس درس متون تخصصی 32 نفر که بالاترین و 32 نفر که پایین ترین نمره ها را کسب کرده بودند انتخاب شدند و از نظر سطوح مهارت های فراشناختی مورد مقایسه قرار گرفتند. در این پژوهش مهارت های فراشناختی به عنوان متغیر مستقل، عملکرد تحصیلی به عنوان متغیر وابسته و جنس به عنوان متغیر کنترل در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از اجرای آزمونهای آماری نشان دادند که بین دو گروه دارای عملکرد تحصیلی قوی و ضعیف از لحاظ سطوح فراشناختی تفاوت وجود دارد. افزون بر این نتایج دو گروه در هر یک از خرده مقیاس های آگاهی، راهبرد شناختی، برنامه ریزی و خودبازبینی با یکدیگر تفاوت معنادار داشتند.

هدف این پژوهش تاثیر آموزش مولفه های تفکر انتقادی، حل مساله و فراشناخت بر یادگیری خودراهبر در دانشجویان بود. جامعه آماری پژوهش دانشجویان دانشکده علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان بودند که از بین آنها 50 نفر از دانشجویان، به طور تصادفی نظام مند به عنوان نمونه انتخاب شدند و سپس به طور تصادفی به دو گروه گواه و آزمایش تقسیم شدند. گروه آزمایش در زمینه تفکر انتقادی، حل مساله و فراشناخت در 6 جلسه مورد آموزش قرار گرفتند. با توجه به اینکه طرح تحقیق پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود، ابزار اندازه گیری یادگیری خودراهبر (مقیاس فیشر و همکاران، 2001) در دو نوبت قبل و بعد از آموزش تفکر انتقادی، حل مساله و فراشناخت اجرا شد. داده های حاصل از پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان دهنده تاثیر معنادار آموزش تفکر انتقادی، حل مساله و فراشناخت بر میزان یادگیری خودراهبر کل و مولفه های آن (خودمدیریتی، رغبت برای یادگیری، خودکنترلی) بود. با توجه به تحلیل داده ها، آموزش تفکر انتقادی، حل مساله و فراشناخت میزان یادگیری خودراهبر کل و میزان مولفه های آن (خودمدیریتی، رغبت برای یادگیری و خودکنترلی) را افزایش می دهد.

در مقایسه دو شیوه تدریس استقرایی و قیاسی بر نمرات ریاضی دانشجویان از 1127 نفر جامعه آماری بر اساس جدول مورگان به تفکیک جنسیت و رشته تحصیلی، 290 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. برای سنجش تاثیر دو روش تدریس از آزمودنی ها دو آزمون (پیش آزمون و پس آزمون) به عمل آمد. با توجه به فرضیه های پژوهش اطلاعات حاصل بر اساس T وابسته، T مستقل و تحلیل واریانس تجزیه و تحلیل گردید و این نتایج حاصل شد. در مقایسه دو شیوه تدریس استقرایی و قیاسی از روی پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معناداری بین پیش آزمون و پس آزمون در هر دو شیوه تدریس مشاهده گردیده، ولی تفاوتی بین دختران و پسران در دو شیوه تدریس مشاهده نگردید. بین رشته های مختلف تحصیلی دانشجویان در بهره گیری از شیوه تدریس قیاسی تفاوت معناداری دیده شد، ولی این تفاوت در به کارگیری شیوه استقرایی در رشته های مختلف تحصیلی دیده نشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر توسعه برنامه های درسی پاسخگوی ادراک شده در مدارس هوشمند است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه معلمان مدارس هوشمند شهر تهران در سال تحصیلی 1388-1390 تشکیل می دهد. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است. روش نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای بوده که در نهایت 360 نفر از معلمان به طور تصادفی انتخاب شدند. ابزار تحقیق سه پرسشنامه محقق ساخته (یکی در خصوص عوامل موثر بر برنامه های درسی پاسخگوی ادراک شده، دیگری در خصوص مولفه های برنامه های درسی پاسخگوی ادراک شده و پرسشنامه دیگر در خصوص ایجاد انگیزه دانش آموزان مدارس هوشمند) بوده است. روایی آنها به لحاظ محتوا تامین شده و ضریب اعتبار آنها بر اساس آلفای کرونباخ به ترتیب معادل 0.93، 0.89 و 0.87 به دست آمده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند، از بین متغیرهای هفتگانه مورد مطالعه، توجه به تفاوت های فردی (0.307)، توجه به یادگیری در حد تسلط (0.263)، و توجه به پژوهش محوری (0.129)، به ترتیب بیشترین تاثیر کلی را بر برنامه های درسی پاسخگوی ادراک شده داشته اند. بر اساس یافته های به دست آمده از تحقیق Chi-Square= 115.422، GFI= 0.963، AGFI= 0.921، P-Value= 0.000، RMSEA= 0.055 است. بر این اساس، برازش مدل مورد مطالعه در حد قابل قبول می باشد.

هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر یادگیری مبتنی بر وبلاگ (وب) با رویکرد حل مساله بر رشد تفکر منطقی دانشجویان رشته زبان انگلیسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل است. داده های لازم در این مطالعه از طریق پرسشنامه تفکر منطقی که کمبر و همکاران بر اساس نظریه مزیرو طراحی کرده اند به صورت پیش آزمون و پس آزمون از دو گروه آزمایش و گواه که هر کدام 15 نفر بودند جمع آوری شد. تحلیل داده های به دست آمده نشان داد که بین دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری از نظر سطح تفکر در سه مقوله درک و فهم، تامل و تفکر و تفکر انتقادی وجود دارد و در آزمون t در سطح 0.05 معنادار است و این نشان می دهد که یادگیری مبتنی بر وبلاگ بر رشد تفکر منطقی دانشجویان تاثیر دارد.

این پژوهش به تحلیل محتوا و تصاویر کتابهای درسی تعلیمات اجتماعی در سه پایه اول، دوم و سوم راهنمایی در سال تحصیلی 89 - 1388 در ایران پرداخته است. هدف پژوهش مشخص کردن نوع رویکرد آموزش شهروندی موجود در کتابهای درسی تعلیمات اجتماعی بوده است. جامعه آماری کتابهای تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی تحصیلی است. نمونه کل جامعه آماری است. معیار توصیف آموزش شهروندی و واحد ثبت پاراگراف است. روش پژوهش تحلیل محتوا از نوع کمی است. این مقاله با تلفیق دیدگاههای مختلف برای تحلیل رویکرد کتابهای درسی از طبقه بندی زیر بهره می برد. شهروند قانون مدار: فردی فعال، مطیع قوانین، مسوول ب - شهروند مشارکتی: علاقه مند به مشارکت اجتماعی از دید فردی و همکاری در پیشرف جامعه و شهروند انتقادی ج - شهروند انتقادی بررسی منتقدانه ساختار اجتماعی اقتصادی سیاسی: علاقه مند به عدالت اجتماعی، با انگیزه برای تغییر اجتماعی. از تحلیل کتابهای درسی تعلیمات اجتماعی سه پایه دوره راهنمایی این نتیجه به دست آمد که بیشتر محتوای کتابها به آموزش شهروند قانون مدار با 45.5 درصد پرداخته است. آموزش شهروند مشارکتی با 36.06 درصد در مرتبه بعدی قرار دارد و آموزش شهروند انتقادی با 18.44 درصد کمترین نسبت را به خود اختصاص داده است. تعداد کل تصاویر کتابهای سه پایه 119 تصویر است که 65 درصد در کتاب پایه اول، 53 درصد در کتاب پایه دوم و 32 درصد در کتاب پایه سوم است. یکی از مسائل که مورد توجه رویکرد آموزش شهروند انتقادی است عدالت و برابری است. یافته ها نشان می دهد در پایه اول 53 درصد و کتاب دوم با 1.8 درصد و کتاب سوم 8.7 درصد تصاویر دارای نمادهای زنانه است. نداشتن فنون تاکید برای فهم پیام تصاویر کتاب یکی از نقدهای کتاب می باشد.