پژوهش های مدیریت عمومی
سال:1397 | دوره:11 | شماره:39 |تعداد مقالات:11

در محیط نامطمئن و پررقابت عصر حاضر، کالاها و خدمات به گونه ای است که بسیار کم اتفاق می افتد سازمان یا مؤسسه ای به تنهایی و بدون کمک گرفتن و همکاری با دیگر سازمان ها بتواند محصولی را تولید یا خدمتی ارائه کند. یکی از رویکردهای مورداستفاده شرکت ها برای کسب مزیت رقابتی در چنین شرایطی استفاده از زنجیره ی تأمین است. با توجه به ماهیت متفاوت خدمات استفاده از مدل های تولیدی در بخش خدمات با محدودیت هایی همراه است بنابراین با توجه به نامناسب بودن مدل های زنجیره ی تأمین تولید محور در بخش خدمات، ضروری است تا مفهوم زنجیره ی تأمین در بخش خدمات و مدلی مفهومی جهت مدیریت زنجیره تأمین خدمات تعریف شود. این پژوهش کیفی باهدف غایی ارائه مدلی برای مدیریت زنجیره ی تأمین خدمات در صنعت بیمه با استفاده از طرح نظام مند نظریه داده بنیاد انجام شده است. برای شناسایی مؤلفه های مدل مصاحبه هایی با 14 نفر از خبرگان و صاحب نظران صنعت بیمه انجام گرفت و سپس با دو مرحله کدگذاری باز و محوری مدل پارادایمی زنجیره تأمین شکل گرفت در ادامه بر اساس مدل پارادایمی، چارچوب مفهومی مدیریت زنجیره ی تأمین خدمات در قالب مدلی ارائه گردید که دربرگیرنده اجزاء و فرایندهای مدیریتی است که برای مدیریت کارآمد و اثربخش زنجیره تأمین خدمات صنعت بیمه موردنیاز است. این چارچوب می تواند مبنایی جهت طراحی مدل های ارزیابی عملکرد و تعالی شرکت های خدماتی قرار گیرد.

عملکرد رفتارهایی را شامل می شود که مرتبط با اهداف سازمان و بر اساس مهارت فردی تنطیم شوند و به مدیران کمک می کند تا میزان تحقق برنامه ها و اهداف استراتژیک سازمان را بررسی و کنترل نمایند. تحقیق حاضر به منظور شناسایی مؤلفه های مدیریت عملکرد منابع انسانی همراستا با اهداف سازمانی صورت گرفته است. تحقیق از نوع آمیخته بوده و برای جمع آوری داده های کیفی از مصاحبه نیمه ساختار یافته با 14 تن از متخصصین استفاده شده و برای جمع آوری داده-های کمی از پرسشنامه طراحی شده که در بین کارکنان صنعت بانکداری (504 نفر) به تصادف توزیع شده اند، استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل تِم و برای تحلیل داده های کمی از تحلیل عاملی نوع دوم استفاده شده است. بر اساس نتایج کیفی تحقیق 4 مؤلفه اصلی متشکل از 57 گویه برای مدیریت عملکرد شناسایی شده است. نتایج تحلیل کمی نشان داده است که این مؤلفه ها از پایایی و اعتبار بسیار بالایی برخوردار بوده است. جامعیت این مدل به نحوی است که کاربردهای نظری و عملی برای متخصصین مدیریت منابع انسانی و مدیران اجرایی سازمان ها به همراه خواهد داشت.

سناریونگاری، تکنیکی است که با در نظر گرفتن عدم قطعیت های محیطی، چندین چشم انداز متفاوت از آینده را ارائه می-دهد. سناریوها آینده هایی که امکان وقوع آن ها محتمل است را در قالب داستان هایی بیان نموده و روایت های بدیلی درباره ی موقعیت های مرتبط با آینده ارائه می دهند. سناریونویسی یکی از بهترین و قوی ترین ابزارها برای شناخت و بررسی علمی آینده است که با استفاده از آن می توان تغییرات و عدم قطعیت های محیطی آینده را شناسایی و بررسی نمود. با توجه به اهمیت سناریونگاری و تأثیرات آن بر برنامه های کلان کشور، سازمان ها، بنگاه ها و. . .، موفقیت و کارآمدی فرآیندهای سناریونگاری همواره از دغدغه های دست اندرکاران مدیریت کشورها بوده و هست. با توجه به نقش کلیدی بازیگران در آینده نگاری، این پژوهش در پی آن است که در جهت توسعه ی روش های موجود، رفتار بازیگران را در هر کدام از عوامل کلیدی آینده ساز استخراج نماید و سپس اقدام به سناریونگاری نماید. روش نمونه گیری پژوهش حاضر به صورت گلوله برفی بوده و از ابزار مصاحبه و پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. بدین منظور، نمونه آماری 12 نفری از خبرگان و پژوهشگران حوزه ی آینده پژوهی جهت مصاحبه و نمونه آماری 43 نفری برای تکمیل پرسشنامه انتخاب گردیدند و چارچوب های سناریونگاری موجود توسط پژوهشگران و صاحب نظران این حوزه بررسی و چارچوب جدیدی برای مطالعه سناریونگاری به دست آمده و اعتبار آن توسط جمعی از خبرگان این حوزه تأیید شد.

