توسعه آبزی پروری (علوم زیستی)
سال:1393 | دوره:8 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

به منظور بررسی ماکروبنتوزها و شاخص های فیزیکی و شیمیایی آب در استخرهای پرورش میگوی پاسفیدغربی طی ماه های تیر لغایت مهر در سایت پرورش میگوی شیف واقع در بخش مرکزی استان بوشهر از سه استخر 1 هکتاری نسبت به جمع آوری نمونه رسوب و اندازه گیری فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب شامل دما، اکسیژن محلول، شوری و pH و مواد مغذی شامل فسفات کل، نیترات، نیتریت و آمونیاک اقدام شد. برای شناسایی بنتوزهای رسوبات، با استفاده از یک دستگاه نمونه بردار بنتوزگراب با سطح پوشش 250 سانتی مترمربع نمونه برداری از کف استخرهای پرورشی انجام و نمونه ها به آزمایشگاه پژوهشکده میگوی کشور منتقل گردید. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که مهمترین ماکروبنتوزها شامل سه گروه اصلی یعنی شکم پایان (Gastropods)، دوکفه ای ها (Bivalves) و پرتاران (Polycheta) بود. همچنین میانگین فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب شامل دما، اکسیژن محلول، شوری و pH و مواد مغذی از جمله فسفات کل، نیترات، نیتریت و آمونیاک نیز گزارش می گردد. نتایج به دست آمده از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی، نشان داد که ضریب همبستگی میان اکسیژن با میانگین وزن و طول منفی و کاملا معنی دار بود (P<0.05). قابل ذکر است که آزمون چند متغیری در رابطه با فاکتورهای کیفیت آب مشخص کرد که یک رابطه همبستگی منفی معنی دار میان فسفات کل و میانگین وزن و طول وجود دارد (P<0.05). همچنین میان نیترات و میانگین وزن و طول میگوها در طول دوره پرورش یک رابطه همبستگی معنی دار مثبت مشاهده شد (P<0.05). نتایج حاصل از بررسی و شناسایی کفزیان در استخرهای پرورشی تحت مطالعه بیانگر فقر جمعیت بنتوزی در سیستم های مذکور بود.

مطالعه حاضر به منظور بررسی اثرات جیره غذایی حاوی درصدهای مختلف اسیدآمینه آلانین بر عملکرد رشد، تغذیه و درصد بقا بچه تاسماهیان ایرانی (Acipenser persicus) در شرایط یکسان پرورشی در طرح کاملا تصادفی طراحی و انجام شد. 600 عدد بچه تاسماهی ایرانی با وزن متوسط 1.5±0.4 گرم و میانگین طول کل 6.1±1.9 سانتی متر (میانگین ± انحراف از معیار) به طور تصادفی در 15 حوضچه 50 لیتری (40 عدد در هر حوضچه) مجهز به سیستم هوادهی و دبی آب 0.2 لیتر در ثانیه، توزیع شدند. ماهیان به مدت 45 روز با یکی از پنج جیره غذایی (سه تکرار در هر تیمار) تغذیه شدند. تیمارهای شامل جیره غذایی نیمه خالص (بدون افزودن اسیدآمینه آلانین، تیمار شاهد)، جیره های غذایی محتوی سطوح 1، 2 و 3 درصد آلانین و تیمار پنجم جیره به نسبت مساوی 1:1 از منابع پروتئین گیاهی و حیوانی موازنه و در نهایت با 3 درصد اسیدآمینه آلانین فرموله گردید. نتایج حاصل از بررسی آماری این مطالعه بیانگر عدم وجود اختلاف معنی دار آماری در درصد بقای تاسماهیان تغذیه شده با سطوح مختلف آلانین می باشد. حداکثر وزن نهایی (5.9±1.2 گرم)، درصد افزایش وزن بدن (1380±288 درصد) و شاخص رشد ویژه (5.4±0.4 درصد در روز) در ماهیان تغذیه شده با %3 آلانین ملاحظه شد که با تیمارهای محتوی آلانین 1 درصد، تیمار شاهد و جیره محتوی منابع پروتئینی گیاهی و حیوانی برابر، برتری معنی دار آماری نشان داد. یافته های این بررسی نشان دهنده ضرورت حضور اسیدهای آمینه آلانین در جیره های غذایی تاسماهی ایرانی برای بهبود عملکرد رشد و تغذیه بچه ماهیان می باشد.

