تحقیقات مهندسی صنایع غذایی (مجله تحقیقات مهندسی کشاورزی)
سال:1397 | دوره:17 | شماره:2 (پیاپی 65) |تعداد مقالات:8

در این مطالعه، تأثیر غلظت های مختلف (صفر، 0. 3، 0. 6 و 1 درصد) صمغ گزانتان و دانه شاهی بر رطوبت، حجم مخصوص، تخلخل، رنگ پوسته و سفتی بافت کیک بدون گلوتن (برنج-ذرت) بررسی و خصوصیات بافتی و تکنولوژیکی نمونه های تولیدی با نمونه حاوی آرد گندم مقایسه شده است. نتایج به دست آمده به وضوح نشان می دهد افزودن صمغ گزانتان و دانه شاهی باعث افزایش رطوبت و مؤلفه های رنگی L* و b*پوسته کیک می شود. ضمن اینکه بالاترین میزان تخلخل و کمترین میزان سفتی بافت نمونه های تولیدی نیز در نمونه حاوی 1 درصد صمغ دانه شاهی مشاهده شده است. نتایج همچنین نشان می دهد که نمونه حاوی 0. 6 و 1 درصد صمغ دانه شاهی و 0. 6 درصد صمغ گزانتان دارای بالاترین میزان حجم مخصوص هستند. براساس نتایج به دست آمده مشخص شده است عملکرد مثبت صمغ دانه شاهی (به خصوص در سطح 1 درصد) بر خصوصیات تکنولوژیکی کیک بدون گلوتن بیش از عملکرد صمغ گزانتان است.

در سال های اخیر، تحقیقات زیادی روی تولید و به کارگیری پلیمرهای زیست تخریب پذیر به منظور بسته بندی مواد غذایی صورت گرفته است که علل آن افزایش نگرانی به کارگیری بی رویه بسته بندی های پلاستیکی و افزایش علاقه مردم برای بهبود کیفیت و ظاهر بسته بندی های محصولات غذایی است. اهداف مطالعه حاضر بررسی ویژگی های فیزیکی و مکانیکی فیلم پلی لاکتیک اسید حاوی عصاره اتانولی بره موم جمع آوری شده از استان کرمانشاه (غلظت 1 و 2درصد)، اسانس کاکوتی کوهی (غلظت 1 و 2 درصد)، و نانوذرات سلولز (غلظت 1 درصد) به صورت جداگانه و ترکیبی است. ترکیبات تشکیل دهنده اسانس کاکوتی کوهی با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC-MS) شناسایی گردید. ویژگی های فیزیکی و مکانیکی فیلم های طراحی شده طبق پروتکل مصوب استاندارد ASTM بررسی شد. کارواکرول (65. 22 درصد)، تیمول (19. 51 درصد)، گاما-ترپینن (4. 63 درصد) و پاراسیمن (4. 86 درصد) بیشترین ترکیبات شناسایی شده در اسانس مورد مطالعه بودند. بر اساس نتایج این مطالعه، اضافه کردن اسانس، عصاره و نانوذرات سلولز موجب بهبود تنش کششی و خاصیت نفوذپذیری بخار آب می شود. به دلیل رنگ زرد عصاره بره موم تمامی فیلم های حاوی عصاره دارای شفافیت (*L) پایین و قرمزی (*a) بالا بودند. بنابریافته های این مطالعه، فیلم پلی لاکتیک اسید حاوی اسانس کاکوتی کوهی، نانوذرات سلولز و عصاره بره موم دارای خواص فیزیکی و مکانیکی مطلوبی است که می تواند در بسته بندی مواد غذایی استفاده شود.

در این پژوهش، تأثیر پوشش خوراکی کیتوزان (صفر، 0. 5 و 1 درصد) همراه با عصاره دارچین (صفر، 2 و 4 درصد) بر رطوبت و خصوصیات بافتی، حسی و میکروبی کیک صبحانه روغنی در دوره 21 روز نگهداری در دمای محیط بررسی شده است. نتایج بررسی ها نشان داد که در دوره نگهداری، رطوبت نمونه شاهد 42. 7 درصد کاهش، اما رشد قارچ ها 3. 9 سیکل لگاریتمی افزایش پیدا کرده است. در اثر استفاده از پوشش کیتوزان در سطوح 0. 5 و 1 درصد، مقدار رطوبت به ترتیب 19. 5 و 25. 4 درصد و فنریت نیز به ترتیب 1. 5 و 0. 4 درصد افزایش یافته در حالی که سفتی بافت 63 و 49 درصد و تعداد قارچ ها 1. 5 و 1. 7 سیکل لگاریتمی کاهش پیدا کرده است (0. 05

