دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی
سال:1400 | دوره:22 | شماره:4 (پیاپی 86) |تعداد مقالات:15

هدف این پژوهش آموزش برنامه ی مداخله ای آموزشی– روانی و ارزیابی اثربخشی آن بر استرس فرزندپروری و بهبود رابطه ی مادر-نوزاد بود. این پژوهش یک کارآزمایی بالینی تصادفی بود که در سال 1396انجام شده است. جامعه ی آماری این پژوهش عبارت است از کلیه ی مادران داری نوزاد نارس، بیمارستان های استان مازندران که از این میان 40 مادر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرارگرفته اند. برنامه ی محقق ساخته ی مداخله ای روان شناختی-آموزشی شامل دوازده جلسه ی یک ساعته و ابزارهای پژوهش شامل مقیاس محقق ساخته ی استرس فرزندپروری (1397) و چک لیست محقق ساخته ی تعامل مادر-نوزاد (1397) بوده و برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از طرح اندازه گیری مکرر و تجزیه و تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که مداخلات آموزشی-روانی ویژه ی مادران نوزاد نارس، بر میزان کاهش استرس فرزندپروری و سه مولفه ی آن «آشفتگی والدینی، تعامل آشفته ی والد-نوزاد و انتظارات منفی والدینی» اثر معنا داری گذاشته ((P<0. 01 همچنین تعامل والد-نوزاد نیز بهبود پیدا کرده است((P<0. 01. نتایج آزمون های تعقیبی نشان داده است که تنها مؤلفه ی رفتارهای احساسی تعامل والد-نوزاد متأثر شده است. (p<0. 05) نتایج پژوهش نشان می دهد که برنامه ی مداخلاتی آموزشی-روانی بر کاهش استرس فرزندپروری و بهبود رابطه ی مادر-نوزاد مؤثر بوده است؛ بنابراین پیشنهاد می شود از این گونه برنامه ها در ارتقای کیفیت زندگی مادران با نوزاد نارس استفاده شود.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش طرحواره های ناسازگار اولیه به عنوان عوامل شناختی و نقش دشواری در تنظیم هیجان و سبک های مقابله به عنوان عوامل هیجانی در بروز نارضایتی جنسیتی در افراد متقاضی تغییر جنسیت بود. طرح پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی بود. جامعة آماری، کلیة افراد مبتلا به نارضایتی جنسیتی بودند که برای طی مراحل قانونی تغییرجنسیت به اداره کل پزشکی قانونی خراسان رضوی مراجعه داشتند. نمونه پژوهش 100 فرد مبتلا به نارضایتی جنسیتی بود که بصورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پس از اخذ رضایت نامه آگاهانه پرسشنامه های دشواری در نظم بخشی، طرحواره یانگ، سبک های مقابله و اختلال هویت جنسی را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از روش آماری رگرسیون چندگانه به شیوه گام به گام تحلیل شدند. سطح معنی داری برای آزمون های آماری 05/0 بود. نتایج تحلیل در زمینه طرحواره های ناسازگار اولیه، به ترتیب طرحواره های محرومیت هیجانی، بی اعتمادی و بازداری هیجانی را استخراج می کند. مهمترین متغیرها به ترتیب راهبردهای محدود، بی اعتمادی، دشواری در کنترل تکانه و محرومیت هیجانی را نشان می دهد. بر اساس یافته های پژوهش، نقش همزمان عوامل شناختی و هیجانی در بروز نارضایتی جنسیتی در افراد متقاضی تغییر جنسیت شایان توجه است.

