راهبردهای آموزش (راهبردهای آموزش در علوم پزشکی)
سال:1396 | دوره:10 | شماره:6 |تعداد مقالات:15

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر ساخت و رواسازی مقیاس ایرانی سنجش رویکرد یادگیری مادام العمر در دانشجویان علوم پزشکی است.روش بررسی: پژوهش حاضر از لحاظ شیوه جمع آوری داده ها توصیفی (غیرآزمایشی) و ازنظر هدف تحقیق و توسعه است. در تحلیل سوال ها از روش همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. ابزار اولیه بر اساس تحلیل مفهوم و ابزارهای مشابه تهیه شد. جامعه پژوهش شامل دانشجویان دوره کارشناسی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران و تهران بودند که در سال تحصیلی 96-1395 مشغول به تحصیل بودند که با استفاده از فرمول کوکران 350 نفر از آنان انتخاب شدند.یافته ها: روایی محتوایی این آزمون با نظر متخصصان روانشناسی تربیتی تایید شد. نتایج تحلیل نمودار سنگ ریزه و تحلیل موازی سه عامل به عنوان عامل های زیربنایی کشف کردند. تحلیل عاملی تاییدی هم با مدل سه عاملی برازش خوبی نشان داد. همبستگی منفی و معنی دار (-0.51) نمره این آزمون با انگیزش بیرونی و همبستگی مثبت و معنی دار (0.54) آن با انگیزش درونی یادگیری روایی همگرا را برای آن تایید کرد. اعتبار کل آزمون به روش آلفای کرونباخ 0.73 و ضریب پایایی آن به روش بازآزمایی 0.89 به دست آمد.نتیجه گیری: در نتیجه تحلیل های رواسازی سه عامل زیربنایی (با چهارده سوال) به عنوان عوامل زیربنایی و تشکیل دهنده رویکرد یادگیری مادام العمر تعیین شدند: هدف گذاری (شش سوال)، خود راهبری و خودارزیابی (پنج سوال) و استفاده از آموخته ها (سه سوال). این مقیاس می تواند در پژوهش های مختلف برای تعیین روابط و پیش بینی آن ها استفاده شود.

زمینه و اهداف: آمادگی برای یادگیری خودراهبرد به صورت میزان نگرش، توانایی و ویژگی های شخصیتی مورد نیاز جهت یادگیری خودراهبرد تعریف می شود. هدف از مطالعه حاضر تعیین وضعیت آمادگی برای یادگیری خودراهبرد و عوامل زمینه ای مرتبط با آن میان دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کرمانشاه بود.روش بررسی: این مطالعه توصیفی-مقطعی میان 320 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کرمانشاه انجام شد. نمونه گیری به طور تصادفی ساده و با احتمال متناسب با حجم در هر یک از دانشکده انجام شد. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه آمادگی برای یادگیری خودراهبرد Fisher انجام شد. تجزیه تحلیل داده ها با بهره گیری از نرم افزار آماری SPSS ویرایش 16 و با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار تحلیلی (مربع کای، و آزمون تی) در سطح معناداری 0.05 انجام شد.یافته ها: میانگین سن دانشجویان 23.13 با انحراف معیار 2.92 سال بود، 41.7 درصد دانشجویان در وضعیت آمادگی خوب برای یادگیری خودراهبرد قرار داشتند. دانشجویان دختر و دانشجویانی که مادرانشان تحصیلات دانشگاهی بالایی داشتند آمادگی بهتری برای یادگیری خودراهبرد داشتند (p<0.05).نتیجه گیری: کمتر از نیمی از دانشجویان در وضعیت آمادگی بالا برای یادگیری خودراهبرد بودند، این یافته ها ضرورت توجه بیشتر به آموزش یادگیری خودراهبرد میان دانشجویان را نشان می دهد.

