هدف: بررسی نقش سونوهیستروگرافی و تزریق نرمال سالین با فشار به عنوان یک روش درمانی جهت آزاد کردن چسبندگیهای داخل رحمی در موارد خفیف و متوس سندرم آشرمن.
روش مطالعه: این مطالعه یک مطالعه بالینی بدون گروه کنترل می باشد که در بیماران مبتلا به نازایی ثانویه و هیپومنوره در بیمارستان شریعتی تهران در سال 1381 انجام شد. بیمارانیکه شواهد نقص پرشدگی در هیستروسالپنوگرافی داشته و با هیستروسکوپی چسبندگی های داخل رحمی آنان تأیید شده بود پس از کسب رضایت نامه تحت سونوهیستروگرافی قرار می گرفتند. با تزریق 200-cc 250 نرمال سالین به درون حفره رحم از طریق ایجاد افزایش فشار داخل رحم تخریب مکانیکی، آزاد سازی چسبندگیهای صورت گرفت. پس از آن سوند فولی شماره 14 به مدت یک هفته به طور ثابت داخل رحم گذاشته می شد و درمان با قرص استروژن کونژوگه 2.5 mg در روز و مدروکسی پروژسترون 10 d برای 10 روز آخر ماه بمدت دو ماه ادامه می یافت. هیستروسالپنگوگرافی (HSG) کنترل پس از 8 هفته انجام شد.
هدف مورد نظر، برگشت حفره رحمی به حالت نرمال بود. سن متوسط بیماران 29 سال و طول مدت خونریزی قاعدگی در همه بیماران بطور متوسط 3 روز بود. از لحاظ گستردگی چسبندگی داخل رحمی بر اساس معیار March و همکاران، 7 بیمار مبتلا به فرم خفیف و 2 مورد مبتلا به نوع متوسط سندرم بودند.
یافته ها: در 5 بیمار از 7 بیمار مبتلا به فرم خفیف و در یک بیمار مبتلا به فرم متوسط آزاد شدن چسبندگی ها به طور موفق صورت گرفت و در هیستروسالپنوگرافی، نقص پرشدگی مشاهده نشد ولی در 2 بیمار مبتلا به فرم خفیف و یک بیمار مبتلا به فرم متوسط نیاز به تکرار سونوهیستروگرافی و تزریق مایع با فشار شد که در این موارد نیز HSG کنترل پس از 2 ماه بهبودی کامل را نشان داد. هیچ عارضه مهمی در ضمن عمل و پس از عمل و در پیگیری بیماران مشاهده نشد.
نتیجه گیری: روش سونوهیستروگرافی و تزریق نرمال سالین با فشار یک روش مطمئن و ایده آل جهت درمان سرپایی موارد خفیف و متوسط سندرم آشرمن است که در مراکزی که دسترسی به هیستروسکوپی محدود است می تواند یک روش مناسب جهت درمان باشد.