هدف از این پژوهش بررسی تجربه ی ماندن در سوگ بعد از مرگ عضوی از خانواده بود. در این پژوهش از روش کیفی پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. مشارکت کنندگان پژوهش از 12 زن و مرد با بازه ی سنی 30-50 ساله تشکیل شده بودند که دارای تجربه ی ماندن در سوگ عضوی از خانواده همانند فرزند، مادر، همسر یا. . . خود بودند. مشارکت کنندگان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه ی عمیق بود. سؤالات مصاحبه باز پاسخ (تکمیلی) بودند که با یک سؤال کلی به این مضمون: از تجربه ی خود بعد از مرگ عزیزتان حرف می زنید، شروع می شد. در ادامه ی مصاحبه، برای کشف عمیق پدیده از سؤالات پیگیرانه مانند "می توانید در این باره بیشتر توضیح دهید، " استفاده شد. تحلیل داده ها به 4 مضمون اصلی و 12 زیرمضمون فرعی منجر گردید که شامل مکانیسم های روانشناختی با درون مایه های فرعی: «مکانیسم های هیجانی، مکانیسم های رفتاری و مکانیسم های شناختی؛ زمینه های خانوادگی با درون مایه های فرعی: عدم حمایت عاطفی و همراهی خانواده، عدم کارکرد و تغییر ساختار خانواده، عدم انتقال خانواده از مراحل سوگ و عدم کارکرد خرده نظام های خانواده؛ زمینه های شخصی با درون مایه های فرعی: ویژگی های شخصیتی مداخله گر، جایگاه متوفا در دنیای پدیداری فرد، تأثیر تجارب گذشته ی فرد و زمینه های نگرشی با درون مایه های فرعی نگرش دینی یا غیر دینی و پذیرش یا عدم پذیرش واقعیت مرگ بود. یافته های این پژوهش ادبیات گذشته در زمینه ی سوگ نابهنجار در بافت خانواده را گسترش می دهد.

هدف پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مفاهیم تئوری انتخاب بر نگرش به ازدواج در افراد در شرف ازدواج با توجه به سبک دلبستگی بود. پژوهش کاربردی به صورت نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل همه افراد در شرف ازدواج شهراصفهان در سال 1396 بود که با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس 78 نفر از این افراد انتخاب و با تکمیل و نمره گذاری پرسشنامه سبک های دلبستگی هازن و شیورAAI (1995)، به سه گروه مختلف دلبستگی (ایمن30نفر، اجتنابی24نفر و اضطرابی24نفر) تقسیم بندی شدند. سپس به صورت تصادفی در گروه های کنترل و آزمایش قرارگرفته و مقیاس نگرش به ازدواج بریتن و روزن MAS (1998) را تکمیل کردند. گروه های آزمایش در 6 جلسه دوساعته در معرض آموزش مفاهیم تئوری انتخاب با استفاده از بسته آموزشی تئوری انتخاب آموزش داده شده توسط دکتر صاحبی قرار گرفتند؛ اما گروه های کنترل مداخله ای دریافت نکرد. سپس از هر شش گروه پس آزمون به عمل آمد. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد تفاوت معناداری (05/0=P)بین نمرات گروه آزمایش و کنترل در سبک اجتنابی در بعد بدبینانه و اضطرابی در بعد خوش بینانه وجود داشت. بنابراین آموزش مفاهیم تئوری انتخاب در کاهش نگرش بدبینانه افراد اجتنابی و افزایش نگرش خوش بینانه افراد اضطرابی تأثیر معنادار داشته است.

هدف از این پژوهش بررسی مشخصه های روانسنجی نسخه ی کوتاه پرسشنامه ی سرشت و منش در دانشجویان بود. این مطالعه توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور استان گیلان در سال تحصیلی 97-1396 بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، 350 نفر از دانشجویان (217 زن و 133 مرد) انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سرشت و منش (Adan & et al, 2009) و پرسشنامه شخصیتی 5 عاملی نئو (Costa & McCrae, 1989) استفاده شد. ضرایب به دست آمده برای خرده مقیاس ها بر اساس آلفای کرونباخ و بازآزمایی، نشان دهنده پایایی مناسب این ابزار بود. روایی همگرا از طریق ضریب همبستگی خرده مقیاس های این پرسشنامه با پرسشنامه ی شخصیتی 5 عاملی نئو محاسبه گردید که ضرایب معنادار بودند. همچنین، بر اساس نتایج تحلیل عاملی تأییدی، هفت عامل ارائه شده در مدل Cloninger (نوجویی، آسیب پرهیزی، پاداش-وابستگی، پشتکار، خودراهبری، همکاری، خودفراروی)، از برازش خوبی برخوردار بود. با توجه به نتایج این مطالعه، می توان مطرح نمود که نسخه ی کوتاه پرسشنامه ی سرشت و منش از اعتبار و روایی مطلوبی در نمونه ایرانی برخوردار است و جهت استفاده در زمینه های پژوهشی و بالینی مناسب است.