زمینه و اهداف: هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر بر پذیرش یادگیری به وسیله موبایل بین دانشجویان دانشگاه تبریز و دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال تحصیلی 1395-1394 است.روش بررسی: روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. 286 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز و علوم پزشکی تبریز در سال تحصیلی 1395-1394 با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ 0.79 به دست آمد.برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی (رگرسیون خطی چند متغیره) با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 19 استفاده شده است.یافته ها: یافته ها نشان می دهد متغیر سودمندی درک شده، سهولت درک شده و کاربرد سیستم بر نگرش دانشجویان نسبت به یادگیری به وسیله موبایل موثر بوده اند، اما متغیرهای پشتیبانی، خودکارآمدی و اعتماد در نگرش نسبت به یادگیری با موبایل تاثیری نداشته اند. همچنین متغیرهای اعتماد، سهولت درک شده و پشتیبانی بر تصمیم به استفاده از موبایل در یادگیری موثر بوده اند، اما در مقابل، کاربرد سیستم و سودمندی درک شده بر تصمیم به استفاده از موبایل برای یادگیری بی تاثیر بوده اند.نتیجه گیری: با توجه به یافته ها متغیر سودمندی، بیشترین تاثیر را بر نگرش نسبت به یادگیری به وسیله موبایل داشته است. بنابراین، باید قبل از به کارگیری موبایل در آموزش، با تدوین راهکارهایی برای انطباق کارایی این نوع نظام آموزشی با زمینه های اقتصادی، اجتماعی و... میزان سودمندی نسبت به یادگیری از طریق موبایل را افزایش دهند. از طرف دیگر اعتماد نیز از عوامل موثر در پذیرش یادگیری از طریق موبایل است. دانشگاه می تواند به صورت سازماندهی شده، مطالب سنجیده شده را از طریق موبایل ارایه کند.

زمینه و هدف: با توجه به نقش مهم متغیرهای روان شناختی بر ابعاد مختلف سلامت و عملکرد تحصیلی دانشجویان، هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه کمال گرایی مثبت و منفی با بهزیستی هیجانی و اشتیاق تحصیلی دانشجویان پرستاری بود.روش بررسی: طرح پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعهٔ آماری پژوهش حاضر کلیه دانشجویان پرستاری شهر اراک بودند. نمونه پژوهش شامل 365 نفر از دانشجویان پرستاری شهر اراک بود که به روش نمونه گیری در دسترس از دانشکده های پرستاری انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه کمال گرایی مثبت و منفی Terry-short و همکاران، مقیاس بهزیستی هیجانی Keyes و Magyar-Moe و پرسشنامه اشتیاق تحصیلی Fredricks و همکاران استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چند متغیره به روش ورود استفاده شد.یافته ها: نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین کمال گرایی مثبت با بهزیستی هیجانی و اشتیاق تحصیلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (p<0.01). همچنین بین کمال گرایی منفی با بهزیستی هیجانی و اشتیاق تحصیلی همبستگی منفی و در سطحی معناداری وجود دارد (p<0.01). با توجه به R2 تعدیل یافته، کمال گرایی مثبت و منفی قادر به تبیین 32 درصد از واریانس اشتیاق تحصیلی و 12 درصد از واریانس بهزیستی هیجانی دانشجویان پرستاری است.نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق حاضر، می توان گفت که کمال گرایی نقش مهمی در عملکرد تحصیلی و بهزیستی دانشجویان ایفا می کند و نیازمند توجه هر چه بیشتر مسوولان آموزشی به اهمیت مباحث و مداخلات روان شناختی و مشاوره ای در بهبود عملکرد و ارتقا سلامت دانشجویان است.