این تحقیق با هدف ارزیابی اثر مکمل غذایی ال - لیزین بر شاخص های رشد، بازماندگی و ترکیب لاشه در بچه ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) به عنوان ماده جاذب طی یک دوره 45 روزه در تابستان 1391 در کارگاه آموزشی و پژوهشی آبزی پروری دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر انجام شد. تعداد 204 عدد بچه ماهی کپور معمولی با وزن متوسط 18.12±3 گرم با تراکم 17 عدد در مخازن 500 لیتری توزیع و تغذیه شدند. چهار تیمار با سطوح مختلف ال - لیزین شامل صفر، 0.5، 1 و 1.5 درصد به جیره غذایی تجاری افزوده شد. شاخص های رشد و تغذیه شامل وزن نهایی، افزایش وزن بدن، درصد افزایش وزن بدن، ضریب تبدیل غذایی، ضریب رشد ویژه، ضریب چاقی، تولید نهایی، میزان بازماندگی، میزان غذای خورده شده و ترکیب لاشه بدن ارزیابی شدند. بر اساس نتایج حاصله تفاوت معنی داری در پارامترهای رشد بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت (P<0.05). به طوری که بیش ترین میزان رشد در تیمار 1.5 درصد ال - لیزین با میانگین وزن 29.99±6.2 گرم مشاهده شد. در برخی پارامترهای تغذیه ای نظیر غذای خورده شده روزانه (درصد در روز) و ضریب تبدیل غذایی بین تیمارهای مختلف تفاوت معنی داری وجود داشت (P<0.05). بهترین ضریب تبدیل غذایی در تیمار 1.5 درصد ال - لیزین به میزان 2.3±0.75 و کمترین میزان غذای خورده شده در تیمار 1.5 درصد به مقدار 3.04±0.31 بود. در حالی که تفاوت معنی داری در بازماندگی ماهیان بین تیمارهای مختلف وجود نداشت (P>0.05). نتایج حاضر نشان داد تفاوت معنی داری در میزان چربی و پروتئین و خاکستر لاشه بین تیمارها وجود داشت (P<0.05) به طوری که بیش ترین میزان پروتئین لاشه در تیمار 3 با 1 درصد ال - لیزین و بیشترین میزان چربی در تیمار شاهد به دست آمد. در نهایت می توان گفت با توجه به وجود تفاوت معنی دار در برخی از نتایج به دست آمده به نظر می رسد اسیدآمینه ال - لیزین در سطح 1.5 درصد می تواند در بهبود عملکرد رشد، بازماندگی و ترکیب لاشه در بچه ماهی کپورمعمولی موثر واقع شود.

در این تحقیق تاثیر فاز محلول نفت خام بر فعالیت دو آنزیم کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز بچه فیل ماهیان با وزن 10.76±0.23 گرم بررسی شد. بدین منظور ابتدا میزان LC50 فاز محلول نفت خام معادل 46.68 میلی گرم در لیتر محاسبه شد و سپس 3 تیمار زیر محدوده کشندگی (0.4LC50، 0.6LC50 و 0.8LC50) و یک تیمار شاهد (بدون حضور نفت خام) انتخاب و برای هر تیمار سه تکرار در نظر گرفته شد. در هر تکرار تعداد 30 قطعه ماهی ذخیره سازی شد و هر 24 ساعت از تمامی تیمارها نمونه گیری کبد جهت مطالعات آنزیمی انجام گرفت. در طول مدت آزمایش شاخص های کیفی آب اندازه گیری و سعی شد که شرایط کیفی برای تمامی تکرارها مشابه باشد. مطابق با نتایج در زمان های 24، 48، 72 و 96 ساعت مقدار آنزیم کاتالاز تمامی تیمارها با تیمار شاهد اختلاف معنی داری نشان دادند و حتی در روز چهارم سطح آنزیم تمامی تیمار ها با هم نیز اختلاف معنی داری داشتند و روند افزایش این آنزیم مشاهده شد (P<0.05)، تنها استثناء میزان آنزیم کاتالاز تیمار حاوی 0.4 غلظت LC50 (کمترین دوز) و در زمان 24 ساعت اول بود که بر خلاف دو تیمار دیگر اختلاف معنی داری با شاهد نشان نداد (P>0.05). میزان آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز در همه تیمارها و در روز چهارم با تیمار شاهد اختلاف معنی داری نشان داد (P<0.05). در تمام 4 روز دوره آزمایش، بیشترین میزان آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز در تیمار 0.8LC50 دیده شد و تنها همین تیمار که حاوی بیش ترین دوز آلاینده بود از روز دوم روند افزایشی به خود گرفت. اما نتایج آنالیز رگرسیون نشان داد که نمی توان به طور قطع نتیجه گرفت که مقدارآلاینده نفتی موجب تغییر در این آنزیم ها گردیده است. همچنین هیچ همبستگی بین میزان این دو آنزیم با هم دیده نشد. نتایج نشان داد که فاز محلول نفت خام برالقای دو آنزیم کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز بچه فیل ماهیان با وزن 10.76±0.23 گرم موثر است.

