مجله دانشگاهی یادگیری الکترونیکی
سال:1393 | دوره:5 | شماره:3 |تعداد مقالات:9

مقدمه: محیط یادگیری الکترونیکی، یکی از مطرح ترین محیط های یادگیری در عصر اطلاعات است بنابراین شناسایی تهدیدها و فرصت های فراروی آن، باارزش است. هدف مطالعه، طراحی و تعیین ویژگی های روان سنجی پرسشنامه تهدیدها و فرصت های یادگیری الکترونیکی است.مواد و روش ها: این مطالعه پژوهشی تلفیقی متوالی اکتشافی با رویکرد کیفی- کمی است که در نیمسال دوم تحصیلی 91-92 در دانشگاه علوم پزشکی گیلان انجام شده است. در مرحله نخست (کیفی)، 9 نفر از اساتید علوم پزشکی که تجربه تدریس به روش الکترونیکی داشتند و 7 نفر از دانشجویان پیراپزشکی که تجربه شرکت در کلاس های مجازی را داشتند با روش نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع داده ها انتخاب شدند و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند فردی و روش تحلیل محتوای کیفی، به تبیین مفهوم یادگیری الکترونیکی و فرصت ها و تهدیدهای مرتبط با آن پرداخته شد. سپس در مرحله دوم (کمی) با استفاده از گویه های استخراج شده از مرحله اول، پرسشنامه طراحی گردید و ویژگی های روان سنجی آن با بهره گیری از روایی صوری، محتوا، سازه و همسانی درونی، در 109 نفر (44 استاد و 65 دانشجو) بررسی شد. جهت تعیین روایی سازه از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های کیفی با کمک نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA نسخه 2010 و تجزیه و تحلیل داده های کمی با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 19 انجام شد.نتایج: پس از تعیین روایی صوری و محتوا بهصورت کمی و کیفی، عبارات پرسشنامه از 101 به 29 کاهش یافت. بیشترین درصد واریانس کل (30.78%) توسط 3 عامل اول و باقیمانده (69.22%) توسط 26 عامل باقیمانده تبیین می گردد. نتیجه تحلیل عاملی اکتشافی در این پرسشنامه، بیانگر وجود 3 عامل هزینه-اثربخشی آموزشی، عوامل ذهنی-عاطفی و ارتباطی استاد-دانشجو و عوامل مرتبط با تدریس-یادگیری بود. در نهایت 28 عبارت در 3 عامل حفظ شد. ضریب آلفای کرونباخ 0.81 بود.نتیجه گیری: باتوجه به پایایی و روایی مطلوب ابزار طراحی شده بر اساس تجربیات اساتید و دانشجویان، این ابزار جهت بررسی فرصت ها و تهدیدهای یادگیری الکترونیکی مناسب است.

مقدمه: حرکت به سوی رویکردهای نوین در آموزش عالی ایجاب کرده است بسیاری از دانشگاه های جهان از فناوری آموزش مجازی در ارائه دوره ها استفاده کنند. این پژوهش درصدد واکاوی پدیده آموزش مجازی و بررسی چالش های آن در دانشگاه های ایران است.مواد و روش ها: با استفاده از روش پژوهش پدیدارشناسی، نمونه گیری هدفمند و ابزار مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، ادراکات ذهنی 8 نفر از مدرسان دانشگاه های مجازی ایران، واکاوی شد. پس از مصاحبه هشتم، اشباع نظری حاصل گردید. داده ها با استفاده از روش کدگذاری تحلیل شد و اعتبار یافته ها با سه معیار قابل قبول بودن، قابلیت اطمینان و تاییدپذیری به دست آمد.نتایج: نتایج پژوهش، چالش های آموزش مجازی در دانشگاه های ایران را در سه محور اصلی تربیت، خلاقیت و روابط قدرت نشان داد. در محیط مجازی، به دلیل فقدان ارتباط رو در رو و الگوگیری دانشجو از استاد و دیگران، زمینه تربیت چندان فراهم نیست. دانشجوی مجازی با امکان مشاهده واکنش های روزمره استاد و الگوگیری از سبک اخلاقی و تربیتی او مواجه نمی شود. تمرکز آموزش ها بر حفظیات و عدم توجه به یادگیری سطوح بالاتر، امکان پرورش خلاقیت را تضعیف کرده، آموزش مجازی موجب دموکراتیک تر شدن روابط میان استاد- دانشجو و دانشجو- دانشجو شده، اما همچنان روابط با دانشگاه و روابط میان استادان را در سطحی حداقل نگاه داشته است.نتیجه گیری: باتوجه به یافته های پژوهش، باید فقدان ارتباط چهره به چهره با شرایطی نظیر تعاملی تر شدن محیط یادگیری همراه با قابلیت فناوری های تصویری جبران شود. آموزش مبتنی بر حل مساله، اجازه بروز ایده های بالبداهه و خلاق از سوی دانشجویان، بازخورد فوری از سوی استاد و افزایش هم اندیشی میان استادان، می تواند پویایی محیط آموزش مجازی را ارتقا دهد.