زمینه و اهداف: با وجود کاربرد گسترده مدل های توانمندسازی، هنوز ابعاد و مولفه های مختلف آن در آموزش عالی به خوبی روشن نیست. هدف این مقاله شناسایی ابعاد و مولفه های توانمندسازی منابع انسانی دانشگاهی با تاکید بر دانشگاه های نسل سوم و چهارم و ارائه یک الگوی مفهومی بر اساس آن است.روش بررسی: برای انجام این پژوهش علاوه بر مطالعه اسنادی، از تکنیک دلفی فازی برای پالایش عوامل و مولفه ها بهره گرفته شده است. نظرسنجی به عمل آمده در چهار مرحله و در سال 1395 انجام شده و نتایج هر مرحله با استفاده از فرمول های روش دلفی فازی مورد پالایش شده است.یافته ها: الگوی توانمندسازی کارکنان و استادان در دانشگاه ها و با تاکید بر دانشگاه های کارآفرین و ارزش آفرین در سه بعد و 22 مولفه برای اساتید و 23 مولفه برای کارکنان نظام آموزش عالی طراحی شده و به عنوان الگویی پیشنهادی جهت توانمندسازی منابع انسانی دانشگاه ها در ایران ارائه شده است.نتیجه گیری: الگوی ارائه شده در این پژوهش می تواند توانمندسازی منابع انسانی دانشگاهی با رویکرد استقرار دانشگاه های نسل سوم و چهارم را ارزیابی کند و با توجه به بهره گیری از پشتوانه ادبیات غنی در ارتباط با موضوع و مقایسه با مدل های مختلف و شاخص های سنجش شدنی و به کارگیری نظرات خبرگان در توانمندسازی، امکانی است تا دانشگاه ها بتوانند ضمن تحلیل وضعیت کنونی و بهره گیری از تجارب موفق، اقدام به ارائه طرح های توانمندسازی کارا و اثربخشی منابع انسانی دانشگاهی نمایند.

زمینه و اهداف: از آن جا که رفتارهای پرخطر سلامت و بهزیستی افراد را به خطر می اندازد، شناخت عوامل موثر بر آن اهمیت فراوانی دارد. لذا هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش هویت تحصیلی و انگیزش تحصیلی در رفتارهای پرخطر دانشجو-معلمان پسر دانشگاه تربیت معلم سبزوار است.روش بررسی: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع هم بستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجو-معلمان پسر دانشگاه فرهنگیان سبزوار در سال تحصیلی 96-1395 به تعداد 500 نفر است که از بین این دانشجویان 220 نفر به روش نمونه گیری در دسترس و با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه منزلت هویت تحصیلی، مقیاس انگیزش تحصیلی و پرسش نامه رفتارهای پرخطر جوانان ایرانی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از نرم افزار SPSS نسخه 16 و آزمون تحلیل رگرسیون چندگانه با روش گام به گام استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که هویت تحصیلی موفق با مولفه های سیگارکشیدن و رابطه جنسی و هویت تحصیلی دنباله رو با مولفه رابطه جنسی رابطه منفی معناداری دارد (p<0.05). انگیزش درونی با مولفه های سیگارکشیدن و رابطه جنسی رابطه منفی معنادار دارد (p<0.01). نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که هویت تحصیلی موفق و هویت تحصیلی دنباله رو، مولفه های سیگارکشیدن و رابطه جنسی را پیش بینی می کنند و همچنین انگیزش درونی، مولفه های سیگارکشیدن و رابطه جنسی را پیش بینی می کنند (p<0.05).نتیجه گیری: هویت تحصیلی و انگیزش تحصیلی، پیش بینی کننده رفتارهای پرخطر دانشجویان هستند.

زمینه و اهداف: 40 درصد افراد در جوامع پیشرفته به فرسودگی شغلی مبتلا هستند. فرسودگی شغلی ناشی از تنیدگی و فشارهای عصبی است که در نقش سازمانی فرد موثر است. لذا هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط بین ویژگی های شخصیتی و تنش شغلی با میزان فرسودگی شغلی اعضای هیات علمی دانشکده های علوم پزشکی کشور است.روش بررسی: مطالعه حاضر پژوهشی توصیفی از نوع مقطعی و همبستگی است که 231 نفر از کلیه اعضای هیات علمی مشغول به تدریس در دانشکده های علوم پزشکی کشور در سال تحصیلی 1395-1394 را شامل می شود. از آن میان 136 نفر حجم نمونه با جدول مورگان تعیین شد. جمع آوری داده ها با استفاده از سه پرسش نامه استاندارد (پرسش نامه فرسودگی شغلی ماسلاچ، پرسش نامه نئو فرم کوتاه مک کرا و کاستا و پرسش نامه تنش شغلی) انجام شد. داده ها هم در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شدند.یافته ها: بین عوامل تنش فردی و عوامل تنش سازمانی با فرسودگی شغلی رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین بین ویژگی های شخصیتی با فرسودگی شغلی، تنش فردی و تنش سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد. بین ویژگی های جمعیت شناسی با تنش فردی، تنش سازمانی و فرسودگی شغلی هیچ رابطه ای وجود نداشت، اما زنان و مردان از نظر ویژگی های شخصیتی تفاوت داشتند. زنان نسبت به مردان گشودگی، مقبولیت و وظیفه شناسی بیشتری داشتند.نتیجه گیری: در فرسودگی شغلی اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی کشور، عوامل تنش فردی و سازمانی موثر است. این تاثیر با ویژگی های جمعیت شناسی هیچ ارتباطی ندارد. همچنین ویژگی های شخصیتی اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی در فرسودگی شغلی آنها موثر است. علاوه بر این استادان زن نسبت به استادان مرد گشودگی، مقبولیت و وظیفه شناسی بیشتری داشتند.