در این تحقیق اثر هورمون LHRH-A3 بر شاخص های اصلی تکثیر نیمه مصنوعی ماهی فیتوفاگ بررسی و با اثر هورمون LHRH-A2 مقایسه شد. بدین منظور سه دوز 3.75، 5 و 6.25 میکروگرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن از هورمون LHRH-A3 به سه گروه تیمار از مولدین ماده، هر تیمار شامل 5 عدد مولد ماده با وزن تقریبی 5 کیلوگرم تزریق شد. برای مولدین نرکه هر تیمار شامل 8 عدد مولد نر با وزن تقریبی 5 کیلوگرم بود، فقط از دوز 2.5 میکروگرم به ازاء هر کیلوگرم از وزن بدن استفاده شد. لازم به ذکر است که در هر تیمار 3 تکرار وجود داشت. همچنین تعداد دیگری از مولدین (5 مولد ماده و 8 مولد نر) با شرایط مشابه از نتایج حاصل از روش کاربردی مرکز تکثیر و پرورش شهید ملکی اهواز (10 میکروگرم LHRH-A2 به ازاء هر کیلوگرم به همراه هورمون HCG با دوز 200IU/kg برای ماده و 5 میکروگرم به ازاء هر کیلوگرم هورمون LHRH-A2 به همراه هورمون HCG با دوز 100IU/kg برای نرها) به عنوان گروه شاهد مرسوم (SH) مورد تزریق قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان دادند که کاربرد هورمون LHRH-A3 می تواند باعث رسیدگی نهایی جنسی مولدین فیتوفاگ، تخم ریزی و اسپرم ریزی آن ها شده و بهترین دوز آن برای القاء رسیدگی جنسی مولدین ماده 5mg/kg می باشد. این هورمون دارای اثر مشابهی با هورمون LHRH-A2 بوده و در هیچ کدام از پارامترهای مورد بررسی (میزان مولدین دارای تخم ریزی و اسپرم ریزی، درصد لقاح، درصد تخم گشایی و درصد بقاء لارو تا زمان جذب کیسه زرده) اختلاف معنی داری مشاهده نشد (P>0.05).

به منظور اولویت بندی منافع و محدودیت های کشت توام برنج و ماهی، مطالعه ای به روش پیمایش توصیفی در سال 1391 در استان گیلان انجام شد. جامعه آماری این تحقیق، کارشناسان اداره کل شیلات و جهاد کشاورزی استان گیلان بودند. حجم نمونه این تحقیق را 110 نفر از کارشناسان خبره (55 نفر از بخش شیلات و 55 نفر از بخش کشاورزی و زراعت) تشکیل دادند. جهت تحلیل و اولویت بندی گویه ها از روش غربال سازی اعداد فازی مثلثی استفاده شد. نتایج نشان داد که دسترسی بیشتر روستاییان به گوشت سفید از طریق تولید ماهی، استفاده بهینه و دو منظوره از اراضی برنج کاری، کاهش آلودگی و پایداری محیط زیست به واسطه کاهش مصرف نهاده های شیمیایی، تولید ماهی به عنوان یک محصول مضاعف و افزایش درآمد شالیکاران، استفاده دو منظوره از منابع آب آبیاری، افزایش حاصلخیزی خاک مزارع برنج توسط ماهی، کنترل بیولوژیکی علف های هرز و آفات از مهمترین منافع کشت توام برنج و ماهی در استان گیلان بودند. در ادامه محدودیت هایی همچون کم بودن کارشناسان ترویجی در مناطق روستایی، مسایل و مشکلات اقتصادی و عدم وجود تسهیلات کافی، پایین بودن دانش و تخصص، عدم وجود بیمه، وجود حیوانات شکارچی، کمبود اکسیژن در مزارع برنج، تلفات ماهی در مزارع برنج و مشکلات کم آبی و کیفیت نامناسب آب در اولویت قرار گرفتند.