به منظور تأمین مستمر مواد خام برای مصارف خانگی و صنعتی، ذخیره سیب زمینی بسیار ضروری است. به دلیل تغییرات ساختاری (بافتی) و به دنبال آن تغییر در ویژگی های مکانیکی غده ها در دوره ذخیره سازی و تأثیر آن بر کیفیت محصول، اطلاع از ویژگی های مکانیکی غده های سیب زمینی در کنار عوامل دیگر، تلفات و در نتیجه زیان های اقتصادی را تا حدودی کاهش می دهد. در این پژوهش دو ژنوتیپ سیب زمینی (آگریا و کلون 8-397009) در دو انبار فنی و غیر فنی در شهرستان اردبیل به مدت سه ماه ذخیره شدند. از آزمون فشاری محوری برای اندازه گیری تأثیر رقم، دمای ذخیره سازی و مدت زمان ذخیره سازی بر ضریب کشسانی، نیروی شکست و انرژی شکست و از آزمون نفوذ برای اندازه گیری سفتی و انرژی نفوذ استفاده شد. اندازه گیری ها به صورت ماهانه بود و نتایج نهایی بعد از دوره ذخیره سازی گزارش شد. نتایج بررسی ها نشان می دهد که رقم، دمای ذخیره سازی و مدت زمان ذخیره سازی بر تمام ویژگی های مکانیکی در هر دو نمونه تأثیر معنی داری دارند. با افزایش مدت زمان ذخیره سازی ضریب کشسانی، نیروی شکست، انرژی شکست، سفتی و انرژی نفوذ در انبارهای فنی، نسبت به انبارهای غیر فنی، کاهش کمتری داشته اند که این اختلاف ازلحاظ آماری معنی دار است (0. 05>p). نشان داده شده است که نمونه آگریا نسبت به نمونه کلون، به دلیل بافت سفت تر، دارای ضریب کشسانی و استحکام بالاتر و درنتیجه دارای دوره انبارداری طولانی تری است.

هدف این پژوهش، بررسی اثر دو ترکیب بیوپلیمری صمغ عربی (GA) و پروتئین آب پنیر غلیظ شده (WPC) و مدت زمان اولتراسوند بر پایداری اکسیداتیو روغن خاکشیر در قالب یک امولسیون روغن در آب (O/W) است. تولید امولسیون بر این اساس بوده است: بهینه سازی سطح پاسخبرای 3 فاکتور مستقل، در 3 سطح شامل غلظت صمغ عربی و پروتئین آب پنیر 10، 15 و 20 درصد وزنی/وزنی و برای اولتراسوند، مدت زمان 0، 15 و 30 ثانیه و اندازه گیری مقادیر پراکسید (میلی اکی والان بر کیلوگرم روغن) به عنوان پاسخ. نقطه بهینه بر اساس انتخاب کمترین مقدار پراکسید، به این صورت به دست آمد: 19. 87 درصد (وزنی/وزنی) پروتئین، 11. 08 درصد (وزنی/وزنی) صمغ عربی و 0. 1 ثانیه مدت زمان اولتراسوند؛ در این نقطه مقدار اندیس پراکسید، 0. 59 میلی اکی والان بر کیلوگرم روغن پیش بینی شد. اندازه قطره های امولسیون و پتانسیل زتای نمونه بهینه به ترتیب 916 نانومتر و 48-میلی ولت بود. طبق نتایج به دست آمده، هر دو ترکیب پروتئین و صمغ اثر بازدارندگی نسبت به اکسیداسیون نشان دادند اما اعمال تیمار اولتراسوند، باعث افزایش آن شده است. به علاوه، تأثیر پروتئین در کنترل اکسیداسیون، به صورت قابل توجهی معنی دار است که می تواند به خاصیت آنتی اکسیدانی اجزای آن (بتالاکتوگلوبولین) مربوط باشد. پایداری اکسیداتیو در 28 روز ماندگاری در شرایط تشدید کننده (دمای 50 درجه سلسیوس)، مشخص کرد که استفاده از ترکیب دو بیوپلیمر اشاره شده می تواند جلو اکسیداسیون روغن با غیراشباعی بالا را به صورتی چشمگیر بگیرد.