زمینه و اهداف: حقوق بشر از کرامت و آزادی هر انسانی محافظت می کند، بنابراین دولت ها باید تعلیم و تربیت خود را برای ارتقای بهره مندی از حقوق بشر هدف گذاری کنند. لذا هدف پژوهش حاضر تدوین برنامه درسی حقوق بشر در آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران است.روش بررسی: روش بررسی بر اساس طرح کیفی و روش مطالعه موردی، به منظور تعیین عناصر لازم برای تدوین برنامه درسی حقوق بشر است که با نظر استادان و متخصصان گروه حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه های شهید بهشتی، اصفهان، شیراز و کرمان، با استفاده از پرسش نامه بازپاسخ و نیمه ساختارمند و با نمونه گیری هدفمند، با تکنیک اشباع نظری به دست آمد. سپس داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار N-Vivo در قالب شبکه مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر دسته بندی و سازماندهی شدند. برای اعتباریابی داده های کیفی از روش همسوسازی استفاده شد.یافته ها: برنامه درسی حقوق بشر (مضمون فراگیر) ابعادی مثل محتوا، منطق، اهداف، روش ها و محیط یادگیری به عنوان مضامین سازمان دهنده دارد و هر کدام از این مضامین هم سطوح و مضامین پایه متنوعی دارند که در تدوین برنامه درسی حقوق بشر بایستی در نظر گرفته شوند.نتیجه گیری: حقوق بشر از طریق تقاضای آگاهانه و مداوم و دانستن درک و حمایت از حقوق همه مردم و احترام به آن ها محقق می شود. بنابراین آموزش حقوق بشر سهم بزرگی در حفاظت پیوسته و مداوم از نقض حقوق بشر دارد و نوعی سرمایه گذاری مهم برای دستیابی به جامعه ای است که تمام افراد در آن باید محترم و ارزشمند باشند.

زمینه و اهداف: آموزش مسائل قانونی به صورت کاربردی و مناسب در حرفه مامایی به دلیل پوشش گستره وسیعی از خدمات بهداشتی و درمانی این حرفه، جایگاه مهم و خطیری دارد. هدف از پژوهش حاضر ارائه و تلفیق روش آموزش دانشجومحور مشارکتی و ارائه بسته آموزشی در راستای ارتقای کیفیت واحد درسی حقوق و پزشکی قانونی در مامایی است.روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه مداخله ای است و جامعه پژوهش را دانشجویان مامایی کارشناسی مامایی تشکیل می دهند که در مجموع نود نفر بودند. جمع آوری اطلاعات با سه پرسش نامه محقق ساخته « ارزیابی واحد حقوق و پزشکی قانونی در مامایی، میزان آگاهی دانشجویان درباره مباحث پزشکی قانونی در مامایی و رضایت دانشجویان از نحوه برگزاری کارگاه ها» انجام شد. به منظور توصیف داده ها از نرم افزار SPSS ویرایش 20 و روش های آماری توصیفی، آزمون t وابسته و ویلکاکسون استفاده شد.یافته ها: بر اساس نتایج پژوهش، میانگین نمره آگاهی دانشجویان در زمینه مباحث قانون در مامایی پس از برگزاری کارگاه (14.05 از 18) در مقایسه با پیش از برگزاری کارگاه (8.4 از 18) به طور معناداری افزایش یافته بود (p<0.005). در رابطه با بسته آموزشی مذکور حدود 80 درصد از دانشجویان محتوای بسته آموزشی را مناسب دانسته و ابراز داشته اند که این بسته می تواند به عنوان منبع کمک آموزشی در دسترس، به ارتقای فعالیت های قانونمند آن ها کمک کند.نتیجه گیری: استفاده از روش آموزشی تلفیقی برگزاری کارگاه آموزشی دانشجومحور مشارکتی و ارائه بسته آموزشی تکمیلی به عنوان روش های نوین آموزش پزشکی می تواند در ارتقای کیفیت آموزش واحد حقوق و پزشکی قانونی در حرفه مامایی نقش مهمی داشته باشد.