نیروی انسانی یک سازمان، منبعی کلیدی برای کسب مزیت رقابتی پایدار و یکی از عوامل اصلی موفقیت سازمان ها، به حساب می آید. از این رو، مدیریت اثربخش منابع انسانی به یکی از مهمترین مسائل پیش روی سازمان ها برای نیل به اهداف سازمانی تبدیل شده است. با توجه به اهمیت استراتژیک منابع انسانی، اتخاذ استراتژی هایی مناسب برای مدیریت این منابع، دغدغه اصلی مدیران ارشد سازمان ها محسوب می شود. دراین تحقیق با اتخاذ رویکرد قواره ای، مدلی مبتنی بر سیستم های استنتاج فازی جهت تدوین استراتژی منابع انسانی ارائه شده است. ورودی های سیستم مبتنی بر اهداف استراتژیک مدل دیر و هولدر (1988) شامل ایفای نقش، ترکیب، شایستگی و تعهد می باشد. خروجی های سیستم مبتنی برمدل بامبرگر و مشولم (2005) شامل چهار استراتژی پدرانه، ثانویه، پیمانکارانه و متعهدانه تدوین شده است. سیستم طراحی شده در پژوهشگاه صنعت نفت مورد استفاده قرار گرفت و نتایج بیانگر این مطلب است که سیستم طراحی شده دارای اعتبار خوبی می باشد.

یکی از متغیرهای اساسی در رفتار سازمانی، عملکرد شغلی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه اخلاق حرفه ای با کفایت اجتماعی و عملکرد شغلی انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی-همبستگی است که به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 123 نفر از کارکنان سازمان فنی و حرفه ای شهر زاهدان در سال 1395 از طریق سه پرسشنامه اخلاق حرفه ای گریگوری، کفایت اجتماعی فلنر و عملکرد شغلی پاترسون مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با کمک نرم افزار SPSS21استفاده شد. یافته ها نشان داد که اخلاق حرفه ای و مولفه های آن، شامل دلبستگی و علاقه به کار، پشتکار و جدیت در کار، روابط سالم و انسانی و روح جمعی و مشارکت در کار، با کفایت اجتماعی رابطه مثبت و معنادار دارند (01/0p <). هم چنین نتایج رگرسیون نشان داد که اخلاق حرفه ای 6/39 درصد از واریانس کفایت اجتماعی را تببین می کنند که از بین مولفه های اخلاق حرفه ای، مولفه ی پشتکار و جدیت در کار و روح جمعی و مشارکت در کار، از توان پیش بینی کنندگی بیشتری برخوردار بوده اند (05/0p <). دیگر یافته ها نشان داد که اخلاق حرفه ای و مولفه های آن: دلبستگی و علاقه به کار، پشتکار و جدیت در کار، روابط سالم و انسانی و روح جمعی و مشارکت در کار با عملکرد شغلی رابطه مثبت و معنادار دارند (01/0p <). هم چنین نتایج رگرسیون نشان داد که اخلاق حرفه ای 3/38 درصد از واریانس عملکرد شغلی را تببین می کنند که از بین مولفه های اخلاق حرفه ای، پشتکار و جدیت در کار و علاقه و دلبستگی به کار از توان پیش بینی کنندگی بیشتری برخوردار بوده اند (05/0p<). با توجه به یافته ها می توان نتیجه گیری کرد که کارکنانی که اخلاق حرفه ای بالاتری دارند به همان نسبت نیز از احساس کفایت اجتماعی و عملکرد شغلی بالاتری نیز برخوردارند.

هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی ساختاری تأثیر بانکداری الکترونیک بر افزایش توان رقابتی بانک ها است. روش شناسی پژوهش کمی و روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش های گردآوری داده ها توصیفی-پیمایشی است. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. جامعه ی آماری مدیران، معاونین و کارشناسان ادارات و بانک های شهر تهران(پنج بانک خصوصی منتخب) بوده اند که 269 نفر از آنان در پژوهش شرکت کرده اند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری با نرم افزار لیزرل استفاده شده است. نتایج نشان دهنده ی آن است که فرهنگ، امنیت ادراک شده، سهولت استفاده، اعتماد، کیفیت وب سایت، حفظ حریم خصوصی و نوآوری بر توان رقابتی بانک ها تأثیر مثبت و معناداری دارند. اما تأثیر سرعت بر توان رقابتی بانک ها معنادار شناخته نشده است. در مجموع نتایج این تحقیق، نقش بانکداری الکترونیکی را بر توان رقابتی بانک ها مورد تأیید قرار می دهد.

