توسعه آموزش جندی شاپور
سال:1393 | دوره:5 | شماره:2 |تعداد مقالات:14

از آنجایی که هر آموزشی نمی تواند منجر به یادگیری گردد و روش های سنتی کمتر موجب یادگیری عمقی می-شوند، بر آن شدیم تا یکی از روش های فعال یادگیری یعنی روش آموزش بر اساس بیمار Case –based teaching را در تدریس برخی دروس شایع و کاربردی بیماری های عفونی به کار بریم. با توجه به اینکه بیماری های اسهالی از بیماری های شایع و مهم و حتی از علل مرگ و میر به ویژه در کشورهای در حال توسعه می باشند و مدیریت صحیح آن اهمیت زیادی دارد، این مباحث انتخاب شدند. این روش به صورت مداخله ای برای تدریس یک گروه 17 نفره دانشجویان به کار گرفته شد و با گروه دیگر که 21 نفر بودند و تدریس به صورت سنتی برایشان انجام می شد، مقایسه شدند. برای این مقایسه از امتحان OSCE و MCQ پایان دوره استفاده شد. نتایج با نسخه 16 نرم افزارSPSS بررسی شد. در سطح a مساوی 0.05 برای امتحان OSCE به روش P=0.026 Independent T-Test با میانگین نمره 12.73 و انحراف معیار 2.15 در گروه مورد پژوهش در مقایسه با میانگین نمره 11.02 و انحراف معیار 2.33 در گروه کنترل و برای امتحان MCQ به روش P=0.039 Mann-whitney test با میانگین نمره 2.47 و انحراف معیار 0.94 در گروه مورد پژوهش در مقایسه با میانگین نمره 1.81 و انحراف معیار 1.03 در گروه کنترل به دست آمد که در هر دو امتحان نتایج معنادار بودند. بنابراین توصیه می شود که هر زمان که وقت و امکانات اجازه می دهد در آموزش مطالب شایع و کاربردی از این روش استفاده کنیم.

مطالعه حاضر با هدف تحلیل وضعیت مدیریت روابط بین المللی در حیطه بهره گیری از اساتید و کارشناسان خارجی و برگزاری دوره های آموزشی برای دانشجویان خارجی در دانشگاه علوم پزشکی تبریز طی سال های 1385 تا 1390 انجام گرفته است. این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی بوده و داده های مورد نیاز با استفاده از 2 چک لیست که یکی برای تحلیل وضعیت دعوت از اساتید و کارشناسان خارجی و دیگری برای تحلیل برگزاری دوره های آموزشی کوتاه مدت برگزار شده برای دانشجویان خارجی که از طریق بررسی متون و 5 جلسه پانل خبرگان طراحی شده بودند و در کل شامل 65 سوال بودند، استفاده گردید. از روش نمونه گیری سرشماری برای انتخاب موارد دعوت از اساتید و کارشناسان خارجی و دوره های آموزشی استفاده شد. دانشگاه علوم پزشکی تبریز در زمینه دعوت از اساتید و کارشناسان خارجی عملکرد ضعیفی داشته است به طوری که در هیچ یک از موارد آیین نامه، اولویت بندی، برنامه ریزی، ارزشیابی، نظر سنجی و بازخورد، حتی حداقل موارد نیز رعایت نشده بود. برگزاری دوره های آموزشی برای دانشجویان خارجی نیز هیچ یک از گویه های مورد نظر در هیچ یک از دوره های آموزشی کوتاه مدت رعایت نشده بود.

ارزشیابی یکی از جنبه های مهم در فرایند فعالیت های آموزشی است که بر اساس نتایج آن، می توان نقاط قوت و ضعف سیستم آموزشی شناخت. هدف این مطالعه، نظرسنجی از دانشجویان در خصوص استفاده از تصاویر و فیلم-های آموزشی در مقایسه با روش رایج آزمون به صورت چهار گزینه ای جهت ارزشیابی دانشجویان پزشکی درپایان ترم درس فیزیولوژی 2 پزشکی می باشد. این مطالعه به صورت یک مطالعه مداخله ای (Trial study) در نیمسال اول 90-89 بر روی تعداد 160 دانشجوی پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد. ارزشیابی با استفاده از پرسشنامه ای محقق ساخته انجام شد. قبل از آزمون، درصد بیشتری از دانشجویان موافق با آزمون چهار گزینه ای بودند (31.5 درصد خیلی موافق و 40.5 درصد موافق) اما بعد از آزمون با استفاده از فیلم و اسلاید درصد کمتری از دانشجویان موافق با آزمون چهار گزینه ای بودند (17 درصد خیلی موافق و 20.8 درصد موافق). همچنین درصد دانشجویان موافق با شیوه جدید ارزشیابی پس از آزمون افزایش یافت (از 13.1 درصد به 34.5 درصد خیلی موافق). میزان رضایتمندی دانشجویان و عادلانه بودن آزمون چند گزینه ای به ترتیب 6.14 و 4.92 (p<0.05) و در خصوص آزمون با استفاده از فیلم و اسلاید 7.30 و 7.32 (از 10) (p>0.05) بود. به نظر می رسد که شیوه ارزشیابی پایان ترم دانشجویان در دروس علوم پایه با استفاده از تصاویر و فیلم های آموزشی نه تنها از دید دانشجویان عادلانه تر بوده بلکه در ارزیابی عمقی تر مطالب آموخته شده موثرتر از آزمون های چهار گزینه ای رایج باشد.