مقدمه: ارتقای کیفیت، از چالش های مهم سازمان های آموزشی است. مدل تعالی بالدریج، اصول مدیریت کیفیت فراگیر را برای ارتقای کیفیت سازمان های آموزشی-درمانی بهینه کرده است. هدف مطالعه، ارزیابی کیفیت آموزشی بیمارستان آموزشی مورد مطالعه با استفاده از مدل تعالی بالدریج است.مواد و روش ها: این پژوهش توصیفی- تحلیلی، به صورت مقطعی در بیمارستان آموزشی بقیه اله (عج) شهر تهران در سال 1390 اجرا شد. جامعه پژوهش مدیران و کارکنان گروه های آموزش بالینی بیمارستان و نمونه گیری به صورت هدفمند (تعداد 32 نفر (12 نفر از مدیران و 20 نفر از کارکنان)) بود که با چک لیست استاندارد مدل بالدریج در حوزه آموزش نسخه 2009-2010 انجام شد. صحت داده های جمع آوری شده با سه سویه سازی، تاییدپذیری و همخوانی داده های حاصله از روش های جمع آوری داده ها شامل مصاحبه در سطوح مختلف سازمانی و بررسی مستندات و پیامدها انجام شد. در این مطالعه، پایایی بین ارزیابان مطرح است که در طول اجرای پژوهش، ارزیاب ثابت بوده و واریانس بین ارزیابان حتی در صورت وجود ارزیابان متعدد، کاهش می یابد. داده ها به شیوه مصاحبه با مدیران و کارکنان، مطالعه مستندها و مشاهده فرآیندها گردآوری شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Excel نسخه 2007 انجام شد.نتایج: این بیمارستان، از 1000 امتیاز مدل بالدریج در حوزه آموزش، 332.94 امتیاز (33.2%) را کسب کرد. از بین معیارهای مدل بالدریج در این بیمارستان معیار رهبری سازمانی با کسب 53.95 از 120 امتیاز (44.96%) و معیار نتایج عملکرد با 109 از 450 امتیاز (24.44%) به ترتیب قوی ترین و ضعیف ترین امتیاز را کسب نمودند.نتیجه گیری: هرچند این بیمارستان به دلیل اجرای استانداردهای اعتباربخشی فدراسیون جهانی آموزش پزشکی، رویکرد مناسبی برای تعالی سازمانی دارد، در سطوح یادگیری و انسجام سازمانی نیازمند ارتقا است.