هدف از پژوهش حاضر مطالعه ی تأثیر رهبری تحول آفرین بر نگرش شغلی با توجه به نقش میانجی توانمندسازی روان شناختی است. پژوهش پیش رو از لحاظ هدف کاربردی است و از نظر روش، توصیفی از نوع همبستگی شمرده می شود. در این پژوهش ابتدا مدل نظری و فرضیه های بین متغیرها توسعه داده شد. سپس به کمک مدل معادلات ساختاری، فرضیه های پژوهش بررسی شدند. جامعة آماری تحقیق دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی امین است. به این منظور نمونه ای برابر با 165 نفر بر اساس جدول مورگان و با بهره مندی از روش نمونه گیری تصادفی ساده به دست آمد. برای جمع آوری اطلاعات سبک رهبری تحول آفرین از پرسشنامه باس و اولیو (2000)، توانمندسازی روان شناختی از پرسش نامه اسپریتزر(1995)، رضایت شغلی کارکنان از شاخص توصیف شغلی (JDI) و تعهد سازمانی از پرسشنامه آلن و می یر(1990) استفاده شد، علاوه بر روایی محتوا از روایی سازه نیز استفاده شد و برای سنجش پایایی نیز از آلفای کرونباخ بهره گرفته شد. آلفای کرونباخ برای هر یک از رهبری تحول آفرین برابر با 79/0، توانمندسازی روان شناختی برابر با 80/0 و نگرش شغلی (تعهد سازمانی برابر با 85/0 و رضایت شغلی برابر با 84/0) به دست آمد که مبین سطح پایایی مطلوب پرسشنامه ها بوده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد، رهبری تحول آفرین بر نگرش شغلی کارکنان تأثیر دارد. همچنین نقش میانجی گری توانمندسازی روان شناختی در ارتباط رهبری تحول آفرین با نگرش شغلی کارکنان به تأیید رسید.

اشتغال یکی از متغیرهای مهم و مورد توجه اداره امور عمومی و سیاستگذاران در سطح ملی، منطقه ای و شهری می-باشد. از این رو هدف این مطالعه بررسی تغییرات اشتغال در شهرستان زاهدان در دوره سرشماری 1385-1390 و اثر تغییرات مزیت رقابتی و تغییرات ساختاری بر میزان اشتغال در فعالیت های مختلف شهرستان در این دوره می باشد. روش تحقیق در این مطالعه روش توصیفی-تحلیلی می باشد و مدل های برنامه ریزی منطقه ای نسبت مکانی و الگوی انتقال سهم برای تحلیل به کار گرفته شده است. نتایج الگوی ضرایب مکانی نشان داده است که بخش هایی مانند "امور عمومی و دفاع"، "حمل و نقل انبارداری و ارتباطات" و "آموزش" جزء بخش های مزیت دار در اقتصاد شهرستان بوده اند. نتایج الگوی انتقال سهم نشان داده است که اثر تغییرات رقابتی در سه بخش "آموزش"، "بهداشت" و "خدمات کسب و کار و مستغلات" مثبت بوده و موجب افزایش اشتغال این بخش ها شده است.