آموزش بالینی نوعی آموزش است که دانشجو در تعامل با مربی و محیط، مفاهیم آموخته شده را در حیطه عمل به کار می گیرد. با وجود تلاش هایی که از طرف مسوولان آموزش پرستاری و مسوولان درمانی برای اصلاح مشکلات آموزش بالینی صورت گرفته، واقعیت ها موید آن است که در جنبه تربیت پرستار بالینی، آموزش پرستاری دستخوش کاستی های فراوان است. لذا با توجه به تاثیرگذاری محیط در کیفیت آموزش، طی این مطالعه مشکلات محیط آموزش بالینی مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته شامل دو قسمت برای دو گروه مربی و دانشجو بود. جامعه مورد پژوهش را کلیه مدرسان پرستاری دانشکده های پرستاری و مامایی تبریز، مراغه و اهر و دانشجویان ترم 8 پرستاری این دانشکده ها تشکیل می دادند. تعداد 50 نفر در گروه مربی و 107 نفر در گروه دانشجو که به روش سرشماری انتخاب شده بودند به سوالات پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (نسبت ها، درصدها، جداول توزیع فراوانی، انحراف معیار) تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که توزیع امتیازات از دیدگاه دانشجویان در زمینه موانع محیط آموزش بالینی بیشترین نمره درصدی مربوط به «تبعیض بین دانشجویان پرستاری و سایر دانشجویان علوم پزشکی» و کمترین نمره درصدی مربوط به «عدم تناسب تعداد بیماران با تعداد دانشجو» می باشد. توزیع امتیازات از دیدگاه مدرسان مورد پژوهش در زمینه موانع محیط آموزش بالینی نشان داد که بیشترین نمره درصدی مربوط به، «عدم وجود سیستم ثبت و گزارش نویسی مطابق با استانداردهای پرستاری (SOAPIE )» و «کمبود وسایل لازم جهت انجام روش های پرستاری» و کمترین نمره درصدی مربوط به «عدم وجود تشخیص های متنوع بیماری» می باشد. لذا بهبود امکانات و تجهیزات محیط بالینی و بازنگری در سیستم ثبت و گزارش نویسی مطابق با استانداردهای پرستاری توصیه می شود.

یکی از روش های مفید و مقرون به صرفه برای پیشرفت و هماهنگی حرفه پرستاری با پیشرفت های حاصله در تکنولوژی علوم پزشکی و اجتماعی، آموزش ضمن خدمت می باشد که شامل تمام آموزش های شغلی است که برای ارتقای کیفیت عملکرد افراد به آن ها داده می شود. این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر بر انگیزش پرستاران جهت شرکت در برنامه های آموزش ضمن خدمت انجام گرفت. این مطالعه از نوع توصیفی_مقطعی می باشد که در سال 1389 در شهر بجنورد انجام گرفت. جامعه پژوهش کلیه پرستاران شاغل در دو بیمارستان آموزشی این شهر و نمونه پژوهش 120 نفر از این تعداد بودند که به صورت تصادفی انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود که انگیزش افراد در خصوص شرکت در برنامه های آموزش ضمن خدمت را در 4 حیطه (عوامل شخصی، حیطه سازمانی، عوامل حرفه ای و عوامل مرتبط با برنامه ریزی دوره) می سنجید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های کای دو، تی تست و ضریب همبستگی توسط نسخه 18 نرم افزار SPSSبهره گیری شد. 57% افراد مورد مطالعه معتقد بودند که شرکت در برنامه های آموزش ضمن خدمت، دانش، آگاهی و مهارت های عملکردی آن ها را ارتقا داده است. 33.6% پرستاران انگیزه خود جهت شرکت در برنامه های آموزش ضمن خدمت را عوامل شخصی، 13% عوامل سازمانی، 9% عوامل مرتبط با برنامه ریزی و 51% عوامل حرفه ای قلمداد کردند. بیشتر پرستاران در بعد حرفه ای و فردی موافق بودند که این عوامل می تواند انگیزه آن ها را جهت شرکت در دوره های آموزش ضمن خدمت تامین کند؛ لذا پیشنهاد می شود که ضمن تقویت این عوامل، در بعد عوامل سازمانی و برنامه ریزی نیز اقداماتی انجام شود تا پرستاران با انگیزه بیشتری در دوره های بازآموزی شرکت کنند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه برنامه درسی پنهان به عنوان یک نظام آموزشی با عملکرد تحصیلی دانش-آموزان مدارس راهنمایی دخترانه شهرستان شوشتر در سال تحصیلی 91-90 بود. این پژوهش از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی شهرستان شوشتر می باشد. حجم نمونه در این پژوهش 351 نفر بود. ابزار این پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته بود. همچنین معدل تحصیلی دانش آموزان به منظور سنجش عملکرد آن ها در نظر گرفته شد. جهت تجزیه و تحلیل آماری از روش های آمار توصیفی مانند میانگین و انحراف استاندارد و روش های آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین جو اجتماعی مدرسه، تعامل میان معلم و دانش آموزن و تعامل میان دانش آموزان و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی شهرستان شوشتر رابطه مثبت معناداری وجود دارد.