امروزه بالا بردن زنده مانی پروبیوتیک ها از طریق افزودن مستقیم آنها به فیلم های خوراکی و پوشش هابرای جلوگیری از مرگ و میر آنها، بسیار مورد توجه است. در این پژوهش، قابلیت زیستی چند سویه پروبیوتیک شامل لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس، لاکتوباسیلوس کازئی، لاکتوباسیلوس رامنوسوس و بیفیدوباکتریوم بیفیدوم در فیلم تولیدی خوراکی بر پای کربوکسی متیل سلولز در دو دمای یخچالی (4 درجه سلسیوس) و محیط (25 درجه سلسیوس)طی دوره چهل و دو روزه نگهداری، بررسی شد. نتایج تحقیق نشان می دهد میزان قابلیت زیستی در هر دو دما به صورت معنی داری کاهش می یابد اما زنده مانیلاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و لاکتوباسیلوس رامنوسوس در تمام دوره نگهداری در نمونه های نگهداری شده در دمای 4 درجه سلسیوس در میزان پیشنهاد شده (107-106 سی اف یو بر گرم) باقی مانده است. فیلم خوراکی بر پایه کربوکسی متیل سلولزمی تواند حامل خوبی برای انتقال پروبیوتیک ها در بسته بندی مواد غذایی به هنگام نگهداری در دمای یخچالی باشد.

در این تحقیق، نانوذرات دوپه مس-اکسید روی، آلومینیم-اکسید روی به روش رسوب شیمیایی سنتز و خصوصیات ساختاری و ظاهری آنها با استفاده از طیف مادون قرمز فوریه، پراش اشعه X و میکروسکوپ الکترونی عبوری بررسی شد. ظاهر شدن پیک های دامنه 2402، 1638 و 1365 بر سانتی متر طیف مادون قرمز فوریه وجود مس را در ساختار نانوذرات اکسید روی و پیک های 2362، 1740 و 1364 بر سانتی متر نیز وجود آلومینیم را در ساختار نشان داده است. الگوی پراش اشعه X و تصویرهای میکروسکوپ عبوری نیز تأیید کننده دوپه شدن عناصر مس و آلومینیم در ساختار اکسید روی با روش رسوب شیمیایی است. اثرهای ضدمیکروبی نانوذرات دوپه مورد نظر با تعیین قطر هاله عدم رشد و حداقل غلظت بازدارندگی رشد بر باکتری شیگلا فلکسنری (PTCC 1234) بررسی شد. نتایج آزمون های اثر ضدمیکروبی نشان داده است که نانوذرات دوپه مس-اکسید روی، در مقایسه با آلومینیم-اکسید روی، اثر ضدمیکروبی بیشتری بر شیگلا فلکسنری دارد و قطر هاله عدم رشد برابر با 32 میلی متر ایجاد می کند در حالی که قطر هاله عدم رشد در مورد آلومینیم-اکسید روی 14 میلی متر بوده است. به علاوه، هر دو نانوذره دوپه، نسبت به نانوذرات اکسید روی به تنهایی، اثر ضدمیکروبی بیشتری ایجاد می کنند (0. 01< p). حداقل غلظت مهاری رشد نانوذرات دوپه مس-اکسید روی و آلومینیم-اکسید روی به ترتیب 70 و 100 میلی گرم در میلی لیتر است. نتایج بررسی ها نشان داده است ترکیب این نانوذرات با دو ماده ضدمیکروب (پراکسید هیدروژن و هیپوکلریت سدیم) اثر هم افزایی (سینرژیستی) دارد.

مغز گردوی تازه در شرایط نگهداری طبیعی کاملاً فسادپذیر است. این محصول در دوره انبارمانی، اگر شرایط محیطی نامساعد باشد، دچار کپک زدگی، تغییر وزن در اثر جذب رطوبت، و واکنش های اکسایشی می شود. در اثر این تغییرات، بافت محصول تخریب می شود و کیفیت آن کاهش می یابد. هدف از این پژوهش، بررسی اثر پوشش خوراکی صمغ فارسی بر ماندگاری مغز گردو و پیدا کردن راهکاری برای جلوگیری از جذب رطوبت، واکنش های اکسایشی، و فعالیت های قارچی است. بدین منظور ابتدا صمغ فارسی جمع آوری، خالص سازی (جداسازی فاز انحلال پذیر از فاز انحلال ناپذیر) و خشک شد. سطح مغز گردو با محلول های تهیه شده از جزء محلول صمغ فارسی در غلظت های 1 و 2 درصد (وزنی/حجمی) پوشش داده شد. جذب رطوبت، فساد اکسایشی، و آزمون های میکروبی بررسی شد. نتایج بررسی ها نشان داده است که غلظت 2 درصد صمغ فارسی مانع از جذب رطوبت و تغییر وزن مغز گردو می شود و به طور معنی دار (در سطح 0. 05