پژوهش حاضر باهدف تحلیل شاخصه های هویت رهبری اصیل در راستای بهسازی منابع انسانی با استفاده از رویکرد فرآیند رتبه بندی تفسیری (IRP) انجام پذیرفت. این پژوهش یک تحقیق قیاسی استقرایی است، چراکه در پژوهش حاضر به طور توأمان از دو رویکرد تحقیق کیفی و کمی با توجه به نوع داده ها و شرایط استفاده می شود. جامعه آماری پژوهش 25 نفر از اساتید متخصص در حوزه منابع انسانی دانشکده های مدیریت دانشگاه های دولتی تهران بودند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند. برای تائید روایی پرسشنامه ها از نظرات اساتید و پایایی پرسشنامه نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج پژوهش منجر به شناسایی شاخصه های هویت رهبری اصیل و بهسازی منابع انسانی و تحلیل تسلط شاخصه های هویت اصیل در بهسازی منابع انسانی شد. شاخص های هویت رهبری اصیل عبارت اند از: خودآگاهی، خودکارآمدی، خود دوستی، خود همبستگی، خودکارآمدی رهبری، شهرت رهبری، الگوسازی رهبری، خود افشایی، خودتعالی و خود فداکاری. به علاوه مؤلفه های بهسازی منابع انسانی، ایجاد آگاهی علمی و ارتقاء دانش کارکنان، شایسته سالاری، وجود مدیریت استعداد در سازمان، توسعه مهارت های انجام کار، ارتقاء قابلیت های کارکنان، به روز کردن اطلاعات کارکنان، مشارکت کارکنان، رشد شخصیت هماهنگ در کارکنان، وجود نظام پاداش مبتنی بر عملکرد، حمایت سازمانی، غنی سازی و توسعه مشاغل و وجود جوسازمانی مناسب هستند. علاوه بر نتایج کلی، با استفاده از روش (IRP) به تحلیل چگونگی اثرگذاری شاخصه های هویت رهبری اصیل بر بهسازی منابع انسانی پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان دهنده این بود که خودتعالی رهبری اصیل با کمک به رشد شخصیتی کارکنان، ایجاد نظام مدیریت استعداد، افزایش مهارت های کاری، ارتقا قابلیت های کارکنان و افزایش حمایت سازمانی موجب بهسازی منابع انسانی می شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ی درگیری مثبت در کار و بهره وری دانش نیروی کار با توجه به نقش میانجی ساختار سازمانی است. روش توصیفی-همبستگی و پژوهش کاربردی می باشد. جامعه ی آماری شامل کارکنان اداره کل ورزش و جوانان خراسان رضوی است که حجم نمونه بر اساس جدول مورگان و با روش نمونه گیری تصادفی ساده 90 نفر در نظر گرفته شده است. داده ها با استفاده از پرسشنامه های درگیری مثبت در کار اوترخت (2009)، ساختار سازمانی رابینز (1990) و پرسشنامه ی بهره وری دانش نیروی کار محقق ساخته؛ جمع آوری شده اند که از نظر روایی محتوا، سازه و همگرایی مورد تائید قرار گرفتند. به علاوه، پایایی پرسشنامه ها با آلفای کرونباخ بیشتر از 7/0 تائید گردید. داده ها با روش مدل سازی معادلات ساختاری و حداقل مربعات جزئی با استفاده از نرم افزار PLS تحلیل شد و نتایج نشان می دهد که درگیری مثبت در کار و بهره وری دانش نیروی کار به صورت جدا و از طریق متغیر میانجی ساختار سازمانی، رابطه ی مثبت و معناداری دارند. همچنین نقش میانجی پیچیدگی، رسمیت و تمرکز مورد تائید قرارگرفت. بر این اساس طراحی ساختار سازمانی در جهت افزایش پیچیدگی، کاهش رسمیت و کاهش تمرکز، می تواند زمینه ی مناسبی را برای افزایش درگیری مثبت در کار و درنتیجه بهبود بهره وری دانش نیروی کار در سازمان فراهم آورد.

امروزه اکثر سازمان ها به اهمیت مشتری مداری در حفظ جایگاهشان در بازار پی برده اند. بنابراین یکی از اصلی ترین موضوعات مورد توجه مدیران، توسعه رفتارهای مشتری مدارانه می باشد. از سوی دیگر اصلی ترین عامل در شکل دهی رفتارها در هر سازمانی فرهنگ سازمانی است. بنابراین توسعه فرهنگ مشتری مداری پیش زمینه بروز رفتارهای مشتری مدارانه و نهادینه ساختن این رفتارها در سازمان می باشد. از اینرو تحقیق حاضر درصدد شناسایی مکانیزم های توسعه فرهنگ مشتری مداری در سه شرکت متفاوت در گروه مپنا است. این تحقیق با رویکرد آمیخته صورت گرفته است. در بخش کمی به منظور شناسایی وضعیت موجود ابعاد مختلف فرهنگ مشتری مداری 420 پرسشنامه بین کارکنان توزیع شد و در بخش کیفی با استفاده از ابزار مصاحبه، در خصوص مکانیزم های موثر برای توسعه فرهنگ مشتری مداری، مصاحبه های نیمه ساختار یافته ای با 176 نفر از کارکنان در سه شرکت صورت گرفت. ارزش مشتری مداری یکی از ارزش های بیان شده گروه مپنا است که دارای سه بعد(گوش دادن، ارتباطات و شراکت است). نتایج مرحله کمی نشان داد در هر سه شرکت، بعد گوش دادن کمترین و بعد شراکت بیشترین امتیاز را کسب کرده است. در بخش کیفی، پس از تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها حدود 173 کد استخراج شد که بر اساس تشابه و تجانس مفهومی کدها در قالب مفاهیم و در یک مرحله کلی تر در قالب 10 تم فرعی و نهایتا در 4 تم اصلی دسته بندی شدند در نهایت چهار مکانیزم (منابع انسانی، آموزشی، ارتباطی و ترویجی) شناسایی شد.