بررسی موانع پژوهشی در هر رشته علمی اهمیت خاصی دارد و می تواند ضعف وکمبودهای آن رشته را نمایان نماید. این مطالعه به منظور تعیین دیدگاه اعضای هیات علمی در ارتباط با موانع انجام تحقیقات پژوهش در آموزش انجام گرفت. طی یک مطالعه توصیفی مقطعی و با استفاده از پرسشنامه خودساخته و ساختار یافته روا و پایا، نظر50 نفر از اعضای هیات علمی با نمونه گیری به روش سرشماری درباره موانع فردی و سازمانی پژوهش مورد ارزیابی قرار دادیم. یافته ها نشان داد، مهمترین موانع فردی در انجام تحقیقات آموزشی: تمایل و علاقه بیشتر به تدریس نسبت به انجام این تحقیقات 50 نفر (100%)، عدم علاقه به انجام آن 47 نفر (94%) و اهمیت بیشتر کارهای درمانی 44 نفر (93.7%)، موانع سازمانی: در نظر گرفتن مطالعات پژوهش در آموزش در سطح دوم تحقیقات 45(7/93%)، تمایل کم مسوولان نسبت به این تحقیقات 44 نفر (91.6%) و کمبود نیروهای مشاوره ای متخصص 45 نفر (91.6%) از مهمترین موانع موثر بر اجرای آن بوده است. میانگین نمره موانع فردی (9.9±72.2) با اختلاف کاملا معناداری بالاتر از موانع سازمانی (9.02±63.1) بوده است. (P<0.001) مهمترین موانع فردی وسازمانی در بررسی حاضر، نداشتن رغبت و انگیزه کافی در انجام این مطالعات بوده، که ممکن است کاربردی کردن نتایج این مطالعات و اخذ امتیازات ویژه جهت اعضا هیات علمی فعال در این امور راهکاری در جهت افزایش انگیزه آنان باشد و با توجه به بالا بودن میانگین نمرات فردی و سازمانی می توان نتیجه گیری کرد، در جهت افزایش کمی و کیفی، نیاز به انجام مداخلات بنیادی و توجه خاص مسوولان به این امر بوده تا بستر مناسب انجام آن فراهم شود.