مقدمه: امروزه پرتال های آموزشی به وسیله سازمان ها برای ترویج یادگیری الکترونیکی راه اندازی می شوند. در این پژوهش با تمرکز بر طراحی عامل های انسان گونه، نوعی عامل هوشمند به عنوان دستیار آموزشی، طراحی و سپس اثربخشی آن در کارکرد پرتال آموزشی ارزیابی گردید.مواد و روش ها: این تحقیق در دو مرحله تولید نمونه ای از عامل هوشمند و پس از آن ارزیابی اثربخشی آن، در سه گروه آموزشی (MBA، مدیریت فناوری و مدیریت صنعتی) موسسه مهر البرز در سال 1392 انجام شد. روش تحقیق در مرحله اول آزمایشی و نمونه سازی و در مرحله دوم نوع پیمایشی - توصیفی بود. 31 نفر از دانشجویان دوره الکترونیکی موسسه مهر البرز با روش نمونه گیری تصادفی در دسترس، انتخاب گردیدند. ابزار گرداوری داده ها، پرسشنامه ای محقق ساخته مبنی بر مدل «تایید انتظار» بود که روایی آن با تایید خبرگان و پایایی آن با ضریب الفای کرونباخ 0.895 مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون های پارامتریک در نرم افزار Minitab نسخه 14 انجام شد.نتایج: با بررسی نتایج حاصل از تعامل 31 دانشجو با عامل طراحی شده از طریق سیستم مدیریت یادگیری الکترونیکی موسسه مهر البرز و بر مبنای مدل مفهومی اثربخشی آموزش الکترونیکی، متغیرهای آسانی استفاده، رضایت کاربر و مفید بودن، به ترتیب نمراتی معادل 55، 58 و 57 درصد با سطوح معناداری به ترتیب 0.03، 0.09 و 0.01 را کسب کردند که نشان دهنده اثربخشی کلان این عامل در سطح متوسط می باشد.نتیجه گیری: یافته های پژوهش موثر بودن دستیار هوشمند آموزشی در پرتال های یادگیری الکترونیکی را اثبات نمود.

مقدمه: مدرسه هوشمند با فراهم نمودن محیطی پویا و جذاب زمینه شکوفایی استعدادهای دانش آموزان را فراهم نموده و انگیزه آنان را برای انجام بهتر فعالیت های درسی افزایش می دهد. هدف پژوهش حاضر، مطالعه تاثیر فناوری هوشمند (تخته هوشمند) بر انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر دبیرستان نمونه شهرستان گنبدکاووس است.مواد و روش ها: روش تحقیق، شبه آزمایشی با گروه گواه است. جامعه آماری، 230 نفر از دانش آموزان دبیرستان پسرانه نمونه شهرستان گنبد کاووس و حجم نمونه، 60 نفر (دو کلاس پایه اول) بر اساس نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. جهت سنجش پیشرفت تحصیلی از معدل کارنامه نیمسال اول و دوم دانش آموزان و جهت سنجش انگیزش، از پرسشنامه 33 گویه ای انگیزش تحصیلیHarter که روایی و پایایی آن در ایران توسط بحرانی اندازه گیری شده (ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه 0.77، مقیاس انگیزش درونی 0.75 و مقیاس انگیزش بیرونی 0.67) برآورد شده است. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی، روش تحلیل کوواریانس یک طرفه و ضریب رگرسیون خطی، با نرم افزار SPSS نسخه 23، تحلیل شدند.نتایج: نتایج نشان داد انگیزش تحصیلی گروه آزمایش که از تخته هوشمند استفاده نمودند نسبت به گروه گواه، 9.32 واحد افزایش و پیشرفت تحصیلی گروه آزمایش 1.019 نسبت به گروه گواه افزایش داشت. با توجه به معادله ضریب رگرسیون، ضریب تعیین تعدیل شده نشان می دهد متغیرهای تخته هوشمند و انگیزش، 0.18 از واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین می کند.نتیجه گیری: بین پیشرفت تحصیلی و فناوری پیشرفته (0.21=P) و بین انگیزش تحصیلی و استفاده از فناوری پیشرفته (0.30=P)، همبستگی مثبت معنادار وجود دارد.