هدف پژوهش مقایسه ی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی نوجوان محور با روان شناسی مثبت نگر بر علائم داغدیدگی و پرخاشگری در نوجوانان داغدیده بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و دوره ی پیگیری بود. جامعه ی آماری شامل نوجوانان داغدیده ی مراجعه کننده به مراکز مشاوره ی آموزش و پرورش شهر شیراز در سال 97-1396 بودند. 24 نفر به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامه های سوگ (Dyregrov, 2001) و پرخاشگری (Buss & Perry, 1992) بود. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد ذهن آگاهی نوجوان محور و مداخلات روانشناسی مثبت نگر بر علائم داغدیدگی و پرخاشگری نوجوانان داغدیده مؤثر است(P<0/05) و گروه ذهن آگاهی نوجوان محور تأثیر بیشتری از روانشناسی مثبت نگر داشته و تغییرات در طول زمان پایدار بوده است.

این پژوهش با هدف تاثیر ذهن آگاهی برعملکرد و استرس با نقش واسطه ای معنا در کار انجام شد. روش پژوهش همبستگی و جامعه پژوهش شامل کلیه کارکنان کلینیک چشم پزشکی پارسیان بود که از میان آنان تعداد 194 نفر به روش در دسترس انتخاب شدند. در این پژوهش، پرسشنامه های ذهن آگاهی (بائر و همکاران، 2006)، عملکردشغلی (پاترسون، 1963)، استرس شغلی (باباکاس و همکاران، 1992) و معنا در کار (ایوزان و همکاران، 2013) مورد استفاده قرار گرفتند. داده ها با استفاده از الگو سازی معادلات ساختاری مورد تحلیل و یافته ها نشان داد، که ذهن آگاهی بر معنا در کار و عملکرد شغلی تاثیر مثبت و بر استرس شغلی تاثیر منفی (p< 0/05) دارد. همچنین معنا در کار بر عملکرد شغلی تاثیر مثبت و بر استرس شغلی تاثیر منفی (p< 0/05) دارد. علاوه بر این، نتایج الگو سازی معادلات ساختاری نشان داد که ذهن آگاهی به طریق غیر مستقیم و از طریق تاثیر بر معنا در کار بر عمکرد شغلی و استرس شفلی تاثیر دارد (p< 0/05). براساس یافته های پژوهش می توان چنین نتیجه گیری نمود که ذهن آگاهی به دلیل تاثیری که بر معنا در کار دارد، بر عمکرد شغلی و استرس شغلی تاثیر دارد.

این پژوهش با هدف تبیین الگوی اضطراب مرگ براساس همدلی عاطفی با میانجیگری معنویت درافراد میانسال بود. جامعه آماری کلیه افراد در دامنه سنی 65-45 سال مرد و زن مراجعه کننده به خانه سلامت در سال 1397 بودند، برای حجم نمونه از روش کلاین استفاده شدو تعداد 464 نفر به صورت نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. و پرسشنامه های اضطراب مرگ تمپلر(1970)، همدلی عاطفی باتسون(1983)ومعنویت(2009)را تکمیل کردند. با استفاده از تحلیل مسیر توسط برنامه AMOSاثرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرها، بدست آمد. نتایج نشان داد ضریب مسیر مستقیم بین همدلی عاطفی و اضطراب مرگ منفی و در سطح 01/0 معنادار است(01/0>p، 223/0-=β ). ضریب مسیر بین معنویت و اضطراب مرگ نیز منفی و در سطح 01/0 معنادار است(01/0>p، 482/0-=β ). ضریب مسیر غیر مستقیم نیز بین همدلی عاطفی و اضطراب مرگ منفی و در سطح 01/0 معنادار بود(01/0>p، 263/0-=β ). و 29 درصد از واریانس اضطراب مرگ توسط متغیرهای موجود در مدل تبیین شدند و نتیجه گیری شد که معنویت بر همدلی عاطفی و اضطراب مرگ تاثیر دارد وبه صورت منفی و معنادار میانجیگری می کند. بنابراین اضطراب مرگ را باید بادید تعاملی وهمه جانبه نگریست.

هدف این پژوهش تعیین تأثیر درمان مبتنی بر روانشناسی مثبت بر رضایت زناشویی زنان آسیب‍ دیده از خیانت است. جامعه ی آماری این پژوهش نیمه تجربی دربرگیرنده ی کلیه ی زنان آسیب‍ دیده از خیانت شهر تبریز در سال 1398 بود که از سوی دادگستری استان به مراکز مشاوره ی بهزیستی برای دریافت مشاوره ارجاع داده شده بودند که 30 نفر از آنها با روش نمونه‍ گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت همتاسازی در گروه‍ های آزمایش و کنترل (15 نفر در هر گروه) جای گرفتند. هر دو گروه مقیاس، رضایت زناشویی (1993 Fowers & Olson, ) را به عنوان پیش‍ آزمون و پس‍ آزمون تکمیل کردند. هشت جلسه ی درمان مبتنی بر روانشناسی مثبت‍ نگر (هفته ای دو جلسه به مدت 4 هفته) در گروه آزمایش اعمال شد؛ اما گروه کنترل مداخله‍ ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس در نرم افزار SPSS. 20 تحلیل شدند. درمان مبتنی بر روانشناسی مثبت در مقایسه با گروه کنترل بر رضایت زناشویی، ارتباط، حل تعارض و تحریف آرمانی زنان آسیب‍ دیده از خیانت مؤثر است (001/0p<). آموزش این رویکرد درمانی به عنوان یک روش مداخله‍ ای مؤثر در افزایش رضایت زناشویی زنان آسیب‍ دیده از خیانت توصیه می‍ شود.