پیشرفت تحصیلی و جلوگیری از افت تحصیلی دانشجویان یکی از مهمترین نگرانی های مسوولان آموزشی دانشگاه ها، دانشجویان و خانواده های آنهاست که تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. یکی از عواملی که به نظر می رسد بر پیشرفت تحصیلی موثر است، هوش هیجانی می باشد. لذا هدف از این مطالعه بررسی ارتباط هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان می باشد. این مطالعه توصیفی_تحلیلی همبستگی بر روی 303 نفر از دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی، آزاد و ملی شهر جیرفت در سال 1392 انجام شد. جهت سنجش پیشرفت تحصیلی از معدل نیمسال گذشته و معدل کل و برای سنجش هوش هیجانی، پرسشنامه استاندارد هوش هیجانی برادبری_گریوز مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با استفاده از نسخه 19 نرم افزار SPSS و روش های آماری توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (تی تست، آنوا، کای دو، ضریب همبستگی پیرسون) تجزیه و تحلیل شدند. بر اساس نتایج این پژوهش، پیشرفت تحصیلی دانشجویان در سطح متوسط قرار داشت. ارتباط معنا داری بین پیشرفت تحصیلی با دانشگاه محل تحصیل، جنسیت و وضعیت سکونت وجود داشت (P=0.00) میانگین نمرات مقیاس های خود آگاهی، خود مدیریتی، آگاهی اجتماعی و مدیریت رابطه به ترتیب 5.58±82.81، 13.93±70.47، 7.30±81.36، 10.26±73.44 و میانگین نمره کلی هوش هیجانی دانشجویان 9.26±77.02 بود که نشان دهنده هوش هیجانی متوسط دانشجویان می باشد. بر اساس نتایج بین هوش هیجانی و تمام مقیاسهای آن و متغیرهای سن، ترم و مقطع تحصیلی ارتباط معنادار وجود داشت (P=0.05) آزمون آماری پیرسون، ارتباط معناداری بین پیشرفت تحصیلی و هوش هیجانی دانشجویان نشان داد. لذا انتظار می رود با گنجاندن مفهوم هوش هیجانی در برنامه آموزشی دانشگاه ها، به دانشجویان کمک کرد تا بهتر با فشارهای تحصیلی و اجتماعی مقابله کنند و کمتر دچار افت تحصیلی گردند.

این پژوهش با هدف بررسی انگیزه و علاقه دانشجویان کارشناسی رادیولوژی در اولویت دادن به انتخاب شغل و یا ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر انجام شد. پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی مقطعی است که در آن از روش نمونه در دسترس جهت گردآوری داده ها استفاده شد. تعداد 129 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته رشته رادیولوژی در نیمسال دوم سال تحصیلی 91-90 و نیمسال اول سال تحصیلی 92-91 در این پژوهش شرکت کردند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای محقق ساخته شامل 18 سوال بود. داده ها به کمک نرم افزارSPSS  و با استفاده از آزمون های آماری توصیفی تجزیه و تحلیل گردید. بین نحوه برخورد اساتید و گذراندن کارآموزی با افزایش علاقه دانشجویان به رشته رادیولوژی بعد از ورود به دانشگاه رابطه معنادار مشاهده شد (P=0.007) اکثر دانشجویان رادیولوژی (61.5 درصد) اشتغال به کار را نسبت به ادامه تحصیل در اولویت قرار دادند. از این تعداد 68 درصد تمایل داشتند که در بخش تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) مشغول به کار شوند که دلیل این علاقمندی را عدم پرتوگیری مطرح نمودند. در بین گرایش های کارشناسی ارشد برای ادامه تحصیل، بیشترین درصد علاقه مندی مربوط به رشته MRI و کمترین درصد مربوط به رشته مهندسی پزشکی بود که دلیل این علاقه، آینده شغلی بهتر رشته MRI بود. با توجه به بازار کار رشته رادیولوژی، بیشتر دانشجویان علاقه-مندندکه ابتدا موقعیت شغلی خود را تثبیت نموده و سپس ادامه تحصیل دهند. همچنین اولویت اول دانشجویان در مورد اشتغال و ادامه تحصیل، MRI است که عدم دریافت پرتو یونیزان و دستیابی به موقعیت شغلی بهتر دلایل اصلی آن می باشد.

با توجه به اهمیت آموزش الکترونیک در آموزش علوم پزشکی، طراحی و راه اندازی تکنیکهای نوین آموزشی اهمیت دارد. بر این اساس، مطالعه حاضر با هدف مقایسه دو روش آموزش حضوری و آموزش الکترونیک مبتنی بر وبلاگ به شیوه بحث گروهی انجام شد. این مطالعه نیمه تجربی بر روی 114 نفر از دانشجویان رشته تغذیه که واحد مدیریت خدمات غذایی را اخذ کرده بودند، انجام شد. در ابتدای هر ترم 6 الی7 جلسه به صورت حضوری برگزار گردید. سپس بخش غیر حضوری با مدیریت استاد به صورت آفلاین برگزار شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه نظر سنجی محقق ساخته و پرسشنامه های پیش آزمون و پس آزمون استفاده گردید. جهت مقایسه میانگین ها در هر گروه و بین دو گروه از آزمون های آماری t زوج و t-test استفاده گردید. نتایج پیش آزمون در دو گروه در هیچ یک از حیطه ها تفاوت معناداری نشان نداد (P>0.05). بر اساس نتایج به دست آمده از بخش پس آزمون، میانگین امتیاز فراگیران در سطح باور و عملکرد در روش آموزش غیر حضوری مبتنی بر وبلاگ به طور معناداری بالاتر بود (به ترتیب: P=0.032 و P=0.017) با این حال، در سطح دانش تفاوت معناداری در دو روش آموزشی مشاهده نشد (P=0.078). در هر حال، استفاده از وب سایت ها و وبلاگ ها به عنوان فرصتی مناسب برای آموزش الکترونیک می-تواند در ارتقای سطح آموزشی موثر باشد. با این حال، فرهنگ سازی و افزایش دانش رایانه ای از ضروریات استفاده از این روش است.