سد مخزنی گلابر واقع در استان زنجان با مشخصات جغرافیایی طول شرقی 48 درجه و 19 دقیقه و عرض شمالی 36 درجه و 19 دقیقه قرار دارد. بهره گیری از منابع آبی به منظورافزایش تولید و مصرف ماهی و استفاده از آن ها در توسعه آبزی پروری مدنظر تمام کشورها بوده و مطالعه اکولوژیک و بیولوژیک این دریاچه ها نقش مهمی در مدیریت شیلاتی آن ها به عهده دارد. بررسی کفزیان در سال 89-1388 به مدت یک سال و در 4 ایستگاه انجام گرفت. نتایج بررسی ها حضور غالب دوگروه Chironomidae و Tubificidae را در نمونه های بسترزی نشان داد. میانگین بیوماس کلی کفزیان دریاچه 1.44±0.97 گرم در مترمربع بوده است. بیش ترین فراوانی شیرونومیده و توبیفیسیده به ترتیب 910.42 و 770.83 عدد در مترمربع بوده است. در این بررسی با استفاده از روابطی که شرایط اقلیمی همچون درجه حرارت را در نظر داشته ضریب P/B حدود 21.5 محاسبه گردید، که پتانسیل طبیعی دریاچه با توجه به این ضریب، توان تولید 15.5 کیلوگرم در هکتار ماهی کفزی خوار را در یک سال نتیجه خواهد داد. این میزان بسیار فراتر از مقدار 4 ضریب P/B می باشد که برای مناطق معتدله در نظر گرفته می شود که تولیدی معادل 2.9 کیلوگرم در هکتار را دربر خواهد داشت. باتوجه به نتایج حاصله و مقایسه آن با شرایط اقلیمی منطقه، همچنین با در نظر گرفتن خصوصیات فیزیکوشیمیایی آب، رشد و تولید ماهیان گرم آبی در دریاچه گلابر در مدت زمانی کوتاه از سال (نیمه دوم فروردین تا اواسط مهرماه) بهینه می باشد.

ماهی به عنوان منبع مهم از پروتئین، چربی و ویتامین های مختلف در یک ر‍‍ژیم غذایی متعادل جایگاه خاصی دارد. بعضی از فلزات سنگین برای بدن انسان ضروری می باشند اما اگر از حد مجاز بیشتر شود ضررهای جبران ناپذیری وارد خواهند کرد. ازآنجایی که ماهی کپور دریای خزر از نظر ارزش غذایی و اقتصادی در ردیف سوم قرار دارد، لذا بررسی وضعیت بهداشت و سلامت آن از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. این تحقیق به منظور تعیین میزان فلزات سنگین ضروری (آهن، مس و روی) و نیمه ضروری (نیکل، کبالت و منگنز) در بافت خوراکی ماهی کپور دریای خزر صورت گرفته است. تعداد 45 نمونه ماهی در منطقه شرقی حوزه جنوبی دریای خزر در چند صیدگاه جمع آوری گردید. بعداز بیومتری، بافت خوراکی (عضله) ماهی ها جدا شده و فریزدرایر گردید. سپس نمونه ها به روش هضم اسیدی آماده سازی شده و میزان فلزات سنگین مورد نظر با استفاده از دستگاه جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفت. طبق بررسی های به عمل آمده میانگین غلظت آهن، روی و مس با خطای استاندارد (SE) به ترتیب برابر 77.91(±11)، 63.45(±14)، 12.11(±2) و میانگین غلظت نیکل، کبالت و منگنز با خطای استاندارد (SE) به ترتیب برابر 121(±14.3)، 323.5(±28.34) و 3.29(±0.54) میکروگرم بر گرم وزن خشک ثبت گردید. در این تحقیق میانگین غلظت فلزات سنگین به دست آمده در ماهی کپور دریای خزر بر حسب وزن تر پایین تر از حداکثر میزان مجاز تعیین شده از سوی سازمان بهداشت جهانی بوده است.