زمینه و هدف: هدف از برنامه جانشین پروری، آماده سازی نیروهای مستعد داخل سازمان برای تصدی مشاغل کلیدی، حساس و راهبردی است. براین اساس یکی از مسایل مهم برای هر سازمان و ذی نفعان آن موضوع، جانشین است. بی شک وجود بسترهایی برای اجرای موفق هر برنامه در یک سازمان ضروری و الزامی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان آمادگی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سال 95-94 برای اجرای برنامه جانشین پروری بوده است.روش بررسی: روش پژوهش، توصیفی و برحسب هدف، کاربردی است. اطلاعات مورد نیاز با پرشس نامه دورکیم کسب شد. جامعه آماری، کلیه 400 نفر کارکنان دانشگاه آزاد اردبیل بودند بر اساس جدول مورگان نمونه ای به حجم 200 نفر به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده پرسش نامه استانداردی بود که روایی آن قبلا بررسی شده و پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ 0.82 تایید شده بود. از آزمون آماری t تست با استفاده از از نرم افزار SPSS مسخه 18 داده ها تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج بررسی وضعیت جانشین پروری و عوامل موثر بر آن (تعیین خط مشی، ارزیابی کاندیدا، توسعه کاندیدا، ارزیابی سیستم مدیریت جانشین پروری) نشان داد که نمونه مد نظر از این حیث در وضعیت متوسط به بالا قرار دارد، یعنی از وضعیت مطلوبی برخودار است.نتیجه گیری: از تحلیل فرضیه اصلی پژوهش می توان نتیجه گرفت که میزان آمادگی دانشگاه مطالعه شده برای اجرای موفق برنامه جانشین پروری بالاتر از حد مطلوب است. در مجموع، این دانشگاه با استفاده از این ظرفیت می تواند مهارت های لازم برای مدیریت شایسته در افراد مستعد را ارتقاء بخشد.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین و اعتبارسنجی مولفه ها و شاخص های بین المللی سازی دانشکده های مجازی انجام شده است.روش بررسی: این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است. در مرحله اول با رویکرد اکتشافی-تطبیقی و مطالعه ادبیات، مراحل فرایند بین المللی سازی آموزش شناسایی و مولفه های تاثیرگذار بر آن احصاء گردیده اند، سپس مولفه ها با آزمون تی مستقل اعتبارسنجی شده اند (100 نفر نمونه)، در مرحله بعد با استفاده از روش دلفی شاخص هایی برای این ابعاد معرفی شده (20 نفر نمونه) و در انتها با اجرای مدلهای ساختاری (250 نفر نمونه) به اکتشاف و تایید آنها پرداخته شده است.یافته ها: نتایج حاصل از اعتبارسنجی مولفه ها نشان می دهد با توجه به اینکه پی مقدار سطح کفایت مطلوب در تمامی مولفه ها بیشتر از 0.05 است فرض صفر که کفایت مطلوب شاخصهای بین المللی سازی آموزش است مورد تایید قرار گرفته است، بنابراین 13 مولفه به عنوان ابعاد موثر «بین المللی سازی آموزش» معرفی شده اند. سپس با استفاده از تکنیک دلفی 41 شاخص به عنوان شاخص های موثر، معرفی و با استفاده از معادلات ساختاری مورد تائید قرار گرفته اند.نتیجه گیری: شاخص ها و مولفه های مطلوب بین المللی سازی آموزش مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند و سعی شده است زمینه ای فراهم شود تا با تدوین این شاخص های غالب، طراحی دانشکده های بین المللی مجازی و اقدامی در جهت تحقق این امر مهم فراهم آید.