مقدمه: از آنجایی که برنامه ریزی راهبردی، لازمه ماندگاری در دنیای رقابت، همسویی با شرایط عصر جدید، جهانی فکر کردن، جهانی عمل کردن و یافتن فرصت های بهتر می باشد، پژوهش حاضر به شناسایی و اولویت بندی مولفه های برنامه ریزی راهبردی در دانشکده مجازی دانشگاه اصفهان می پردازد.مواد و روش ها: روش تحقیق حاضر، کیفی- موردپژوهی و جامعه آماری، کلیه مدیران، معاونین و کارشناسان ستادی دانشکده مجازی دانشگاه اصفهان بود که برای نمونه تعداد 22 نفر از آنها بر اساس شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. گردآوری داده ها با مصاحبه نیمه سازمان یافته انجام شد که روایی آن از طریق نظرات متخصصان و پایایی آن بر اساس توافق ارزشیابان تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ها از روش مقوله بندی با استفاده از نرم افزار NVIVO نسخه 7، صورت گرفت.نتایج: نتایج نشان داد در هریک از مولفه های برنامه ریزی راهبردی شامل تفکر راهبردی (مقوله توجه به سند آمایش با 91%)، نظام اطلاعات آموزشی (مقوله صرفه جویی در زمان با 90.9%)، بازاندیشی (مقوله باورها و ارزش های افراد با 82%)، بازسازی ساختارها (مقوله توجه به هماهنگی برنامه های تدوین شده با 89%) و بازآفرینی (مقوله نگاه جامع به ارزیابی با 95.45%) دارای بیشترین نقش و اهمیت بودند. همچنین در زمینه تحلیل SWOT، شناسایی قوت های سازمان با 86.36%، مهم ترین عامل در توسعه آموزش مجازی شناخته شد.نتیجه گیری: با توجه به ضرورت تحول در برنامه ریزی های آموزش مجازی، آگاهی و آشنایی هر چه بیشتر برنامه ریزان و مدیران آموزش های مجازی با مفاهیم اساسی، نگرش ها و رویکردهای جدید حوزه برنامه ریزی راهبردی برای دستیابی به اهداف مورد نظر، پاسخ گویی به مشکلات موجود و استقرار یک نظام آموزشی کارآمد ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: زندگی در حال تغییر امروزی به راه حل هایی نیاز دارد که بافت آن از دانش و توانایی های افراد با دیدگاه های مختلف شکل گرفته باشد. پژوهش حاضر با هدف تهیه و تدوین محتوای انگلیسی مناسب برای عرضه بر روی مولفه های ارتباطات سیار در جهت تسهیل در تعامل فراگیران ایرانی با مردمان جهان انجام شد.مواد و روش ها: این پژوهش کاربردی در سال 1392 برای آموزش واژگان انگلیسی انجام شد. جامعه آماری دانش آموزان مقطع متوسطه اصفهان بودند که از میان آن، 225 دانش آموز دختر و پسر سال سوم با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. واژگان طی 18 جلسه و با پیوست روی تلفن همراه عرضه می شد. هر جلسه حافظه فعال دانش آموزان با آزمون های حافظه مورد سنجش قرار می گرفت. میزان یادگیری نیز هر جلسه از طریق آزمون های بازشناسی و یادآوری ارزشیابی می شد. همچنین پرسش نامه پیامکی در جهت گردآوری نظرات عرضه شد. تجزیه و تحلیل داده ها، با روش تحلیل واریانس یک طرفه ANOVA و پس آزمون Scheffe و نرم افزار SPSS نسخه 20 انجام شد.نتایج: نتایج، تاثیر معنادار مولفه شناختی را بر توان یادگیری فراگیران تایید کرد به گونه ای که فراگیران با حافظه های فعال قوی و ضعیف بهترین (میانگین =16.69) و ضعیف ترین (میانگین =1.65) عمل کرد ها را در یادگیری محتوای حاوی پیوست نشان دادند. این نتایج از همگرایی عمل کرد و نگرش در یادگیری واژگان خبر می داد زیرا مقادیر آزمون فیشر در سطح 0.05 معنادار بود.نتیجه گیری: با توجه به تاثیر معنادار مولفه شناختی در یادگیری واژگان بایسته است تهیه کنندگان محتوا با در نظر گرفتن این مولفه ها به طراحی محتوا بپردازند تا از ورود محتوای پیش ساخته به حوزه یاددهی و یادگیری نوین انگلیسی پرهیز شود.