دانشجویان دانشگا ه ها، به لحاظ حساسیت دوران رشد و شرایط بحرانی این برهه ، به ویژه در سال اول ورود به دانشگاه و ناآشنایی با این محیط فشارها و ناراحتی های زیادی را تجربه می کنند، لذا حمایت از آن ها در این مسیر ضروری است. با توجه به این که انجام مشاوره توسط اساتید در سراسر دانشگاه های کشور صورت می گیرد بر آن شدیم تا انگیزه قبول این مسوولیت را از اساتید جویا شویم. مطالعه به صورت توصیفی و مقطعی است. 45 پرسش نامه 20 سوالی که روایی آن توسط دو تن از اساتید روانشناسی و یک کارشناس ارشد آمار به تایید رسیده بین اساتید مشاور دانشگاه-های علوم پزشکی شیراز، تهران، بوشهر و جندی شاپور اهواز در مقطع علوم پایه توزیع گردید. تعداد 32 پرسش نامه به طور کامل تکمیل و مورد بررسی و آنالیز آماری قرار گرفتند. برای ارزیابی پارامترهای درخواست شده در پرسش نامه، همیشه و اغلب، به عنوان نظر موافق، گاهی، به عنوان نظر ممتنع و به ندرت و اصلا، به عنوان نظر مخالف در نظر گرفته شده اند. مهم ترین دلیل پذیرش مشاوره در بعد آموزشی، پیشرفت تحصیلی دانشجو (96.9) بوده است. انگیزه پذیرش مشاوره از بعد پژوهشی به منظور افزایش اعتبار پژوهشی دانشگاه و دانشجو به ترتیب 46.9% و 37.5% نظر موافق را به خود اختصاص داده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که از نظر اساتید، انجام مشاوره راهی موثر برای کمک به پیشرفت دانشجو و رفع مشکلات در زمینه های تحصیلی، فردی و اجتماعی است.

هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی ارتباط تیپ شخصیت A وB و عملکرد تحصیلی در دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بوده است، در این مطالعه پرسشنامه تیپ شخصیت توسط کارورزان (45 دانشجوی دختر و 23 دانشجوی پسر) تکمیل شد و معدل کل دوره پزشکی تا قبل از دوره کارورزی به عنوان عملکرد تحصیلی درنظر گرفته شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS آنالیز شد و نشان داد: بین تیپ شخصیت و عملکرد تحصیلی ارتباط معنا داری وجود ندارد. همچنین بین تیپ شخصیت و جنسیت ارتباط معنا دار مشاهده نشد. فراوانی تیپ شخصیت A در دانشجویان پزشکی بیشتر از تیپ شخصیت B است.

از آن جایی که آموزش بالینی در تربیت پزشکان نقش کلیدی دارد. توجه به عوامل موثر در این حیطه بر کیفیت آموزش بالینی حائز اهمیت می باشد. این مطالعه با هدف بررسی رضایتمندی دانشجویان از اجرای یک روش آموزشی بیمار- محور در بخش کودکان بیمارستان گلستان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سال 91-90 اجرا شده است. پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی_ مقطعی است. نمونه آماری این پژوهش دانشجویان ورودی به بخش کودکان بودند که در سه دوره متوالی جهت آموزش به این بخش معرفی شده بودند (147 نفر). ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای بود که بعد از تعیین روایی و پایایی به کار گرفته شد. داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و در محیط SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج این مطالعه نشان داد که تعداد 135 نفر (91.8%) از دانشجویان از اجرای روش جدید آموزشی در بخش کودکان ابراز رضایت کرده و مطالب ارائه شده را به خوبی یاد گرفته اند. در حالی که فقط 12 نفر (8.2%) از دانشجویان از اجرای روش آموزش کنونی در بخش کودکان رضایت داشتند. در مجموع نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که می توان با ابداع روش های آموزش بالینی جدیدتر و کاربردی نمودن آن به افزایش رضایتمندی دانشجویان و در نهایت به افزایش یادگیری و ارتقای سطح دانش تئوری و عملی آنان کمک کرد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.