این پژوهش با هدف بررسی نقش جو خانواده، رابطه ی مادر دختر، مهارت های اجتماعی و اختلالات روانی مادران در پیش بینی کودک آزاری دختران دوره ی متوسطه اول انجام شد. طرح پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری 55766 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ی اول شهر اصفهان در سال تحصیلی 97-1396 به همراه مادرانشان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای 250 نفر از آنها انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه ی جو خانوادگی (Hilburn, 1964)، مقیاس رابطه ی والد فرزند (Fine et al. 1983)، پرسشنامه ی مهارت های اجتماعی نوجوانان (Inderbitzen, Foster 1992)، پرسشنامه ی سلامت روانی (Goldberg, Hillier 1979) و پرسشنامه ی کودک آزاری (Noorbakhsh, 2012) بود. داده ها با استفاده از روش تحلیل رگرسیون گام به گام تحلیل شدند و یافته های گام آخر تحلیل رگرسیون نشان داد که رابطه ی مادر دختر و اختلالات روانی مادران، قادر به پیش بینی 6/10 درصد از واریانس نمرات کودک آزاری است (01/0P<). نتایج این پژوهش نشان دهنده ی اهمیت نقش مادر در پیشگیری از کودک آزاری دختران دارد. بر همین اساس پژوهشگران و برنامه ریزان حوزه ی مسائل روانی-اجتماعی می توانند با تدوین برنامه های آموزشی، پیشگیرانه و درمانی، فضایی برای کاهش این معضل فراهم آورند.

این پژوهش با هدف مقایسه ی اثربخشی برنامه ی آموزش تقویت مقابله ی زوجی (CCET) و برنامه ی دوشادوش هم (Together) بر استرس زناشویی و رضایت زناشویی در زوجین انجام گرفت. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش-آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه ی آماری پژوهش عبارت است از کلیه ی والدین دانش آموزان مدارس ابتدایی شهرستان کلاچای در سال 1397 که از میان آن ها، 21 زوج با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) به تصادف جایگزین شدند. ابزارهای مورداستفاده شامل پرسشنامه های رضایت زناشویی انریچ (Olson et al. 1987)، استرس زناشویی استکهلم – تهران (Orth-Gomer et al. 2000)، آموزش 8 جلسه ی 2 ساعت و 15 دقیقه ای برنامه ی تقویت مقابله ی زوجی و آموزش 9 جلسه ی 2 ساعته برنامه ی دوشادوش هم بودند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که برنامه ی آموزش تقویت مقابله ی زوجی و برنامه ی آموزش دوشادوش هم موجب کاهش استرس زناشویی و افزایش رضایت زناشویی در زوجین می شود (05/0p<) که این تغییر پس از دو ماه پیگیری نیز پایدار شده و برنامه ی تقویت مقابله ی زوجی اثربخش تر بوده است و می توان از آن در مراکز مشاوره استفاده نمود.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر طرد شدگی در محیط کار بر عجین شدن با شغل با میانجی گری هوش هیجانی در کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان تهران می باشد. روش تحقیق توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل 180 نفر از کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان تهران می باشد. از بین جامعه آماری 120 نفر براساس رابطه کوکران با خطای 5درصد به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد استفاده شده است که آلفای کرونباخ عجین شدن با شغل، 0. 901 طردشدگی در محیط کار، 0. 918 و هوش هیجانی 0. 937 می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از مدلسازی معادلات ساختاری با بهره گیری از نرم افزارSMART-PLS استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از تاثیر منفی و معنادار طردشدگی در محیط کار بر عجین شدن با شغل با میانجی گری هوش هیجانی در بین کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان تهران می باشد.

هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی سلامت روانی در رابطه ی بین مؤلفه های رهبری پدرسالارانه با عملکرد شغلی در میان کارکنان دانشگاه لرستان بود. طرح پژوهش رابطه ای و از نوع توصیفی-همبستگی است. جامعه شامل کلیه ی کارکنان دانشگاه لرستان در سال تحصیلی 1396 به تعداد 575 نفر بود. نمونه ی آماری 234 نفر بود و به روش طبقه ای با حجم متناسب انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های رهبری پدرسالارانه یVivian, Sheer, 2012)) عملکرد شغلی(Paterson, 1970) وسلامت روانی(Goldberg & Hillier, 1979) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری و از روش آزمون سوبل برای بررسی معناداری اثر غیرمستقیم فرضیه های میانجی استفاده شد. نتیجه ی پژوهش نشان داد که از میان مؤلفه های رهبری پدرسالارانه، رابطه ی رهبری مستبدانه با عملکرد شغلی پایین(262/0-=β )، رابطه ی رهبری خیرخواهانه (288/0=β ) و رهبری اخلاقی(186/0=β ) با عملکرد شغلی بالا می باشد. رابطه ی رهبری مستبدانه با سلامت روانی پایین(248/0-=β )، رابطه ی رهبری خیرخواهانه(175/0=β ) و رهبری اخلاقی(452/0=β )با سلامت روانی بالا می باشد. رابطه ی سلامت روانی(298/0=β )با عملکرد شغلی بالا می باشد. اثر غیرمستقیم رهبری مستبدانه بر عملکرد شغلی(073/0-=β ) توسط متغیر میانجی سلامت روانی(335/0-=β )تبیین شد. اثر غیرمستقیم رهبری خیرخواهانه بر عملکرد شغلی(052/0=β ) توسط متغیر میانجی سلامت روانی(034/0=β ) تبیین شد و اثرغیرمستقیم رهبری اخلاقی(134/0=β ) توسط متغیر میانجی سلامت روانی(32/0=β )تبیین شد.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه ی میان سطوح ادراک از عدالت سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان است. روش پژوهش رابطه ای و از نوع مدل سازی معادلات ساختاری و ابزار اندازه گیری در این تحقیق پرسشنامة بسته است. جامعة آماری پژوهش را کلیه ی کارکنان مؤسسات مالی ثامن استان مازندران به تعداد 148 نفر تشکیل می دهند که از این تعداد 114 نفر به شیوة نمونه گیری تصادفی ساده و به عنوان نمونه انتخاب شده اند. یافته ها نشان داد که میان عدالت سازمانی ادراک شده و رفتار شهروندی سازمانی و ابعاد آن شامل نوع دوستی، جوانمردی، وظیفه شناسی، تواضع و ادب اجتماعی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد (01/0P<). همچنین پس از بررسی و آزمون، وجود ارتباط مثبت میان عدالت توزیعی، عدالت رویه ای و عدالت مراوده ای با رفتار شهروندی سازمانی نیز مورد تأیید قرار گرفت.

هدف این پژوهش مقایسه اثر بخشی آموزش به روش یادگیری درحد تسلط، یادگیری معنادار و یادگیری الکترونیکی بر مفاهیم پایه ریاضی دانش آموزان پسر پایه دوم ابتدایی شهر اصفهان بود. روش پژوهش نیمه تجربی (پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل) بود. جامعه آماری این پژوهش شامل همه ی دانش آموزان پایه دوم ابتدایی شهراصفهان به تعداد تقریبا 65 هزار دانش آموز در سال تحصیلی1399-1398 بود. حجم نمونه بر اساس روش پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با کروه کنترل به تعداد 200 دانش آموز انتخاب شد که به روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای، چهار ناحیه به طور تصادفی انتخاب شد, ودر 4 گروه 25 نفره قرار گرفتند. سه گروه یادگیری به روش درحد تسلط، معنادار و هوشمند علاوه بر اینکه در کلاس های عادی خود مثل گروه کنترل شرکت کردند به تفکیک هرکدام مداخله خاص خود را دریافت نمودند. ابزار پژوهش امتحان مفاهیم پایه ریاضی بود. قبل و بعد از اتمام جلسات از گروه کنترل و هر 3 گروه آموزشی امتحان مفاهیم پایه ریاضی گرفته شد و بعد از دو ماه پیگیری انجام شد. برای تجزیه و تحلیل از تحلیل کواریانس استفاده شد و گروه ها از نظر پس آزمون و پیگیری مقایسه شدند.