مقدمه: امروزه هوش هیجانی به عنوان یک موضوع جدید در بسیاری از علوم، به خصوص مدیریت و آموزش مطرح شده و رابطه آن با متغیرهای مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اهمیت و نقش هوش هیجانی در موفقیت تحصیلی دانشجویان، این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین هوش هیجانی و موفقیت تحصیلی در دانشجویان پزشکی شیراز انجام گرفته است.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی و مقطعی در دانشجویان پزشکی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان پزشکی شیراز و نمونه شامل 100 نفر از آنان بوده است که به شیوه تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه هوش هیجانی بردبری که شامل چهار بعد (خودآگاهی، خودمدیریتی، آگاهی اجتماعی و مدیریت ارتباطی) است، بود. پایایی این پرسشنامه، توسط گنجی با استفاده از آلفای کرونباخ، 88% تعیین شد. روایی آن نیز توسط اساتید این حوزه تایید گردید. همچنین شاخص پیشرفت تحصیلی، معدل کل دانشجویان پزشکی بود. جهت تجزیه و تحلیل نتایج از آزمون های آماری توصیفی، تی مستقل و تحلیل واریانس در نرم افزار SPSS نسخه 14 استفاده گردید.نتایج: باتوجه به یافته های پژوهش، میانگین نمره هوش هیجانی 16.37±1.04 بود که باتوجه به دامنه نمرات هوش هیجانی (1-103)، نمره هوش هیجانی پایین می باشد. همچنین بین نمره هوش هیجانی و ابعاد آن با نمره پیشرفت تحصیلی تفاوت معناداری وجود ندارد (p=0.949).نتیجه گیری: مطالعه نشان داد هوش هیجانی دانشجویان پزشکی بالا نیست. فقدان ارتباط معنادار بین هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی، ممکن است به دلیل نوع آزمون گرفته شده از دانشجویان باشد که اساسا عمق یادگیری را نمی سنجد بلکه آنچه را که دانشجویان حفظ کرده اند، می سنجد.

مقدمه: برنامه ریزی برای آموزش کارکنان، نیازمند شناسایی شرایط و منظور نمودن نیازهای شغلی آنان است. مقاله پیشِ رو حاصل پژوهشی است که به بررسی وضعیت برگزاری دوره های آموزش الکترونیکی در قالب دوره آموزش ضمن خدمت کارکنان بانک شهر تهران در راستای تحقق اقدامات فوق پرداخته است.مواد و روش ها: روش پژوهش حاضر پیمایشی- کاربردی و مبتنی بر استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته شامل 32 سوال است. برای سنجش روایی صوری و محتوایی، از نظرات اصلاحی اساتید گروه فناوری، متخصصان و صاحب نظران استفاده شد. پایایی ابزار با ضریب آلفای کرونباخ (%91) تایید شد. جامعه آماری، 250 نفر از کارکنان بانک شهر تهران بودند که دوره آموزش الکترونیکی ضمن خدمت را در سال 91 گذراندند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی 68 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 20 و از روش های آمار توصیفی و استنباطی (آزمون T یک طرفه) استفاده شد.نتایج: آزمون تی در مورد رضایت از آشنایی علمی- عملی استادان در اجرای دوره، میزان استفاده از وسایل و رسانه های آموزش الکترونیکی، وضعیت زیرساخت شبکه در برنامه آموزش الکترونیکی و وضعیت سازمان دهی به امور اداری، تحصیلی و خدمات فراگیران در سطح 0.05 معنی دار است.نتیجه گیری: با توجه به اهمیتی که برگزاری دوره های الکترونیکی مطابق با نیازهای شغلی کارکنان دارد، ضروری است که اجرای دوره ها با کیفیت مطلوب متناسب با نظریات کارکنان مورد بررسی و تعمق قرار گیرد.